PEDATRK REHABLTASYON Prof Dr afak Sahir Karamehmetolu stanbul

PEDİATRİK REHABİLİTASYON Prof. Dr. Şafak Sahir Karamehmetoğlu İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Prenatal: ÖYKÜ (1) 1. Annenin yaşı 2. Geçirdiği hastalıklar 3. Mevcut hastalıkları 4. Alışkanlıkları 5. Aşırı kilo alma, verme

ÖYKÜ (2) Prenatal: 6. Kullandığı ilaçlar 7. Radyasyon 8. Travma 9. Rh uyuşmazlığı 10. Kalıtsal hastalık

Perinatal: ÖYKÜ (3) 1. Doğum süresi 2. Erken doğum 3. Anestezi 4. İlaçlar (indüksiyon) 5. Travma

ÖYKÜ (4) Perinatal: 6. Düşük doğum ağırlığı 7. Düşük apgar skoru 8. Kuvöz 9. Yoğun bakım 10. Emme refleksi

ÖYKÜ (5) Postnatal: 1. Travma 2. Enfeksiyon 3. Metabolik hastalık 4. Damarsal anomali 5. Oksijensiz kalma

ÖYKÜ (6) Okul çağı: 1. Geçirdiği hastalıklar 2. Mevcut hastalıklar 3. Allerji 4. İlaçlar 5. Epileptik atak

Okul çağı: 6. Ameliyat 7. Travma 8. Kan basıncı 9. NDS 10. Beslenme ÖYKÜ (7)

GELİŞİM - 1 1. Boy 2. Kilo 3. Baş çevresi 4. Büyüme 5. Takip

GELİŞİM - 2 Motor işlev Bilişsel işlev 0 -1 ay düzenli uyur, uyanıkken hareketlidir, Ağlar, sese döner, güven hissi, fleksor tonüs, otomatik refleks yürüme, alışkanlık, annesi ile kendisini ayırt yüzüstü yatarken başını yana çevirir, edemez eller yumruk, yakalama 4 ay Ellerinden tutulup oturtulmaya çalışıldığında başını orta hatta tutar, yüzüstü yatarken başını 90° kaldırır, sırtüstü döner, eller açıktır Beslenme şişesini tanır, güler, cevap verir gibi sesler çıkarır, kucağa alınmaktan hoşlanır 7 ay Desteksiz oturabilir, yüzüstü dönebilir, ayakta tutulduğunda zıplar, bir elden diğerine cisim geçirebilir, cisimleri çarparak ses çıkarır Aileden olanlarla olmayanları ayırt eder, düşen cisimleri takip eder, tek heceli kelimeler kullanmaya başlar, 10 ay Emeklemeye başlar, kısa süre ayakta durabilir, hafif “O” bacak vardır, lomber lordoz oluşur, parmaklarla tutar, başparmak işaret parmağı ile oppozisyon yapar, parmakları ile Dikkat çekmek için bağırır, konuşmaları taklit etmeye çalışır, “mama” “baba” gibi kelimeleri anlamlı olarak kullanır, ayrılışlara uygun tepki verir

GELİŞİM - 3 Motor işlev Bilişsel işlev 14 ay Yardımsız yürür, aşırı diz ve kalça fleksiyonu, ayağın yere tam teması söz konusudur, diz ve ayakta hafif valgus vardır. Küpleri üstüste dizelebilir, kalemi tüm avucu ile tutup karalayabilir. Aynı şekilde kaşık tutabilir, elbisesini çıkarabilir, Tek kelime konuşur, emirleri anlar, hareketleri anlamlandırır, utanır, kas ve eklemlerini kullanmaktan ve idrar ve gaita kontrolünden haberdardır. 18 ay Yürürken topukla basmaya ve erişkin tip yürüme şekli oluşturmaya başlar, sandalyede oturur, geriye yürüyebilir, dominant el belli olur, kalem tutabilir Ev işlerini taklit eder, bardaktan içmeye başlar, vücut kısımlarını gösterir, hayır der, kendine ait bir dil oluşturur. 2 yıl Koşar, merdiven çıkar, iner, iki bacağının üzerinde zıplar, 8 küplü kuleler yapar, başparmak ve işaret parmağı ile kalem tutar İki kelimeli cümleler kurar, fiil kullanır, ismini söyler, basit emirleri yerine getirir, sembolleri anlamlandırır 3 yıl Merdiveni koşarak çıkıp inebilir, kolunu Tuvalet eğitimi tamamlanır, suçluluk yukarı kaldırarak cisimleri fırlatabilir duyar, cinsellik kavramı oluşur

GELİŞİM - 4 Motor işlev Bilişsel işlev 4 yıl Bir bacak üzerinde zıplar, plantar ark oluşur, mekik hareketi ile oturur, parmak ve el bileği hareketi ile kalemi rahatça tutar, makasla keser. Diğer çocuklarla oynar, hayali kişiler oluşturur, elbiselerini giyer çıkarır, geçmiş deneyimlerini anlatır, neden, nasıl ne zaman sorularını sormaya başlar 5 yıl Parmak ucunda zıplar, bir parmak ucunda 10 saniye kadar durur, basit insan çizebilir, kollarını uzatarak tutabilir Takım oyunu oynar, çatal kullanır, dişlerini fırçalar, akıcı konuşur, 10’a kadar sayar, çevresel etkenleri daha iyi anlamlandırır 6 yıl Bisiklet kullanır, alfabedeki harfleri yazabilir, topu tutar ve atar Çatal ve bıçağı rahatça kullanır, masa oyunları oynar, dil bilgisi kurallarına uyar, telaffuz normaldir 7 yıl GYA giderek daha iyi hale gelir. Saçını tarar, kendi bakımından sorumlu tutulabilir, mantıklı düşünür

