PART I Introduction to Economics 2012 Pearson Education

PART I Introduction to Economics © 2012 Pearson Education CASE FAIR OSTER Prepared by: Fernando Quijano & Shelly Tefft

Derenin derinliğini hiçbir zaman iki bacağınızla ölçmeye kalkışmayın. PART I Introduction to Economics Warren Buffet © 2012 Pearson Education 2 of 50

Talep, Arz ve Piyasa Dengesi 3 BÖLÜM İÇERİĞİ Firma ve Hane halkı: Temel Karar Alma Birimleri Girdi Piyasaları ve Çıktı Piyasaları: Döngüsel Akım Mal/Çıktı Piyasalarında Talep Edilen Miktardaki Değişime Karşılık Talepteki Değişim Fiyat ve Talep Edilen Miktar: Talep Kanunu Hane halkı Talebinin Diğer Belirleyicileri Talep Eğrisindeki Kaymaya Karşılık Talep Eğrisi Üzerinde Hareket Hane halkı Talebinden Piyasa Talebine Mal/Çıktı Piyasalarında Arz PART I Introduction to Economics Fiyat ve Arz edilen Miktar: Arz Kanunu Arzın Diğer Belirleyicileri Arz Eğrisindeki Kaymaya Karşılık Arz Eğrisi Üzerinde Hareket Firma Arzından Piyasa Arzının Elde Edilmesi © 2012 Pearson Education Piyasa Dengesi Talep Fazlası Arz Fazlası Dengenin Değişmesi Mal Piyasalarında Talep ve Arz: Bir Tekrar İleriye Bakış: Piyasalar ve Kaynakların Tahsisi 3 of 50

Firma ve Hane halkları: Temel Karar Alma Birimleri firma Kaynakları (girdi) ürüne (çıktı) dönüştüren bir organizasyondur. Firmalar piyasa ekonomisindeki temel üretici birimlerdir. PART I Introduction to Economics girişimci Firmayı organize eden, yöneten, riskleri alan, yeni fikir veya ürün geliştiren ve firmanın başarısı için çalışan kişidir. © 2012 Pearson Education hane halkı Ekonomideki tüketim birimidir. 4 of 50

PART I Introduction to Economics FİRMA http: //www. kbb. com. tr FİRMANIN REFERANS MÜŞTERİLERİ © 2012 Pearson Education http: //www. kbb. com. tr/files/Tautmann. Web. Referans_02092013. pdf 5 of 50

Kuruluş Yılı Kurucu Genel Merkez Ofisler PART I Introduction to Economics Yurtdışı Ofis Çalışan Sayısı Genel Merkez Alanı 1994 Dr. Mehmet Ataman Ankara, Türkiye İstanbul Anadolu, İstanbul Avrupa, İzmir, Adana, Diyarbakır Ratingen / Düsseldorf, Almanya 250 (Şubat 2012) 28. 500 m 2 firma Kaynakları (girdi) ürüne (çıktı) dönüştüren bir organizasyondur. Firmalar piyasa ekonomisindeki temel üretici birimlerdir. Firma : ? Girdiler : ? Çıktılar : ? girişimci Firmayı organize eden, yöneten, riskleri alan, yeni fikir veya ürün geliştiren ve firmanın başarısı için çalışan kişidir. Girişimci : ? hane halkı Ekonomideki tüketim birimidir. © 2012 Pearson Education 6 of 50

Girdi Piyasaları ve Çıktı Piyasaları: Döngüsel Akım ürün veya çıktı piyasaları Mal ve hizmetlerin işlem gördüğü piyasalardır. PART I Introduction to Economics Firmanın içinde bulunduğu piyasa : ? © 2012 Pearson Education girdi veya faktör piyasaları Mal ve hizmetlerin üretmek için kullanılan kaynakların işlem gördüğü piyasalardır. Firmanın (üretim) faktör tedarik ettiği piyasalar: ? 7 of 50

