OM I Molekler Biyoloji ve Genetik Blm Genom
OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Genom, Transkriptom ve Proteom
Yaşamı belirleyen nedir ? Yaşam, gezegeni birlikte paylaştığımız sayısız organizma genomu tarafından belirlenir OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
Genom yapıları nelerdir ? DNA RNA OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
GENOMLAR OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
Ökaryotik genom örneği İnsan genomu Kaç kısımdan oluşur ? Çekirdek genomu Mitokondri genomu OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
Çekirdek genomu • 46 kromozom • En kısası 50 000 • En uzunu 260 000 • 3, 2 milyar nükleotid • 35 000 gen • Somatik hücreler Diployit • Eşey hücreleri (gametler) Haploid • (22 si otozom, 1 tanesi eşey kromozomu OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
MİTOKONDRİ GENOMU • 16569 nükleotid • 37 gen ( çoğunlukla oksidatif fosforilasyon sürecinde görev alan enzimlerin üretimiyle ilgili bilgileri taşırlar) • Bir mitokondride Çoklu kopyala halinde bulunurlar • Halkasal OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
Genom ifadesi nedir ? OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
Genom ifadesinin başlangıcından genler sorumludur ve genler DNA’dan oluşmaktadır DNA’nın bileşenleri nelerdir? OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
AZOTLU BAZLAR OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
Nükleotidler fosfodiester bağıyla birbirine bağlanır
Transkriptom nedir, hangi süreçle sağlanır? Belirli bir zaman diliminde hücrenin biyolojik bilgi için ihtiyaç duyduğu , protein kodlayan genlerden türevlenmiş RNA moleküllerinin koleksiyonudur. Transkripsiyon denilen süreçle sağlanır OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
Genetik şifre, transkripsiyon işlemi sürecinde DNA’dan RNA’ya aktarılır. Genetik şifre, RNA’ya aktarıldığı zaman, üçlü kodonlar halinde bulunur, her kodon üç nükleotidden oluşmuştur, bu nükleotidlerin her biri RNA’yı oluşturan dört farklı ribonükleotidden birisini temsil eder. OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
Şifrenin özellikleri • m. RNA’daki her “kelime” üç ribonükleotit harfinden oluşur, dolayısıyla üçlü şifre olarak ifade edilir. Kodon olarak isimlendirilen her bir üç ribonükleotit grubu, bir amino asiti belirler. • Şifre özgündür – yani her bir üçlü sadece bir amino asidi belirler. • Şifre dejeneredir. • Şifrede translasyonu başlatmak için bir “başla” sinyali, durdurmak için ise üç “dur” sinyali bulunur. • ifre içinde noktalama işaretleri (“virgüller”) yoktur. Böylece şifre duraksamasızdır (virgülsüzdür). m. RNA’nın translasyonu başladığında kodonlar, aralarında bir boşluk ve duraksama olmaksızın birbirinin ardı sıra devam eder (sonlandırıcı sinyale ulaşıncaya kadar). • Şifre üste çakışmaz. • Amino asit dizilimi ile eş doğrusaldır. • Şifre hemen evrenseldir. OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
Şifrenin ifade süreci OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
Transkripsiyon OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
Transkripsiyon OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
RNA Sentezini RNA Polimeraz yönlendirir OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
akteride, bu ilk bağlanma, RNA polimerazın σ alt biriminin promotor denilen özgül DNA dizilerini tanımasıyla gerçekleşir. OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
bakteride, bu ilk bağlanma, RNA polimerazın σ alt biriminin promotor denilen özgül DNA dizilerini tanımasıyla gerçekleşir. OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
Düzenli Genetik şifre kimyasal olarak benzer amino asitleri kodlayan farklı tripletlerin “orta” konumunda çoğu kez bir ya da iki ortak baz bulunmaktadır. Örneğin, valin ve alanin gibi hidrofobik amino asitleri belirleyen tripletlerin ikinci pozisyonunda diğerlerine göre genellikle ya U ya da C yer almaktadır. Hidrofobik yapılı OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
polysistronik / monosistronic m. RNA
Hücrenin RNA içeriği Ribozomal RNA (r. RNA): ribozomların bileşenleridir Transfer RNA (t. RNA): ribozoma amino asit taşımak Küçük Çekirdek RNA’lar (sn. RNA): splays d görev alır Küçük Çekirdekçik RNA’lar (sno. RNA): rrna moleküllerinin kimyasal değişimi, bazı nükleotidlere metil gruplarının eklenmesi gibi • Mikro RNA’lar (mi. RNA) VE Kısa İnterferens RNA’lar (si. RNA): genlerin düzenlenmesinde • • OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
Proteom • Hücrenin protein repartuvarıdır • Bu proteinler transkriptomu oluşturan mrna’dan translasyonla sentezlenirler OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
Protein yapısı Note that, as with a polynucleotide, the two ends of the polypeptide are chemically distinct: one has a free amino group and is called the amino, NH 2–, or N terminus; the other has a free carboxyl group and is called the carboxyl, COOH–, or C terminus. The direction of the polypeptide can therefore be expressed as either N-C (left to right in Figure 1. 15) or C-N
Brincil ve İkincil yapı OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
Üçüncül yapıda amino asitlerin kimyasal özellikleri devreye girmektedir
Proteinlerin rolü • Biyokimyasal kataliz • Yapı • Hareket • Taşıma • Hücresel süreçlerin düzenlenmesi • Depolama OMÜ I Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
- Slides: 34