OKUL BAARISINDA ALENN ROL VE NEM LKOKUL SEMNERN

OKUL BAŞARISINDA AİLENİN ROLÜ VE ÖNEMİ (İLKOKUL)

SEMİNERİN İÇERİĞİ ü Çocuğunun okul başarısında ve okul hayatında velinin önemi nedir? ü Veli hangi konularda çocuğunun okul başarısına etki edebilir? ü Gelişim dönemi özellikleri nelerdir ve bu dönemde çocuğa karşı yaklaşım nasıl olmalıdır? ü Doğru anne baba tutumu nasıl olmalıdır, çocuğa nasıl davranmak gerekir? ü Çocuğun okul başarısı için aile içi iletişim ve aile ortamı nasıl olmalıdır?

OKUL BAŞARISINDA AİLENİN ROLÜ VE ÖNEMİ Ø Okul- aile ve öğrenci, eğitim sistemlerinin en temel yapı taşlarıdır. Eğitim sistemlerinin istenilen sonucu vermesi için bu yapı taşlarının güçlü bir iletişim ve işbirliği içinde olması hayati bir önem taşımaktadır. Özellikle ailenin bu süreçte daha katılımcı hale getirilmesi gerekmektedir. Çünkü çocuğunun uzmanı olan ve onlara, ilerleyen yıllarda değiştirmenin çok zor olduğu kişilik özelliklerini kazandıran ailesidir. Bu nedenle eğitim- öğretimde başarıya ulaşmak için, öğretmen kadar anne babalar da katılımcı hale gelmelidir.

OKUL BAŞARISINDA AİLENİN ROLÜ VE ÖNEMİ Ø Veliler çocuklarını okula gönderdikten sonra asla onlarla iletişimini koparmamalı, kendileri de eğitim sisteminin birer parçası olmalıdır.

OKUL BAŞARISINDA AİLENİN ROLÜ VE ÖNEMİ Ø Öğretmenlerle aileler arasındaki iletişimi güçlendirmeye yönelik çalışmalar, öğrencilerin okul başarısını yükseltebileceği gibi okulda disiplin sorunlarının yaşanmasını da engelleyebilir. Ailelerin çocuklarının eğitimlerine karşı ilgisiz olmaları sadece onların başarılarını olumsuz yönde etkilemekle kalmamakta, aynı zamanda çocukların okuldaki diğer davranışlarını da olumsuz etkilemektedir.

OKUL BAŞARISINDA AİLENİN ROLÜ VE ÖNEMİ Ø Araştırmalar, öğretmenlerin öğrencilerin okulda sergiledikleri istenmeyen davranışların altında yatan en önemli etkenin aileye bağlı nedenler olduğunu düşündüklerini göstermektedir. Ø Veli katılımının öğrencilerin eğitimleri üzerindeki etkisi bunlarla sınırlı kalmamakta, veli katılımı aynı zamanda öğretmen-öğrenci ilişkilerini de olumlu yönde etkilemekte ayrıca öğrencilerin okula karşı olumlu tutum geliştirmelerine katkı sağlamaktadır.

OKUL BAŞARISINDA AİLENİN ROLÜ VE ÖNEMİ Ø Ailelerin eğitim sürecine katılması öğretmenin istenilen hedeflere ulaşmasını sağladığı gibi öğrenci üzerindeki performans ve başarısını arttırmakta, dolayısıyla eğitim-öğretim faaliyetlerinin daha etkin ve verimli bir biçimde sürdürülmesini sağlamaktadır.

OKUL BAŞARISINDA AİLENİN ROLÜ VE ÖNEMİ Ø Öğretmenlerin görüşlerine göre; ailenin eğitime katılımı aynı zamanda öğretmenin motivasyonunu arttıracak bu durum da öğretmenlerin eğitim sürecine daha istekli ve güdülenmiş olarak katılıp eğitsel faaliyetleri gerçekleştirmesini sağlayacaktır. Ø Bunun yanında aile katılımının bir diğer etkisi de öğretmenin öğrenciyi daha kolay tanımasına olanak sağlamasıdır.

