Ouders met ernstige psychische aandoeningen hebben kracht voor

Ouders met (ernstige) psychische aandoeningen hebben kracht voor ouderschap. Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Peter van der Ende Senior-onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Onderwerpen • 1. Project ouderschap bij psychische aandoeningen • 2. Persoonlijk herstel • 3. Verdere achtergronden • 4. Methodiek + Evaluatie Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Project Epidemiologisch onderzoek 68. 000 Persoonlijk Herstel en eigen kracht (N=31) Ouderschap bij psychische aandoeningen Behoefte Onderzoek (N=47) -Methodiek -Trainingen -Evaluatie (N=26 x 2 x 2) Aandacht in instellingen (N=128) Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Achtergronden • Vermaatschappelijking • Bijna de helft van de mensen met ernstige psychische aandoeningen (EPA) heeft kinderen (± 68. 000) EPA: 0, 9% van de bevolking (18 -65) Totaal 405. 000 tot 600. 000 • Hogere drempel voor maatschappelijke voorzieningen Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Eigen kracht voor ouderschap van mensen met psychische aandoeningen 27 ouders met ernstige psychische aandoeningen geïnterviewd 4 ouders zonder Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Conclusies (1) • Ouders met psychische aandoeningen komen in hun kracht door het kind omdat ze bij de les moeten blijven. • Het opvoeden biedt de ouder een basis voor maatschappelijke participatie via school en via vriendschappen van het kind. Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Alleenstaande moeder met kind van twee: • “Maar je krijgt ook wel heel veel terug. Het moederschap dat geeft ook veel voldoening en ja, eigenlijk is het ook sinds ik moeder ben dat ik zo stevig op mijn pootjes sta als nu, zeg maar. Het heeft mij wel heel erg veranderd” Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Conclusies (2) • Samenzijn en activiteiten ontplooien, geven beiden levenskracht. • Loyaliteit en solidariteit met een eigen kind geven kracht om door te gaan. • Een nieuwe generatie en zo mogelijk een daaropvolgende generatie geven perspectief Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Ouderschap met succes en tevredenheid

Wonen Leren Begeleid Werken Ouderschap Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Individuele Rehabilitatie Benadering (IRB) • Veranderdoelen op terreinen van wonen, werken, leren, financiën en SOCIALE CONTACTEN • Verkennen (doelvaardigheidsbepaling), kiezen, verkrijgen en BEHOUDEN Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Samenwonende moeder met kind van bijna 1½ jaar: Het was zelfs zover dat ik op een gegeven moment als hij in de box zat en ik keek naar hem, ik het gevoel had dat hij met een teleurstellende blik naar mij keek; oh hij is teleurgesteld in mij. Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Uitgangspunten • Eigen mogelijkheden ouders centraal • Gebaseerd op Individuele Rehabilitatie Benadering (IRB) • Gemiddeld 1 jaar 1 uur per week/14 dagen • Hulpverleners op MBO, HBO- universitair niveau Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Methode Drie cliëntenwerkboeken “Ouderschap met succes en tevredenheid (OST)” • I Huidig functioneren van de ouder • IIa Versterken van de ouderrol • IIb Hernemen of uitbreiden van de ouderrol Lectoraat Rehabilitatie Groningen

I“ Huidig functioneren van de ouder” • Wie ben ik en wie is mijn kind? • Tevredenheid en succes • Steun, zelfvertrouwen en verwachtingen Lectoraat Rehabilitatie Groningen

IIa“Versterken van de ouderrol” • Wie stellen eisen aan de ouder? • Wat vraagt de ouderrol van deze ouder? • Oplossingen kiezen • Succesvol en tevreden blijven Lectoraat Rehabilitatie Groningen

IIb“ Hernemen / uitbreiden van de ouderrol” • Wensen van de ouder • Mogelijke activiteiten en situaties • Wie stellen eisen? Welke? • Wie helpt / oplossingen kiezen Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Alleenstaande moeder met 4 kinderen tussen 9 en 24, die elders wonen: Ik heb haar (14 jarige dochter) nog nooit zien slapen, ik heb nog nooit met haar gegeten. Ja, een gebakje op haar verjaardag in het begin. Maar vanaf haar 8 e heb ik daar al geen contact meer mee. Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Vraagstelling • Onderzoekvraag: Wat is het resultaat van begeleiden van hulpverleners die met “Ouderschap met Succes en Tevredenheid (OST)” getraind zijn • Succes, • Tevredenheid • Eigen kracht/regie (empowerment) • Kwaliteit van leven Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Evaluatie methodiek • 8 instellingen (GGz of BW) • 11 ouders experimentele groep – ouderschapsbegeleiding OST • 15 ouders controle groep “Care As Usual” • Nulmeting + jaar later eindmeting Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Resultaten • Toename tevredenheid ouderschap in experimentele groep. Controle groep niet • Het succes in ouderschap, aangegeven door hulpverleners en verwanten bevestigt de tendensen niet. Lectoraat Rehabilitatie Groningen

-vervolg resultaten • Empowerment valt in de experimentele groep iets terug, terwijl de controle groep iets verbetert volgens hulpverleners. • De kwaliteit van leven is in de experimentele groep verbeterd. • Subjectief gegeven: Alle 11 ouders die in het programma zaten waren positief en ook hun hulpverleners Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Aanbevelingen vanuit gehele project, voor ouders • Denk na over communicatie over eigen problematiek met de kinderen, Nicholson e. a. (2001) • Maak een plan voor de opvang van de kinderen bij toenemende psychische problematiek • Kleine ontmoetingsgroepen voor ouders Nu nog alleen bij Lentis; ook naar andere regio’s? Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Aanbevelingen voor Hulpverleningsorganisaties • Wissel ideeën uit over voorzieningen in verschillende regio’s • Breng ‘witte vlekken’ op het terrein van ouderschap in kaart Lectoraat Rehabilitatie Groningen