Otoemisja Akustyczna Obiektywne Badanie Suchu Gliwice 15 listopada
Otoemisja Akustyczna Obiektywne Badanie Słuchu Gliwice, 15 listopada 2008
Agenda Ø Budowa ucha Ø Zjawisko otoemisji akustycznej Ø Typy otoemisji akustycznej • Spontaniczna - SOAE • Wywołana - EOAE Typy EOAE Ø • Wywołana trzaskiem - TEOAE • Produkt zniekształceń nieliniowych – DPOAE Ø Badanie TEOAE Ø Badanie DPOAE Ø Zalety EOAE Ø Literatura
Budowa ucha
Budowa ucha Audiometria impedancyjna
Budowa ucha Otoemisja akustyczna
Budowa ucha Potencjały wywołane
Agenda Ø Budowa ucha Ø Zjawisko otoemisji akustycznej Ø Typy otoemisji akustycznej • Spontaniczna - SOAE • Wywołana - EOAE Typy EOAE Ø • Wywołana trzaskiem - TEOAE • Produkt zniekształceń nieliniowych – DPOAE Ø Badanie TEOAE Ø Badanie DPOAE Ø Zalety EOAE Ø Literatura
Zjawisko otoemisji akustycznej Ø Otoemisja to zjawisko generowania bardzo cichego sygnału akustycznego, który powstaje w ślimaku na skutek skurczu komórek słuchowych zewnętrznych.
Zjawisko otoemisji akustycznej Ø Dla głośnych dźwięków usztywniają błonę pokrywową narządu Cortiego w celu hamowania jej nadmiernej ruchliwości. Ø Dla cichych sygnałów wzmacniają sygnał docierający do narządu Cortiego (naprzemienne ruchy).
Zjawisko otoemisji akustycznej Thomas Gold (1948) Zasugerował możliwość generowania dźwięków w uchu wewnętrznym przez komórki włoskowate (słuchowe) zewnętrzne ślimaka. David Kemp (1978) Udowodnił istnienie otoemisji spontanicznej zademonstrował zjawisko otoemisji wywołanej. oraz
Zjawisko otoemisji akustycznej Ø Prawie wszyscy ludzie charakteryzujący się OAE w normie, słyszą prawidłowo (korelacja > 97%) - możliwość automatyzacji i obiektywizacji testu słuchu. § Wyjątkiem pacjenci z dysfunkcjami neurologicznymi dla których OAE będzie prawidłowe a ABR nie.
Zjawisko otoemisji akustycznej Ø Na natężenie OAE mają wpływ warunki w kanale słuchowym oraz stan ucha środkowego - badanie otoemisji akustycznej powinno być poprzedzone oceną stanu ucha środkowego. Ø W przypadku gdy kanał słuchowy jest częściowo lub całkowicie zablokowany, OAE może nie zostać zarejestrowane pomimo wygenerowania przez ślimaka. Ø Budowa ucha środkowego wzmacnia tylko dźwięki skierowane do wewnątrz. Dźwięki wychodzące na zewnątrz są tłumione o około 15 d. B.
Zjawisko otoemisji akustycznej Ø OAE ma bardzo małą amplitudę - pomiar należy wykonywać w dobrych warunkach akustycznych. Ø Całkowita utrata komórek włoskowatych wewnętrznych (OHC) podnosi próg słyszalności o około 40 -50 d. B. Ø OHC mogą zostać uszkodzone przez leki, głośne dźwięki oraz uraz głowy. Ø Niskie ciśnienie krwi ma wpływ na ruchliwość OHC.