OKUL BAŞARISINDA AİLENİN ROLÜ VE ÖNEMİ Ø Ailenin çocuğu öğrenmeye güdülemesi, okulda öğrendiklerini tekrar ettirmesi ve pekiştirmesi için çocuğuna yardımcı olması, yol göstermesi onun başarısını artıracaktır. Bunun için ailenin eğitime katılarak, öğrencinin okulda öğrendiklerini, neleri öğrenmesi gerektiğini, öğretim sürecinde kullanması gereken araç gereçlerin neler olduğunu, çocuğa hangi konularda nasıl yardımcı olacağını öğrenmesi oldukça önemlidir.

OKUL BAŞARISINDA AİLENİN ROLÜ VE ÖNEMİ Aileleri Eğitim Sürecine Katılmayan Öğrencilerde Ortaya Çıkan Sorunlar: v Davranış bozuklukları v Kötü alışkanlıklar v Disiplin Sorunları v Akademik başarısızlık v Okul başarısında azalma v Derslere ve okula karşı isteksizlik v Sorumsuzluk v Motivasyon eksikliği v Sevilmediğini hissetme v Yalnızlık hissi

OKUL BAŞARISINDA AİLENİN ROLÜ VE ÖNEMİ Ø İlk ve ortaokul öğrenci velilerinin çocuklarının eğitimine katılım ve okul tutumu düzeylerinin öğrencilerin LGS puanları ile ilişkili olduğu gözlenmiştir. Yüksek LGS puanına sahip olan öğrenci velilerinin eğitime katılım ve okul tutumu düzeyleri, düşük LGS puanına sahip olan öğrenci velilerinin eğitime katılım ve okul tutumu düzeylerinden daha yüksek çıkmıştır.

OKUL BAŞARISINDA AİLENİN ROLÜ VE ÖNEMİ 1. İlkokul Çağındaki Çocukların Gelişim Dönemi Özellikleri 2. Anne Baba Tutumları 3. Aile İçi İletişim 4. Sorumluluk Bilinci Kazandırma 5. Anne Babanın Okula Karşı Tutumları 6. Çocuktan Okul Başarısı Beklentileri 7. Çocuğun Ders Çalışma Ortamı 8. Kıyaslanma 9. İlgisizlik 10. Huzursuz Aile Ortamı

NEDEN ÇOCUKLARIMIZIN GELİŞİM DÖNEMLERİ ÖZELLİKLERİNİ BİLMELİYİZ? Ø Evde çocuklarımızı okulda öğrencilerimizi anlayabilmek için, Ø Her gelişim döneminin getirdiği yenilikleri anlayabilmek için, Ø Hangi davranışın normal hangi davranışın anormal olduğunu kavrayabilmek için, Ø Her gelişim döneminin kendine has psikolojisini kavrayabilmek için, Ø Ve her şeyden önemlisi onların gelişimine uygun davranabilmek için çocuklarımızın gelişim özelliklerini bilmeliyiz.

1. İLKOKUL ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN GELİŞİM DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ ü ü Bu dönem çocuğu oldukça enerjik ve hareketli bir görünüm sergiler. Çoğu zaman yorulduklarının bile farkına varmazlar. Onların bu hareketliliği oyunlarına da yansır. Bu dönem çocuğunun göz ve kulak kontrolünün yapılması öğrenme açısından çok önemlidir. ü 1. Sınıfa başlayan bir çocuk için bu dönem aile ya da anaokulu gibi dar bir çevreden çıkıp ilkokul gibi çok daha geniş bir çevreye girdiği ve çocuğun sosyalleştiği bir dönemdir. ü Sevilen ve beğenilen çocuğun ruh sağlığı daha sağlıklı bir görünüm arz eder.

1. İLKOKUL ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN GELİŞİM DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ ü Bu dönem çocuğu paylaşmanın gereğini kavrayacak olgunluktadır. Gittikçe artan arkadaşları ile geçinebilme ve paylaşma becerisi onun sosyal gelişiminin bir sonucudur. ü Sosyalleşmeye dair tüm bu yetilerin kazanılmasında çocuğun 0 -6 yaş diliminin etkisi çok büyüktür. Eğer evdeki eğitim destekleyici nitelikteyse süreç normal ilerleyecektir. ü Kişilik olarak kendini gösterme ve bağımsız olma çabasındadır. Bu durum zaman itaatsizliklere, inatçılıklara yol açabilir. Ancak buna rağmen hala düşünce tarzında büyüklerin her şeyi bildiği ve yaptığı kanaati hakimdir.

