ORBTA VE GZ ANATOMS1 Dr EKREM ELK GZ
ORBİTA VE GÖZ ANATOMİSİ-1 Dr. EKREM ÇELİK GÖZ HASTALIKLARI UZMANI
�Göz küresi: Orbita içine yerleşmiş olup � 2, 5 cm (ön arka çap 21 -26 mm) çapında �Yaklaşık 10 gr (7 -11 gr) ağırlığında, �Hacmi 7 cc �Yukarıdan aşağı doğru hafifçe basılmış küre şeklinde bir biyokameradır. �Öndeki konveksitenin ucuna Polus anterior (kornea’dadır). �Arkadaki konveksitenin ucuna Polus posterior (sklera’dadır) adı verilir. �Axis bulbi adı verilen göz ekseni ön ve arka poluslardan geçmektedir. �Axis visualis adlı görme ekseni ise sırasıyla; �Polus anterior > Lens ortası > fovea centralis Kanski JJ, Bowling B. Clinical Ophthalmology: A Systematic Approach. 7 th ed. Philadelphia: Elsevier/Saunders; 2011: 482 -3
BULBUS OCULİ- GÖZ KÜRESİ �Göz küresi 3 tabakalı duvar yapısı; Dıştan-içe doğru �Tunica fibrosa bulbi: sclera, cornea �Tunica vasculosa bulbi (uvea): choroidea, corpus ciliare iris �Tunica nervosa: retina
http: //www. retinoblastomainfo. com/pages/anatomy-eye. htm
EMBRİYOLOJİ � 4. haftada optik vezikül belirmeye başlar. Yüzey ektoderm, nöroektoderm ve mesodermden oluşur �Orbita duvarları, 3. ayda optik vezikülü çevreleyen mezoderm dokusundan olusmaya baslar. 4. ayda orbita taslağı, optik vezikülün çevrelenmesini tamamlar. � 6. ay ile 7. ay arasında kemikleşme merkezleri ortaya çıkar. �Orbita çapı 3. ayda 3 mm, 5. ayda 6 -10 mm, 7. ayda 12 mm, 9. ayda 15 mm, doğumda 17 mm'dir.
http: //www. oculist. net/others/ebook/generalophthal/serverjava/arknoid/amed/vaughan/co_chapters/ch 001_print_02. html
EMBRİYOLOJİ �Yeni doğanda göz küresi orbitanın tamamını kaplar. �Doğumda orbita kemikleri suturaları çok aralıklıdır. Bu nedenle göz küresinin büyümesi orbita hacminin genişlemesine neden olabilmektedir. �Bebeklik çağlarında yapılan enükleasyonlardan sonra orbita hacmi büyüyemez ve yüz kemiklerinde asimetri olur.
� Orbita 7 adet kemikten oluşmuştur: 1. Frontal 2. Zigomatik 3. Maksiller 4. Sfenoid 5. Etmoid 6. Lakrimal 7. Palatin
https: //www. ophthalmologyreview. org/fundamentals/anatomy/orbital-bones/
� 1 -Orbita duvarları � Orbita, tabanı önde, tepesi arkada bir piramid şeklindedir. � Piramidin tepesini optik sinirin geçtiği optik foramen oluşturur. � Orbitanin üst, alt, dış ve iç olmak uzere 4 duvarı vardır. https: //www 2. aofoundation. org/wps/portal/!ut/p/a 0/04_Sj 9 CPykssy 0 x. PLMn. Mz 0 v. MAf. Gjz. OKN_A 0 M 3 D 2 DDbz 9_UMMDRy. DXQ 3 dw 9 w. MDAz. Mjf ULsh 0 VAb. Wj. LW 0!/? bone=CMF&segment=Midface&show. Page=A&content. Url=srg/popup/additional_material/92/X 30 -classification. jsp
1. Orbita duvarları � a ) Üst duvar � Orbita tavanını ve ön serebral fossanın tabanını oluşturur � Frontal ve sfenoidin küçük kanadı kemikleri bulunur � Frontal sinus ile komşudur � Frontal kemiğin ön, üst ve dış kısmında göz yaşı bezinin yerlestigi fossa glandula lacrimalis ile ön, üst ve dışta üst oblik kasının çıkrığının yapıştığı fossa troclearis vardır.
