Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Leerkrachteffectiviteit in het eerste leerjaar: wat doet ertoe? Tinneke Boonen Jan Van Damme Patrick Onghena Conferentie SSL - Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht 1

1. Theoretische achtergrond Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ § Leerkrachten kunnen een verschil maken voor het leren van hun leerlingen § Een grote waaier aan leerkrachtvariabelen werd reeds onderzocht § MAAR: (nog) geen consensus over welke leerkrachtvariabelen er (het meeste) toe doen Conferentie SSL - Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht 2

1. Theoretische achtergrond Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Palardy en Rumberger (2008) onderzochten het effect van 3 categorieën van leerkrachtvariabelen op leerlingprestaties in het eerste leerjaar in V. S. Achtergrond Opvattingen Didactisch handelen Diploma Ervaring Bijscholing … Doelmatigheidsbeleving Arbeidssatisfactie Schoolfunctioneren … Instructietijd Didactische werkvormen Vakdidactische activiteiten … DOEL: dit model testen in de Vlaamse onderwijscontext Conferentie SSL - Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht 3

2. Onderzoeksvragen Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ 1. Welke leerkrachtvariabelen hebben effect op de leerlingprestaties voor wiskunde, technisch lezen en spelling in het eerste leerjaar? 2. Wat doet er het meeste toe in de klas: de achtergrond van leerkrachten, hun opvattingen over onderwijs en leren of hun didactisch handelen? Conferentie SSL - Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht 4

3. Data en methode Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ § Si. BO-project: L 1 § Dataset: 3476 leerlingen uit 196 klassen en 111 scholen § Afhankelijke variabelen: prestaties wiskunde, technisch lezen en spelling einde L 1 § Controle voor: - voorafgaande prestaties wiskunde en taal (begin L 1) - leerlingvariabelen (SES, geslacht en etniciteit) - klascompositie (voorafgaande prestaties, SES, % minderheden) Conferentie SSL - Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht 5

3. Data en methode Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ § Achtergrondvariabelen leerkrachten diploma ervaring bijscholing § Opvattingen van leerkrachten doelmatigheidsbeleving arbeidssatisfactie leren als een actief proces opvatting over intelligentie opvatting over kansarmen schoolfunctioneren relaties tussen leerkrachten attitude t. o. v. ouders Conferentie SSL - Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht 6

3. Data en methode Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ § Didactisch handelen instructietijd (tijd wiskunde en taal, huiswerk) didactische werkvormen (oa. groeperingsvormen, differentiatie, …) vakspecifieke activiteiten (oa. cijfers herkennen, optelsommen, letterherkenning, lezen van globaalwoorden, …) § Multiniveau regressieanalyse om de onderzoeksvragen te beantwoorden § Aparte analyses voor wiskunde, technisch lezen en spelling Conferentie SSL - Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht 7

4. Resultaten Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Leerkrachten doen ertoe! § Kleine tot matige leerkrachteffecten op leerlingprestaties § Effecten wiskundeprestaties > prestaties technisch lezen en spelling 0, 6 0, 5 0, 4 0, 3 0, 55 0, 27 0, 1 0, 22 0 wiskunde technisch lezen spelling Conferentie SSL - Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht 8

4. Resultaten Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Achtergrond van leerkrachten Wiskunde Ervaring 0. 26 Bijscholing -0. 08 Technisch lezen Spelling Noot. Enkel statistisch significante effecten worden getoond. Conferentie SSL - Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht 9

4. Resultaten Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Opvattingen van leerkrachten Wiskunde Arbeidssatisfactie Opvatting over kansarmen Technisch lezen Spelling 0. 09 0. 05 Conferentie SSL - Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht 10

4. Resultaten Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Didactisch handelen van leerkrachten Wiskunde Hoeveelheden schatten 0. 07 Sorteren 0. 06 Technisch lezen Spelling Klassikale instructie taal 0. 06 Niveaulezen 0. 05 0. 06 Verhaalmateriaal -0. 06 -0. 08 Individueel werken taal -0. 08 Peer teaching taal -0. 05 Conferentie SSL - Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht 11

4. Resultaten Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Vergelijking van de effectgroottes van de 3 categorieën van leerkrachtvariabelen relatieve belang Wiskunde Technisch lezen Achtergrond 0. 34 Opvattingen 0. 09 0. 05 Didactisch handelen 0. 12 0. 18 Conferentie SSL - Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht Spelling 0. 27 12

4. Resultaten Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ 0, 6 0, 5 0, 12 0, 4 0, 09 Didactisch handelen 0, 3 0, 2 Opvattingen 0, 34 Achtergrond 0, 18 0, 1 0, 27 0, 05 0 Wiskunde Technisch lezen Spelling Conferentie SSL - Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht 13

5. Conclusies en discussie Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ § Kleine tot matige leerkrachteffecten op prestaties voor wiskunde, technisch lezen en spelling in het eerste leerjaar § Grotere leerkrachteffecten voor wiskundeprestaties dan voor prestaties technisch lezen en spelling (↔ Palardy & Rumberger, 2008) § Didactisch handelen van leerkrachten vertoont grootste associatie met prestaties, uitgezonderd voor wiskunde suggereert: via o. a. training en mentorschap kan er gewerkt worden aan het didactisch handelen en de effectiviteit van leerkrachten Conferentie SSL - Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht 14

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Leerkrachteffectiviteit in het eerste leerjaar: wat doet ertoe? Tinneke Boonen Jan Van Damme Patrick Onghena Voor meer informatie: Tinneke. Boonen@ped. kuleuven. be Conferentie SSL - Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht 15