1. İLKOKUL ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN GELİŞİM DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ ü Bu dönem çocuğu eleştirilere çok hassastır. Kendi olumlu benlik imajını oluştururken çevresel desteğe ve onaya fazlasıyla ihtiyaç duyar. ü Çevre desteği o denli önemlidir ki onun için yakın çevresini hayal kırıklığına uğratmaktan çok korkar. İşte bu yüzdendir ki onların davranışlarına karşı hissettiklerimizi onun onurunu kırmadan ifade etmeliyiz.

1. İLKOKUL ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN GELİŞİM DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ ü İlköğretimin ilk yıllarında çocuk, doğal sayıları önce ezbere sayar, daha sonra sayı kavramını edinir. ü Çocuğun matematik kavramları öğrenmesi de yaşla ilgilidir. İlköğretimin ilk yıllarında çocuk önce toplama ve çıkarmayı daha sonra çarpma ve bölmeyi öğrenir. ü Çocuk önce okumayı, sonra yazmayı ve daha sonra da aritmetik işlemleri öğrenir. NOT! Bu dönemde öğrencilerin verilen ev ödevlerinde, okuma yazma ve matematiksel işlemleri öğrenmesinde veli desteğine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu sebeple ilkokul çağındaki öğrenciye bu becerileri kazandırmak için ailenin bu süreçte öğrenciye yardımcı olması gerekmektedir.

BU DÖNEMDEKİ ÇOCUĞA NASIL DAVRANILMALI? ü Yapabilecekleri sorumluluklar vererek çocuklar desteklenmelidir. ü Ev ortamında öğrenmeleri için her türlü imkan tanınmalıdır. (Veliler de bu süreçte öğrencilere yardımcı olmalıdır. ) ü Anlattıkları dinlenerek desteklenmelidirler. ü Somut düşünme döneminde oldukları için, çoğunlukla görerek ve yaparak öğrenirler. Bu nedenle söylediklerinizden çok davranışlarınızın önemli olduğunu unutmamak gerekir. Bu yüzden olumlu model olmak çok önemlidir. ü Çocuklara değer verildiği gösterilmelidir. ü Yıldırma, korkutma ve sindirme yoluyla davranışları kontrol altına almaya çalışılmamalıdır. ü Cezalandırma yolu kullanılmamalıdır. ü Sevildiğini, ailede önemsendiğini çocuk hissetmelidir. ü Bu dönemdeki çocuğa (hatta okul öncesi dönemden itibaren) saygı, sevgi, vicdanlı olma vb. değerlerin kazandırılması çok önemlidir.

2. ANNE BABA TUTUMLARI v Ailesinde daha çok cezalandırılan ve çok sıkı kontrol edilen, elverişsiz bir eğitim ortamında yaşayan çocuklar, diğerlerine göre okulda daha başarısız olurlar.

2. ANNE BABA TUTUMLARI v Aileleri okula aktif katılımda bulunan çocukların okul başarısının daha yüksek, şiddet olaylarına katılma eğiliminin ise daha düşük olduğu görülmüştür.

2. ANNE BABA TUTUMLARI v Çocukta sağlam bir öz kimlik duygusu, ancak dengeli, samimi, sıcak, saygı gösterilen, güvenilen, sorumluluk verilen bir aile ortamında yetişen çocuklarda mümkün olabilir. Bunun aksine, anne -babanın sürekli tartışmaları, içki ve kumar alışkanlıkları, çocuğun ihmal edilmesi, yeterli sevgi ve ilgiyi bulamaması, şiddet ve kötü muamele görmesi, çocuklarda uyumsuzluğun, kişilik bozukluğunun ve tepkisel davranışların ortaya çıkmasına neden olacaktır.

ARAŞTIRMALAR NE DİYOR? q İstanbul’da çocuklar üzerinde gerçekleştirilen bir araştırmada, annebaba baskısının, çocuğun duygusal ve sosyal gelişimini olumsuz etkilediği ortaya çıkmıştır. q Yapılan bir araştırmada, başarılı öğrenciler başarılarını en başta kendi çalışmalarına borçlu olduklarını söylerken, yardımcı etkenler olarak da önemine göre aile, okul ve sosyal faktörleri belirtmişlerdir. Başarısız öğrencilerin büyük çoğunluğu ise, başarısızlık nedenleri olarak ilk sırada aileyi zikretmişlerdir. Bunun en büyük gerekçesi olarak da anne-babanın sinirli mizaçları nedeniyle evde huzurlu ortamın olmamasını göstermişlerdir. Başarısızlık nedenleri üzerine yapılan bir başka araştırmada da öğrencilerin %42 gibi büyük bir çoğunluğu başarısızlıklarını aileden kaynaklanan nedenlere bağlamışlardır.

2. ANNE BABA TUTUMLARI ÇOCUK NE YAŞAMIŞSA ONU ÖĞRENİR: Ø Eğer bir çocuk sürekli eleştirilmişse, Kınama ve ayıplamayı öğrenir. Ø Eğer bir çocuk alay edilip aşağılanmışsa, Sıkılıp, utanmayı öğrenir. Ø Eğer bir çocuk sürekli utanç duygusuyla eğitilmişse, Kendini suçlamayı öğrenir. Ø Eğer bir çocuk hoşgörü ile yetiştirilmişse, Sabırlı olmayı öğrenir. Ø Eğer bir çocuk hakkına saygı gösterilerek büyütülmüşse, Adil olmayı öğrenir. Ø Eğer bir çocuk kabul ve onay görmüşse, Kendini sevmeyi öğrenir. Ø Eğer bir çocuk aile içinde dostluk, arkadaşlık görmüşse, Bu dünyada mutlu olmayı öğrenir.

ANNE BABA TUTUMLARI NASIL OLMALIDIR? 1. Çocuklarınızı gerçekten dinleyin ve dinlediğinizi, her ihtiyacı olduğu zaman da dinleyeceğinizi ona hissettirin. (Problemleri aile içerisinde çözülemeyen, ilgilenilmeyen çocuk ilgiyi dışarıda başka kişilerde arar veya riskli davranışlara yönelir. ) 2. Çocuklarınıza davranışlarınızla örnek olun. 3. Çocuğunuzun aldığı sonucu değil, başarısını ve gayretini ödüllendirin ve takdir edin. (Unutmayın; çocuğunuz her şeyi başarmak zorunda değil. )

ANNE BABA TUTUMLARI NASIL OLMALIDIR? 4. Çocuklarınıza sevgi göstermekten çekinmeyiniz çünkü çocuk için en önemli ve kalıcı korkuların başında anne ve babası tarafından sevilmemek veya terk edilmek korkusu gelir. 5. Çocuklara kendi yaşına uygun kurallar konulmalıdır ve kuralların sebepleri, neden gerekli olduğu açıklanmalıdır. 6. Çocuklara kendi yaşın ve gelişimlerine uygun olarak karar verme, sorumluluk alma gibi davranışlar kazandırılmalıdır. 7. Her çocuğun kendine has özellikleri vardır. Bu sebeple çocuklar başka bir çocukla veya kardeşleriyle kıyaslanmamalıdır.

ANNE BABA TUTUMLARI NASIL OLMALIDIR? 8. Dayakla ve zor kullanarak davranışı yönlendirmeyi amaçlayan anne baba; Ø Çocuğun kendilerine karşı korku, öfke ve kızgınlık içinde olmasına sebep olur. Ø Çocuğa saldırgan olmayı ve sorunlarını şiddet yoluyla çözmeyi öğretir, Ø Zayıf vicdan ve ahlak gelişimine yol açar. Bu sebeple sorunları veya davranış bozukluklarını şiddetle değil çocuğunuzla konuşarak çözümlemeye çalışın.

3. AİLE İÇİ İLETİŞİM q Çocukların ekmeğe, suya, havaya, oyuncağa ve kıyafete ihtiyacı olduğu kadar anne-baba sevgisine, onlar tarafından şımartılmaya, onlarla vakit geçirmeye ve konuşmaya da ihtiyaç duymaktadır. q Aile, çocuğun biyolojik gelişim sürecinin önemli kısmını tamamladığı bir kurum olmanın yanı sıra, psiko sosyal gelişim evrelerinin ilk ve kritik dönemi de aile içerisinde yaşanmaktadır. q Öğrenci-aile iletişiminin niteliği, özellikle okul öncesi dönemde çocuğun ailesiyle kurduğu ilişkinin niteliğiyle doğrudan ilgilidir.

3. AİLE İÇİ İLETİŞİM q Kişilik oluşumunda aile etkisi oranının, diğer tüm etkenler içerisinde yaklaşık yüzde 50 değerine sahip olması, ileriki yaşamda belirgin olacak davranışların ve alışkanlıkların oluşumunda ailelerin rolünü daha iyi göstermektedir. q Çocuklarının kişisel ve bilişsel gelişiminde bu derece önemli bir rol oynayabilecek konumda olan ailelerin, çocukları ile sağlıklı bir iletişim kurabilmesi, onların başarılı bir öğrenci, sorumlu bir vatandaş ve çevresine karşı duyarlı bir insan olmasına katkıda bulunabilmesi için çocukluktan ve okul öncesi dönemden başlayarak çocuklarına iyi örnek olmaları gerekmektedir.

3. AİLE İÇİ İLETİŞİM q Çocukluğun ilk dönemlerinde ilgi gören, duygusal açıdan doyumsuzluk çekmeyen, birey olarak tepkileri önemsenen ve anne babasıyla yeterli vakit geçiren çocukların, okul çağında her açıdan daha sağlıklı ve uyumlu olacağı söylenebilir.

3. AİLE İÇİ İLETİŞİM q Aileler çok yönlü olarak çocuklarının başarı durumlarına etki edebilir. Hem çocuklarıyla kuracakları iletişiminin niteliğiyle, hem de okul ile gerçekleştirecekleri işbirliğinin düzeyi ile aileler, çocuklarının akademik başarısına önemli katkı sağlayabilir. q Yapılan bir araştırmada en düşük başarı ortalamasına ailesiyle iletişim sorunları yaşayan ve ilgisizliklerinden yakınan öğrenciler sahiptir.

4. SORUMLULUK BİLİNCİ KAZANDIRMA Ø Özellikle ilkokul döneminde okulla ilgili çocuğa sorumluluk bilinci kazandırmak öğrencinin hem okula olan ilgisini artıracak, hem okul başarısını olumlu yönde etkileyecek hem de okulla ilgili çocuk, sorumluluklarını küçük yaşlardan itibaren öğrenip kazanırsa ilerleyen dönemlerde bunu uygulayacak ve okul başarısı ilerleyen sınıflarda da devam edecektir.

4. SORUMLULUK BİLİNCİ KAZANDIRMA Çocukların ilkokul çağında alabilecekleri sorumluluklar: Çantasını hazırlamak, Ödevlerini yapmak, Kitaplarını korumak, Televizyon izleme saatine uymak, Alışverişe yardım etmek Hatırlatmadan öz bakımını yapmak, Yardım almadan banyo yapmak, Odasını toplamak, Odasını, dolabını, yatağını ve çalışma masasını düzenli tutmak, Okuldan gelen mesajları anne babasına iletmek, Dersleriyle ilgili sorumlulukları almak, kimseye söylemeden derslerini düzenli bir şekilde yapmak

5. ANNE BABANIN OKULA KARŞI TUTUMLARI Çocuğun öğrenmeye dönük tutumunu belirlemede ailenin tutumu ve değerleri son derece önemlidir. Ebeveynlerden birinin veya her ikisinin, okula ve öğrenmeye karşı olumsuz tutumu, çocuğun da okula karşı negatif duygular geliştirmesine yol açmaktadır.

5. ANNE BABANIN OKULA KARŞI TUTUMLARI Çocuk ebeveynin eğitim konusundaki düşünce ve duygularını kendine mal eder. Eğitimsel süreçlere değer veren, öğretmenin çabasına saygı duyan ebeveynler çocuğun okula karşı tutumlarını olumlu etkilerken, öğretmene saygısı olmayan ya da uzun bir eğitim görmediği halde yaşamda başarılı olan aileler genellikle olumsuz etkilemektedir.

5. ANNE BABANIN OKULA KARŞI TUTUMLARI Benzer şekilde eğitimin önemli olduğunu söylemesine rağmen okuma ve öğrenmeye hiçbir kişisel ilgi göstermeyen ebeveyn, çocuğun okula duyduğu ilgiye engel olabilmektedir.