Üst Duvar https: //clinicalgate. com/bones-of-the-skull-and-orbit/
1. Orbita duvarları � b) İç duvar � Arkadan öne doğru sfenoidin gövdesi, etmoid, lakrimal ve maksiller kemikler tarafından oluşturulmuştur. � Orbitanın hemen dışında ön, alt ve içte göz yaşı kesesinin yerleştiği fossa saccus lacrimalis bulunur. � Etmoid, sfenoid sinüsler ve burun boşluğu ile komşudur.
İç Duvar
İç Duvar http: //www. oculist. net/others/ebook/generalophthal/server-java/arknoid/amed/vaughan/co_chapters/ch 001_print_01. html
1. Orbita duvarları � c) AIt duvar: � � Orbita tabanını oluşturur � maksiller, zigomatik ve palatin kemikler vardır � maksiller sinüsün tavanı ile komşudur d) Dış duvar: � Orbitanin en kalın duvarıdır � zigomatik kemik ve sfenoidin büyük kanadı tarafından oluşturulmuştur � kraniyal fossa, temporal fossa ve pterigopalatin fossa ile komşudur
Alt Duvar
Dış Duvar
2. Orbita duvarları delikleri � a)Optik kanal: � � Orbita piramidinin tepesinde 8 -10 mm uzunluk Sfenoidin küçük kanadı içinde Sonlanımı: optik foramen İçinden � � � optik sinir oftalmika arteri sempatik sinirler gecer. Yetişkinlerde optik foramenin çapı= 16, 5 mm Optik sinir gliyomasinda optik foramen çapı 17 mm'yi bulur.
2. Orbita duvarları delikleri � b)Fissura orbitalis superior: � � � sfenoidin büyük ve küçük kanatları arasında yarığın ince olan üst ve dış kısmı dura ile örtülü Orbita tepesindeki geniş kısmı Zinn halkası tarafından 3'e bölünür: � Fissura orbitalis superiorun Zinn halkasının dış-üst kısmından � � Zinn halkasi içinden � � trigeminusun nasosiliyer dalı okulomotor sinirin (Ill) üst ve alt dalları abdusens siniri (VI) Fissura orbitalis superiorun Zinn halkasinin alt-dış kısmından � � troklearis siniri (IV), trigeminusun frontal ve lakrimal dalları oftalmik venanın üst dalı oftalmik venin alt dalı, zigomatik sinir ve trigeminusun maksiller dali geçer. Oftalmik venler orbitayı terkettikten sonra kavernöz sinüse dökülür
Fissura orbitalis superiorun Zinn halkasının dış-üst kısmından troklearis siniri (IV), trigeminusun frontal ve lakrimal dalları oftalmik venanın üst dalı
Zinn halkasi içinden trigeminusun nasosiliyer dalı okulomotor sinirin (Ill) üst ve alt dalları abdusens siniri (VI)
Fissura orbitalis superiorun Zinn halkasinin alt-dış kısmından oftalmik venin alt dalı, zigomatik sinir ve trigeminusun maksiller dali geçer.
2. Orbita duvarları delikleri • c) Fissura orbitalis inferior: � Orbita tabanının alt dış kısmında sfenoidin büyük kanadıyla maksiller kemik arasındadır. � İçinden pterigoidiyen pleksuse dokulen venalar ile Muller kasina giden sempatik sinir gecer. � Orbita ile pterigomaksiller fossayi birlestirir.
