ORGANIZACJA I PROWADZENIE DZIAALNOCI KULTURALNEJ mecenat Magorzata Gieda

ORGANIZACJA I PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI KULTURALNEJ mecenat Małgorzata Giełda, Zakład Nauki Administracji UWr

MECENAT Pojęcie mecenatu Mecenat a sponsoring Mecenat a patronat Mecenat kulturalny państwa Mecenat kulturalny samorządu terytorialnego Przykłady mecenatu

MECENAT etymologia słowa MECENAS MECENAT Gajusz Cilniusz MECENAS rzymski polityk, doradcy i przyjaciela Oktawiana Augusta; poeta i patron poetów (Wergiliusza, Horacego, Propercjusza) Jego nazwisko jest synonimem protektora sztuki i nauki. OBECNIE MECENAS osoba (lub) instytucja popierająca rozwój literatury i sztuki, która udziela wsparcia finansowego artystom, instytucjom kulturalnym lub naukowym. Obdarowywani, w zamian, sławili we własnych dziełach swoich dobroczyńców.

MECENAT definicja MECENAT opieka wpływowych i bogatych miłośników, amatorów: * literatury * sztuki * sportu nad twórcami/ sportowcami. Na ogół wiąże się z finansowym wspieraniem artystów/ twórców/ sportowców oraz ich poczynań (koszty życia i twórczości).

MECENAT definicja DAWNE FORMY MECENATU: • • mecenat dworski, mecenat królewski, mecenat magnacki, mecenat kościelny (szczególnie papieski). WSPÓŁCZESNE FORMY MECENATU: • instytucje społeczne (np. fundacje, stowarzyszenia) • instytucje państwowe (np. fundacje państwowe, narodowe) • instytucje samorządowe (np. instytucje wspierające miejscowy folklor)

MECENAT definicja Stanisław August Poniatowski Jeden z największych mecenasów sztuki w Polsce. Finansował liczne przedsięwzięcia artystyczne, wielokrotnie zaciągając w tym celu pożyczki. Wiele osób zarzucało mu trwonienie pieniędzy na sztukę, gdy brakowało funduszy na wojsko oraz inne potrzeby państwa. St. August Poniatowski 1732 -1798

Uczestnicy obiadów czwartkowych na obrazie Zebranie u króla Stanisława Augusta Włodzimierza Łuskiny z 1891 r.

Uczestnicy obiadów czwartkowych Ignacy Krasicki Stanisław Konarski Stanisław Staszic Franciszek Zabłocki Hugo Kołłątaj Adam Naruszewicz Wojciech Bogusławski Stanisław Trembecki

Marcello Bacciarelli, Portret Izabeli Branickiej, ok. 1757, Muzeum Narodowe we Wrocławiu Marcello Bacciarelli, Unia Lubelska, 1785– 1786, Zamek Królewski w Warszawie

Stanisław August Poniatowski w Petersburgu, obraz pędzla Jana Czesława Moniuszki przed 1910 rokiem

MECENAT definicja Mecenat państwowy W ostatnich czasach mecenasem artystów jest zazwyczaj państwo, co prowokuje rozmaite dyskusje na temat praw obu stron oraz rodzi liczne kontrowersje. Zachęta i D. Olbrychski, Nergal i profanacja, Eurowizja – Słowianie

MECENAT mecenat a sponsoring W biznesie sponsoring jest zbliżony do mecenatu czyli wspierania kultury, sztuki, sportu i sfery społecznej, lecz wyraźnie różni się od niego. Oba działania mają na celu finansowanie i wspomaganie przez biznes różnych dziedzin życia, lecz sponsoring jest traktowany przez stosujące go firmy jako możliwość promocji siebie i swych produktów. To jest główna motywacja i przyczyna tego rodzaju przedsięwzięć. SPONSORING = PROMOCJA FIRMY SPONSORUJĄCEJ

MECENAT mecenat a sponsoring MECENAT SPONSORING

MECENAT mecenat a sponsoring Sponsoring: • • dominacja działań w interesie przedsiębiorstwa cele marketingowe świadczenia wzajemne obligatoryjne fakt wspierania znany opinii publicznej wspierający znany i szczególnie wyeksponowany Mecenat: • dominacja działań w interesie kultury, sportu, sfery społecznej • brak świadczenia wzajemnego • dyskretne, „ciche” wspieranie • wspierający nieznany lub występuje w tle

MECENAT mecenat a patronat PATRON opiekun, protektor, osoba lub instytucja roztaczająca opiekę W starożytnym Rzymie: • patrycjusz sprawujący opiekę nad wyzwolonymi niewolnikami • układ stosunków między patronem a osobą oddającą się pod jego opiekę, oparty na obustronnej wierności W dawnym polskim prawie termin oznaczający płatnego zastępcę procesowego (adwokata) Patron to także: • osoba (zwykle nieżyjąca) darzona wielkim szacunkiem, której imię jest nadawane jakiejś instytucji lub jakiemuś miejscu • symboliczny religijny opiekun kraju, miasta, profesji,

MECENAT mecenat a patronat PATRONAT MEDIALNY • rodzaj sponsoringu, w którym przedsiębiorstwo z sektora mass mediów (np. telewizja, radio, gazeta, portal internetowy) udostępnia przestrzeń reklamową lub informacyjną na cele promocji podmiotu lub wydarzenia (kulturalnego, sportowego, społecznego). • w zamian podmiot patronujący jest promowany w kontekście danego wydarzenia lub w danym podmiocie. (możliwość zamieszczania swoich reklam, logotypów itd. ) Patronat medialny obok funkcji reklamowych buduje także pozytywny wizerunek firmy, będąc elementem jej strategii PR.

