ONDOKUZ MAYIS NVERSTES ETM BLMLER ENSTTS GZEL SANATLAR
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ GÜZEL SANATLAR EĞİTİMİ ANABİLİM DALI RES 615. 1 Fotoğraf Atölye Öğretim Yöntemlerine Giriş DERS 7 // PROF. DR. ATA YAKUP KAPTAN
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ GÜZEL SANATLAR EĞİTİMİ ANABİLİM DALI RESİM İŞ EĞİTİMİ BİLİM DALI Ders 7 PSAM Ayarları ve Enstantane Diyafram ilişkisi
Dijital fotoğraf makinelerinde, Enstantane ve Diyafram Nedir? Bu ilişki nasıl çalışır ? Enstantane ve Diyafram filmin ya da ccd sensörün üstüne düşen ışık enerjisinin miktarını belirler. enstantane ışık enerjisinin süresini, diyafram ise ışık enerjinin çokluğunu ayarlar, biz bunları bir çeşmeden, kovaya akan suya benzetilebiliriz, kovanın aynı süre içinde dolması gerekir. Diğer bir deyişle çektiğimiz fotoğrafın normal ışıklı veya doğru pozlandırılmış olması için enstantane ve diyafram birbirlerine bağlı oranlarda değişmelidir
Enstantane ışık enerjisinin süresini, diyafram ise ışık enerjinin çokluğunu ayarlar, biz bunları bir çeşmeden, kovaya akan suya benzetilebiliriz, kovanın aynı süre içinde dolması gerekir.
Enstantane veya Perde, diyaframdan geçerek film veya ccd sensör üzerine düşen ışığın, filmi ne kadar süre ile etkileyeceğini belirleyen, zamanlayıcıdır. Perdenin açılıp kapanama hızına (birimine) “enstantane” denir. Fotoğraf makinesinde, saniyelerle ve saniyenin kesirleriyle işaretlenmiş olarak kontrol edilen enstantane ayarı, diyafram açıklığı ile birlikte film veya sensör üzerine ne kadar ışık düşeceğini belirler. Enstantane ayarı aynı zamanda hızına bağlı olarak hareketli ya da durağan konuların net ve keskin detaylı olarak mı yoksa bulanık olarak mı kaydedileceğini belirler.
Enstantane hızları da, diyafram değerlerinde olduğu gibi belirli standart bir dizide toplanmıştır. Bu değerler; B, 1, 2, 4, 8, 15, 30, 60, 125, 250, 500, 1000, 2000, 4000. . dir. Enstantane hızları, genel olarak 1 tam saniyeden başlar ve saniyenin kesirleri olarak devam eder. 1, 2, 4, 8, . . . 500, 1000, 2000, 4000 diye sıralanan enstantane değerleri, gerçekte, 1/1, l/2, 1/4, 1/8, . . . , 1/500, l/l 000, 1/2000, 1/4000 saniyedirler. “B’’ ya da “Bulb” biriminde enstantane deklanşörün basılı kaldığı sürece açık kalacaktır
Diyafram nedir? Sorusuna verilebilecek en kolay yanıt şudur: “Objeden yansıyan ışınların aynanın üzerine ne yoğunlukta düşeceğini belirleyen sisteme denir. Fransızca “diaphragme” kelimesinden gelirken İngilizce “açıklık” anlamına gelir. Diyafram, ışığın yoğunluğunu ve net alan derinliğini kontrol eder ve iki temel fonksiyonu vardır. Değer ise F ile gösterilir. Çeşitli açıklık durumlarını simgeleyen sayılar. f / değeriyle gösterilip, 1. 4, 2, 2. 8, 4, 5. 6, 8, 11, 16, 22, 32, 64… şeklinde derecelendirilir, F sayısı büyüdükçe diyafram kısılır ve merceğe düşen ışık miktarı azalır.
