Patologija noktiju ONIHOZE OSOBNE USLUGEPEDIKERI 3 RAZREDA PREDMET

Patologija noktiju ONIHOZE OSOBNE USLUGE/PEDIKERI 3. RAZREDA PREDMET: TEHNOLOGIJE PEDIKERSTVA PREZENTACIJU IZRADILA: BRANKA GRABAR TRIPALO DR. MED.

Oboljenja noktiju ▪ Mogu se javiti kao: 1. Samostalna bolest noktiju 2. Kao dio neke opće bolesti ▪ Lokalizacija: - Matica nokta, - Ploča - Ležište nokta ▪ Ploča nokta je mrtva tvar, promjene na njoj su trajne i pomiču se s rastom nokta, a nestaju dok ne dođu do njegovog slobodnog ruba ▪ Mogu biti: 1. Urođene – praćene anomalijama drugih organa 2. Stečene - posljedica akutnih i kroničnih bolesti, raznih infekcija … ▪ Pri oboljenju i oštećenju nokta može doći do atrofije ili jakog zadebljanja (lat. atrophianeishranjenost=smanjivanje veličine stanica zbog gubitka stanične supstancije)

1. Promjene svojstva nokta 1. 1. Žličasti nokti (Koilonychia) ▪ Nenormalno tanki nokti ▪ ▪ ▪ najčešće na rukama Rubovi im se izvijaju prema van Izgubili su konveksnost, postaju ravnog ili čak konkavnog oblika Ploča nokta je udubljena poput žlice Ponekad udubina zauzima čitavu ploču nokta, čiji je slobodni rub uzdignut Često udružena s lomljivosti nokta (onihoreksom )

1. 1. 2. Uzrok pojave žličastih noktiju: Kratkotrajni ne rast Ozljede Nekontrolirani dijabetes Bolesti perifernih krvnih žila - Febrilitet (upale pluća, šarlaha, ospica, zaušnjaka itd. ) - Nedostatak cinka u tijelu ▪ -

1. 2. Propadanje nokta (Onihodistrofija ) Promjene : ▪ Poprečne depresije (brazde) ili poprečne bjelkaste pjege na ploči nokta ▪ Nokatna ploča bez sjaja, deformirana, ljušti se, tanka ili zadebljana i može se mrviti ▪ Prisutne hiperkeratoze (odebljanja rožnatog sloja) ispod nokatne ploče Uzrok: - poremećeni procesi stanične - prehrane i disanja zbog pothranjenosti (dugotrajna dijeta s niskim sadržajem proteina i samim tim cistina) i bolesti : Ekcem Mikoze Neurodermitis Psorijaza

1. 3. Uzdužni kanalić u središtu ploče nokta (Onychodystrophia mediana canaliformis) ▪ Promjene se događaju obostrano ▪ Dolazi do spontane regresije za mj. do godine dana , ali su česti recidivi ▪ Uzrok: - Opetovani traumatični događaji u području proksimalnog nabora nokta npr. trganje noktiju (proksimalno=bliže trupu)

1. 4. Panđasti nokti (Onychogryposis) ▪ je hipertrofija (odebljanje) koja može ▪ ▪ ▪ - stvoriti nokte nalik pandžama ili ovnovom rogu Rijetko na rukama, a često na palcu noge Najčešće se primjećuje kod starijih osoba Uzrok: Trauma (npr. stalni pritisak cipele na nokte) Periferna vaskularna bolest Samozanemarivanje i neuspjeh rezanja noktiju kroz duže vremensko razdoblje.

1. 5. Listanje noktiju (Onycholysis) ▪ Bezbolno odvajanje nokta od ležišta ▪ Obično započinje s vrha i / ili sa strane nokatne ploče ▪ Češće je parcijalno, a rjeđe totalno ▪ Češće se javlja na rukama (IV prst)

1. 5. 1. Uzrok : ▪ Trauma, pretjerano ▪ ▪ ▪ manikiranje ▪ Infekcija: posebno gljivična Kožna bolest: psorijaza, dermatitis ▪ Poremećena periferna cirkulacija Sistemska bolest: bolesti štitnjače, reaktivni artritis, bolesti jetre Reakcija na deterdžente Psorijaza – centralno smještena oniholiza koja se povećava kao kap ulja na vodi Teški upalni procesi – totalna oniholiza koja završava odbacivanjem noktiju

1. 6. Lomljivost nokta (Onychorrhexis) ▪ Krhkost, pretjerana lomljivost i ▪ ▪ ▪ - isušivanje nokta Mrvljenje uz pukotine i grebene uz slobodni rub nokta Pogađa do 20% stanovništva Uzrok: Hipotireoza Manjak vitamina A i B Anemija Anoreksija i bulimija Izloženost kemikalijama i prekomjernoj vlazi Česta uporaba sredstava za uklanjanje laka za nokte

