Pedagogika czasu wolnego dr Magorzata Pasawska Wykorzystana i

Pedagogika czasu wolnego dr Małgorzata Pasławska

Wykorzystana i zalecana literatura: 1. Pięta J. (2004) Pedagogika czasu wolnego. Druk. Tur, s. 81 -98. 2. Winiarski R. (2012) Rekreacja i czas wolny. Łośgraf, s. 221 -228.

Wykład @ 20. 06. 2015 r. Sport i środki masowego przekazu jako popularne formy zagospodarowania czasu wolnego. Próba oceny potencjału wychowawczego i zagrożeń.

Wprowadzenie Popularne formy zagospodarowania czasu wolnego (deklarowane, wyznawane / podejmowane): Ø Wykorzystanie środków masowego przekazu Ø Turystyka Ø Sport 4

SPORT Ø Geneza sportu umiejscowiona jest w utylitarnych czynnościach człowieka w czasach zamierzchłych: łowiectwo, łucznictwo, wioślarstwo, wędkarstwo (ruch jako naturalny wymóg przetrwania) Ø Starożytne igrzyska olimpijskie jako kolebka niektórych dyscyplin sportu Ø Starożytne ćwiczenia jako forma podnoszenia sprawności żołnierskiej Ø Średniowieczne gry i zabawy jako element wychowania rycerskiego Ø Pocz. XIX w. pierwsze sportowe formy organizacyjne, państwowe związki sportowe Ø W Polsce 1867 r. Towarzystwo Gimnastyczne Sokół Ø W Polsce pocz. XX w. pierwsze kluby sportowe (Wisła w Krakowie, Warta w Poznaniu, Polonia w Warszawie) 5

SPORT Sport to komponent kultury fizycznej, a więc również element ogólnie pojętej kultury społeczeństwa, obejmujący działania związane z dbałością o zdrowie, budowę i postawę ciała, rozwój fizyczny, doskonalenie uzdolnień ruchowych oraz wydolności fizycznej. Sport rozwija pozytywne cechy osobowości człowieka, m. in. wytrwałość, silną wolę, samodyscyplinę, poczucie solidarności, umiejętność przegrywania i wygrywania. Najogólniej wyróżniamy sport: ü Spektatorski - widowiskowy ü Aktywny - uczestniczący 6

Charakter sportu Czynny Kwalifikowany Spektatorski Omówienie Nie należy do kategorii czasu wolnego – jest formą zarobkowania Widowisko sportowe – jest to ważny element zagospodarowania czasu wolnego Rekreacyjny Sport dla wszystkich/sport masowy jako popularna i pożądana forma wczasowania Osób niepełnosprawnych Ważny element rehabilitacji, włączania do środowiska społecznego, ogromna radość i sposób spędzania czasu wolnego 7

SPORT Sport kwalifikowany Ø Celem nadrzędnym jest osiąganie wyniku Ø Wymaga odpowiedniego przygotowania ogólnego Ø Warunkiem jest długotrwały i intensywny trening pod opieką trenera i lekarza sportowego Ø Wymagania są bliskie granicy fizjologicznych możliwości organizmu Ø Niekiedy przynosi negatywne skutki i uszczerbek na zdrowiu Ø Jest zaprzeczeniem „sportu dla wszystkich” Ø Bywa, że rodzi patologie społeczne (np. stosowanie dopingu) Ø Celem jest osiągnięcie mistrzostwa sportowego Ø Sport kwalifikowany jest pracą zawodową Ø Z pewnością jest formą kształtowania charakteru, hartu, szeregu cennych cech charakteru. 8

SPORT Sport rekreacyjny (masowy), inaczej „sport dla wszystkich” Ø Wartościowa forma czynnego wypoczynku Ø Służy regeneracji sił psychofizycznych organizmu Ø Zachowuje element współzawodnictwa jako formy dodatkowej motywacji do działania i większego zaangażowania Ø Jest formą rozrywki Ø Odpowiednio ukierunkowany posiada walory wychowawcze: uczy dbałości o zdrowie i kondycję psycho-fizyczną, może być formą realizacji pasji, jak również pretekstem do integracji z grupą rekreantów 9

