PART II Concepts and Problems in Macroeconomics 2012

© 2012 Pearson Education 2 of 26 PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics

KISIM IV MAKRO İKTİSADİ KAVRAMLAR VE PROBLEMLER Makro İktisada Giriş 20 BÖLÜM İÇERİĞİ Makro İktisadın İlgi Alanları Üretim Artışı İşsizlik Enflasyon ve Deflâsyon PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics Makro İktisadın Bileşenleri © 2012 Pearson Education Döngüsel Akım Şeması Üç Piyasa Alanı Devletin Makro İktisattaki Rolü Makro İktisadın Kısa Tarihçesi 1970 den bu yana Amerikan Ekonomisi 3 of 26

mikro iktisat Sanayilerin nasıl faaliyet gösterdiğini ve bireysel karar alma birimlerin -firmaların ve hane halklarının - davarnışlarını incelemektedir. PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics makro iktisat Ekonomiyle bir bütün olarak ilgilenmektedir. Makro iktisat milli gelirin belirleyicilerine odaklanmakta, toplam tüketim ve yatırım gibi büyüklüklerle ilgilenmekte ve tek fiyatları değil genel fiyat düzeyini incelemektedir. toplam davranışlar Tüm hane halklarının ve firmaların davranışların birlikte ele alınması. yapışkan fiyatlar Arz edilen miktarlar ile talep edilen miktar arasındaki dengeyi sağlayacak şekilde hareket etmeyen fiyatlar. © 2012 Pearson Education 4 of 26

Makro İktisadın İlgi Alanları Makro iktisadın üç temel ilgi alanı şunlardır: Üretim Artışı İşsizlik PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics Enflasyon ve Deflasyon © 2012 Pearson Education 5 of 26

Makro İktisadın İlgi Alanları Üretim Artışı konjonkturel dalgalanmalar Ekonomide, kısa dönemdeki iniş ve çıkışlar. PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics toplam çıktı (üretim) Belli bir dönemde bir ekonomide üretilen mal ve hizmetlerin toplam miktarı durgunluk Toplam üretimin düştüğü bir dönem. Bu dönemde, toplam çıktı düzeyi birbirini izleyen iki çeyrekte düşmektedir depresyon Uzun süren ciddi durgunluk dönemi © 2012 Pearson Education 6 of 26

Makro İktisadın İlgi Alanları Üretim Artışı genişleme veya patlama Üretimin ve istihdamın arttığı dipten zirveye doğru çıkış dönemi. PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics daralma, durgunluk veya çöküş Üretimin ve istihdamın düştüğü, zirveden dibe doğru iniş dönemi. © 2012 Pearson Education 7 of 26

Makro İktisadın İlgi Alanları Üretim Artışı PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics ŞEKİL 20. 1 Tipik bir Konjonkturel Dalgalanma Bu konjonktürel dalgalanma, A noktasından geçerek zirveye hareket ederken genişlemektedir. Ekonomi zirve noktasından hareket ederken, B noktasından geçerek, dip noktasına doğru durgunluğa girmektedir. © 2012 Pearson Education 8 of 26

Makro İktisadın İlgi Alanları PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics Üretim Artışı ŞEKİL 20. 2 ABD’nin Toplam Çıktı Düzeyi (Reel GSYİH), 1900 -2007 Büyük Buhran ve II Dünya Savaşları dönemleri üretimde en büyük dalgalanmaların olduğu dönemlerdir. © 2012 Pearson Education 9 of 26

Makro İktisadın İlgi Alanları İşsizlik PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics işsizlik oranı

Makro İktisadın İlgi Alanları Enflasyon ve Deflasyon enflasyon Fiyatlar genel düzeyindeki artış. PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics hiperenflasyon Fiyatlar genel düzeyindeki çok hızlı artışlar deflasyon Fiyatlar genel düzeyindeki azalış © 2012 Pearson Education 11 of 26