MECENAT mecenat a patronat PATRONAT NAUKOWY forma sprawowania opieki merytorycznej nad: • osobą (np. promotor - doktorant), • instytucją (np. uniwersytet - szkoła średnia), • elementami kultury (np. konsultacje biegłych historyków w powieściach osadzonych w czasach minionych). Oparty jest zwykle na umowie o współpracy, jasno określającej zobowiązania stron.

MECENAT – art. 1 u. 2 -4 Mecenat kulturalny państwa (art. 1 u. 2) Zgodnie z art. 6 ust. 1 Konstytucji RP (dyspozycja): Rzeczpospolita Polska stwarza warunki upowszechniania i równego dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamości narodu polskiego, jego trwania i rozwoju. Realizację tej dyspozycji stanowi art. 1 ust. 2 ustawy.

MECENAT – art. 1 u. 2 -4 Mecenat kulturalny państwa (art. 1 u. 2) Przez mecenat należy rozumieć pomoc udzielaną: • artystom, • pozostałym osobom, • instytucjom związanym z kulturą. Przepis ma charakter kategoryczny i nie pozostawia w tym zakresie uznania państwu Nakłada na jego organy obowiązek wspierania i promocji działań ze sfery kultury (twórczości, edukacji i oświaty kulturalnej, działań i inicjatyw kulturalnych, opieki nad zabytkami).

MECENAT – art. 1 u. 2 -4 Mecenat kulturalny państwa (art. 1 u. 2) Pomoc ta może następować w prawnie dopuszczalnych formach, formach takich jak: • przekazanie środków finansowych, • podejmowanie czynności społeczno-organizatorskich, • wydawanie aktów normatywnych. Przepis ma charakter dyrektywy kształtującej postępowanie organów. Przepis posiada praktyczną treść normatywną, gdyż determinuje np. kształt budżetu państwa, który musi uwzględniać środki finansowe na promocję i wspieranie tworzenia dorobku kulturalnego, edukowanie na jego temat, podejmowanie działań i inicjatyw kulturalnych czy prowadzenie opieki nad zabytkami. Przepis stanowi także podstawę do dokonywania czynności faktycznych przez organy państwa.

MECENAT – art. 1 u. 2 -4 Mecenat kulturalny ministra (art. 1 u. 3) PRZYKŁAD: Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego objął swoim patronatem organizowany przez Stowarzyszenie Y. koncert chopinowski. Działanie Ministra jest legalne, gdyż wskazana czynność faktyczna stanowi realizację mecenatu państwa w wymiarze wskazanym w art. 1 ust. 2. Art. 1 u. 3 stanowi generalną podstawę kompetencyjną dla ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego do wspierania finansowo, w ramach mecenatu państwa, realizacji planowanych na dany rok zadań związanych z polityką kulturalną państwa, prowadzonych przez: • instytucje kultury • inne podmioty nienależące do sektora finansów publicznych Konkretyzacja tej normy następuje w dalszych przepisach ustawy.

MECENAT – art. 1 u. 2 -4 Mecenat kulturalny ministra (art. 1 u. 3) Warto zaznaczyć, że ustawowe zawężenie mecenatu ministra wyłącznie do zadań planowanych „na dany rok” jest zbędne. Działalność w sferze kultury wymaga wsparcia, w tym finansowego, o charakterze wieloletnim, a nie – jednorocznym. W świetle komentowanego przepisu ustawodawca w równym stopniu uznaje za zasadne wsparcie mecenatem ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego zarówno podmiotów: • których organizatorem są jednostki publiczne, • jak i tych nienależących do sektora finansów publicznych.

MECENAT – art. 1 u. 2 -4 Mecenat kulturalny jednostek samorządu terytorialnego (art. 1 u. 4) Jednostki samorządu terytorialnego, także są zobowiązane do świadczenia pomocy polegającej na: • wspieraniu • (i) promocji twórczości, edukacji i oświaty kulturalnej, działań i inicjatyw kulturalnych oraz opieki nad zabytkami, w tym przez wspieranie finansowo, w ramach swojego mecenatu, realizacji planowanych na dany rok zadań związanych z polityką kulturalną danej jednostki samorządu terytorialnego, prowadzonych przez: • instytucje kultury • inne podmioty nienależące do sektora finansów publicznych na obszarze tej jednostki st.

MECENAT – art. 1 u. 2 -4 Mecenat kulturalny jednostek samorządu terytorialnego (art. 1 u. 4) Przepis ten tworzy ogólną podstawę dla: • władczych • niewładczych działań organów jednostek samorządu terytorialnego, mających na celu wspieranie: • tworzenia, • upowszechniania kultury • ochrony. Wymaga przeznaczenia przez j. s. t. odpowiednich • środków finansowych • zasobów kadrowych na realizację tych działań.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Małgorzata Giełda Zakład Nauki Administracji UWr

MECENAT Przykłady mecenatu państwa Przykłady mecenatu samorządu terytorialnego