PASCALDA RT OPERATORU Gndlik hyatmzda bir ox seimlrl
PASCAL`DA ŞƏRT OPERATORU
Gündəlik həyatımızda bir çox seçimlərlə qarşılaşırıq və bunlardan birini seçməli oluruq. Seçimlərimiz bizim yolumuzu müəyyən edir. Bunun üçün biz qərar qəbul edirik və yolumuzla gedirik. Bu seçimləri proqramlaşdıran zaman şərtə ehtiyac duyulur. Şərt nəticəsində proqram strukturlaşdırılır və seçim yolu müəyyən edilir. Pascalda dilində şərtin 3 tipi var: • İf. . . then ( əgər. . . onda ) • İf. . . then. . . else ( əgər. . . onda. . . əks halda ) • Case ( seçim )
İf. . . then Şərt yalnız düz olduqda əməliyyat yerinə yetirilir, səhv olduqda isə kompüter heç bir əməliyyat aparmır. ışı ıl Yaz Then Əməliyyat İF şərt THEN əməliyyat ;
İf. . . then. . . else Then Şərt düz olduqda əməliyyat 1, səhv olduqda isə əməliyyat 2 yerinə yetirilir. ışı ıl Yaz Əməliyyat 1 Şərt Else Əməliyyat 2 İF şərt THEN əməliyyat 1 ELSE əməliyyat 2 ;
TAPSIRIQ _ kvadrat Kvadratın sahəsini hesablayan proqram yazın. NÜMUNƏ GİRİŞ: tərəfin uzunluğu (mənfi ədəd ola bilməz) HESABLAMALI: Sahə: = ( tərəf )2 ÇIXIŞ: sahə Giriş verilənlərinə nümunə Çıxış verilənlərinə nümunə 3. 5 Sahə = 12. 25 tərəf PROGRAM KVADRAT; VAR teref : REAL; BEGIN WRITELN( ‘ Terefi daxil edin ’ ); READLN ( teref) ; İF teref > 0 THEN WRITELN (‘Sahe = ’, sqr(teref): 6: 2) ELSE WRITELN (‘Bele kvadrat yoxdur’); READLN; END.
Şərt doğru olduqda birdən çox operatoru yerinə yetirmək lazım olarsa onda «operator mötərizələrindən» istifadə edilir. (begin və end açar sözləri operator mötərizələri adlanır ) Natural ədədlərinin kvadratını və kubunu hesablayaq PROGRAM EDEDLER; VAR eded, kvadrat, kub : İNTEGER; BEGIN WRITELN( ‘ Natural ededi daxil edin ’ ); READLN ( eded) ; İF eded > 0 THEN BEGIN kvadrat: = eded * eded; kub: = exp (3 * ln(eded)); WRITELN (‘Ededin kvadrati= ’, kvadrat); WRITELN (‘Ededin kubu= ’, kub); END ; READLN; END.
İf. . . then. . . else. . . şərt zənciri Doğru Əməliyyat 1 Bəzən elə məsələlər olur ki, şərt içində şərt yaranır. Onda şərt operatoru iç-içə yazılır. Şərt Doğru Əməliyyat 2 İF şərt ı ılış z a Y THEN əməliyyat 1 ELSE İF şərt THEN əməliyyat 2 ELSE əməliyyat 3 …………………. . . Yalan Şərt Yalan Əməliyyat 3 . .
TAPSIRIQ _ ədədlər Rəqəmlərin əlamətini təyin edən proqram yazın. GİRİŞ: tam ədədlər ÇIXIŞ: müsbət, mənfi və sıfır NÜMUNƏ Giriş verilənlərinə nümunə Çıxış verilənlərinə nümunə 17 Müsbət PROGRAM EDEDLER; VAR eded : İNTEGER; BEGIN WRITELN( ‘ Ededi daxil edin ‘ ); READLN ( eded) ; İF eded > 0 THEN WRITELN (‘musbet’) ELSE İF eded = 0 THEN WRITELN (‘sifir’) ELSE WRITELN (‘menfi’); READLN; END.
