OYUN VE OYUNCAIN TARHSEL GELM Dnyada Oyunun ve

OYUN VE OYUNCAĞIN TARİHSEL GELİŞİMİ

Dünya’da Oyunun ve Oyuncağın Tarihsel Gelişimi t Mısırlılar zamanında çocuklar içine tohum doldurulmuş çıngıraklarla oynuyorlardı t Bir görüşe göre çıngırak bir oyuncak değil kötü ruhları korkutup kaçırmak için kullanılan bir araçtı

Dünya’da Oyunun ve Oyuncağın Tarihsel Gelişimi t Oyuncak bebek ilk kez İ. Ö. iki binlerde Mısır’da yapılmıştır t Eski Mısır'da Nilüfer adında küçük bir kız, çok küçük bir yaşta ölmüş ve bebeği ile birlikte gömülmüştü. Kolları hareket edebilen bu bebek bu gün British Museum'da bulunmaktadır.

Dünya’da Oyunun ve Oyuncağın Tarihsel Gelişimi t En eski oyun araçlarından biri top, en eski oyunlardan biri de top oyunları t Eski Mısır'da açılan mezarlarda deriden yapılmış, kepekle doldurulmuş toplar bulunmuş t Eski Yunan toplumunda atletik oyunlar ve rekabet ön planda olduğu için Aristotales ve Plato oyunu yaşamın bir parçası olarak kabul etmişler Romalılar için bilyeler çok çekiciydi.

Dünya’da Oyunun ve Oyuncağın Tarihsel Gelişimi t Ortaçağda oyuncak sahipliği ve oynama olanağı ana babanın “sınıf”ına göreydi t Bu dönemde toplum kilise tarafından yönlendirildiği için oyun günah dolu etkinlik olarak değerlendirilmiş t Rönesans dönemine kadar oyun oynatma ve bu tip faaliyetlere okullarda yer verilmemiş

Dünya’da Oyunun ve Oyuncağın Tarihsel Gelişimi t Japonya ve Çin’de uçurtmanın yerle gök arasında ilişki sağladığı inancıyla uçurulduğu, t Hindistan’da rahiplerin yerle gök arasında ilişki kurmak amacıyla salıncakla sallandıkları, keçi kılığına giren başrahibin gözlerini kapatıp insanlar arasında günah keçisi aradığı ve dokunduğu kişiye “yandın” diye bağırdığı ve o kişinin gerçekten yakıldığı çocuk oyunlarının ritüel kaynaklı oluşuna örnektir

Dünya’da Oyunun ve Oyuncağın Tarihsel Gelişimi t 1600 -1700 seneleri; sanayi devriminden sonra çocuk oyunları yaşamın doğal bir parçası olarak kabul edilmiş t 18. Yüzyıl oyuncağın gelişiminde bir dönemeç oluşturmakta t Oyuncağın ancak Aydınlanma Çağı’nın görüşleriyle, özellikle J. J. Rousseau’dan sonra hızla geliştiği söylenebilir. t Bu yüzyılın sonunda çocuk artık küçük bir yetişkin olarak görülmemekte

t 19. Yüzyılda oyun alanları çoğalmış ve çocukları sokaktan uzak tutacak organize oyunlar geliştirilmiş t Oyuncak olarak ilk otomobil ve tren 19. yüzyılda üretilmiş t 20. yüzyılda 2. Dünya Savaşı’ndan sonra zengin ya da yoksul bütün çocuklar aşağı yukarı aynı oyuncaklara sahip olmuştur

Türkiye’de Oyunun ve Oyuncağın Tarihsel Gelişimi t Yapılan araştırmalarda Türklerin oyunlar sırasında maniler ve türküler söyledikleri, belirlenmiş t Anadolu’da çeşitli yörelerde çocuk oyunları üzerine inançlar bulunmaktadır. t Örneğin; çocuklar kuyu kazarak oyun oynadıklarında o yıl bolluğun çok olacağı düşünülüp ekin kuyuları kazılırmış. Ev yaparak oynarlarsa yapı çok olurmuş.

Türkiye’de Oyunun ve Oyuncağın Tarihsel Gelişimi t Osmanlılar döneminde Eyüp semti oyuncak üretim merkezi olup, oyuncaklar “Eyüp oyuncakları” olarak isimlendirilmiş t 20. yüzyıl başına kadar çember, tahta araba, dönme dolap, toprak testi, düdük, dümbelek, fırıldak, topaç, şak, kaynana zırıltısı ve beşik gibi oyuncakların üretimi sürdürülmüştür

Türkiye’de Oyunun ve Oyuncağın Tarihsel Gelişimi t 1989’da Türkiye’de otuz arkeoloji müzesinde yapılan bir araştırmada Anadolu’da kazılarda bulunup müzelere konmuş antik oyuncaklar belirlenmiş 1. Bebeklik çağı oyuncakları: Çıngırak, oturak, bebek, kukla. 2. Minyatür ev eşyası: Masa, kapkacak, testi. 3. Oyuncak hayvanlar: Kuş, tavuk, horoz, ayı, domuz, aslan, boğa, at, öküz. 4. Ulaşım araçları: Araba, teker. 5. Oyun nesneleri: Aşık, zar, topaç.

Türkiye’de Oyunun ve Oyuncağın Tarihsel Gelişimi 1991’de bütün Türkiye’de bir geleneksel oyuncak taraması yapılmış ve bulgular sekiz kategoride sınıflanmıştır. 1. Bebekler 2. Beşikler 3. Minyatür ev eşyası (kapkacak, testi) 4. Ulaşım ve iş araçları (kağnılar, el arabası) 5. Ses çıkaran/müzikli oyuncaklar 6. Oyuncak hayvanlar 7. Oyuncak silahlar 8. Oyun malzemeleri (topaç, uçurtma, top, sapan, bilye)

Türkiye’de Oyunun ve Oyuncağın Tarihsel Gelişimi

Türkiye’de Oyunun ve Oyuncağın Tarihsel Gelişimi Günümüzde t Reklâma dayalı üretilen oyuncaklar t Televizyon aynı zamanda çizgi filmler ve diğer çocuk programları yoluyla da genç tüketicilerin dikkatini çekmekte t Özellikle son yıllarda internetin kullanımındaki hızlı artış, oyuncakların daha geniş kitlelere ulaşmasını ve küresel bir pazar oluşturmasını kolaylaştırmakta

Türkiye’de Oyunun ve Oyuncağın Tarihsel Gelişimi Artar, Onur ve Çelen’in çocuk oyunlarında üç kuşakta görülen değişimler konulu araştırmasında; t 1. ve 2. kuşağın 3. kuşaktan daha fazla oynadığı t Oyun türlerine göre bakıldığında; 1. kuşakta 35, 2. kuşakta 30, buna karşılık 3. kuşakta 16 oyunun adı verilebilmiş t Büyükanne-büyükbabalar ve anne babaların verdiği oyun adları birbirine çok yakın olduğu halde, çocukların verdiği oyun adlarının yarıya yakınının yeni olduğu görülmüş

t Taso 3. kuşağın, gazoz kapağı 2. kuşağın, çelik-çomak 1. kuşağın oyun aracı olarak öne çıkmakta t Oyuncaklar konusunda ilk iki kuşağın hiç fabrikasyon oyuncağı olmadığı, sadece 2. kuşakta plastik kamyona rastlandığı (%2) belirtilmiş t 3. kuşakta ise hiç el yapımı oyuncak olmadığı saptanmıştır

TEŞEKKÜRLER…