1. 7. Rascjep ploče nokta (Onychoshisis) ▪ Degenerativna promjena kod koje dolazi do listanja nokta na slobodnom rubu u dvije horizontalne ploče koje leže jedna na drugoj ▪ Ponekad se promijeni boja nokta u prljavo bijelu ili sivu ▪ Profesionalna bolest pijanista i glazbenika ▪ Uzrok: - Mehaničko- traumatski utjecaj sredstava za pranje i dr. - Neki kozmetički proizvod - Poremećaj rada štitnjače - Ekcem

1. 8. Rupičasti nokti(Unguis foveolatus) ▪ Pojava sitnih točkica u vanjskom sloju što noktu daje izgled rupica ▪ Nokti poput naprska ▪ Etiologija : - Promjene u procesu keratinizacije matrixa nokta (skup stanica odgovornih za kontinuirano stvaranje tkiva koje formira nokat) Uzrok: ▪ Bolesti vezivnog tkiva ▪ Psorijaza , ekcem, alopecija

1. 9. Mekani nokti (Hepalonychia) Uzrok: ▪ Tanki, mekani nokti ▪ Lako savitljivi zbog omekšanja keratina ▪ Nedostatak kalcija i vitamina ▪ Deterdženti, sapuni, lužine

1. 10. Pločasti nokti (Platonychia) ▪ Nenormalno ravan i širok nokat ▪ Izgleda kao široka ravna ploča, disk ▪ Dio autosomno-dominantnog stanja u kojem su prisutni višestruki poremećaji nokta kod mnogih članova obitelji ▪ Nedostatak Fe

1. 11. Odvajanje nokta (Onychomadesis) ▪ Proksimalno odvajanje ▪ ▪ - nokatne ploče od ležišta nokta zbog privremenog prekida rasta nokta Može se pojaviti u djece svih dobnih skupina, uključujući novorođenčad Uzrok: Genetski faktor Gubitak opskrbe krvi nokta (trauma)

1. 12. Odsutnost nokta (Anonychia) Uzrok: ▪ Na završnom članku prsta ne postoji nokatna ploča ▪ Može biti stečena zbog otpadanja nokta (npr. trauma); no tu nokat ponovo raste ▪ Trajna anonychia je kongenitalna anomalija

1. 13. Abnormalnost u razvoju nokta (Pachyonychia congenita) ▪ Rijetki autosomno ▪ - dominantni poremećaj kože uzrokovan mutacijom gena Znakovi i simptomi: Zadebljani nokti u obliku kandže već u djetinjstvu Hiperkeratoze na dlanovima i tabanima Keratoze sluznice Jako znojenje tabana i dlanova Anomalije srca

1. 14. Hipokratovi nokti (Hippocratovi prsti) Nokti poput stakla na uri ▪ Nokat u cjelosti povećan, okruglast i jače konveksan ▪ Zadnji članak zadebljan poput batića za bubanj zbog hiperplazije (grč. hyper –preko, plasisformiranje) supkutanog tkiva i kapilara, bez hiperplazije kostiju Uzrok: ▪ Pulmonalna oboljenja ▪ Poremećaji srca

1. 15. Brazde na noktu 1. 15. 1. Longitudinalne brazde Muehrckeovi nokti ▪ Po udaljenosti brazde od ▪ - proksimalnog dijela nokta može se približno odrediti početak bolesti Uzrok: Trovanje arsenom, talijem, fluorom Citostatici Šarlah , ospice, tifus Gruba manikura ▪

1. 15. 2. Vertikalne brazde ▪ Uzrok: - Suha koža - Nedostatak proteina kalcija, cinka, željeza, vitamina A - Artritis - Životna dob ( posljedica promjene stanica) - Ekcem

2. Promjene u boji nokta (dyschromia) 2. 1. Terryjevi nokti ▪ Proksimalne 2/3 nokatne ploče su bijele, a distalna 1/3 ima crvenu boju nokatnog ležišta ▪ Uzrok: - Sistemske bolesti : oštećenja jetre, dijebetes melitus, zatajenje srca, hipertireoza ili malnutricija

2. 2. Bijele mrlje (Leukonychia) Uzrok: ▪ Nastaju refleksijom svjetla ▪ ▪ - zbog zraka koji se nalazi između stanica nokatne supstancije Prolazne promjene Postoji: Leukonychia punctata (točkasta) Leukonychia striata (prugasta) Leukonychia totalis ▪ Blage traume u području korijena (npr. rezanje cuticule, povrede matrixa nokta. . ) ▪ Nedostatak B vitamina ▪ Nedostatak cinka ▪ Bolesti : anemija, ciroza, ulkus, srčane bolesti, dijabtes. . )

2. 3. Smeđe-crni nokti (melanonihija) ▪ Pojačana aktivnost i ▪ - nakupljanje melanocita u ležištu nokta Uzrok: Subungvalni melanom ili hematom u matrixu nokta Mikoze M. Addison Kemikalije Deficit B 12 vitamina