Girdi Piyasaları ve Çıktı Piyasaları: Döngüsel Akım PART I Introduction to Economics ŞEKİL 3. 1 Ekonomik Faaliyetlerin Döngüsel Akımı Buna benzer çizimler ekonomik faaliyetlerin döngüsel akımını gösterir. Bu nedenle bu tür çizimler döngüsel akım diyagramı olarak adlandırılır. Mal ve hizmetler saat yönünde akar: Hane halkları tarafından sağlanan emek hizmetleri firmalara akar ve firmalar tarafından üretilen mal ve hizmetler ise hane halklarına akar. ödemeler (genellikle nakit) ters yönde akar: Mal ve hizmetler için ödemeler hane halklarından firmalara ve emek hizmetinin karşılığı olan ödemeler ise firmalardan hane halklarına akar. Not: Renk Rehberi- Grafik 3. 1'de hane halkları mavi firmalar ise kırmızı ile temsil edilmiştir. Hane halklarının davranışlarını açıklayan bütün çizimler mavi veya maviyle gölgelendirilmiş şekilde, firma davranışlarını açıklayanlar ise kırmızı veya kırmızı ile gölgelendirilmiş şekilde oluşturulmuştur. . © 2012 Pearson Education 8 of 50

Girdi Piyasaları ve Çıktı Piyasaları: Döngüsel Akım PART I Introduction to Economics emek piyasası Hane halklarının emeklerini onları talep eden firmalara ücret karşılığı arz ettikleri girdi/faktör piyasalarıdır. © 2012 Pearson Education sermaye piyasası Hane halklarının tasarruflarını bir faiz karşılığında veya gelecekte kar elde etmek amacıyla (sermaye mallarını alabilmek için bu fonları talep eden) firmalara arz ettikleri girdi/faktör piyasalardır. 9 of 50