SPORT Sport osób niepełnosprawnych Ø Stanowi ważny element rehabilitacji leczniczej i społecznej Ø Jest formą przywracania funkcji utraconych w wyniku choroby lub wykształcania mechanizmów zastępczych Ø Jest formą przystosowania do czynnego udziału w życiu społecznym Ø Jest atrakcyjną formą spędzania czasu wolnego wśród osób niepełnosprawnych – pomaga zapobiegać marginalizacji i poczuciu wyobcowania ze społeczeństwa Ø Od 1960 r. organizowane są igrzyska olimpijskie inwalidów (igrzyska paraolimpijskie) pod patronatem Międzynarodowego Komitetu Paraolimpijskiego 10

Mass media Ø Środki masowego przekazu tworzą podstawę systemu komunikacji w kulturze masowej Ø O sile ich przekazu stanowi ich wielki, globalny zasięg Ø W ogromnym stopniu służą zaspokojeniu potrzeb wczasowych we wszystkich funkcjach czasu wolnego, tj. odpoczynek, rozrywka, w pewnym stopniu praca nad sobą 11

Mass media Gazety Ø Bieżące informacje o wydarzeniach będących przedmiotem powszechnego zainteresowania Ø Gazety przez stulecia były głównym źródłem informacji i kreatorem światopoglądu oraz postaw ludzi Ø Są często źródłem informacji celowo zniekształconych i środkiem manipulacji Czasopisma Ø Przekazują treści ogóle lub specjalistyczne (np. czasopisma fachowe, tematyczne, turystyczne) Książki Ø W XX w. stały się dobrem powszechnym, stawiając czoła groźnej konkurencji w postaci kina 12

Mass media Kino Ø Pierwsza połowa XX w. – gwałtowny rozwój kinematografii Ø 1986 r. – rozwój produkcji filmowej w Stanach Zjednoczonych (ekspansja kina amerykańskiego i era Hollywood) Ø Druga połowa XX wieku – ekspansja telewizji i kryzys kina jako instytucji Radio Ø Pierwsza połowa XX w. – dynamiczny wzrost popularności radia Ø Radio to wypełniacz dużej części budżetu czasu wolnego – umożliwia równoczesne wykonywanie innych czynności, niekoniecznie o charakterze wolnoczasowym 13

Mass media Telewizja Ø Rekordowy udział TV w działalności wolnoczasowej społeczeństw Ø Przekaz często banalnych treści obniżających intelektualny poziom społeczeństwa Ø Środek wręcz uzależniający i tzw. złodziej czasu Ø Telewidz poddaje się wręcz formie hipnozy, pozwalając na wprowadzenie w stan odrętwienia intelektualnego Ø W grupie dzieci i młodzieży TV stanowi zagrożenie (rozwój nałogów, przestępczości, zaburzeń osobowości) 14

Internet ? ? ? Proszę scharakteryzować rolę Internetu w dzisiejszym świecie i w zagospodarowaniu czasu wolnego młodzieży (portale społecznościowe, gry on-line, komunikatory, czat itd. ) Proszę określić zagrożenia wynikające z niewłaściwego użytkowania Internetu (cyberprzemoc, treści nieodpowiednie dla osób nieletnich …) 15

Mass media Podsumowanie Ø Upowszechnienie środków masowego przekazu nastąpiło równolegle z procesem kształtowania się społeczeństwa przemysłowego Ø Upowszechnienie mass mediów to wynik zapotrzebowania społeczeństwa na szybką informację w dobie konsumpcji i zwiększonej ilości czasu wolnego Ø Rozwój mass mediów: od schematu wszystko dla wszystkich do schematu coś dla każdego (upowszechnienie programów tv i magazynów ilustrowanych dedykowanych konkretnym grupom społecznym) 16

Zagadnienia do przemyślenia i przyswojenia: 1. Walory wychowawcze wybranych form turystyki (wykład @ 06. 15) 2. Potencjalne zagrożenia wynikające z udziału w turystyce masowej 3. Potencjał wychowawczy działalności sportowej w wymiarze kwalifikowanym i rekreacyjnym 4. Walory edukacyjne treści płynących ze środków masowej komunikacji (programy edukacyjne, czasopisma fachowe, książki) 5. Zagrożenia wynikające z nieodpowiedniego/nieświadomego wykorzystania środków masowej komunikacji 17

Dziękuję za uwagę 18