OZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TALIMI VAZIRLIGI NAMANGAN VILOYATI XALQ
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA’LIMI VAZIRLIGI NAMANGAN VILOYATI XALQ TA’LIMI BOSHQARMASI CHORTOQ TUMAN XALQ TA’LIMI BO’LIMI 9 -sinfda , , WEB SAHIFAGA MATN KIRITISH’’ mavzusida tayyorlagan 1 -soatlik dars TAQDIMOTI
ASSALOMU ALEYKUM BILIMGA CHANQOQ O’QUVCHILAR! SIZ BILAN DIOM BIRGAMIZ
DASR O’TISH JARAYONIMIZNING SHARTLARI 1 2. TESKOR SAVOL 2 I. O’TGAN MAVZU 1. KARTOCHKA II. YANGI MAVZU 1. BOSHQOTIRMA UYGA VAZIFA 2. UMUMIY AMALIY TOPSHIRIQ
Google virtual reallik ko‘zoynaklarini sotishni boshladi Google virtual reallik ko‘zoynaklarini taqdim etdi. Goggle Tech C 1 -Glass ikki qabariq linza hamda virtual reallikka yetaklovchi smartfon uchun ushlagichdan iborat buklama ko‘zoynakdir. Yangilikni Google Store do‘koni orqali 15 dollardan boshlab xarid qilish mumkinligi bildirilmoqda. HOME
Ucell butun O‘zbekiston bo‘ylab abonentlarga xizmat ko‘rsatish bo‘yicha o‘z ofislari tarmog‘ini kengaytirishni davom ettirmoqda. 2016 -yilning 11 -mart kuni Surxondaryo viloyatining Denov shahrida Ucell’ning yangi ofisi o‘z eshiklarini ochdi. Tantanali ochilish marosimida Ucell va OAV vakillari, faxriy mehmonlar, kompaniya mijozlari qatnashdi. Navro‘z tantanalariga bag‘ishlangan yangi ofis ochilishi Denov tumani aholisi uchun haqiqiy bayram sovg‘asi bo‘ldi. Hozirgi kunda Ucell kompaniyasining butun O‘zbekiston bo‘ylab, xususan, Denovni ham qo‘shib hisoblaganda, 23 ta o‘z ofisi bor. HOME
I. O’TGAN MAVZU: HTML HAQIDA TUSHUNCHA HTML tilining teglari yoki diskriptorlari <HTML> -Web sahifa boshlanishi </HTML>-Web sahifa yakunlanganini <HEAD>-sarlavha bo’limi boshlanishini </HEAD>-sarlavha bo’limi yakunlanganini <BODY>-ma’lumotlar bo’limi boshlanganini </BODY>-ma’lumotlar bo’limi yakunlanganini <TITLE>-nom kiritish boshlanganini </TITLE>-nom kiritish yakunlanganini <BR>-o’zidan keyingi matnni HOME yangi satrga o’tkazuvchi
2. TESKOR SAVOL 1 -guruhga(Dasturchi) 1. <HTML> va </HTML> juft tegining web brauzerdagi vazifasi? Javob: (Web sahifa boshlanishini va tugallanganini) 2. <BODY> va </BODY> juft tegining web brauzerdagi vazifasi? Javobi: (Ma’lumotlar bo’limi boshlanishi va tugallanishi) 3. <BR> juftmas tegi web brauzerdagi vazifasi? Javobi: (matnni davomi yangi satrdan yozilishi kerakligini bildiradi) 4. <HTML> dasturlash tili hisoblanadimi? Javobi: (dasturlash tili hisoblanmaydi) 5. HTML - hujjat fayli nomining kengaytmasi qanday? Javobi: ( «html» yoki «htm» ) HOME
2. TESKOR SAVOL 2 -guruhga(Internet) 1. <HEAD> va </HEAD> juft tegining web brauzerdagi vazifasi? Javobi: (Sarlavha bo’limi boshlanishi va yakunlanganini) 2. <TITLE> va </TITLE> juft tegining web brauzerdagi vazifasi? Javobi: (Nom kiritish boshlanishini va tugallanganini) 3. Html tilining buyruqlari qanday belgilar orasiga yoziladi? (< >) 4. Web sahifa tayyorlash uchun Windowsning qanday sodda programmasi yetarli? (Bloknot) 5. Web- sahifa nomi web-brauzerning qayerida aks etadi? Javobi: (Sarlavha satrida) HOME
2. KARTOCHKA Ikki guruxga tushadigan(kartochkadagi) savollar: . 1 -savol 3 -savol 5 -savol 7 -savol 9 -savol HOME 2 -savol 4 -savol 6 -savol 8 -savol 10 -savol
1. Obyekt deb nimaga aytiladi? Javobi: 1)Bizni qiziqtirayotgan o’rganilayotgan narsa jarayon HOME va yoki Savolga
2. Algoritm deb nimaga aytiladi? Javobi: (biror maqsadga erishishga yo’naltirilgan, ijrochi bajarishi uchun mo’ljallangan buyruqlarning ketma-ketligi tushuniladi. ) HOME Savolga
3. Algoritimning asosiy turlarini aytib bering? Javobi: (1) Chiziqli algoritm 2) Tarmoqlanuvchi algoritm 3) Takrorlanuvchi algoritm) HOME Savolga