Girdi Piyasaları ve Çıktı Piyasaları: Döngüsel Akım toprak (Doğal Kaynaklar) piyasası Hane halklarının kira karşılığında toprak ve diğer nakdi olmayan mülklerini arz ettikleri girdi/faktör piyasalarıdır. PART I Introduction to Economics üretim faktörleri Tüketim sürecinde kullanılan girdilerdir. Toprak (Doğal Kaynak), emek ve sermaye üretimin üç temel faktörüdür. Girdi ve çıktı piyasaları firma ve hanehalklanmn davranışları ile birbirlerine bağl, dır. Firmalar üretecekleri çıktının özelliği ve miktarı yanında talep etmiş oldukları girdilerin tip ve miktarım belirlerler. Benzer şekilde hanehalkları işe talep edecekleri ürünün tip ve miktarı yanında arz edecekleri girdilerin miktar ve tiplerini de belirlerler. © 2012 Pearson Education 10 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Talep PART I Introduction to Economics Bir hane halkının belirli bir çıktı veya ürünü ne kadar talep edeceği ile ilgili kararı aşağıdaki faktörlere bağlıdır: © 2012 Pearson Education § § § Söz konusu malın fiyatı. Hane halkının mevcut geliri. Hane halkının biriktirdiği servetinin miktarı. Hane halkının almak istediği diğer malların fiyatları. Hane halkının zevk ve tercihleri. Hane halkının gelir, servet ve fiyatlarla ilgili beklentileri. 11 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Talep PART I Introduction to Economics talep edilen miktar Belirli bir dönemde bir hane halkının mevcut fiyatlardan (İstediği kadar alabilme olanağı varken) satın alacağı miktardır. . © 2012 Pearson Education 12 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Talep Edilen Miktarda Değişmeye Karşılık Talepteki Değişme PART I Introduction to Economics Piyasa fiyatları ve talep edilen miktar arasındaki ilişki bireysel piyasalardaki en önemli ilişkidir. Bir ürünün fiyatındaki değişmeler belirli bir zaman diliminde talep edilen miktarı etkiler. Gelir veya tercihler gibi diğer faktörlerdeki değişmeler ise talebi etkiler. Dolayısıyla Coca-Colanın fiyatındaki artış muhtemelen Coca. Cola'dan talep edilen miktarın azalmasına neden olacaktır. Fakat gelirdeki bir artışta muhtemelen pek çok malın talebinde artışa neden olacaktır. © 2012 Pearson Education 13 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Talep Fiyat ve Talep Edilen Miktar: Talep Kanunu talep çizelgesi Bir hane halkının bir ürünün çeşitti fiyatlarından almaya istekli olduğu miktarları gösteren tablodur. PART I Introduction to Economics talep eğrisi Bir hane halkının bir ürünün çeşidi fiyatlarından almaya istekli olduğu miktarları gösteren grafiktir. © 2012 Pearson Education 14 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Talep Fiyat ve Talep Edilen Miktar: Talep Kanunu TABLE 3. 1 Anna’nın Telefon Aramaları için Talep Çizelgesi Demand Fiyat (Arama Başına) PART I Introduction to Economics $ 0. 00 0. 50 3. 50 7. 00 10. 00 15. 00 Talep Edilen Miktar (Hafta Başına Galon) 30 25 7 3 1 0 ŞEKİL 3. 2 Anna'nın Talep Eğrisi Fiyat (p) ve talep edilen miktar (q) arasındaki grafiksel ilişki talep eğrisi olarak adlandırılmaktadır. Talep eğrileri daha düşük fiyatların talep edilen miktarı arttıracağının ifadesi olarak negatif bir eğime sahiptir. Mavi renkte olan Anna'nın talep eğrisi hane halkı tercihiyle belirlenen ürün piyasasındaki talebi göstermektedir. © 2012 Pearson Education 15 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Talep Eğrileri Negatif Eğimlidir PART I Introduction to Economics talep kanunu Fiyat ve talep edilen miktar arasındaki negatif ilişkidir. Fiyat yükseldiğinde talep edilen miktar azalır. Fiyat düştüğünde ise talep edilen miktar artar. Fiyatlar yükselirken talep edilen miktarın düşmesini (ceteris paribus) fiyatlar düşerken talep edilen miktarın artmasını (ceteris paribus) beklemek akla yatkındır. Dolayısıyla talep eğrisi negatif eğime sahiptir. © 2012 Pearson Education 16 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Talep Fiyat ve Talep Edilen Miktar: Talep Kanunu Talep eğrisinin negatif eğime sahip olması FAYDA kavramı ile de açıklanabilir. Fayda: tüketimden elde edilen mutluluk veya tatmin. PART I Introduction to Economics Bir üründen arda daha fazla tüketirsek, her bir ilave birim tüketiciye daha az tatmin verecektir. Buna ekonomide “azalan marjinal fayda” denilmektedir. Bu nedenle bir malın talep eğrisinin negatif eğimli olması beklenir. Bir hane halkının talep eğrisinin gerçek şekli (dik ve/veya eğimli olup olmamasından bağımsız olarak) hane halkının kendine özgü zevk ve tercihleri ile diğer faktörlere bağlıdır. © 2012 Pearson Education 17 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Talep Hane Halkı Talebinin Diğer Belirleyicileri Gelir ve Servet gelir Bir hane halkının belirli bir dönemdeki ücret, kar, faiz gelirleri, kiralar ve diğer şekillerdeki kazançlarından oluşmaktadır. Gelir bir akım değişkendir. PART I Introduction to Economics servet veya net varlık Bir hane halkının varlıkları ile borçları arasındaki farktır ve bir stok değişkendir. © 2012 Pearson Education 18 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Talep Hane Halkı Talebinin Diğer Belirleyicileri Gelir ve Servet PART I Introduction to Economics normal mallar Gelir arttığında talebi artan, gelir azaldığında talebi azalan mallardır. Örn. Sinema bileti, gömlek. © 2012 Pearson Education düşük mallar Gelir arttığı zaman azalma eğilimi gösteren mallar. Örn. Hamburger. Gelir artınca, tüketici daha pahalı olan bonfileyi tercih edecek, hamburger talebini azaltacaktır. 