OKUL ve KURUM MDRLERNE SUNUM Mevlt KKSAL LE

OKUL ve KURUM MÜDÜRLERİNE

SUNUM Mevlüt KÖKSAL İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ KOORDİNATÖR İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI mevlutkoksal 06@hotmail. com 5055671002

ÇALIŞMA HAYATI İLE İLGİLİ KANUNLAR 4857 SAYILI İŞ KANUNU 5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

İŞ GÜVENLİĞİ İş güvenliği nedir? Atölye ve işyerlerinde, işin yapılması sırasında, çeşitli sebeplerden kaynaklanan, sağlığa zarar verebilecek şartlardan korunmak amacı ile yapılan sistemli, planlı ve bilimsel çalışmalara iş güvenliği denir. 4

İş güvenliğinin amacı nedir? • Çalışanları korumak, • Üretim güvenliğini sağlamak, • İşletme güvenliğini sağlamak. 5

Diğer amaçları • Çalışanlara en yüksek sağlıklı ortam sunmak, • Çalışma koşullarının olumsuz etkilerinden onları korumak, • İş ve işçi arasında mümkün olan en iyi uyumu sağlamak, • İşyerlerindeki riskleri tamamen ortadan kaldırmak ya da zararları en aza indirebilmek, • Oluşabilecek maddi ve manevi zararları ortadan kaldırmak • Çalışma verimini artırmak. 6

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TBMM KABUL TARİHİ : 20. 06. 2012 RESMİ GAZETE YAYIM TARİHİ : 30. 06. 2012 RESMİ GAZETE NO. : 28339 KANUN NUMARASI : 6331

TANIMLAR • MADDE 3 - (1) Bu Kanunun uygulanmasında; • Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını, • Çalışan: Kendi özel kanunlarındaki statülerine bakılmaksızın kamu veya özel işyerlerinde istihdam edilen gerçek kişiyi, • Çalışan temsilcisi: İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışanı, • Destek elemanı: Asli görevinin yanında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda özel olarak görevlendirilmiş uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kişiyi,

TANIMLAR • İş güvenliği uzmanı: İş sağlığı ve güvenliği • • alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip mühendis, mimar veya teknik elemanı, İş kazası: İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen özre uğratan olayı, İşveren: Çalışan istihdam eden gerçek veya tüzel kişi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşları, İşyeri: Aynı yönetim altında örgütlenen işyerine bağlı yerler ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçları da içeren organizasyonu, İşyeri hekimi: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, işyeri hekimliği belgesine sahip hekimi,

TANIMLAR • Alt İşveren: • Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işverenalt işveren ilişkisi denir.

TANIMLAR • Kurul: İş sağlığı ve güvenliği kurulunu, • Meslek hastalığı: Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalığı, • Ortak sağlık ve güvenlik birimi: Kamu kurum ve kuruluşları, organize sanayi bölgeleri ile Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından, işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere kurulan gerekli donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça yetkilendirilen birimi, • Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini, • Risk değerlendirmesi: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları

TANIMLAR • Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini, • Tehlike sınıfı: İş sağlığı ve güvenliği açısından, yapılan işin özelliği, işin her safhasında kullanılan veya ortaya çıkan maddeler, iş ekipmanı, üretim yöntem ve şekilleri, çalışma ortam ve şartları ile ilgili diğer hususlar dikkate alınarak işyeri için belirlenen tehlike grubunu, • (2) işveren adına hareket eden, işin ve işyerinin yönetiminde görev alan işveren vekilleri, bu Kanunun uygulanması bakımından işveren sayılır.