Yukarıda diyaframı çeşitli biçimlerde görüyorsunuz. Diyafram açıklığı ve diyafram rakamları arasındaki ters orantıya dikkat etmek gerekiyor. Diyaframın en geniş hali (yukarıdaki fotoğrafta 1. 4) en çok ışığın film veya sensör üzerine düştüğü genişliktir, diyaframın en küçük (veya kısık) olduğu (16 veya 22) de ise ışık çok az miktarda film veya sensör üzerine düşer. Diyafram kısıldıkça makineden içeri az ışık girmekle birlikte net olarak görülen alan miktarı artar bu da daha geniş bir alanın net olarak görülmesini sağlar.
Netlik ve Diyafram Aşağıdaki çizimde diyafram açıklığı ve net alan arasındaki bağlantı gösterilmektedir. diyafram kısıldıkça net olan artmaktadır. Bu konu aşağıda ayrıntılı bir şekilde incelenmektedir.
Net Alan Derinliği Fotoğraf makinesi, gözümüzün aksine sadece belirli noktaları net olarak görüntüler, Alan derinliği, net olarak ayarlanmış noktanın önünde ve arkasında uzanan netlik bölgesidir. Bu ise aşağıdaki fotoğraflarda görüldüğü gibi ön plandaki en net nokta ile arka plandaki en net nokta arasındaki uzaklıktır. Fotoğraf makinesinin net gösterebildiği alan (yani net alan derinliği) birkaç değişkene bağlıdır. Bu değişkenler ise; Diyafram açıklığı, Objektif odak uzaklığı, Konunun fotoğraf makinesine uzaklığı olmak üzere üç tanedir. Alan derinliği genellikle fotoğrafa derinlik, üç boyutluluk duygusunu vermek amacıyla kullanılır.
Peki, Diyafram Kullanımı Nasıl Olmalıdır? Diyafram değeri nedir diyenler için yukarıda diyafram değeri hesaplamayı anlatmıştık. İdeal diyafram ayarı ve değerlerini merak edenler için genel olarak şunları söyleyebiliriz: Portre fotoğraflarda; genellikle arka planı flu yapmak istendiğinden diyafram ayarı açık olarak kullanmak gerekir. Makro fotoğraflarda; portre fotoğrafla benzerdir, konuyu ön plana çıkarmak için açık diyafram değeri tercih edilir. Manzara fotoğraflarda; genellikle her yerin net olması istenir, bunu da diyafram ayarı kısık durumda kullanarak elde edebilirsiniz. Gece fotoğraflarında; ışık genellikle yetersiz olduğu için alan derinliği arka plana atılır, açık diyafram kullanılır.
ISO ve Görüntü Kalitesi. Işık hassasiyeti ile iso değeri arasındaki ilişki veya analog söylemiyle; film hızları ISO (ASA) cinsinden ölçülür, 100 den başlayarak 3200’e kadar yükselir. Normal gün ışığında 100 ile 400 arası ISO’lar kullanılır. Geceleyin veya az ışıklı ortamlarda 800 veya 3200 arası ISO’lar kullanılır. Az ışıkta ISO ayarını yükselterek daha rahat fotoğraf çekeriz, ancak ISO ayarını yükseltiğimiz zaman görüntü kalitesi bozulur. Aşağıda ISO oranına göre görüntü kalitesini görüyorsunuz. ISO rakamı yükseldikçe görüntü kalitesi bozuluyor.
ISO ve Görüntü Kalitesi örneklemi üzerinden, enstantane ve diyafram değerleri karşılaştırmaları.
Netleme Bölgesi Seçimi nasıl yapılır ? Örnekler üzerinden inceleyelim.
Auto-area: AF Makine netleme alanını otomatik olarak seçer. Kullanıcı netleme alanını elle seçer, ancak çekilecek olan özne netleme alanını kısa bir süre için bile terk ederse, makine diğer netleme alanlarındaki bilgilere dayanarak netleme yapar.
Single area: Kullanıcı netleme alanını çoklu seçici kullanarak seçer; makine sadece seçili netleme alanındaki konuya netler. Sabit konular ile kullanın. R S, A, M ve A modları için varsayılan ayar.
- Slides: 16