Organizacija podataka Eksterno okruenje 1 Polje ime zaposlenog

Organizacija podataka Eksterno okruženje ? ? ? 1

Polje ime zaposlenog Organizovanje memorisanih podataka Tomović Jovan Slog platnog spiska Tomović Jovan 575 32 3874 700 € Datoteka platnog spiska ATRIBUT ENTITET SKUP ENTITETA Baza podataka personala 2

Grafičko modeliranje baze podataka (E-R dijagram) • Skupovi entiteta, na primjer Zaposleni • Atributi (osobine entiteta), na primjer Matični broj, Ime, Adresa, Telefon • Odnos između entiteta (povezivanje skupova entiteta), na primjer Zaposleni_Projekat • Primarni ključ skup atributa pomoću koga se jednoznačno mogu identifikovati entiteti tj. slogovi, na primjer Matični broj za 3 zaposlenog)

E-R DIJAGRAM Matični broj Ime Zaposleni Adresa n n Sifra projekta Zaposleni_Projekat Telefon m Projekat Opis projekta Odjel_Zaposleni 1 Odjel Sifra odj Naziv 4

Strukture podataka Veze između slogova u bazi podataka su bazirane na nekoj logičkoj strukturi podataka ili modelu podataka. DBMS paketi su dizajnirani da koriste određenu strukturu tj. model podataka • Hijerarhijska • Mrežna • Relaciona • Objektno orijentisana • Višedimenzionalna 5

Hijerarhijska struktura Odjel XXX Projekat A Zaposleni 1 Projekat B Zaposleni 2 Povezivanje slogova u vidu hijerahije drveta 6

Mrežna struktura Odjel XXX Zaposleni 1 Projekat A Odjel YYY Zaposleni 2 Zaposleni 3 Projekat B Povezivanje slogova u vidu mreže 7

Relaciona struktura Primarni ključ Tabela Odjel Tabela Zaposleni Spoljni ključ 8

Višedimenzionalna struktura Klj. UČEVI Slog #1 Slog #2 Slog #3 Slog #4 Slog #5 Slog #6 Slog #7 Slog #8 Slog #9 Proizvod Film Sočiva Kamere Film Sočiva Film Kamere Sočiva Film Region Istok Jug Sever Jug Istok DIMENZIJE Mjesec Dec-93 Jan-94 Feb-94 Mar-94 Apr-94 Maj-94 Jun-94 Jul-94 Aug-94 Prodaja 240 250 690 425 300 500 125 400 800 Region Sever Jug Istok Mjesec Jan Feb Mar Proizvod Film Sočiva PRODAJA Kamere 9

Višedimenzionalni model za analizu prodaje 10

Analiza prodaje – drill-up nad Proizvodom 11

Rezultat drill-up-a nad Proizvodom 12

Analiza prodaje – rezultat pivot-a 13

Objektno orijentisani modeli • Objekat se sastoji od vrijednosti podataka koji predstavljaju atribute nekog entiteta plus operacije koje se mogu izvršiti nad tim podacima • Ova osobina enkapsulacije podataka omogućava bolje upravljanje kompleksnim tipovima podataka kao što su grafika, glas, tekst, video zapisi i drugo. • Princip nasleđivanja kod koga objekti na nižem nivou nasleđuju neke ili sve osobine roditeljskih objekata. • Koriste se kod multimedijalnih Web baziranih aplikacija na Internetu ili intranet i extranet mrežama, kao i za upravljanje hipermedijalnim bazama podataka. 14

15

Metode organizacije i pristupa datotekama • Sekvencijalna organizacija datoteke. Slogovi su na disku fizički smješteni uređeno po vrijednostima primarnog ključa. Metoda pristupa sekvencijalna, pristupa se svim slogovima redom dok se ne nađe traženi podatak. 16

Sekvencijalna datoteka ID_BROJ . . . IME ADRESA TELEFON Slogovi neke druge datoteke 5 YZ XXXX 231111 . . . 17

Sekvencijalna organizacija datoteke- prednosti i nedostaci • Sve nove transakcije moraju biti memorisane u odgovarajućoj sekvenci, mora se sačuvati uređenost • Brza i efikasna za velike datoteke koje se rijetko obrađuju (periodično) • Nepogodna za datoteke gdje se često pristupa, memoriše ili ažurira mali broj slogova 18

Metode organizacije i pristupa datotekama • Rasuta organizacija datoteka. Slogovi su na disku memorisani rasuto, bez ikakvog poredka. Slogovima se pristupa direktnom metodom: • Generisanjem adrese sloga transformacijom ključa • Pomoću indeksa -datoteka koja sadrži primarni ključ sloga i adresu sloga u glavnoj memoriji a uređena je po primarnom ključu 19

Rasuta datoteka-direktni pristup pomoću indeksa Indeks ID_BROJ 1 2 3 4 5 ADRESA SLOGA ID_BROJ . . . 125 IME ADRESA TELEFON Slogovi neke druge datoteke 5 YZ XXXX 231111 . . . 20

Direktni pristup-prednosti i nedostaci • Slogovima se pristupa direktno tj. brzo i efikasno • Prilikom unošenja novog sloga ili brisanja, mora se ažurirati i indeks što usporava ove operacije 21

Metode organizacije i pristupa datotekama • Indeksno sekvencijalna organizacija. Slogovi su u datoteci smješteni u odgovarajućem poredku po ključu a direktan pristup je omogućen indeksom. Omogućava brzo i efikasno periodično ažuriranje velikih datoteka ali i česte pristupe i ažuriranja malog broja slogova. 22

Indeksno- sekvencijalna datoteka Indeks ID_BROJ 1 2 3 4 5 ID_BROJ . . . ADRESA TELEFON Slogovi neke druge datoteke 5 YZ 125 IME XXXX 231111 . . . 23

Razvoj baze podataka - Analiza poslovnih procesa - Specifikacija korisničkih zahtjeva - Konceptualni dizajn - Logički dizajn - Fizički dizajn 24

25

26

Logički, korisnički i fizički pogled na podatke • Model podataka se još i naziva šema podataka i predstavlja cjelokupan logički pogled na odnose među podacima u bazi podataka. • Podšema baze je korisnički logički pogled na dio podataka i odnosa među njima koji koristi jedna specifična korisnička aplikacija. • Fizički pogled na podatke opisuje kako će podaci biti fizički smješteni na memorijskim uređajima kompjuterskog sistema. • Interfejs između logičkog i fizičkog nivoa 27 obezbjeđuje DBMS.

28

29

E-R DIJAGRAM Matični broj Predavač Zvanje Ime n Sifra predmeta Predavač-Predmet Telefon m Naziv Predmet m 30

E-R DIJAGRAM Matični broj Predavač Zvanje Ime n Sifra predmeta Predavač-Predmet Telefon m Naziv Predmet m Ocjena Student_Predmet Telefon Adresa Broj Indeksa n Student Ime 31

Primarni ključ Spoljni ključevi Student-Predmet Primarni ključ 32

Primarni ključ Spoljni ključevi Predavac-Predmet Primarni ključ 33