Passend onderwijs zorgleerlingen Regulier waar het kan speciaal

Passend onderwijs & zorgleerlingen ‘Regulier waar het kan, speciaal waar het moet’ Gastcollege 6 juni 2016

Programma 11. 15 -11. 40 : Plenaire start l Passend onderwijs? l Passend onderwijs in het VO l Passend onderwijs in het MBO 11. 45 -12. 45 : Kennisteliers l Wat is de rol van de docent?

Waarom passend onderwijs? l - Doel onderwijs (o. a. ): Leerlingen voorbereiden op hun deelname aan de samenleving

Salamanca statement 1994 92 landen in de wereld, waaronder Nederland, hebben het volgende ondertekend: l l Every child has a fundamental right to education, and must be given the opportunity to achieve and maintain an acceptable level of learning. Every child has unique characteristics, interests, abilities and learning needs. Education systems should be designed and educational programmes implemented to take into account the wide diversity of these characteristics and needs. Those with special educational needs must have access to regular schools which should accommodate them within a child centred pedagogy capable of meeting these needs.

Waar staat Nederland? § • • De Nederlandse overheid probeert via vernieuwingstrajecten al bijna twintig jaar de integratie van leerlingen met een beperking of met ‘special educational needs’ in het reguliere onderwijs vorm te geven en te bevorderen. Problemen met oude systeem • Steeds meer verwijzingen speciaal onderwijs • Kosten • Indicatiestelling langdurig en ingewikkeld proces • Gebrek aan ondersteuning op maat Vernieuwing Passend onderwijs

Passend onderwijs (2014) l l Omgaan met verschillen in ontwikkelingsperspectief en onderwijsbehoeften van leerlingen. Betrokkenheid en handelingsbekwaamheid van docenten betreffende verschillen in onderwijsbehoeften van leerlingen. l Ouders zijn betrokken bij hun kind op school. l Scholen werken samen met jeugdzorg en gemeenten. l Doelmatige investeringen. l Ondersteuningplannen en zorgplicht

Passend onderwijs in het VO l Basiszorg, medium zorg en extra zorg (speciaal onderwijs) l Regulier waar het kan, speciaal waar het moet l Zorgplicht l Samenwerkingsverbanden l Ontwikkelingsperspectieven l Toelaatbaarheidsverklaring

Doelen passend onderwijs • Meer duidelijkheid over toewijzing extra ondersteuning • Minder bureaucratie • Goede docenten voor de klas • Geen thuiszitters • Betere afstemming tussen onderwijs en zorg: maatwerk

Maatwerk Passend onderwijs biedt meer ruimte om de ondersteuning vorm te geven: Handelingsgericht en uitgaan van wat een leerling nodig heeft om de schoolloopbaan te doorlopen, in plaats van een indicatie op basis van wat een leerling niet kan. Samenwerken en uitwisselen van expertise met speciaal onderwijs in plaats van verplichte afname ambulante begeleiding.

Passend onderwijs in het MBO l l l Mbo-instellingen zijn zelf verantwoordelijk voor het organiseren en vormgeven van hun ondersteuningsaanbod. Ze stellen de extra ondersteuning en begeleiding van studenten met een beperking of chronische ziekte vast, organiseren deze en geven ze vorm. In het ondersteuningsprofiel beschrijven mbo-instellingen welke mogelijkheden ze bieden voor basis- en extra ondersteuning.

Voorbereiding informatie verzameling • Vragenlijst aanleverende school • Telefonisch contact aanleverende school • Vragenlijst student • Centrale vragen: • Welke bijzonderheden vallen op? • Wat zou deze student nodig (kunnen) hebben? • Welke informatie heb ik nog nodig?

Intake gesprek l Bespreken verwachtingen student m. b. t. de opleiding l Doornemen informatie vragenlijst (bijzonderheden) l l Sterke eigenschappen en hoe die in te zetten tijdens de opleiding Wat nodig van de opleiding / docenten om succesvol te kunnen zijn l Beroepspraktijkvorming (BPV) l Bespreken mogelijkheden opleiding

Intake gesprek: vervolg • • Advies uitbrengen m. b. t. plaatsbaarheid (wel / niet plaatsbaar) • Indien nee: verslag gesprek / informeren student & ouders / aanvullend gesprek? / doorverwijzing • Indien ja: verslag gesprek / informeren student / opstellen bijlage onderwijsovereenkomst Warme overdracht betrokken trajectbegeleider

Passend onderwijs in het mbo • Belang van goede intake • Goede informatieoverdracht is essentieel • • Voorgeschiedenis aanleverende onderwijs Opstellen onderwijsovereenkomst • • Afspraken over extra begeleiding en ondersteuning die de student nodig heeft om zijn opleiding succesvol te volgen. Maatwerk

Uitdagingen voor het MBO • • Passende keuze Studenten die niet rechtsstreeks doorstromen vanuit VO • Momentopname • Reflectief vermogen

Hoofdpunten passend onderwijs • Het accent verschuift van het medisch labelen van kinderen, naar wat zij daadwerkelijk nodig hebben om onderwijs te kunnen volgen. • • De onderwijsbehoefte is vanaf nu het uitgangspunt. ‘onderwijsondersteuning van leerlingen’. Scholen stellen een schoolondersteuningsprofiel op. Hierin geven zij aan welke onderwijsondersteuning ze aan leerlingen kunnen bieden. Leraren worden opgeleid in het omgaan met verschillende soorten leerlingen in de klas. Hierdoor kunnen leerlingen zo veel mogelijk extra ondersteuning in de klas krijgen, in plaats van daarbuiten

Verdieping Wiki, zorgleerlingen en passend onderwijs. - Handelingswijzers m. b. t. meest voorkomende labels - Verdiepende literatuur - http: //maken. wikiwijs. nl/70837/Themabijeenkomsten_periode_3_ KOP_opleiding_2015_2016

Literatuurtips l l l Horeweg, A. (2015). Gedragsproblemen in de klas in het voortgezet onderwijs. Houten: Lannoocampus. Nauta, P. & Giesing, M. (2015). Leerlingen met een specifieke hulpvraag. Ferwert: Nauta en Giesing. Van de Ven, E. (2014). Autisme in het middelbaar beroepsonderwijs. Huizen: Pica. (incl. checklist voor studenten om te checken of ze genoeg informatie hebben om de opdracht te maken & planning voor overzicht ingeleverde opdrachten). l Van Lieshout, T. (2009). Pedagogische adviezen voor speciale kinderen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. (e-boek via scholar. google. nl verkrijgbaar).

Vervolg: kennisateliers l Kennisatelier 1: E 113 Hanno Ambaum, ontwikkelaar ‘Mijn school’ Graafschap College Nanneke Bakkum, onderwijskundige & orthopedagoog, l Kennisatelier 2: E 204 Rowena Gagliardi, woonbegeleider Capito wonen & docente Eefje Heijmans, persoonlijk begeleider en kennismaker l Kennisatelier 3: E 123 Kim van de Belt, orthopedagoog generalist, Candea College (VO)