2. Orbita duvarları delikleri � d)Etmoidal kanallar: � Orbita tavanı ile iç duvarı arasında, önde ve arkada olmak üzere, 2 etmoidal kanal bulunur: � öndeki kanaldan � � on etmoidal arterler � nazal sinirin etmoidal dalı arkadaki kanaldan � � arka etmoidal arterler ve bazi kişilerde Luschka'nın sfenoetmoidal siniri gecer. Etmoidal kanallar, orbita ile etmoidal sinusleri birleştirir
� ALC, anterior lacrimal crest; LF, lacrimal fossa; PLC, posterior lacrimal crest; LP, lamina papyracea; AEF, anterior ethmoidal foramen; PLF, posterior ethmoidal foramen; OC, optic canal; MES, maxilloethmoid suture.
Zinn Halkası �Canalis opticus un tamamını ve fissura orbitalis superior un bu kanala komşu yarısını içine alan, elips biçiminde fibröz bir halkadır. �Musculus obliquus inferior dışında kalan ekstrinstik kasların başlangıç tendonudur. bu halkanın duvarları, 4 rektus kasının oluşturduğu bir koninin tepesi gibidir.
Zinn Halkası �N. abducens, n. oculomotorius, n. nasociliaris, n. opticus ve a. ophthalmica, ANULUS TENDINEUS COMMUNIS’ten (ZİNN HALKASI) geçen anatomik yapılardır.
Extraoküler Kaslar �Göz yuvarlağının hareketleri , hızlı yanıt veren 6 ekstraokuler çizgili kas ile sağlanır. �Bu kaslardan �m. rectus lateralis - n. abducens (CN 6) , � m. obliquus superior - n. trochlearis(CN 4) �Diğerleri n. occulomotorius (CN 3) tarafından innerve edilir.
https: //www. studyblue. com/notes/note/n/muscles/deck/13644876
M. rectus Superior �Origo: Orbita ‘nın tepesindeki ortak tendinöz yapı olan anulus tendineus comminis‘ten ( Zinn Halkası ) başlar. �İnsersio: Göz yuvarlağının üst-merkezi bölümüne tutunur. �Movement: Gözü yukarıya döndürür , ayrıca adduksiyon ve içe rotasyon ‘ da yaptırır. https: //cim. ucdmc. ucdavis. edu/Eyes/eye. Text. htm
M. rectus İnferior �Origo: Zinn Halkası‘ndan başlar. �İnsersio: Göz yuvarlağının alt-merkezi bölümüne tutunur. �Movement: Gözü aşağıya döndürür, adduction ve dışa rotasyon yaptırır.
M. rectus Lateralis �Origo: Zinn Halkası‘ndan başlar. �İnsersion: Göz yuvarlağının dış-yan bölümünde , sclerokorneal birleşiğin hemen arkasına tutunur. �Movement: Gözü dış-yana döndürür (abduksiyon)
M. rectus Medialis : �Origo: Zinn Halkası‘ndan başlar. �İnsersio: Göz yuvarlağının iç-yan tarafında sclerokorneal birleşiğin hemen arkasına tutunur. �Movement: Gözü iç-yana döndürür (adduksiyon).
M. obliquus Superior � Origo: Sfenoid kemik ve Zinn Halkası‘nın üst-iç bölümünden başlar. � İnsersio: Trochlea‘dan geçen tendon, m. rectus superior‘un altından geçerek sklera‘nın posterio-superiorunda sonlanır. � Movement: Depression , abduksiyon ve içe rotasyon (intorsiyon) yapar.
M. obliquus İnferior � Origo: Lakrimal kemikten başlar. � İnsersio: Rektus lateralis‘in altında olarak sklera‘nın postero- superiorunda sonlanır. � Movement: Elevasyon , abduksiyon ve dışa rotasyon ( ekstorsiyon ) hareketi yaratır
Kaynaklar: � 1. Clinical Ophthalmology: A Systematic Approach: Expert Consult, 7 th edition, Jack J. Kanski, Brad Bowling, 2011 � 2. Orbita Hastalıkları, Prof. Dr. Velittin Oğuz, 2008 � 3. Prof. Dr. Pınar Aydın O Dwyer, Prof. Dr. Yonca Aydın Akova, Temel Göz Hastalıkları, 2011 � 4. Dr Timothy Root, www. ophtobook. com, www. rootatlas. com, 2012
- Slides: 48