Makro İktisadın Bileşenleri Çok fazla şey aynı anda gerçekleştiğinden makro iktisadı anlamak çok çaba gerektirir. Her şey birbirini etkilemektedir. Büyük resmi görebilmek için, ekonomideki katılımcıları 4 ayrı grupta toplamak yararlı olacaktır: PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics (1) Hane halkı. (2) Firmalar (3) Devlet (4) Dış Dünya © 2012 Pearson Education 12 of 26

Makro İktisadın Bileşenleri Döngüsel Akım Şeması PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics akım şeması Ekonomideki her sektör tarafından yapılan ödemeleri ve kazanılan gelirleri gösteren şekil. transfer harcamaları Devletin, karşılığında mal ve hizmet veya emek satın almaksızın kişilere yaptığı ödemelerdir. Sosyal güvenlik, emeklilik ve mali yardımlar gibi ödemeler. © 2012 Pearson Education 13 of 26

Makro İktisadın Bileşenleri Döngüsel Akım Şeması PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics ŞEKİL 20. 3 Döngüsel Ödeme Akımları Hane halkları firmalardan ve devletten gelir elde etmekte, firmalardan mal ve hizmetleri satın almakta ve devlete vergi ödemektedirler. Aynı zamanda yabancı mal ve hizmetleri satın almaktadırlar(ithalat). Firmalar sağladıkları mal ve hizmetler için hane halkları ve devletten gelir elde etmekte; hane halklarına ücret, kâr payı ve faiz ve devlete vergi ödemektedirler. Devlet, hane halkı ve firmalardan vergi almakta ve sağladıkları mal ve hizmetler karşılığında onlara ödeme - çalışanlarına ödediği ücretler, hane haklarına yaptığı faiz ve transfer ödemeleri- yapmaktadır. Son olarak, yabancı ülkelerdeki kişiler, yurtiçinde ürettiğimiz mal ve hizmetlerimizi satın almaktadırlar(ihracat). Not: Şekilde gösterilmemiştir ancak firmalar ve devlet de ithalat yapmaktadırlar. © 2012 Pearson Education 14 of 26

The Components of the Macroeconomy Üç Piyasa Alanı Hane halkı, firmalar, devlet ve dış dünyanın birbirleriyle ilişkilerini anlamının bir yolu da etkileşimde bulundukları piyasaları dikkate almaktır. PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics Bu piyasaları genel olarak üç büyük alana bölebiliriz: (1) Mal ve Hizmet Piyasası, (2) Emek Piyasası, (3) Para (Finans) Piyasası. © 2012 Pearson Education 15 of 26

Makro İktisadın Bileşenleri Üç Piyasa Alanı Mal ve Hizmet Piyasası PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics Hane halkı ve devlet, bu piyasada firmalardan mal ve hizmet satın almaktadır. Aynı zamanda firmalar da birbirlerinden mal ve hizmet satın almaktadır. © 2012 Pearson Education Emek Piyasası Bu piyasada, hane halkı emek arz ederken, firmalar ve devlet talep etmektedir. 16 of 26

Makro İktisadın Bileşenleri Üç Piyasa Alanı Para (Finans) Piyasası PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics Hane halkları bu piyasalara fonlarını arz ederek, hisse senetlerinden kâr payı, tahvillerden faiz şeklinde gelir elde etmek istemektedirler. © 2012 Pearson Education Hane halkının, firmaların, devletin ve dış dünyanın borçlanmalarının büyük kısmı finansal kurumlar- ticari bankalar, tasarruf ve kredi kuruluşları, sigorta şirketleri gibi kurumlar- aracılığıyla yapılmaktadır. 17 of 26

Makro İktisadın Bileşenleri Üç Piyasa Alanı Para (Finans) Piyasası PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics hazine bonosu, tahvil Devletin borçlandığı zaman çıkardığı ve bu borcu geri ödeyeceğine ilişkin çeşitli belgeler. © 2012 Pearson Education firma bonoları Firmaların borçlandığı zaman çıkardığı bonolar. hisse senedi hissesi ölçüsünde hissedara firmanın mülkiyetinden ve dolayısıyla kârından pay alma hakkı sağlayan finansal araç. kar payı Firmanın hissedarlara her dönem ödediği kâr payı. 18 of 26