6. ANNE BABANIN OKUL BAŞARISI BEKLENTİLERİ Ø Bazı anne-babalar çocuklarının yeteneklerini, kapasitelerini ve ilgilerini tanımadıkları için onlardan gerçekçi olmayan yüksek bir başarı beklentisi içine girmektedirler. Ø Ailelerinin bu beklentilerini karşılamakta güçlük çeken çocuklar, olumsuz bir benlik kavramı geliştirmekte, gerginlik ve kaygı yaşamaktadır. Bu durum onları paniğe sürükleyerek başarı düzeylerinin daha da düşmesine neden olmaktadır.

6. ANNE BABANIN OKUL BAŞARISI BEKLENTİLERİ Ø Çocuk üzerine gerçekçi olmayan beklentiler ve çocuğa güven duymama önemli bir nedendir. Ebeveynlerin çocuğun potansiyelinin üzerinde olan beklentilerini çocuklara yansıtmaları çocukta kaygı ve başarısız olma korkusu geliştirir.

6. ANNE BABANIN OKUL BAŞARISI BEKLENTİLERİ Ø Çocuktan başarılı olması konusunda çok fazla beklenti içinde olmak, onun kişilik değerinin sadece başarıyla değerlendirilmesi anlamına geldiği için, değerini anne babasının gözünde başarılı olmaya bağlanması çocukta kaygı yaratmaktadır. Başarıda en önemli engellerden biri olan kaygı veya korku böylece ailede yaratılmış olur.

6. ANNE BABANIN OKUL BAŞARISI BEKLENTİLERİ Öğrencinin görüşü; Ø ‘Annem ve babam; biz okuyamadık sen oku, bizi bu fakirlikten kurtar diye baskı yapıyorlar. Ben de üzülüyorum, onları düşünüp çok çalışmaya gayret ediyorum ama çok yapamıyorum ve liseyi bitiremezsem, meslek sahibi olamazsam diye korkuyorum. ‛ (10 K) NOT! Öğrencilerimizin yeteneklerini ve ilgilerini göz önünde bulundurup okul başarılarını da buna göre değerlendirmemiz gerekir.

7. ÇOCUĞUN ÇALIŞMA ORTAMI ü Öğrencilerin evlerindeki çalışma ortamları da onların başarılarında belirleyici olmaktadır. Öğrenmenin temeli etkili çalışmadır. Çocuğun okul başarısı için, evde verimli çalışabilmesi için uygun çalışma ortamı sağlanmalıdır. ü Evin fiziki yapısı uygunsa ayrı bir çalışma odası, bu imkan yoksa, sakin, gürültüsüz, ısı ve ışık sorunu olmayan, televizyon, bilgisayar gibi dikkatini dağıtacak uyarıcıların olmadığı uygun bir ortam hazırlanmalıdır. ü Ancak gerek maddi yetersizlikler gerekse ailelerin ilgisizliği/bilinçsizliği nedeniyle evlerin çoğunda çocukları için uygun çalışma ortamları bulunmamaktadır.

7. ÇOCUĞUN ÇALIŞMA ORTAMI Yapılan bir araştırmada öğrencinin görüşü: ‘Kendime ait bir çalışma odam olsaydı, derslerim daha iyi olabilirdi. Ben ders çalışırken kardeşlerimin yaptıkları gürültüden ve televizyondan dolayı konuları pek fazla anlayamıyorum‛ (11 E)

8. KIYASLANMA § Çocukların aile ortamında en çok şikâyetçi oldukları konulardan birisi de kardeşleri veya arkadaşlarıyla kıyaslanmalarıdır. § Ailenin kıyaslamacı tavrı nedeniyle hem ailesine hem de kıyaslandığı kardeşi ya da arkadaşına karşı olumsuz düşünce ve tavırlar geliştiren çocuk, bu nedenle potansiyelinin altında bir çalışma ve başarı sergileyebilir. NOT!! Her çocuk kıyaslanmamalıdır. kendine özeldir, asla başkasıyla