2. 3. 1. melanom ▪ Najzločudniji karcinom kože i nokta ▪ Izgleda kao hematom ili trag krvi u noktu ▪ Linija je pravilna i ide kroz nokat u određenom pravcu

2. 4. Zeleni nokti ▪ Uzrok: - Infekcija bakterijama - Infekcija gljivicama

2. Promjene u boji nokta 2. 5. Plavi nokti 2. 6. Žuti nokti ▪ Najčešće je samo lunula ▪ - plavo obojena Uzrok: Hemokromatoza Antimalarici Plućne bolesti (astma) Duga izloženost hladnoći i visinama Šoka - Uzrok: Poremećaj limfne drenaže Plućne bolesti Rumatoidni artritis Bolesti jetre Maligne bolesti Psorijaza Uporaba tamnih dekorativnih lakova za nokte Nikotin kod pušača Korištenja preparata za samotamnjenje

3. Mehanička oštećenja nokta 3. 1. Griženje noktiju (Onychophagia) ▪ Patološki poremećaj oralne navike i njege ▪ Kronično nekontrolirano grickanje noktiju ▪ Klasificirano kao opsesivno–kompulzivni ▪ - poremećaj Simptomi psihološki i fizički: Uznemirujuć osjećaj nelagode ili napetosti prije ugriza Osjećaj olakšanja ili čak užitka nakon ugriza Osjećaj srama, neugodnosti i krivice Oštećenja tkiva prstiju, noktiju i kutikule Ozljede usta, zubni problemi, apscesi (zatvoreno gnojno žarište u koži) i infekcije

3. 1. 1. Uzrok: - Tjeskoba Stres Napetost Dosada Nervoza Usamljenost Glad Navika prenesena s ranijeg sisanja palca ili prsta ADHD (poremećaj pozornosti / hiperaktivnosti)

3. 1. 2. Izgled nokta ▪ Nokti vrlo kratki i nagriženi ▪ Obično započinje u ranom djetinjstvu, najčešće je tijekom adolescencije, a može se nastaviti i u odrasloj dobi ▪ Griženje noktiju izaziva halitozu (loš zadah) bakterije u usnoj šupljini (koje tamo i spadaju) pomiješaju se s bakterijama prstiju (koje ne spadaju u usnu šupljinu)

3. 2. Trganje noktiju (Onichotillomania) Definicija: ▪ Je kompulzivna neuroza u kojoj osoba stalno hvata nokte ili ih pokušava trgati. ▪ Često je povezan s psihijatrijskim poremećajima poput depresivne neuroze, zabludama zaraze. . . ▪ Stalno čupkanje noktiju dovodi do onihodistrofija, paronihije i zamračenja nokta ▪ Neki su slučajevi uspješno liječeni antipsihoticima

4. Upalne promjene nokta 4. 1. Upala zanoktica ▪ Zanoktica nastaje pucanjem uskog orožnjelog dijela kože koji pokriva korijen nokta ▪ Mogu se inficirati, te nastaje gnojna upala koja može dovesti do gubitka nokta ▪ Uzrok pojave zanoktica: - Manjak bjelančevina, folne kiseline, vitamina C, Fe. . .

4. 2. Dermatitis okrajina tijela (Acrodermatitis enteropathica) ▪ Kongenitalni oblik - Urođeni defekt (je autosomno recesivni poremećaj) apsorpcije cinka u probavi. - Simptomi: upala kože oko tjelesnh otvora i vrhova prstiju nogu i ruku ▪ Stečeni oblik - Manifestira se kada se dijete ne doji ili zbog nedostatka cinka u prehrani

4. 3. Kukac (Paronihija) ▪ ▪ ▪ - ▪ ▪ ▪ Akutna infekcija nabora nokta Uzročnik: bakterija i gljivica Simptomi : Bolno pulsiranje i crvenilo okolnog tkiva nokta Džep nokta poput kobasice , a na pritisak izlazi sukrvav gnoj Nokti skloni razvoju zadebljanja i promjeni boje Komplikacije: Mala ozljeda koja, ako se pravilno ne liječi, može dovesti do izrazito jake upale Bakterije koje prodiru pod nokat mogu biti izrazito opasne, a ako prodru u krv mogu uzrokovati sepsu (otrovanje krvi )

4. 5. Gljivične infekcije noktiju (Onihomikoze) ▪ Češće na nožnim prstima ▪ Uglavnom kozmetički ▪ - problem Promjene: Nokat postaje žut, bjelkast ili zelenosmeđi Postaje zadebljan, iskrivljen i krhak Ploča nokta se može odvojiti od svog ležišta

4. 6. Urasli nokat (Unguis incarnatus) ▪ Upalna promjena kože postraničnog žlijeba nokta ▪ Bočni rub ploče nokta djeluje kao strano tijelo i urasta duboko u meko tkivo žlijeba nokta te uzrokuje upalu ▪ Češće se javlja kod muške populacije

HVALA NA PAŽNJI