MEB in 2014/16 SAYILI GENELGESİNE GÖRE OKULLARDA İŞ VEREN VEKİLİ Madde 3: 50 ve daha fazla çalışanın bulunduğu bakanlığımız merkez ve taşra teşkilatı, okul ve kurumlarında, İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu oluşturulacaktır. Kurulun başkanı merkez teşkilatında; İşveren vekili sıfatı ile Müstaşar yardımcısı, taşra teşkilatında; İl Milli Eğitim Müdür yardımcısı, okul ve kurumlarda Okul müdürü, merkez müdürü, Kurum amiridir

• RESMİ OKUL VE KURUMLARDA İŞVEREN VEKİLİ GÖREVLENDİRİLMESİ • İl Milli Eğitim Müdürlüğünün 04/09/2015 tarih ve E. 8822603 sayılı yazısının 3. maddesinde; İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerine bağlı Okul/kurum/Merkez Müdürlüklerinde ise Okul/Kurum/Merkez Müdürleri, aynı zamanda iş sağlığı ve güvenliği İş ve İşlemlerini yürütmek üzere İŞVEREN VEKİLİ olarak görevlendirilmeleri Müdürlüğümüzce Uygun görülmüştür.

KAPSAM KAMU (MEMUR) ÖZEL (İŞÇİ)

KANUNDAN BAŞKA YÖNETMELİKLERDE VAR MI? İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Çeşitli Yönetmelikler Çıkarıldı Ø Kanunlar genel çerçeve çizer ve ne yapılması gerektiğini özetle belirtir, ayrıntılar o kanuna bağlı tüzükler ve yönetmeliklerde belirtilmektedir. Ø İSG Kanunun uygulanmasına yönelik yaklaşık 50’ye yakın yönetmelik çıktı. ØAcil durumlar yönetmeliği ØRisk analizleri yönetmeliği Øİş ekipmanları yönetmeliği ØÇalışma ortam ve şartlar ØGece çalışmaları yönetmeliği Øİş yeri bina ve eklentileri yönetmeliği Øİş güvenliği hizmetlerinin alımı ØBüyük kaza önleme politika belgesi Ø………

İ EL K K H Lİ TE O Ç İ K EL Lİ TE H İ K EL A TE Z H Lİ TEHLİKE SINIFLARI

SORUMLULUĞUMUZ NEZAMAN BAŞLIYOR? Soru : Kanunun 6, 7 ve 8 nci maddelerinde ne anlatılıyor? Cevap: İşyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanları bulundurma zorunluluğu ile ilgili maddeler. Soru : Ne zaman İş Güvenliği Uzmanı ve İş Yeri Hekimi bulundurmak zorunda kalacağım? Cevap: Ø 50’den az çalışanı olan az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için (30. 06. 2016) Ø 50’den az çalışanı olan tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için (01. 2014) Ø 50’den az çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için (30. 06. 2013) ØDiğer işyerleri için kanun yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra, (01. 2013)

Her ne kadar kamu kurumlarında İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanı bulundurma zorunluluğu 30 haziran 2016 tarihinde başlasa da; İşveren (Kamu veya Özel) hangi tehlike sınıfında olursa olsun 1 kişi bile çalıştırsa diğer sorumluluklar 01. 2013 de başladı. Soru : Bu sorumluluklar nelerdir? Cevap: 1. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurullarının Oluşturulması 2. Risk analizlerinin yapılması 3. Acil durum planları, yangınla mücadele ve ilk yardım planları 4. Tahliye planları 5. Çalışanların bilgilendirilmesi 6. Çalışanların eğitimi 7. Çalışanların görüşlerinin alınması ve katılımlarının sağlanması

AYDA KAÇ SAAT HİZMET ALMAM GEREKİYOR? İSG UZMANI. Az tehlikeli Tehlikeli Çok tehlikeli sınıfta çalışan başına ayda en az 10 dakika. sınıfta çalışan başına ayda en az 20 dakika sınıfta, çalışan başına ayda en az 40 dakika. İŞYERİ HEKİMİ Az tehlikeli Tehlikeli Çok tehlikeli sınıfta; ayda en az 5 dakika. sınıfta; ayda en az 10 dakika. sınıfta; ayda en az 15 dakika.