8. KIYASLANMA Öğrencilerin bazı açıklamaları şu şekildedir: Annem, komşumuzun kızı çok çalışkan, sen niye öyle değilsin diyor. (10 K) ’Ailemde herkes; annem, babam, dedem, babaannem hepsi benim okumamı, üniversiteye gitmemi, bir doktor, bir öğretmen olmamı istiyor. Ben de çok hatta aşırı istiyorum ama bir de şu sorun var; ya kazanamazsam, öğretmen ya da doktor olamazsam diye düşünüyorum. Beni sürekli rahatsız ediyorlar. Ne zaman biraz fazla TV izlesem, ne zaman top oynasam ‘sen nasıl okuyacaksın? Böyle giderse sen kazanamazsın’ gibi sözlerle benim güvenimi kırıyorlar. Hele bir de beni başkalarıyla kıyaslamıyorlar mı, o beni daha çok sıkıyor. Belki benim gözümü açmaya çalışıyorlar ama ben her şeyin farkındayım. Yeri gelir ders çalışır yeri gelir top oynarım. Onlara göre hiç TV izlemeyecek, hiç top oynamayacak, odama kapanıp sürekli ders çalışacakmışım. ‛ (10 E)

9. İLGİSİZLİK Nedense bazı aileler, çocuklarını okula göndermekle her şeyin bittiğini düşünmektedirler. Eski tabirle ‘eti senin kemiği benim, bundan sonrası sana ait istediğini yap’ anlayışıyla hareket etmektedirler. Bu tür aileler, öğrencilerin dersleriyle, ödevleriyle, arkadaş çevresiyle, okula devam edip etmemesiyle ilgilenmezler. Onlara göre okul, çocuklarının gün boyu güvenli bir şekilde gününü geçireceği bir mekândır. Veli toplantılarına katılmayı akıllarından bile geçirmezler.

9. İLGİSİZLİK Veli toplantılarına genelde başarılı öğrencilerin velileri katılmaktadır. Başarısız veya sorunlu öğrencilerin velileri ise ya ilgilenmediklerinden ya da olumsuz şeyler duyacaklarını tahmin ettikleri için katılmayı düşünmemektedirler. Bazı veliler öğrencinin devamsızlığı üst sınırın neredeyse iki katına çıktığında haberdar olup yıl sonu karnelerin verilmesine bir hafta kala okula gelip çare aramaktadır.

9. İLGİSİZLİK Ø Dolayısıyla böyle ilgisiz aile çocuklarında kişilik ve davranış bozuklukları, sosyal uyumsuzluk, düşük başarı gibi sorunlar daha sıklıkla görülmektedir.

10. HUZURSUZ AİLE ORTAMI q Çocuğun okul başarısının yanında onun duygusal, sosyal ve psikolojik gelişimini etkileyen önemli bir husus da sürekli tartışma ve kavgaların yaşandığı huzursuz aile ortamıdır. q Anne-baba arasında yaşanan çatışma ve tartışmalar, sadece tarafları değil tüm aile bireylerini etkilemektedir. Dolayısıyla annebabalar sorunlarını çocuklarının yanında değil, onların etkilenmeyeceği ortamlarda tartışmalı ve çözüm aramalıdırlar.

10. HUZURSUZ AİLE ORTAMI q Ailede ruha saldıran huzursuzluk ve çatışmalar genci evinden uzaklaştırır, bir sığınak aramasına yol açar, yanlış ilişkilere yönlendirir. Genç hem ailedeki huzursuzluğu saklamak hem de bu huzursuzluktan saklanmak için dışarıda saldırganca davranabilir, aile kavgalarına tepkisini dışarıda kavga ederek gösterebilir, kötü arkadaşlıklara veya kötü alışkanlıklara yönelebilir.

10. HUZURSUZ AİLE ORTAMI Yine bir öğrencinin açıklamaları şu şekilde: v Bizim ailemiz sorunludur. Her dakika kavga olur ve ben bu yüzden çoğu zaman akşam olsun istemem. (11 K) v Aile sıkıntım yüzünden derslerimde başarılı olamıyorum. Yaşamım boyunca hep annem ile babam kavga ettiler. Her okul çıkışında eve geldiğim zaman, bakıyorum kavga ediyorlar. Tüm bunlardan babamı sorumlu tutuyorum. Bir sorunum var ve ailem benimle çok dalga geçiyor. Hep kardeşlerimi seviyorlar ve onlara hediye alıyorlar. Geleceğe ilişkin planım ana sınıfı öğretmeni olmak ve annelerinin onlara göstermediği sevgiyi göstermek. (9 K)