GENEL DURUM • Ateş • Tansiyon • Nabız sayısı • Vücut yapısı • Renk değişikliği • Ödem

FİZİK MUAYENE-1 Enspeksiyon (çok önemlidir!) • Anne/babadan ayrılmaya tepkisi • Görsel ve işitsel farkındalığı • Genel tavrı (sakin/hiperaktif, uyumlu/zor) • Etraftaki eşyalara ilgi (bilgisayar, oyuncak) • Dikkat, konsantrasyon

FİZİK MUAYENE-2 • Motor aktivitelerin şekli ve etkinliği • Anne, baba ve doktorla iletişimi • Anne, baba, doktora uygun davranış reaksiyonu • Konuşma kalitesi • Anne, babanın çocuklarına davranışı

FİZİK MUAYENE-3 • Mavi sklera (osteogenesis imperfecta) • Asimetrik yüz hatları (yüz felci) • Sütlü kahverengi lekeler (nörofibromatozis) • Skolyoz • Ayak deformiteleri

FİZİK MUAYENE-4 Palpasyon: • Fontaneller • Deri (ateş, terleme, soğukluk) • Nodüller (romatizmal hastalıklar) • Kaslar (tonüs, fibrozis, hipertrofi) • Eklemler (şişlik, kızarıklık, hassasiyet)

FİZİK MUAYENE-5 Nörolojik muayene Refleksler(Moro, palmar, plantar Tonüs (hipertoni, hipotoni) Aktif hareket Kas kuvveti (0 -5) Koordinasyon Duyu

FİZİK MUAYENE-6 EHA 1. Yatarken 2. Ayakta 3. Yürürken

FİZİK MUAYENE-7 EHA 1. Dirsek ekstansiyonu (- 25°) 2. Kalça ekstansiyonu (- 30°)

FİZİK MUAYENE-8 Yürüme bozuklukları 1. Asimetrik adım genişliği 2. Parmak ucunda yürüme 3. Çaprazlama 4. Trendelenburg (ördekvari) 5. Stepaj 6. İstemsiz hareketlerle yürüme

DUYU 1. ABDOMİNAL T 6 – T 12 2. KREMASTER L 1 – L 2 3. ANAL S 4 – S 5

DİĞER ORGANLAR 1. Kalp (anomali, miyopati, kolajen hastalık, spinal kord hasarı, Guillain Barré, polio, ilaç) 2. Akciğer (miyopati, travma, skolyoz, polio, cp) 3. Mesane (spina bifida, spinal kord hasarı) 4. Barsak (spina bifida, spinal kord hasarı)

FONKSİYONEL DEĞERLENDİRME 1. Görme 2. İşitme 3. Konuşma 4. Kaba motor 5. İnce motor 6. Sosyal davranış

HASTALIKLAR 1. Serebral palsi Torakal instabilite kriterleri-2 2. Spina bifida 3. Travmatik beyin hasarı 4. Spinal kord yaralanması 5. Nöromüsküler hastalıklar 6. Ampütasyonlar 7. Romatizmal hastalıklar 8. Travma

SEREBRAL PALSİ • • Beyin hasarı İlerleyici değil Kalıcı Değişime uğrayabilen • Hareket, tonus, koordinasyon ve postür bozukluğu

• Rehabilitasyon • Eğitim • Ekip çalışması • Ailenin katılımı

• • • Baş Gövde Kollar Bacaklar Epilepsi Görme İşitme Konuşma Algılama Davranış bozuklukları Mental retardasyon

TİPLERİ Hareket, postür ve tonus bozukluklarına bağlı olarak değişik tiplerde görülür; 1. Spastik 2. Flask 3. Atetoz 4. Ataksik 5. Mikst paternler.

SPASTİK TİP 1. Hemiplejik 2. Diplejik 3. Kuadriplejik

FİZİK MUAYENE 1. 2. 3. 4. 5. 6. Kas tonüsü Derin refleksler Primitif refleksler (+) Postür anomalileri (+) Motor gelişim Anormal hareket (+)

Kas Testi Derece % 5/5 Normal 100 4/5 İyi 75 3/5 Orta 50 2/5 Zayıf 25 1/5 Çok zayıf 10 0/5 Sıfır 0

Ashworth 0: Normal tonus 1: Çok hafif 2: Hafif 3: Orta derecede 4: Ciddi

EKİP 1. Fiziyatrist 2. Pediatrist 3. Fizyoterapist 4. Hemşire 5. Sosyal çalışmacı 6. Psikolog 7. İş Uğraşı Terapisti 8. Konuşma Terapisti 9. Özel Eğitim Öğretmeni 10. Çocuk Gelişim ve Eğitim Uzmanı 11. Çocuk Eğiticisi 12. Hasta ve ailesi

SP rehabilitasyonunda genel amaçlar 1. Anlaşılabilir konuşmayı öğretmek 2. Üst ekstremitelerini normale yakın kullanmasını sağlamak 3. Alt ekstremitelerini fonksiyonel kullanarak yürümeyi öğretmek 4. Normale yakın bir görünüm kazandırmak

Spastisitenin tedavisi 1. EHA egzersizleri 2. Uygun pozisyon 3. Germe egzersizleri 4. KK egzersizler 5. Lokal soğuk uygulama 6. Elektriksel stimülasyon 7. EMG biofeedback 8. Germe splintleri 9. Baklofen, diazepam 10. Lokal enjeksiyonlar (botulinum toxin A) 11. Tendon transferi, miyotomi, tenotomi 12. Ortezler ve yardımcı cihazlar

Rehabilitasyon bir süreçtir, kişiyi vergi mükellefi haline getirmedikçe başarılı sayılamaz.