YÜKÜMLÜLÜKLERİMİ YERİNE GETİRMEZSEM NE OLUR? İDARİ PARA CEZALARI ÖRNEK 50 Kişi Çalışanı olan bir işyeri 10 ay boyunca İş güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi bulundurmamış. CEZA (İş Güvenliği Uzmanı Bulundurmama) 5000 TL (1. ay) 5000 x 10 ay = 50. 000 TL (10 ay sonra) CEZA (İş Yeri Hekimi Bulundurmama) 5000 TL (1. ay) 5000 x 10 ay = 50. 000 TL (10 ay sonra)

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNUNA GÖRE UYGULANACAK İDARİ PARA CEZALARI • Risk değerlendirmesi yapmamak veya yaptırmamak • Az Tehlikeli 5. 550 • Tehlikeli 7. 400 • Çok Tehlikeli 11. 100 TL • Her ay (Aykırılığın devamı halinde) Az Tehlikeli 8. 325 Tehlikeli 11. 100 Çok Tehlikeli 16. 650

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNUNA GÖRE UYGULANACAK İDARİ PARA CEZALARI • İş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde, sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını, öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmemek • . Az Tehlikeli iş yerleri için 3. 699 TL • Tehlikeli iş yerleri için 4. 932 TL • Çok Tehlikeli iş yerleri için 7. 398 TL

YAPILMASI GEREKEN BAZI EĞİTİMLER Ç ALIŞAN BAŞINA DESTEK ELAMANI İ L K Y R R D I M C I E Ğ İ T İ M P E R İ Y O T S Ü R E S İ 1 -ARAMA KURTARMA TAHLİYE 2 -YANGINLA MÜCADELE ÇOK TEHLİKELİ Y I L D A 1 1 6 SAAT HER 30 ÇALIŞAN İÇİN 1’ER KİŞİ TEHLİKELİ 2 Y I L D A 1 12 SAAT HER 40 ÇALIŞAN İÇİN 15 ÇALIŞAN İÇİN 1’ER KİŞİ AZ TEHLİKELİ 3 Y I L D A 1 8 SAAT HER 50 ÇALIŞAN İÇİN 20 ÇALIŞAN İÇİN 1’ER KİŞİ İLK YARDIM PERSONELİ

Kaza nedir? Belli bir zarar ve arızalanmaya sebep olan ve önceden planlanmamış olaylara kaza denir. 40 40

İş kazası nedir? 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 13. maddesine göre; • Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, • İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla, • Çalışanın, işveren tarafından görevli olarak başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, 41

• Emzikli kadın çalışanın çocuğuna süt vermek için ayırdığı zamanlarda, • Çalışanların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında, meydana gelen ve çalışanı, hemen veya sonradan bedence ve ruhça arızaya uğratan olaylara iş kazası denir. 42

Kaza Zinciri 1 -İnsanın Tabiat şartları Karsısında Zayıflığı: Kazaların ilk temel sebebi 2 -Kisisel Kusurlar: Dikkatsizlik, pervasızlık, asabiyet, dalgınlık, önemsemezlik ve ihmal gibi 3 -Tehlikeli Hareket-Tehlikeli Durum 4 -Kaza Olayı 5 -Yaralanma (Zarar Veya Hasar) Bir kazanın kaza tanımındaki durumuna gelmesi için YARALANMA (ZARAR VEYA HASAR) safhasının da bulunması gereklidir. Bu husus kaza zincirinin son halkasıdır.

İŞ KAZALARININ OLUŞ SEBEPLERİ • İşyerinde iş kazalarının önlenmesi için yapılacak çalışmalar, aynı zamanda iş güvenliğinin ilkelerini meydana getirir. İş kazalarının önlenebilmesi veya azaltılabilmesi için işyerindeki emniyetsiz durumları ve emniyetsiz hareketleri ortadan kaldırmak veya en aza indirmek için, ayrıca çalışma şartlarını sık gözden geçirmek ve aksayan konularda tedbirler almak gerekir. 45

4 -İnsan : • Eğitim ve bilgi eksikliği, • Dalgınlık, dikkatsizlik, • İlgisizlik, düzensizlik, • Bedenin iş uyumsuzluğu, • Yetenek noksanlığı, • Aile düzeni, • Beslenme yetersizliği, gibi. 46