Makro İktisadın Bileşenleri Devletin Makro İktisattaki Rolü maliye politikası Devletin harcama ve vergilemeyle ilgili politikaları. PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics para politikası Merkez Bankası (FED) ‘in piyasadaki para miktarını kontrol etmek dolayısıyla faiz oranını etkilemek için kullandığı araçlar. © 2012 Pearson Education 19 of 26

Makro İktisadın Kısa Tarihçesi PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics Büyük Buhran 1929’da başlayan ve 1930’lar boyunca devam eden ciddi ekonomik daralma ve yüksek oranda işsizlik. ince ayar Walter Heller tarafından kullanılmış ve devletin enflasyon ve işsizliği kontrol etmedeki rolünü ifade eden terim. stagflasyon yüksek enflasyon ve işsizliğin bir arada görüldüğü durum. © 2012 Pearson Education 20 of 26

UYGUL AMADA İKTİSAT Edebiyat Yazınında Makro İktisat PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics Ekonomistlerin çalışmalarında vurguladıkları, grafik ve denklemler kadar, romanlarda da yazılanlardır. Şekil 20. 2’de bu dönemlere bakarsanız, Fitzgerald ve Steinbeck anlattıklarının makro iktisadi çevirilerini göreceksiniz. © 2012 Pearson Education 1920’lerde Muhteşem Gatsby setinden, set in the 1920 s 1930’lardaki Gazap Üzümleri setinden. 21 of 26

PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics 1970’lerden Bu Yana Amerikan Ekonomisi ŞEKİL 20. 4 Toplam Üretim (Reel GSYİH), 1970 I– 2007 IV ABD’deki toplam üretim 1970’den beri genelde artmıştır, ancak dört durgunluk dönemi vardır: 1974 I– 1975 IV, 1980 II– 1983 I, 1990 III– 1991 I, ve 2001 I– 2001 III. © 2012 Pearson Education 22 of 26

PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics 1970’lerden Bu Yana Amerikan Ekonomisi ŞEKİL 20. 5 İşsizlik oranı, 1970 I– 2007 IV ABD’deki işsizlik oranları 1970’den beri büyük değişiklikler göstermektedir. Dört durgunluk döneminde işsizlik oranında artış vardır. © 2012 Pearson Education 23 of 26

PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics 1970’lerden Bu Yana Amerikan Ekonomisi ŞEKİL 20. 6 Enflasyon Oranı (GSYİH Deflatöründeki yüzde değişim, 4 Çeyreğin ortalaması) 1970 I– 2007 IV 1970’den beri enflasyon iki dönemde yüksek olmuştur: 1973 IV– 1975 IV ve 1979 I– 1981 IV. 1983 ve 1992 arasında enflasyon ılımlı (orta) olmuştur. 1992’den beri ise oldukça düşüktür. © 2012 Pearson Education 24 of 26

UYGUL AMADA İKTİSAT John Maynard Keynes PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics Modern makro iktisadın iskeletini, John Maynard Keynes’in çalışmaları oluşturmuş ve 1936 yılında İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi adlı eseri yayınlanmıştır. © 2012 Pearson Education 25 of 26

PART IV Concepts and Problems in Macroeconomics TERİMLERİ VE KAVRAMLARI GÖZDEN GEÇİRME toplam davranışlar hiperenflasyon toplam üretim enflasyon konjonktürel dalgalanmalar makro iktisat Döngüsel akım mikro iktisat daralmadurgunluk veya çöküş para politikası firma bonoları durgunluk deflasyon hisse senedi depresyon stagflasyon kar payı yapışkan fiyatlar genişleme veya patlamas transfer harcamaları ince ayar Hazine bonoları maliye politikası İşsizlik oranı Büyük Kriz(Buhran) © 2012 Pearson Education 26 of 26