Ontwikkelingen in de dementiezorg Prof dr Robbert Huijsman

Ontwikkelingen in de dementiezorg Prof. dr. Robbert Huijsman MBA, Hoogleraar Management & Organisatie Ouderenzorg Projectleider nationaal Actieplan casemanagement dementie Programmaleider Dementiezorg voor Elkaar

De urgentie van dementie 5 …. te midden van vele ontwikkelingen op alle niveaus 2

Kwetsbaarheid bij ouderen (SCP, 2011) Definitie: een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren en eigen regie en regelvermogen waardoor de kans vergroot op negatieve gezondheidsuitkomsten (kwaliteit van leven, functiebeperkingen, opname, overlijden) Kenmerken: slecht lopen, slecht horen, slecht zien, lichamelijk moe, weinig tot niet wandelen, slecht evenwicht kunnen bewaren, weinig handkracht, ongewenst gewichtsverlies 3 Observaties: - populatie: 2010: 700. 000 (27%) 2030: 1 miljoen (25%) - hoger opleidingsniveau werkt dempend - + 33% leidt aan dementie (grootste oorzaak) - + 27% psychisch en 23% sociaal kwetsbaar - + 40% maakt geen gebruik van de WMO

Het probleem kwetsbaarheid Onzichtbaar tot crises, opname, vroegtijdig overlijden Belasting professionals Overbelasting mantelzorg Slechte kwaliteit van leven Hoge zorgkosten Onnodig verlies zelfredzaamheid en functies 4 Gefragmenteerd zorgstelsel, geen continuïteit en integraliteit

Kwetsbare ouderen Oudere zelf: Ik merk dat ik oud word. Het gaat me allemaal moeilijker af, mijn lichaam laat me in de steek. Mijn kringetje wordt kleiner. Er vallen vrienden weg en ik ben zelf ook niet meer mobiel. Mijn loopje naar de supermarkt is vaak mijn enige uitje van de dag. Maar ik vergeet wel eens welke boodschappen nodig zijn. Met de hulp van de buurvrouw, mijn kinderen die in het weekend langskomen en de thuiszorg die me helpt in huis en bij het douchen, hoop ik zo lang mogelijk thuis te kunnen blijven wonen. Ik vind het vervelend om afhankelijk te zijn, daar moet ik mee leren leven. 5 Mantelzorger: Mijn ouders zijn echt oud aan het worden. De doktersbezoeken en de wekelijkse fysiotherapie bepalen het ritme van hun leven. Ze wonen nog thuis met de nodige hulp. Maar die vergeetachtigheid baart me zorgen. Ik denk wel eens ‘hoe lang kan dat nog zo? ’ en ‘wat als er echt iets gebeurt? ’ Ik wil graag dat ze zo lang mogelijk zelfstandig kunnen zijn. Nu lukt het allemaal nog. Maar ik maak me zorgen over de toekomst.

2010 2015 6

Integrale ouderenzorg vanuit huisartsenpraktijk (model Walcheren) 9

Dementiezorg: critical case tussen 3 stelsels 10 Bron: Zilveren Kruis, 2016 (https: //www. zilverenkruis. nl/gemeenten/nieuws/paginas/ grensvlakken-ouderenzorg. aspx)

Actieplan casemanagement dementie q Partijen: VWS, Alzheimer NL, Deltaplan, Actiz, BTN, ZN, NZA, ZI, q V&VN (vakgroep CM), Ineen, NHG/Laego, ketenregisseurs Signaalteam om onrustsignalen in beeld te krijgen, te analyseren, op te (laten) lossen of escaleren Vier actielijnen in plan van aanpak: A. Inhoud casemanagement, zorgprogramma’s i. k. v. Zorgstandaard B. Evidence casemanagement (omvang, registraties? , uitkomsten) C. Werkwijze/expertiseprofiel casemanagement (functie of rol, generalistisch vs specialistisch) D. Systeem t. b. v. casemanagement (organisatie, bekostiging(experimenten), stelsel) 11

Aantal dementienetwerken naar omvang Gemiddelde caseload per casemanager 12

Generalisten en/of specialisten wel/niet pluis thuiswonend opname diagnose x ple d en em en m co to Ziektebeloop vanaf start dementie tot aan opname of dood Model 1: case management ‘all the way’, continuïteit in één persoon Model 2: ‘stapelmodel’, samen als het complex wordt Model 3: ‘overdracht’, de volgende als het complex wordt Model 4: ‘triage’, hoogste expertise tijdens de start (wel/niet pluis) 13 Gemiddeld 5, 0 varianten per dementienetwerk

Actualisatie expertisieprofiel casemanagement dementie 14

15 https: //www. youtube. com/watch? v=d. Zbyjsxj 5 -c

Programma kent 5 onderdelen 1. Praktijkverbeterprogramma in golven, vanuit vragen in samenwerkingsverbanden 2. Organisatie en financiering van dementiezorg 3. Kennisnetwerk/leergemeenschap: vergroten kennis 4. Ontwikkelen van Nationaal Register Dementie 5. Zorgstandaard Dementie 2. 0 (over alle domeinen) Thema: migratie-achtergrond en laaggeletterdheid 16

Integrale dementieketen leidt tot hogere kwaliteit tegen lagere kosten Voorkomen crises Versterken mantelzorg Uitstel opname Kleinschalig groepswonen casemanager Vroegsignalering huisarts samenwerking over alle domeinen! 17

Stip op de horizon: nieuwe lijnen met eerste lijn Organisaties zorg/welzijn Eerste lijn: - huisartsen - paramedisch -… wijkteams Intramuraal (zieken- of verpleeghuis) Eerstelijns verblijf Beschut wonen 18 Sociale en fysieke wijk-infrastructuur

Samen op weg naar integrale en persoonsgerichte dementiezorg! email: r. huijsman@vilans. nl mobiel: 06 – 20 39 59 58 19