4. Dasturlash tili deb nimaga aytiladi? Javobi: (Kompyuter tushunadigan til dasturlash tili deyiladi) HOME Savolga
5. Turbo Paskal integrallashgan muhitini ishga tushiruvchi Turbo. exe fayli qaysi katalogda(papkada)joylashgan ? Javobi: (BIN katalogida) HOME Savolga
6. Paskalda (write) va (writeln) operatorlari farqini tushuntiring? Javobi: (write operatorida ekranga chiqarilgan ma’lumot bir qatorda chiqadi writeln operatorida esa alohida bosh satrda chiqadi) HOME Savolga
7. Paskalning ekran bilan ishlashga yo’naltirilgan protsedura va funksiyalari qaysi modulida joylashgan ? Javobi: (CRT) HOME Savolga
R A G’ B A T HOME Savolga
9. Head web sahifada qanday bo’lim xisoblanadi? Javobi: (inglizcha bosh qism yoki sarlavha) HOME Savolga
10. <BR> tegi web sahifadagi vazifasi nima? Javobi: (o’zidan keyingi matnni yangi satrga o’tkazuvchi) HOME Savolga
II. YANGI MAVZU , , Web sahifaga matn kiritish” 1. Web sahifaga matn kiritishga yo’naltirilgan teglar yoki deskriptorlar haqida tushuncha. 1. <H 1>, <H 2>, <H 3>, <H 4>, <H 5>, <H 6> HTML tili juft teglarining 6 ta sarlavha pog’onalari. 2. <P> toq tegi Web sahifada abzaslarni belgilash uchun ishlatiladi. 3. <FONT FACE> juft tegi web sahifada shriftning yozuv shaklini belgilash uchun qo’llaniladi. 4. <B>, <I>, <U> juft teglari web sahifada matnni qalin, og’ma va tagchiziqli ko’rinishlarda chiqarib beradi. HOME
5. <P ALIGN=”joylashtirish parametri qiymati”> juftmas tegi yoki <H 1 ALIGN=”joylashtirish parametri qiymati”> juft tegi html tilida matnni web-sahifada turlicha joylashtirish imkoni beradi va bu (=”joylashtirish parametri qiymati”) o’rniga “leftchapga” , “center-o’rtaga”, “right-o’nga”, ”justify-kenglik” joylashtirish parametrlari qiymati bor. ALIGN(ing. tekislash degan ma’noni bildiradi) 6. <PRE> tegi </PRE> JUFT TEGI , Bu teg yordamida matn web-sahifaga HTML-hujjatda qanday kiritilgan bo‘lsa, shunday ko‘rinishda chiqariladi. HOME
Web-sahifaga joylashtirilayotgan matnda bir nechta mavzu yoritilishi mumkin. Shunga ko‘ra, bir nechta sarlavha ishlatishga to‘g‘ri keladi. Masalan, Shaxsiy websahifangizga o‘zingiz haqingizda, qiziqishlaringiz, yoqtirgan kinofilm yoki kompyuter o‘yinlari haqida ma’lumot kiritsangiz, mos ravishda “O‘zim haqimda”, “Qiziqishlarim”, “Yoqtirgan kinofilmlarim” kabi sarlavhalar qo‘yishingiz mumkin. Bir sarlavha matnini yirik harflar bilan yozish kerak bo‘lsa, boshqasini maydaroq shriftda yozish zarur bo‘lib qoladi. HTML tili 6 pog‘ona sarlavha qo‘yish imkonini beradi. Buning uchun HTML tilida quyidagi juft teglar mavjud: <H 1>, <H 2>, <H 3>, <H 4>, <H 5>, <H 6>. Demak, bu teglarning har biri uchun mos ravishda yopiluvchi (yakunlovchi) teglar (</H 1>, …, </H 6>) ham bor (“H” belgisi “Heading”, ya’ni inglizcha sarlavha so’zining bosh harfi). HOME
HOME
MS Word dasturida ishlaganingizda shrift o’lchami (masalan, 27), shrift yozuv shakli (masalan, Times New Roman), yozuv stili (masalan, Sarlavha 1), rangga to’yinganligi (masalan, qalin) kabi tushunchalar bilan tanishgan edingiz. Shularni e’tiborga olib MS Wordda tayyorlangan matndagi sarlavhalarni HTML tilida tayyorlangan web-sahifadagi sarlavhalar bilan quyidagicha taqqoslash mumkin: HOME
HOME
Web-sahifaga matn kiritish matn muharriridagi kabi amalga oshirilishi mumkin. HTML-hujjatga kiritilgan matnni web-brauzer malumotlar maydoni o‘lchamiga moslab formatlab oladi. Shu sababli kiritgan matn brauzerda bir oz shakli o‘zgargan holda namoyon bo‘lishi mumkin. Matn web-sahifada ayni biz hohladandek joylashishi uchun HTML tilida matn formatiga ta’sir etuvchi maxsus teglar mavjud. Web-sahifada abzaslarni belgilash uchun juftmas <P> tegi ishlatiladi. Bu teg abzas boshlanishida yoziladi va o‘zidan keyin yozilgan matndan oldin bo‘sh satr qoldiradi. Avval aytib o’tilganidek, matnda yangi satrga o‘tish uchun juftmas <BR> tegidan foydalaniladi. Bu tegni matnda bo‘sh satr qoldirish uchun ham ishlatish mumkin. HOME