Case. . . of Şərt 1 İç-içə operatorlar olduqda və burda olan ifadə tam qiymət aldıqda onu seçim operatoru ilə yazmaq daha məqsədə uyğundur. Hə Əməliyyat 1 Yox Şərt 2 Hə Əməliyyat 2 . . . Yox ışı ıl Yaz CASE şərt OF tam qiymət 1 : ifadə 1; tam qiymət 1 : ifadə 2; … ELSE ifadə ; END ; Şərt n Yox Seriya n+1 Hə Əməliyyat n
TAPSIRIQ _ aylar PROGRAM AYLAR; VAR eded : İNTEGER; BEGIN Rəqəmlərə görə ayları təyin edən proqram yazın. GİRİŞ: 1 -12 qədər rəqəm ÇIXIŞ: İlin aylarının adları NÜMUNƏ Giriş verilənlərinə nümunə Çıxış verilənlərinə nümunə 10 Oktyabr END. WRITELN( ‘ Ededi daxil edin ‘ ); READLN ( eded) ; CASE eded OF 1: WRITELN (‘Yanvar’); 2: WRITELN (‘Fevral’); 3: WRITELN (‘Mart’); 4: WRITELN (‘Aprel’); 5: WRITELN (‘May’); 6: WRITELN (‘İyun’); 7: WRITELN (‘İyul’); 8: WRITELN (‘Avqust’); 9: WRITELN (‘Sentyabr’); 10: WRITELN (‘Oktyabr’); 11: WRITELN (‘Noyabr’); 12: WRITELN (‘Dekabr’); ELSE WRITELN (‘Eded sehvdir’); END; READLN;
Seçim operatoru interval şəklində olarsa onda min. və max. qiymətlərin arasında iki nöqtə (. . ) qoymaqla yazılır. Əgər müxtəlif qiymətlər alarsa onda vergül (, ) qoymaqla yazılır. TAPSIRIQ _ fəsillər Ayın rəqəmlərinə görə fəsilləri təyin edən proqram yazın. GİRİŞ: PROGRAM FESİLLER; VAR eded : İNTEGER; BEGIN 1 -12 qədər rəqəm ÇIXIŞ: İlin fəsilləri NÜMUNƏ Giriş verilənlərinə nümunə Çıxış verilənlərinə nümunə 10 Payız END. WRITELN( ‘ Ededi daxil edin ‘ ); READLN ( eded) ; CASE eded OF 1. . 3 : WRITELN (‘Qış’); 4. . 6 : WRITELN (‘Yaz’); 7. . 9: WRITELN (‘Yay’); 10. . 12: WRITELN (‘Payız’); ELSE WRITELN (‘Eded sehvdir’); END; READLN;
EV TAPSIRIGI №_1_ Dairənin sahəsini və çevrənin uzunluğunu hesablayan proqram yazın. Giriş verilənləri: radius (müsbət ədəd olmalı) Hesablamalı: Sahə: = pi* (radisu)2 Uzunluq : = 2*pi*radius Çıxış verilənləri: sahə və uzunluq radius NÜMUNƏ Giriş verilənlərinə nümunə Çıxış verilənlərinə nümunə 3 Sahə=28, 26 Uzunluq=18, 84 №_2_ İşıqforun işıq rənginə görə sürücünün hərəkətini təyin edən program yazın. GİRİŞ: Rənglər (Q-qırmızı, S-sarı, Y-yaşıl) ÇIXIŞ: «GÖZLƏ» , «HAZIRLAŞ» , «KEÇ» , «İŞIQFORDA BELƏ RƏNG YOXDUR» NÜMUNƏ Giriş verilənlərinə nümunə Çıxış verilənlərinə nümunə S Hazırlaş
əlavə_ GOTO Proqramının çalışma yönünü dəyişmək üçün GOTO –şərtsiz keçid operatorundan istifadə edilir. Klaviaturada daxil edilən ixtiyari ədədin cüt ədəd olduğunu tapan proqrama baxaq. label AA; Var a: integer; Begin AA: writeln(‘Ededi daxil edin: ' ); readln(a); if (a>0) and (a mod 2=0) then writeln(' Eded cut ededdir') else goto AA; End. GOTO AA AA: keçid edilən sətirin nişanıdır, bu nişan label AA adı ilə tanıdılır. Sətirdə isə AA-dan sonra : (iki nöqtə ) yazılır.
c cc cc d dd d c cc dd Təşəkkürlər Etibar Süleymanov ggggg hhhhh Ordubad rayon Dırnıs kənd tam orta məktəbi a aa a abb b
- Slides: 14