Agenda Ø Budowa ucha Ø Zjawisko otoemisji akustycznej Ø Typy otoemisji akustycznej • Spontaniczna - SOAE • Wywołana - EOAE Typy EOAE Ø • Wywołana trzaskiem - TEOAE • Produkt zniekształceń nieliniowych – DPOAE Ø Badanie TEOAE Ø Badanie DPOAE Ø Zalety EOAE Ø Literatura
Typy otoemisji akustycznej
Typy otoemisji akustycznej Ø Spontaniczna – SOAE (spontaneous otoacoustic emissions) • Powstaje bez udziału jakiegokolwiek bodźca zewnętrznego • Występuje tylko u 50% normalnie słyszących (selekcja pozytywna) Ø Wywołana – EOAE (evoked otoacoustic emissions) • Powstaje w odpowiedzi na pobudzenie ucha • Występują u prawie 100% prawidłowo słyszących (korelacja) • Rejestracja otoemisji wywołanej wymaga odróżnienia podanego dźwięku od dźwięku reakcji ślimaka
SOAE Ø Spontaniczna – SOAE (spontaneous otoacoustic emissions) • Występuje tylko u 50% normalnie słyszących (selekcja pozytywna) • Występuje częściej w prawym niż lewym uchu • Zanika, jeżeli ubytek słuchu przekracza 25– 30 d. B • Występuje częściej u kobiet • Poziom ciśnienia SOAE's nie przekracza +20 d. B SPL • SOAE występuje u dorosłych najczęściej w paśmie 1 -2 k. Hz i jest stabilna (zmiany 1% w ciągu kilku miesięcy) • SOAE występuje u niemowląt w paśmie 2, 5 -5 k. Hz i ma poziom 10 d. B wyższy niż u dorosłych
Agenda Ø Budowa ucha Ø Zjawisko otoemisji akustycznej Ø Typy otoemisji akustycznej • Spontaniczna - SOAE • Wywołana - EOAE Typy EOAE Ø • Wywołana trzaskiem - TEOAE • Produkt zniekształceń nieliniowych – DPOAE Ø Badanie TEOAE Ø Badanie DPOAE Ø Zalety EOAE Ø Literatura
Typy EOAE TEOAE DPOAE Otoemisja wywołana trzaskiem Produkt zniekształceń nieliniowych ślimaka wywołany dwoma ciągłymi, czystymi tonami
Agenda Ø Budowa ucha Ø Zjawisko otoemisji akustycznej Ø Typy otoemisji akustycznej • Spontaniczna - SOAE • Wywołana - EOAE Typy EOAE Ø • Wywołana trzaskiem - TEOAE • Produkt zniekształceń nieliniowych – DPOAE Ø Badanie TEOAE Ø Badanie DPOAE Ø Zalety EOAE Ø Literatura
Badanie TEOAE Cechy • Stymulacja trzaskiem • Występuje niezależnie od wieku (od noworodka do 60 lat) i u prawie 100% osób prawidłowo słyszących • Poziom TEOAE zależy od wieku – coraz słabszy z upływem czasu • Zależy od płci – częściej u kobiet • Widmo TEOAE zależy od badanego ucha i charakteryzuje się zmiennością osobniczą • TEOAE występuje w zakresie 500 -5000 Hz (widmo) i jest wykrywalne, gdy ubytek słuchu nie przekracza 30 -40 d. B HL
Badanie TEOAE Stymulacja • Stymulacja trzaskiem • Równa energia dla wszystkich częstotliwości • 1500 – 5000 k. Hz • Badanie dopasowania • Kalibracja - echo
Badanie TEOAE Zbieranie i Uśrednianie • TEOAE A+B • NF (noise floor) A-B
Badanie TEOAE Analiza • FFT dla TEOAE (A+B) i NF (A-B) • Warunki zaliczenia • Automatyzacja
Badanie TEOAE Analiza • FFT dla TEOAE (A+B) i NF (A-B) • Warunki zaliczenia • Automatyzacja • Określenie badanych częstotliwości • Warunek dla każdej badanej częstotliwości • Minimalny poziom powtarzalności sygnału między dwoma kolejnymi próbkami (%) • Minimalny poziom sygnału TEOAE (d. B) • Moc TEOAE w stosunku do NF (d. B) • Warunek zbiorczy (ile z badanych częstotliwości musi zostać „zaliczonych” aby wynik końcowy był pozytywny)
Badanie TEOAE Analiza • FFT dla TEOAE (A+B) i NF (A-B) • Warunki zaliczenia • Automatyzacja (program przesiewowy słuchu) I poziom ref. III poziom ref. TEOAE przesiewowy EOAE kliniczny ABR kliniczny
Agenda Ø Budowa ucha Ø Zjawisko otoemisji akustycznej Ø Typy otoemisji akustycznej • Spontaniczna - SOAE • Wywołana - EOAE Typy EOAE Ø • Wywołana trzaskiem - TEOAE • Produkt zniekształceń nieliniowych – DPOAE Ø Badanie TEOAE Ø Badanie DPOAE Ø Zalety EOAE Ø Literatura
Badanie DPOAE Cechy • Jednoczesna stymulacja dwoma czystymi tonami o nieznacznie różniących się częstotliwościach • Nieliniowa aktywność ślimaka generuje składową intermodulacyjną o częstotliwości 2 F 1 – F 2 • Poziom DPOAE jest miarą sprawności mechanizmów ślimakowych dla F 2 • Występuje u prawie 100% osób prawidłowo słyszących • Brak różnic związanych z płcią i badanym uchem
