PCOS w praktyce Zesp SteinaLeventhala PCOS Z Steina

PCOS w praktyce Zespół Steina-Leventhala

PCOS – Z. Steina – Leventhala opisany pierwszy raz w 1935 r. p opisali grupę otyłych kobiet z powiększonymi jajnikami p obecnie wszystkie cechy opisane przez Steina i Leventhala wchodzą w skład PCOS p Stein IF, Leventhal ML. Am J Obstet Gynecol. 1935; 29: 181 -191. Dunaif A, et al. Annu Rev Med. 2001; 54: 401 -419

Pacjentka 1 p p p p p 25 lat Menarche 14 r. ż. Od początku nieregularne miesiączki, śr. 1 x na 6 mies. Dysmenorrhea, masywne krwawienia z dużą ilością skrzepów Duża otyłość od okresu nastoletniego Neguje zmianę głosu, przerost mięśni, bole główy, zaburzenia widzenia, mlekotok, objawy chorób tarczycy Mimo kilku lat prób nigdy nie zaszła w ciążę Bez leków, nigdy nie stosowała antykoncepcji Wywiad rodzinny: matka- hirsutyzm gł. na twarzy

Pacjentka 1 c. d. p Bad. przedmiotowe i bad. dodatkowe: n n n hirsutyzm – w skali Ferrimana-Gallweya 10 pkt, gł. broda i śródbrzusze BMI 32 kg/m 2 Bad. ginekologiczne trudne do oceny (łechtaczka nie przerośnięta, macica i jajniki trudne do oceny z powodu otyłości) USG transwaginalne: prawidłowe jajniki!, endometrum 6 mm Bad. hormonalne: p p p p N: FSH, TSH, PRL, CHOL. , TG, HDL, LDL, 17 OH progesteron, DHEAS LH^: 20 m. IU/ml (2 -13) Insulina na czczo: 36 UU/m. L (2, 6 – 24, 9), glu: 130 md/d. L, po 2 godz: 233 -> cukrzyca Testosteron^: 78 ng/d. L (14 -76) wolny: 30 pg/m. L (N: 1 -21), Dieta, ćwiczenia, spadek masy Metformina (regulacja cyklu + kontrola glikemii), wymagała klomifenu do indukcji owulacj. Po 6 mies. lecz zaszła w ciążę. Klinicznie i laboratoryjnie PCOS

Skala Ferrimana – Gallwey’a ≥ 8 pkt – hirsutyzm p 8 -16 pkt nieznacznie nasilony p 17 - 36 pkt znacznego stopnia

Pacjentka 2 p p p 25 lat Menarche 15 r. ż. Nieregularne miesiączki, oligomenorrhea, amenorrhea, czasami dysmenorrhea (-) mlekotok, zmiany wagi, objawy sugerujące choroby tarczycy Matka zmarła na raka piersi, w wywiadzie rodzinnym NT, cukrzyca Matka i jej 2 siostry PCOS

Pacjentka 2 – c. d. p Bad. przedmiotowe i bad. dodatkowe: n n p BMI 27, 68 kg/m 2 dobrze odżywiona, hirsutyzm USG transwaginalne: oba jajniki powiększone, liczne pęcherzyki na obwodzie rozmiarów 5 -9 mm P: 52 cm 3, L: 21 cm 3 Badania hormonalne: FSH, LH, PRL, TSH w normie, estradiol 23 pg/ml (N 43 -202) Bezpłodność z powodu czynnika owulacyjnego-> indukcja cytrynianem klomifenu i metforminą-> zaszła w ciążę, PSN, zdrowy chłopiec

Pacjentka 3 p p p 20 lat Menarche 14 r. ż. Młodsza siostra pacjentki nr 2 Nieregularne miesiączki, oligomenorrhea, amenorrhea (-) mlekotok, zmiany wagi, objawy sugerujące choroby tarczycy

Pacjentka 3 – c. d. p Bad. przedmiotowe i bad. dodatkowe: n n n p BMI 25, 35 kg/m 2, dobrze odżywiona, hirsutyzm USG transwaginalne: jajniki powiększone, obwodowo liczne pęcherzyki nieprzekraczające 10 mm Stymulacja owulacji cytrynianem klomifenu, jest w trakcie leczenia

Kryteria diagnostyczne (2 z 3) (Rotterdam 2003) p brak jajeczkowania lub rzadkie jajeczkowanie p kliniczne i/lub biochemiczne cechy hiperandrogenizmu p wielotorbielowate jajniki i wykluczenie innych zaburzeń (nieklasyczna postać wrodzonego przerostu nadnerczy, guzy produkujące androgeny, zespół Cushinga, hypotyreoza, hiperprolaktynemia, zespół oporności insulinowej)

Krytera NIH (Narodowych Instytutów Zdrowia USA) • zaburzenia owulacji: p zaburzenia miesiączkowania p polymenorrhea p oligomenorrhea p amenorrhea • kliniczne cechy hyperandrogenizmu i/lub hyperandrogenemia • brak innych endokrynopatii p zespół Cushinga p hypotyreoza p późno ujawniający się wrodzony przerost nadnerczy

Kryteria diagnostyczne (AE-PCOS Society)-2006 1. Hyperandrogenizm: Hirsutyzm i/lub hyperandrogenemia i 2. Dysfunkcja jajników (oligoowulacja lub brak owulacji i /lub obecność jajników policystycznych w USG) 3. Wykluczenie innych chorób przebiegających z nadmiarem androgenów. Fertility and Sterility 2009, 2; 91

n zmiany w wyglądzie jajników (policystyczne wielotorbielkowate jajniki) p n 17 – 22% wszystkich kobiet regularne cykle miesiączkowe i prawidłowy poziom androgenów p 25% kobiet z sonograficznymi cechami PCO n PCOS n PCO ograniczenie płodności

p nadwaga i otyłość - 50% kobiet z PCOS p oligomenorrhea lub amenorrhea – 60 - 70% chorych kobiet

p Hirsutyzm 70 - 80 % p Trądzik 30 - 40 % p Łysienie o typie męskim 10 - 20 % p Leczenie cytrynianem klomifenu n Owulacja 50 -80 % n Ciąża 40 -50 % Lobo RA, et al. Ann Intern Med. 2000; 132: 989 -993.

Dziękuję za uwagę • • • Embase Familial trend in polycystic ovarian syndrome: Report of two cases NN Joe-kechebelu 1, SU Mbamara 2, JI Ikechebelu 3 Medscape Topics in Advanced Practice Nursing e. Journal > Articles Polycystic Ovary Syndrome: An Overview Mac Pannill, MPAS, PA-C Disclosures. Topics in Advanced Practice Nursing e. Journal. 2002; 2(3) Materiały dydaktyczne dla studentów kierunku lekarskiego Kliniki Endokrynologi Ginekologicznej WUM • • Stein IF, Leventhal ML. Am J Obstet Gynecol. 1935; 29: 181 -191. Dunaif A, et al. Annu Rev Med. 2001; 54: 401 -419 Lobo RA, et al. Ann Intern Med. 2000; 132: 989 -993. Ernst CL, et al. J Clin Psychiatry. 2002; 63: (suppl 4): 42 -55. Genton P, et al. Epilepsia. 2001; 42: 295 -304 Agata Pokrzywa