Bu faktörler incelendiğinde iş kazalarının sebebinin, kazadan hemen önceki durum veya harekete bağlı olduğu görülür. Bu sebeple genel anlamda, iş kazalarının sebebi; emniyetsiz durumlar veya emniyetsiz hareketlerdir. 47

• Kişinin fiziksel ve ruhsal yapısına uymayan iş. 48

%19, 5 %1 1 2 3 %79, 5 1 Güvensiz hareketler 2 Güvensiz şartlar 3 Bilinmeyen 49

Kazaları Önleme Yöntemleri • 1 - Tehlikeyi Kaynağında yok etme • 2 - Tehlikeli olanla az tehlikeli olanı yer değiştirme (ikame) • 3 - Mühendislik Önlemleri (Kapalı Çalışma) • 4 - Kişisel Koruyucu Donanım (Son Çare)

ARA DİNLENMESİ SÜRELERİ • 1 - 4 Saat ve daha kısa süreli işlerde 15 dakika • 2 -4 saat - 7, 5 saate kadar süreli işlerde 30 dakika • 3 -7, 5 saatten fazla süreler için 60 dakika ara verilir • NOT Ara dinlenmesi çalışma süresinden sayılmaz ve kesintisiz olarak çalışan tarafından kullanılır.

İŞ AKDİ FESİH BİLDİRİM SÜRELERİ • 1 - 6 Ay’a kadar sürelerde ………. 2 hafta • 2 - 6 ay- 18 ay arası ………………. . 4 hafta • 3 - 18 ay- 36 ay arası ………………. 6 hafta • 4 - 36 ay ve üstünde ………………. . 8 hafta

ÜLKEMİZDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ESENYURT-İSTANBUL 14. 03. 2012 11 İŞÇİ ÖLDÜ 53

ÜLKEMİZDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ OSTİM-ANKARA 04. 02. 2011 7 İŞÇİ ÖLDÜ 54

2014 YILINDA TÜRKİYEDE İŞ KAZASI ÖLÜMLERİ Meslek hastalığından ölen sayısı 29 kişi İnşaat sektöründe ölen sayısı 423 kişi Maden sektöründe ölen sayısı 386 kişi Tarım sektöründe ölen sayısı 309 kişi Düşme sebebiyle ölen sayısı 298 kişi Zehirlenme boğulma sebebiyle 395 kişi Trafik ve servis kazası sebebi ile ölen sayısı 421 kişi 2014 yılında iş kazası sonucu ölen toplam 1886 kişi

TUNCELİ'DEKİ BİR OKULDA YAPILAN DENEY SIRASINDA PATLAMA: 9'U ÖĞRENCİ 10 YARALI TUNCELİ‘nde özel bir okulda, kimya dersi sırasında, labaratuuarda deney yapıldığı sırada henüz belirlenemeyen bir nedenle patlama meydana geldi. Patlama sırasında, 9 öğrenci ve 1 öğretmen olmak üzere 10 kişi yaralandı. Yaralı 2 öğrencinin durumunun ciddi olduğu öğrenildi.

OKLULDA FECİ ÖLÜM Samsun'da bir lise öğrencisi elektrik akımına kapılarak hayatını kaybetti Olay, İlkadım ilçesi İstasyon Mahallesi'nde bulunan Samsun Merkez Teknik Lise ve Endüstri Meslek Lisesi'nde dün meydana geldi. Edinilen bilgiye göre, Elektrik-Elektronik Teknolojileri Bölümü 12. sınıf öğrencisi Taha Temel (17), derste priz değiştirirken elektrik akımına kapıldı. Ambulansla Gazi Devlet Hastanesi'ne kaldırılan Taha Temel, hayatını kaybetti.