HTML teglari parametrlar bilan yozilishi mumkin. Teg nomidan keyin probel bilan ajratilgan parametrlar yoziladi. Parametrlar qiymati kiritilishi lozim bo’lsa, u tenglik belgisidan keyin qo’shtirnoq ichida yoki qo’shtirnoqsiz yoziladi. HOME
Shriftning yozuv shakli <FONT> (shrift) juft tegiga FACE parametrini qo’shib ishlatish orqali hosil qilinadi: <FONT FACE= “yozuv shakli nomi”> matn </FONT>. Sizga ma’lumki, shriftning yozuv shakliga Times New Roman, Verdana, Elephant kabilar kiradi. Bitta websahifada bir nechta yozuv shaklini ishlatish mumkin. Ba’zan biror sistemada shriftning kerakli yozuv shakli bo’lmasligi mumkin. Shu sababli bu tegning bir nechta parametri qiymatlarini vergul bilan ajartib yozish mumkin: <FONT FACE= “Times New Roman”, “Arial Black”, “Elephant”>. HOME
HOME
Web-brauzer parametr qiymatlarini chapdan boshlab o’qiydi va biri bo’lmasa keyingisini qidiradi. Quyida shriftning yozuv shaklini qo’llashga misol keltirilgan: Matnning biror qismiga e’tiborni jalb etish maqsadida ba’zi so‘zlar ajratib ko‘rsatiladi. MS Word hujjatida bunga matndagi ma’lum so‘zlarni qalin, og‘ma yoki tagchiziqli ko‘rinishda yozish bilan erishish mumkin edi. HTML tilida ham shu kabi imkoniyat bo’lib, quyidagi juft teglardan foydalaniladi: <B> - qalin shrift yoki <Strong> (Bold) o’rniga HOME <I> - og‘ma shrift (Italik) <Em> yoki <Cite> <U> - tagchiziqli shrift (Underline) -
Yuqorida keltirilgan teglarni birgalikda ishlatib, matnni qalin va og‘ma, og‘ma va tagchiziqli va hokazo ko‘rinishga keltirish mumkin: HOME
HOME
MS Word dasturida uskunalari yordamida matnni sahifada turlicha joylashtirish mumkin edi. Ya’ni, matn sahifaning chap qismida, o‘rtasida, o‘ng qismida yoki sahifa kengligi bo‘yicha joylashishi mumkin. HTML tilida ham matnni web-sahifada turlicha joylashtirish imkoni bor va bu vazifa <P> juftmas tegi yoki <H 1>, <H 2>, <H 3>, <H 4>, <H 5>, <H 6> juft teglariga ALIGN (tekislash) parametrini qo‘shish yo‘li bilan amalga oshiriladi: <P ALIGN= “joylashtirish parametri qiymati”>. Joylashtirish parametri qiymati o‘rniga “Left”, “Right”, “Center” va “Justify” so‘zlaridan biri yoziladi. <P ALIGN= “Left”> - abzasni sahifaning chap tomoniga joylashtiradi. <P ALIGN= “Center”> - abzasni sahifaning o‘rtasiga joylashtiradi. <P ALIGN= “Right”> - abzasni sahifaning o‘ng tomoniga joylashtiradi. <P ALIGN= “Justify”> - abzasni sahifaning kengligi bo‘yicha chap va o‘ng tomondan tekislashga harakat qiladi.
Abzaslarni web-sahifada joylashtirishga misol ko‘ramiz:
BOSHQOTIRMA 1) Inglizcha bosh qism yoki sarlavha html tegi? 2) Html tegi sarlavha nomi inglizcha nima deb ataladi? 3) Teg (ing. ) o’zbekcha ma’nosini ayting? 4) Matnni belgilangan qismini shriftini qalin qilish uchun qaysi deskriptordan foydalanamiz? HOME H T M L
B O SH Q O T I R M A A H E A D T I T L O M A B O L T HOME E
YANGI MAVZU YUZASIDAN AMALIY TOPSHIRIQLAR 1. ) Maktabingiz joylashgan Respublika, viloyat, shaxar, tuman, ko’cha nomlari mos ravishda, 1 -, 2 -, 3 -, 4 -, 5 pog’ona sarlavhalari ko’rinishida aks etgan web-sahifa tayyorlang ? 2. ) Respublikamiz madhiyasi matni aks etgan web-sahifa tayyorlang Unda satrlarning shrift yozuv shaklini turlicha tanlang? HOME
• UYGA VAZIFA: «Bizning sinf» nomli web-sahifa tayyorlang. Unda turli formatlash teglaridan foydalaning. HOME
E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT! HOME
- Slides: 41