19 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Talep Hane Halkı Talebinin Diğer Belirleyicileri Diğer Mal ve Hizmetlerin Fiyatları ikameler Birbirleri yerine kullanılan mallardır ve birinin fiyatı yükseldiği zaman diğerinin talebi yükselmektedir. Örn. Tavuk, balık (ikisi de beyaz et) PART I Introduction to Economics tam ikameler özdeş mallar. © 2012 Pearson Education tamamlayıcılar veya tamamlayıcı mallar "Birlikte hareket eden" mallardır ve birinin fiyatındaki azalma diğerinin talebinde artışa neden olur (veya tersi). Örn. Araba ve Benzin 20 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Talep Hane Halkı Talebinin Diğer Belirleyicileri Zevk ve Terciler Tercihler Gelir, servet ve mevcut malların fiyatları hanehalkının satın alabileceği mal ve hizmetlerin kombinasyonunu belirleyen üç faktördür. PART I Introduction to Economics Tercihlerdeki değişim piyasa davranışını açıkça ortaya koyar. © 2012 Pearson Education Fiyat ve gelir kısıtları çerçevesinde kalınmak kaydıyla, tercihler talep eğrisini kaydırır. Fakat zevk ve tercihlerin genelleştirilmesi zordur. Bunun birinci nedeni zevk ve tercihlerin değişken olmasıdır. İkinci neden zevklerin kişiye özel olmasıdır. 21 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Talep Hane Halkı Talebinin Diğer Belirleyicileri Beklentiler Bir hane halkının bugün almak istediği mal veya hizmet, güncel fiyat ile hane halkının cari gelir ve servetine bağlıdır. PART I Introduction to Economics Beklentilerin talebi nasıl etkilediğine ilişkin pek çok örnek vardır. © 2012 Pearson Education Şimdilik talebin sadece mevcut gelir, fiyatlar ve zevklerde dayalı olmadığını anlamak yeterlidir. 22 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Talep Talebin Kaymasına Karşılık Talep Eğrisi Üzerinde Hareket TABLE 3. 2 Gelirindeki Artış Nedeni ile Anna’nın Talep Çizelgesindeki Değişiklik Çizelge D 0 Çizelge D 1 Talep Edilen Miktar (Haftalık 550$ gelir olduğunda haftalık galon miktarı) Talep Edilen Miktar (Haftalık 730$ gelir olduğunda haftalık galon miktarı) $ 8. 00 0 3 7. 00 2 5 6. 00 3 7 5. 00 5 10 4. 00 7 12 3. 00 10 15 2. 00 14 19 1. 00 20 24 0. 00 26 30 PART I Introduction to Economics Fiyat (Galon Başına) ŞEKİL 3. 3 Gelirdeki Artış Sonucunda Talep Eğrisinin Kayması Bir malın fiyatı değiştiğinde bir malın talep eğrisi üzerinde hareket edilir. Talebi etkileyen diğer bütün faktörler talebi değiştiğinde (gelir, tercihler ve benzeri faktörler) Bu durumda fiyat ve miktar arasındaki ilişkiler değişir yani talep eğrisi kayar, burada D 0 ‘dan D 1. ’e kayması durumudur. Benzin normal maldır. © 2012 Pearson Education 23 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Talep Talebin Kaymasına Karşılık Talep Eğrisi Üzerinde Hareket talep eğrisinin kayması Bir malın talep edilen miktarı ile fiyatı arasındaki yeni ilişki ile uyumlu olarak talep eğrisinin konumunun değişmesidir. Kayma orijinal koşullarda meydana gelen değişiklik nedeniyle olur. PART I Introduction to Economics talep eğrisi üzerinde hareket Fiyat değişmesi nedeniyle talep edilen miktardaki değişme. Bir mal veya hizmetin fiyatındaki değişme talep edilen miktarda değişime yol açar (talep eğrisi üzerinde hareket). Gelir, tercihler veya diğer mal veya hizmetlerin fiyatlarındaki değişme talebi değiştirir (talep eğrisi kayar). © 2012 Pearson Education 24 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Talep PART I Introduction to Economics Talebin Kaymasına Karşılık Talep Eğrisi Üzerinde Hareket ŞEKİL 3. 4 Talep Eğrisindeki Kaymaya Karşılık Talep Eğrisi Üzerinde Hareket a. Gelir arttığı zaman düşük bir malın talebi sola kayar normal bir malın talebi ise safa kayar. © 2012 Pearson Education 25 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Talep PART I Introduction to Economics Talebin Kaymasına Karşılık Talep Eğrisi Üzerinde Hareket ŞEKİL 3. 4 Talep Eğrisindeki Kaymaya Karşılık Talep Eğrisi Üzerinde Hareket (devamı) b. Eğer hamburger fiyatı artarsa talep edilen hamburger miktarı talep eğrisi üzerinde azalış gösterir. Hamburgerin fiyatındaki artış (hamburgerin ikamesi olan) tavuğun talebini sağa (hamburgerin tamamlayıcısı olan) ketçapın talebini ise sola kaydınr. © 2012 Pearson Education 26 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Talep Hane Halkı Talebinden Piyasa Talebine PART I Introduction to Economics piyasa talebi Belirli bir dönemde bir mal veya hizmetin piyasasında alışveriş yapan bütün hanehalkları tarafından o mal veya hizmetten talep edilen toplam miktardır. © 2012 Pearson Education 27 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Talep PART I Introduction to Economics Hane Halkı Talebinden Piyasa Talebine © 2012 Pearson Education ŞEKİL 3. 5 Bireysel Talep Eğrilerinden Piyasa Talebinin Elde Edilmesi Bir piyasadaki toplam talep o piyasada alışveriş yapan hanehalklan tarafından talep edilen toplam miktardır. Yani bütün bireysel talep eğrilerinin toplamıdır. Her bir fiyattan bireysel olarak talep edilen miktarların toplamıdır. 28 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Arz Firmalar üretim yaparlar, bunun için işçi istihdam ederler ve materyaller satın alırlar çünkü ürettikleri ürünleri maliyetinden daha yüksek bir fiyata satacaklarına ve kâr elde edeceklerine inanırlar. PART I Introduction to Economics kâr Gelir ve maliyetler arasındaki farktır. © 2012 Pearson Education 29 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Arz Fiyat ve Arz Edilen Miktar: Arz Kanunu arz edilen miktar Belirli bir dönemde bir firmanın bir üründen belirli bir fiyattan satmaya istekli olduğu ve satışa sunabileceği miktarın toplamıdır. PART I Introduction to Economics arz çizelgesi Bir firmanın bir maldan alternatif fiyatlardan satabileceği miktarları gösteren bir tablodur. © 2012 Pearson Education 30 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Arz Fiyat ve Arz Edilen Miktar: Arz Kanunu PART I Introduction to Economics arz kanunu Fiyat ve arz edilen miktar arasındaki pozitif ilişkidir: Piyasa fiyatındaki bir artış arz edilen miktarda bir artışa, piyasa fiyatındaki azalış ise arz edilen miktarda bir azalışa neden olacaktır. . © 2012 Pearson Education arz eğrisi Bir firmanın bir maldan alternatif fiyatlardan satabileceği miktarları gösteren bir grafiktir. 31 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Arz PART I Introduction to Economics Fiyat ve Arz Edilen Miktar: Arz Kanunu ŞEKİL 3. 6 Clarence Brown’ın Bireysel Arz Eğrisi Bir üretici üretmiş olduğu çıktının fiyatı yükselince o üründen daha fazla arz edecektir. Arz eğrisinin pozitif eğimlidir. Arz eğrisi kırmızı renklidir: Arz firmaların tercihleri tarafından belirlenir. © 2012 Pearson Education 32 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Arzın Diğer Belirleyicileri - Üretim Maliyeti Bir firmanın kâr elde edebilmesi için gelirinin maliyetlerini aşması gerekir. PART I Introduction to Economics Üretim maliyetleri, kullanılabilir teknoloji, fiyatlar firmanın ihtiyaç duyduğu girdileri de (emek, toprak, sermaye ve enerji gibi) içeren bir kaç faktöre bağlıdır. (Teknoloji, girdi fiyatları üretim maliyetlerini etkiler) © 2012 Pearson Education 33 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Arzın Diğer Belirleyicileri PART I Introduction to Economics İlgili Malların Fiyatları Amacı karını en üst düzeye çıkarmak olduğu kabul edilen bir firmanın arz etmek istediği çıktı veya ürün miktarının ne olacağı ile ilgili kararı aşağıdaki koşullara bağlıdır: 1. İlgili mal ve hizmetin fiyatına, 2. Sırasıyla aşağıdaki koşullara bağlı olan üretim maliyetlerine: §Üretimde kullanılan girdilerin fiyatları (emek, sermaye ve toprak). §Üretimde yararlanılabilecek olan teknolojiler. 3. İlgili ürünlerin fiyatlarına. © 2012 Pearson Education 34 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Arz Eğrisini Kaymasına Karşılık Arz Eğrisi Üzerinde Hareket arz eğrisi üzerinde hareket Fiyattaki bir değişim sonucunda arz edilen miktardaki değişmesidir. PART I Introduction to Economics arz eğrisinin kayması Bir malın arz edilen miktarı ile fiyatı arasındaki yeni bir ilişkiye bağlı olarak arz eğrisinin konumunun değişmesidir. Kayma orijinal koşullardaki değişim nedeniyle ortaya çıkar. © 2012 Pearson Education 35 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Arz Eğrisini Kaymasına Karşılık Arz Eğrisi Üzerinde Hareket Tabl. O 3. 4 Hastalıklara Karşı Dirençli Yeni Tohum Türünün Geliştirilmesi Nedeniyle Soya Fasulyesi Arz Çizelgesindeki Kayma PART I Introduction to Economics Fiyat (Kile Başına) Çizelge S 0 Çizelge S 1 Arz Edilen Miktar (Eski Tohum Kullanımıyla Yıllık Kile Miktarı) Arz Edilen Miktar (Yeni Tohum Kullanımıyla Yıllık Kile Miktarı) $1. 50 0 5, 000 1. 75 10, 000 23, 000 2. 25 20, 000 33, 000 30, 000 45, 000 54, 000 5. 00 45, 000 54, 000 ŞEKİL 3. 7 Hastalıklara Karşı Dirençli Yeni Tohum Türünün Geliştirilmesi Nedeniyle Soya Fasulyesi Arz Eğrisindeki Kayma Bir ürünün fiyatı değiştiği zaman arz eğrisi üzerinde hareket edilir ve arz edilen miktar artar veya azalır. Arzı etkileyen diğer faktörler değiştiği zaman arz eğrisi kayar. © 2012 Pearson Education 36 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Arz Eğrisini Kaymasına Karşılık Arz Eğrisi Üzerinde Hareket Talebe benzer şekilde arz eğrisi üzerinde hareket (arz edilen miktardaki değişim) ile arz eğrisinin kayması (arzdaki değişim) arasındaki farklılık çok önemlidir: PART I Introduction to Economics Bir mal veya hizmetin fiyatındaki değişim arz edilen miktarı (arz eğrisi boyunca hareket) değiştirir. Maliyetler, girdi fiyatları, teknoloji veya ilgili mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişme ise arzı değiştirir (arz eğrisinin kayması). © 2012 Pearson Education 37 of 50

Ürün/Çıktı Piyasalarında Arz Bireysel Arz Eğrisinden Piyasa Arzının Elde Edilmesi PART I Introduction to Economics piyasa arzı Bir dönem içerisinde bütün üreticiler tarafından arz edilen toplam miktardır. . © 2012 Pearson Education 38 of 50

Supply in Product/Output Markets PART I Introduction to Economics From Individual Supply to Market Supply © 2012 Pearson Education ŞEKİL 3. 8 Firmaların Bireysel Arz Eğrilerinden Piyasa Arzının Elde Edilmesi Piyasadaki toplam arz, piyasada bulunan bütün firmalar tarafından arz edilen toplam miktardır. 39 of 50

Piyasa Dengesi denge Arz edilen miktar ile talep edilen miktarın eşit olduğu durumdur. Dengede fiyatın değişme eğilimi yoktur. PART I Introduction to Economics Talep Fazlası © 2012 Pearson Education talep fazlası veya kıtlık Mevcut fiyatlarda talep edilen miktarın arz edilen miktardan daha büyük olmasıdır. 40 of 50

Piyasa Dengesi Talep Fazlası PART I Introduction to Economics ŞEKİL 3. 9 Talep fazlası veya Kıtlık Kile başına 1. 75 $’lık fiyattan talep edilen miktar arz edilen miktarı aşmaktadır. Talep fazlası olduğunda fiyatlar yükselmeye başlar. Talep fazlası ortadan kalkıp talep edilen miktar arz edilen miktara eşitlendiğinde piyasa dengesi oluşur. Bu örnekte denge fiyatı 2. 50 $ ve denge miktarı 35. 000 kiledir. Talep edilen miktar arz edilen miktardan fazla olduğunda fiyat yükselmeye başlar. Bir piyasada fiyatlar yükseldiğinde talep edilen miktar ve arz edilen miktarın eşit olduğu bir denge oluşuncaya kadar talep edilen miktar düşer ve arz edilen miktar artar. © 2012 Pearson Education 41 of 50

