Osmanl Devletinde Eitim r Gr Abdulnasr BAYRAM 1
Osmanlı Devletinde Eğitim Öğr. Gör. Abdulnasır BAYRAM
1. Meşrutiyet Dönemi (1876 -1978) Kanun-i Esasi de Eğitimle ilgili Düzenlemeler, Bu dönemde Anayasanın Yayınlanması Türk siyasi tarihi açısından önemli bir gelişmedir Bu dönemde Mülkiye mektebi yeniden örgütlenerek 1877 de öğretime başladı Mektebi Sultani’de Hukuk Mektebi yeniden açıldı. Yabancı dillerin öğretimi için 4 yıllık Elsine Mektebi 1878’de açıldı
Kanun-i Esasi’nin Eğitimle İlgili Hükümleri • Madde 15. Herkes genel ve özel öğretim işini, belirli yasalara uymak koşuluyla yapabilir. • Madde 16. Osmanlı vatandaşlarının eğitiminin, birlik ve bütünlük içinde olması için gerekli girişimler yapılarak , çeşitli ulusların dinsel inanışları ile ilgili olan öğretim yöntemlerine dokunulmayacaktır
Kanun-i Esasi’nin Eğitimle İlgili Hükümleri • Madde 114. Osmanlı bireylerinin tümü için eğitim sisteminin birinci basamağı (ilköğretim) zorunlu olacak bunun dereceleri ve ayrıntıları özel bir düzenleme ile belirlenecektir.
2. Meşrutiyet(1908 -1918) Okul öncesi eğitimde yenilik gelişmeleri önceleri özel ana mektepleri açılmış. Resmi ana mektepleri Balkan savaşından sonra açılmıştır. Devlet ana mekteplerinde kadın öğretmen olmadığı için bu okullarda Ermeni ve Yahudi öğretmenler çalıştırılmıştır. 1915’te Ana Mektepleri Nizamnamesi Yayınlanmıştır. Resmi Ana Okullarının bilinen ilk kapsamlı programı 1914 tarihlidir.
İlköğretimde Yenilik ve Gelişmeler 1913 yılında Tedrisatı İptidaiye Kanun-i Muvakkati kanunu çıkarılmış Bu kanun İlköğretimin zorunlu ve devlet okullarında parasız olduğunu hükme bağlamıştır. 1913’te Tarihi Temsil adıyla bir ders programa girdi. Tarihi konuları daha canlı öğretmeyi planlıyorlardı. Dönemin sonuna doğru geleneksel Sıbyan mektepleri kapatılmıştır. Yasaklamaya gerek kalmadan sıbyan mektepleri ortadan kalkmıştır.
Orta Öğretimde Yenilik ve Gelişmeler 1908 5 ya da 7 yıllık İdadiyeler, Rüştiye sınıflarını da içine alıyorlardı. 1908 de idadiyelerin programlarına yeni dersler girdi 1913 tarihli Tedrisatı İptidaiye Kanun-i Muvakkati, Rüştiyeleri ilk mekteplerle birleştirip orta öğretimden almıştır. Bu dönemde orta öğretim alanında yenilik ve değişiklik İdadilerde görülür. 1908 den sonra önce 12 vilayetteki İdadilerin adı Sultaniye çevrildi. Birinci Dünya savaşı yıllarında sayı 50’iyi buldu. 1922 sonunda Sultanilere Lise dendi
Yüksek Öğretimde Yenilik ve Gelişmeler Emrullah Efendi 1912’ de Bir Nizamname Hazırladı. Gerekçesinde Darülfünün’u ilimlerin ve fenlerin yayılmasına, hem ilerlemesine hizmet eden yüksek ilim müessesi olarak tanımlamıştır. Bu nizamname ile Darülfününu beş şubeye ayırmış. Ulumu-i Şer’iye, Ulum-i Hukukiye, Ulum-i Tıbbiye Fünun, Ulum-i Edebiye Ne var ki Bu reformlar başarılı olamadı
Mesleki ve Teknik Eğitimde Yenilik ve Gelişmeler Bu dönemde açılan başlıca mesleki ve teknik okullar şunlardır. Maliye Memurları Mektebi 1909 Polis Mektebi 1909 Belediye Memurları mektebi 1911, Evkaf Memurları Mektebi 1911, Sıhhıye Memurları Mektebi 1919, Ameli Ticaret Mektepleri 1913, Darülbedayi (Tiyatro)1914, Şimendifer Memurları Mektebi 1915, Orman Ameliyat mektebi 1915, Darülelhan ( konservatuar) 1916.
Özel ve Yabancı Okullardaki Düzenlemeler Azınlıkların özel okulları. 1915 Tarihli talimatnameye göre azınlıklar ancak kendilerinin oturduğu mahalle ve köylerde okul açabilecekler. Kendi dilleri öğretim dili olabilir, okullarda Türk dili yanında Türkiye Tarihi, Türkiye Coğrafyası Türkçe olarak Türk Öğretmenler tarafından okutulacak. Türklerin giriştiği özel okullar. Yabancı özel okullarda okuyan Türk çocuklarını kurtarmak için bazı cemiyetler açılmıştır. İttihat Mektepler Cemiyeti, Osmanlı Mektepleri Tevhid-i Mesai Cemiyeti Mekatib-i Hususiye İdadisi.
Öğretmen Yetiştirme Çalışması Meşrutiyet döneminde hem çok hem de nitelikli öğretmen yetiştirme önem kazanmıştır. Mart 1909 ‘dan sonra Darülmuallimine müdür atanan Satı Bey Köklü yeniliklere girişti Öğrencileri sınavdan geçirip öğrenci sayısını 150’ye indirdi. Okul dışında iş alan öğretmenleri okuldan uzaklaştırdı. Öğretmenlere okul nöbeti tutturdu. Öğretmen atamalarında genç ve yeteneklileri tercih etti. İyi hocalardan oluşan bir öğretim kurulu oluşturdu. İstanbul Darülmualimini önemli bir okul haline geldi 1915.
- Slides: 11