OKULLARDAKİ TEHLİKELİ DURUMLAR VE ALINACAK TEDBİRLER • Çatıya çıkışın kilitlenmesi • Asansör makine dairesi portatif merdiveninin katlanır olması ve çıkış kapağının kilitli tutulması. • Elektrik panolarının kilitli tutulması • Kaçak Akım Rölesinin Takılması • Merdivenlere kaymayı önleyici şerit takılması • Trabzan aralıkları arasında düşmeyi önleyici tedbirlerin alınması

OKULLARDAKİ TEHLİKELİ DURUMLAR VE ALINACAK TEDBİRLER • Merdiven boşluklarına Güvenlik ağı takılması • Sığınakların amacına uygun şekilde boş tutulması ve havalandırılması • Derslik kapılarının ve pencerelerin kontrolü • Bodrum kat pis su giderlerinin durumu • Çalışanların soyunma dolabı • Açıkta bulunan kabloların kaldırılması • Makinelerin kullanma talimatlarının üzerine asılması

OKULLARDAKİ TEHLİKELİ DURUMLAR VE ALINACAK TEDBİRLER • Asansörlerin periyodik kontrollerinin yaptırılması eksikliklerin tamamlanıp yeşil etiketin aldırılması • Seyyar merdivenlerin kontrolü • Haşere ilaçlamasının yaptırılması • Bacaların temizliğinin yaptırılması • Doğalgaz metan dedektörünün taktırılması • Su deposunun temizliği

Kimyasal Risk Faktörleri Ayakkabı imalatı Boya sanayii Akü üretim Petrokimya

Partiküler maddeler (tozlar) Dersin içeriği • Havada asılı olarak kalabilen, ağırlığı nedeni ile çökme eğilimi gösteren, katı parçacıklara “toz” denir. • Maden tozu, kömür tozu, ağaç tozu, kıl, yün, vb. tozların küçüldükçe yutulma ihtimali artacağından tehlikesi de artar. • Tozların başlıca sakıncaları şunlardır: ü Deride ve mukozda* tahriş yapar. ü Akciğerde iltihap yapar. ü Alerjik etki yapar. ü Akciğer kanserine neden olabilir. 82 Modül Başı

GÜRÜLTÜ Kağıt endüstrisi inşaat otomotiv Tekstil-dokuma Demir-çelik

fırınlar Yol işçileri Sıcakta çalışma haddehane

MESLEK HASTALIKLARI Meslek Hastalığı Nedir? 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre; • Sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük hallerine “meslek hastalığı” denir. 86

Meslek Hastalığı Önlenebilir mi? İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

Meslek Hastalıklarından Korunma İlkeleri: 1. Tıbbi korunma önlemleri, 2. İşyerindeki çalışma çevresine ait korunma önlemleri, 3. İşçiye ait korunma önlemleri.

1. Tıbbi Korunma Önlemleri 1 -İşe giriş muayeneleri 2 -Periyodik tıbbi kontroller 3 - Çalışanların eğitimi

İŞE GİRİŞ VE PERİYODİK SAĞLIK MUAYENELRİ • GEÇİCİ MADDE 3 - (1) 6331 Sayılı İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanununun 38. Maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin bir ve ikinci kısımlarında belirtilen iş yerlerinde, İş sağlığı ve güvenliği yönünden özellikli rapor niteliğinde olan işe giriş ve periyodik muayeneler aynı kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce olduğu gibi kamu sağlık hizmeti sunucuları tarafından düzenlenir.

3) İşçiye Ait Korunma Önlemleri

TRAJİ KOMİK 92

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

TRAJİ KOMİK 94

TRAJİ KOMİK 95

TRAJİ KOMİK 96

TRAJİ KOMİK 99

ERGONOMİ 101

ERGONOMİ 102

ERGONOMİ Bel Gerçekleri Ağrılı atakların çok büyük çoğunluğu iyileşir. Ağrı yerleştikçe tedavi zorlaşır. Bel fıtığının oluşumunda etkili olan hareketler dizleri bükmeden öne eğilme, ağırlık kaldırma ve dönmedir. 104

YANGIN

YANGIN SINIFLARI 1. A Sınıfı Yangınlar (Katı Madde Yangınları) 2. B Sınıfı Yangınlar (Sıvı Madde Yangınları) 3. C Sınıfı Yangınlar (Gaz Yangınları) 4. D Sınıfı Yangınlar (Metal Yangınları) 5. E Sınıfı Yangınlar (Elektrik Yangınları)

TEŞEKKÜR EDERİM Mevlüt KÖKSAL A SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI