PDV u Srbiji 1 PDV u Srbiji osnovne

PDV u Srbiji 1

PDV u Srbiji – osnovne karakteristike Ø U primeni od 1. januara 2005. godine • Ø Razlozi kašnjenja su uglavnom političke prirode - članice federacija SFRJ i SRJ nisu želele da republički porez na promet zamene federalnim porezom U Srbiji je uveden EU model PDV koji karakteriše: • potrošni tip – nabavke investicionih dobara se ne oporezuju • Makroekonmska osnovica je lična potrošnja umanjena za naturalnu potrošnju i poreska oslobođenja kreditni metod - poreska obaveza se utvrđuje indirektno kao razlika PDV pri isporukama i PDV pri nabavkama • primenjuje se princip odredišta – PDV se naplaćuje prema mestu potrošnje u slučaju međunarodne trgovine • poreska osnovica je široko definisana - obuhvata veliki deo prometa • 2

Principi funkcionisanja Ø Ø PDV funkcioniše na principu samooprezivanja i fakturisane realizacije Svaki poreski obveznik sam utvrđuje obavezu po osnovu PDV • Ø Obaveza po osnovu PDV je jednaka razlici između obračunatog PDV na osnovu izlaznih faktura i PDV sadržanog u ulaznim fakturama • • Ø Poreska uprava vrši kontrolu ukoliko je razlika pozitivna obveznik plaća PDV ukoliko je razlika negativna obveznik ima pravo na povraćaj ili na poreski kredit Pravo na povraćaj ili poreski kredit nastaje često u slučaju • • velikih investicija velikih nabavki sirovina i repromaterijala 3

Principi funkcionisanja Ø PDV funkcioniše na principu međusobne kontrole poreskih obveznika i dokumantovanosti transakcija 4

Elementi PDV u Srbiji Ø Predmet oporezivanja su isporuke dobara, pružanje usluga i uvoz dobara Ø Poreski obveznici su sva pravna lica i preduzetnici koji isporučuju robu i usluge, osim onih koji su oslobođeni • U slučaju uvoza obveznik je i fizičko lice Ø Poreska osnovica je razlika izameđu fakturisane realizacije isporučene robe i pruženih usluga i vrednosti nabavki sadržanih u ulaznim fakturama Ø Opšta poreska stopa iznosi 18%, a posebna 8% i primenjuje se uglavnom na egzistenciajlne proizvode 5

Mesto i vrema nastanka obaveze Ø Mesto nastanka poreske obaveze: u slučaju prometa robe obaveza nastaje u mestu sa koga se vrši isporuka • u slučaju usluga obaveza najčešće nastaje u mestu gde isporučilac obavlja svoju delatnost • u slučaju uvoza obaveza nastaje na mestu ulaska robe u carinsko područje Srbije • Ø Vreme nastanka poreske obaveze: u slučaju robe to je najčešće dan prenošenja prava raspolaganja, preuzimanja roba, ulaska u carinsko područje i dr. • u slučaju usluga obaveza nastaje danom izvršenja usluge, okončanjem pravnog odnosa i dr. • 6

Poreska oslobođenja Ø U sistemu PDV u Srbiji dozvoljene su dve vrste poreskih oslobođenja: • sa pravom na odbitak PDV plaćenog u prethodnim fazama prometa (oporezivanje nultom stopom) n • primenjuje se u slučaju izvoza robe bez prava na odbitak PDV plaćenog u prethodnim fazama prometa n primenjuju se za veći broj usluga 7

Poreska oslobođenja Ø Poresko oslobođenje bez prava na povraćaj prethodno plaćanog PDV primenjuje se pri isporukama sledećih roba i usluga: • • • Socijalnog i opšteg karaktera (usluge državnih organa, zdravstvo, socijalne, obrazovne, kulturne i sportske usluge, poštanski saobraćaj i dr. ) Razvojnog karaktera (naučne usluge, finansijske usluge uključujući i usluge osiguranja i reosiguranja) Humanitarnog karaktera (aktivnosti crvenog krsta, religiozne usluge i dr. ) 8

Posebni režimi Ø Ø Uslučaju neadekvatnosti opšteg režima oporezivanja PDV, moguće je, u skladu sa direktivama EU, uvođenje posebnih režima U Srbiji posebni režimi se primenjuju u slučaju • Malih poreskih obveznika n n • Obveznici sa godišnjim prihodom ispod 2 miliona dinara ne mogu ući u sistem PDV Obveznici sa godišnjim prihodom izmedju 2 i 4 miliona dinara mogu, ali nemoraju biti u sistemu PDV Poljoprivrednika n Ako poljoprivrednici isporuče proizvode obveznicima PDV, oni imaju pravo na nadoknadu u iznosu od 5% primljenih dobara i usluga 9

Posebni režimi Turističkih agencija • Prometa poslovnih dobara, umetničkih dela, kolekcionarskih dela poreska - osnovica se utvrđuje kao razlika prodajne i nabavne cene, uz odbitak PDV sadržanog u razlici • 10

Obračunski period, rokovi plaćanja i povraćaja poreza Ø Obračunski period iznosi: mesec dana - za poreske obveznike sa godišnjim prihodom preko 20 miliona dinara • tri meseca - za poreske obveznike sa godišnjim prihodom manjim od 20 miliona dinara • Ø Ø Poreska prijava po osnovu PDV se podnosi 10 dana po isteku obračunskog perioda – tada se plaća i porez Povraćaj poreza se realizuje u opštem slučaju - 45 dana od isteka roka za podnošenje poreske prijave • u slučaju pretežnih izvoznika - 15 dana od isteka roka za podnošenje poreske prijave • 11

Obračunski period, rokovi plaćanja i povraćaja poreza Ø Poreski obveznik koji ima pravo na povraćaj “kreditira” državu od trenutke uplate PDV do trenutka povraćaja sredstva, što iznosi • • Ø U opštem slučaju - 45 dana U slučaju pretežnih izvoznika - 15 dana Država kreditira poreskog obveznika od trenutke nastanka obaveze (realizacija transakcije) do trenutka plaćanja PDV, što u proseku iznosi: • • 25 dana za obveznike koji PDV plaćaju mesečno 55 dana za obveznike koji PDV plaćaju kvartalno 12

Uvođenje PDV u Srbiji Ø Uvođenje PDV u Srbiji nije izazvalo značajnije poremećaje u privredi: Procenjuje se da je direktni i indirektni uticaj na inflaciju iznosio 3 -4 procentna poena • Nije bilo većih poremećaja likvidnosti • n n n U trenutku uvođenja PDV ukinuti su porez na fond zarada i porez na finansijske transakcije Pomak između nastanke obaveze i plaćanja poreza bio je solidan NBS je donela mere za poboljšanje likvidnosti? 13