Badanie DPOAE Stymulacja • Jednoczesna stymulacja dwoma czystymi tonami o nieznacznie różniących się częstotliwościach • F 1, F 2 – niższa, wyższa częstotliwość • L 1, L 2 – natężenia sygnału • Najwyższe DPOAE dla F 2/F 1 = 1, 22 • Najlepsze wyniki dla L 1 wyższego od L 2 o 10 d. B • L 1=65 d. B, L 2= 55 d. B • Badanie dopasowania
Badanie DPOAE Zbieranie i Uśrednianie • DPOAE 2*F 1 -F 2 (0, 78*F 1) • NF (noise floor) dowolna inna • Badanie kilku krokowe – w przeciwieństwie do TEOAE, w pojedynczym badaniu testujemy tylko jedną częstotliwość
Badanie DPOAE Analiza • FFT dla uśrednionej odpowiedzi (DPOAE: 2*F 1 -F 2, NF: inne) • DPOAE powinno przekraczać NF o co najmniej 6 d. B aby uznać, że emisja występuje • Amplituda emisji różni się pomiędzy częstotliwościami (dane normatywne) • Warunki zaliczenia • Automatyzacja
Badanie DPOAE Analiza • FFT dla uśrednionej odpowiedzi (DPOAE: 2*F 1 -F 2, NF: inne) • Warunki zaliczenia • Automatyzacja • Określenie badanych częstotliwości • Określenie współczynnika F 2/F 1 • Warunek dla każdej badanej częstotliwości • Minimalny poziom sygnału DPOAE (d. B) • Moc DPOAE w stosunku do NF (d. B) • Warunek zbiorczy (ile z badanych częstotliwości musi zostać „zaliczonych” aby wynik końcowy był pozytywny)
Badanie DPOAE Analiza • FFT dla uśrednionej odpowiedzi (DPOAE: 2*F 1 -F 2, NF: inne) • Warunki zaliczenia • Automatyzacja (program przesiewowy słuchu) I poziom ref. III poziom ref. TEOAE przesiewowy EOAE kliniczny ABR kliniczny
Agenda Ø Budowa ucha Ø Zjawisko otoemisji akustycznej Ø Typy otoemisji akustycznej • Spontaniczna - SOAE • Wywołana - EOAE Typy EOAE Ø • Wywołana trzaskiem - TEOAE • Produkt zniekształceń nieliniowych – DPOAE Ø Badanie TEOAE Ø Badanie DPOAE Ø Zalety EOAE Ø Literatura
Zalety EOAE Ø Brak konieczności interakcji badanego Ø Obiektywność Ø Nieinwazyjność Ø Łatwość realizacji Ø Tańsze i szybsze od pomiaru ABR Ø Do zastosowania w obiektywnym stwierdzeniu ubytków słuchu (przemysł)
Zalety EOAE Ø Do zastosowania w badaniach przesiewowych noworodków • Pierwsze ogniwo programów badań przesiewowych (poziomy referencyjności) • Co najmniej 24 godziny po urodzeniu (błąd "false positive" spowodowany płynem) • Ciche pomieszczenie • Dziecko spokojne, w najlepszym przypadku śpiące • W przypadku wyniku negatywnego powtórzyć badanie (tylko dla problematycznego ucha) • W przypadku końcowego wyniku negatywnego odesłać do wyższego poziomu referencyjnego
Agenda Ø Budowa ucha Ø Zjawisko otoemisji akustycznej Ø Typy otoemisji akustycznej • Spontaniczna - SOAE • Wywołana - EOAE Typy EOAE Ø • Wywołana trzaskiem - TEOAE • Produkt zniekształceń nieliniowych – DPOAE Ø Badanie TEOAE Ø Badanie DPOAE Ø Zalety EOAE Ø Literatura
Literatura Ø Osterhammel P. A. : “Otoemisja akustyczna”, Otolaryngologia polska, Tom VIII, Suplement No 15, 118 -128, 1994. ØSmurzyński J. : “Podstawy badań otoemisji akustycznej”, Audiofonologia, Tom VII, 5 -18, 1995. ØŚliwińska-Kowalska M. , Sułkowski W. , Murowaniecki Z. : “ Emisja otoakustyczna wywołana – badania u osób z prawidłowym słuchem”, Otolaryngologia polska, XLIX, 1, 46 -56, 1995. ØKochanek K. : Ocena progu słyszenia za pomocą słuchowych potencjałów wywołanych pnia mózgu w zakresie częstotliwości 500– 4000 Hz, Praca habilitacyjna, Warszawa, Wydawnictwa Akademii Medycznej w Warszawie, 2000 ØMusiek F. E. , Rintelmann W. F. : Contemporary perspectives in hearing assessment, Boston, Allyn and Bacon, 1999 ØA. Pruszewicz (red. ): Zarys audiologii klinicznej, Wydawnictwa Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego, Poznań 1999 ØStapells D. R. , Oates P. : Estimation of the pure–tone audiogram by the auditory brainstem response, a review. „Audiology & Neuro–Otology” 1997, 2, 5, 257– 280
Dziękujemy za uwagę! Iwona Machowska Marketing & New Business Manager Tel. +48 600 375 376 Email: iwona. machowska@codeconcept. pl Ul. Toszecka 101/226 44 -100 Gliwice Tel. 48 32 23 00 290 www. codeconcept. pl
- Slides: 39