Piyasa Dengesi Arz Fazlası PART I Introduction to Economics arz fazlası veya fazla Mevcut fiyatlarda arz edilen miktarın talep edilen miktardan daha büyük olmasıdır. © 2012 Pearson Education 42 of 50

Piyasa Dengesi Arz Fazlası ŞEKİL 3. 10 Arz Fazlası veya Fazla PART I Introduction to Economics 3. 00 $’lık fiyatta arz edilen miktar talep edilen miktarı 20. 000 kile aşmaktadır. Arz fazlası fiyatın düşmesine neden olmuştur. . Mevcut fiyatlardan arz edilen miktar talep edilen miktardan büyük olduğunda fiyat düşmeye başlar. Fiyatlar düştüğünde muhtemelen arz edilen miktar azalacak ve talep edilen miktar arz edilen miktara eşitlendiği denge fiyatına ulaşıncaya kadar yükselecektir. © 2012 Pearson Education 43 of 50

Piyasa Dengesi Dengenin Değişmesi Arz ve talep eğrileri kaydığında denge fiyatı ve miktarı değişir. PART I Introduction to Economics ŞEKİL 3. 11 Kahve Piyasası: Arz Eğrisinde Bir Kayma ve Sonrasındaki Fiyat Ayarlaması © 2012 Pearson Education Dondurucu soğuklardan önce kahve piyasasındaki denge fiyatı birim başına 1. 20 $’dır. Bu fiyatta talep edilen miktar arz edilen miktara eşittir. Dondurucu soğuklar arz eğrisini sola kaydırır ve denge fiyatı 2. 40 $’ a yükselir. 44 of 50

Piyasa Dengesi Dengenin Değişmesi PART I Introduction to Economics ŞEKİL 3. 12 X Ürünü İçin Arz ve Talebin Kaymasının Örnekleri © 2012 Pearson Education 45 of 50

Mal Piyasalarından Talep ve Arz: Bir Tekrar PART I Introduction to Economics Aşağıda mal piyasalarındaki arz ve talebin nasıl çalıştığı ile ilgili bazı önemli noktalar yer almaktadır: © 2012 Pearson Education 1. Talep eğrisi bir hane halkının veri fiyattan (bir üründen istediği kadar alma olanağı varken) ne kadar mal alacağını gösterir Arz eğrisi ise bir firmanın veri fiyattan (istediği kadar mal satma olanağı varken) ne kadar mal satacağını göstermektedir. 2. Talep edilen miktar ve arz edilen miktar her zaman gün, ay veya yıl gibi zaman dilimleri baz alınıp dönemlik olarak ifade edilir. Mal talebi fiyat, hane halkının gelir ve serveti, diğer mal ve hizmetlerin fiyatı, zevk ve tercihler ve beklentiler tarafından belirlenir. 3. 46 of 50

Mal Piyasalarından Talep ve Arz: Bir Tekrar PART I Introduction to Economics Aşağıda mal piyasalarındaki arz ve talebin nasıl çalıştığı ile ilgili bazı önemli noktalar yer almaktadır: © 2012 Pearson Education 4. Mal arzı fiyat, üretim maliyeti, ilgili malların fiyatları tarafından belirlenir. Üretim maliyetleri ise girdi fiyatları ile kullanılabilir üretim teknolojisi tarafından belirlenir. 5. Arz eğrisi ve talep eğrisi üzerinde hareket ile bu eğrilerin kayması arasındaki farklılığa dikkat edilmelidir. Bir malın fiyatı değiştiği zaman talep edilen ve arz edilen mal miktarı değişir yani eğri üzerinde hareket edilir. Diğer faktörler değiştiği zaman ise eğri kayar veya konumu değişir. 6. Piyasa dengesi sadece mevcut fiyattan arz edilen miktar talep edilen miktara eşit olduğunda gerçekleşir. 47 of 50

UYGULAMADA İKTİSAT Gazete Fiyatları Neden Yükseliyor? PART I Introduction to Economics 2006’da Baltimore’da yayınlanan günlük bir gazetenin ortalama fiyatı 0. 50 $ idi. 2007’de ise ortalama fiyatlar 0. 75 $’a yükselmiştir © 2012 Pearson Education 48 of 50