OKSJENL SOLUNUM OKSJENL AEROBK SOLUNUM Oksijenli Solunum organik
OKSİJENLİ SOLUNUM
OKSİJENLİ (AEROBİK) SOLUNUM Oksijenli Solunum, organik besinlerin karbondioksit ve suya kadar yıkılmasıdır. Oksijenli Solunum da oksijen kullanılır.
C 6 H 12 O 6 + 6 O 2 6 CO 2 + 6 H 2 O Oksijenli Solunum ile besin’in sahip olduğu tüm Kimyasal Bağ Enerjiisi besinden alınır. Geriye kalan tek şey kararlı İNORGANİK MADDELERDİR.
Oksijen ?
OKSİJEN Oksijen, yüksek derecede elektronegatif bir maddedir. • Havanın %21’i oksijenden oluşur. • Atmosferdeki oksijen kaynağı bitki ve alglerdir. •
OKSİJENLİ SOLUNUM’u hangi canlılar yapar ? • Bazı bakteriler, arkeler ve mayalar dışındaki tüm canlılar oksijenli solunum’u yapabilir.
OKSİJENLİ SOLUNUM 3 EVREDE İNCELENİR. Sitoplazma Mitokondri • • • A. GLİKOLİZ B. KREBS DÖNGÜSÜ C. ELEKTRON TAŞIMA SİSTEMİ
Glikoz 2 pirüvik asit
B. KREBS DÖNGÜSÜ Sitrik Asit Döngüsü TCA döngüsü
Pirüvik Asit Pirüvat • Sitrik Asit Sitrat • Malik Asit Malat vs •
Pirüvik Asit • Çok fazla miktarda kimyasal enerji içeren Pirüvik Asit işlenmek üzere Mitokondriye alınır.
İÇ ZAR DIŞ ZAR KRİSTA MATRİKS
Krebs Hazırlık Tepkimesi Mitokondriye giren pirüvik asit doğrudan matriks sıvısına geçer. • Bu sıvıda ilk tepkime olan krebs hazırlık tepkimesine girer ve asetil -co. A’ya dönüşür. •
OLUŞAN Asetil-Co. A Krebs Döngüsüne girer.
KREBS DÖNGÜSÜ • Mitokondrinin matriks sıvısında gerçekleşen bir olaydır. • Krebs döngüsünde sadece 1 ATP üretilir.
Her bir Krebs Döngüsünde ; • Substrat düzeyinde fosforilasyon ile • 1 ATP • 3 NADH + H+ ve 1 FADH 2 • 2 CO 2 üretilir.
Glikoz Pirüvat Sitoplazma Pirüvat CO 2 , NADH + H+ Asetil Co. A 2 CO 2 3 (NADH + H+) (FADH 2) Krebs Döngüsü Mitokondri(Matriks)
• C. ELEKTRON TAŞIMA SİSTEMİ
Zarlar Arası Boşluk Mitokondri iç zarı ATP Sentaz Matriks
+ NADH+H ve FADH 2 moleküllerine ne olacak?
ZARLAR ARASI BOŞLUK H+ H+ ETS MİTOKONDRİ İÇ ZARI ATP SENTAZ 2 e- NADH + H+ H+ H+ 2 H+ + NAD+ 2 e- ADP + Pi ATP ½ O 2 MATRİKS H 2 O H+
ZARLAR ARASI BOŞLUK H+ H+ ETS MİTOKONDRİ İÇ ZARI ATP SENTAZ 2 e- FADH 2 H+ H+ 2 H+ + FAD 2 e- ADP + Pi ATP ½ O 2 MATRİKS H 2 O H+
ELEKTRON TAŞIMA SİSTEMİ NADH+H+ ve FADH 2 moleküllerinin işlendiği yerdir. • NADH+H+ ve FADH 2 içinde bulunan elektronlar E. T. S’den geçirilir. • Bu elektronların enerjisi ile H+ yoğunluğu farkı oluşturulur. • Bu farktan faydalanarak ATP sentaz, ATP üretir. •
Kemiozmotik Hipotez Matriks ile iç-dış zar arasındaki boşlukta + meydana gelen H yoğunluğu farkı ile ATP üretilir. • Oksidatif Fosforilasyon ile ATP üretimi yukarıdaki hipotez ile açıklanmaktadır.
Oksidatif Fosforilasyon • Mitokondri içerisinde kemiozmotik fark ile ATP üretilmesidir.
1 molekül NADH + H+ ETS’de işlenerek, Yaklaşık olarak 3 molekül ATP üretilir.
1 molekül FADH 2 ETS’de işlenerek, Yaklaşık olarak 2 molekül ATP üretilir.
ZARLAR ARASI BOŞLUK H+ H+ ETS MİTOKONDRİ İÇ ZARI ATP SENTAZ 2 e- NADH + H+ H+ H+ 2 H+ + NAD+ 2 e- ADP + Pi ATP ½ O 2 MATRİKS H 2 O H+
ZARLAR ARASI BOŞLUK H+ H+ ETS MİTOKONDRİ İÇ ZARI ATP SENTAZ 2 e- FADH 2 H+ H+ 2 H+ + FAD 2 e- ADP + Pi ATP ½ O 2 MATRİKS H 2 O H+
Soru 1 : Bir glikoz Oksijenli solunum tepkimelerine katılırsa kaç molekül karbondioksit açığa çıkar ?
Soru 2 : Bir glikoz Oksijenli solunum tepkimelerine katılırsa kaç molekül su açığa çıkar ? C 6 H 12 O 6 + 6 O 2 6 CO 2 + 6 H 2 O
Solunum tepkimelerinde oluşan suyun oksijeni hangi maddeden gelir ? C 6 H 12 O 6 + 6 O 2 6 CO 2 + 6 H 2 O
C 6 H 12 O 6 + 6 O 2 + 6 H 2 O 6 CO 2 + 12 H 2 O 6 H 2 O C 6 H 12 O 6 + 6 O 2 6 CO 2 + 6 H 2 O CAN.
(2011 LYS)
Krebs ve Krebse hazırlık C 6 H 12 O 6 + 6 O 2 + 6 H 2 O 6 CO 2 + 12 H 2 O ETS C 6 H 12 O 6 + 6 O 2 6 CO 2 + 6 H 2 O
686. 000 kcal 277. 400 kcal
OKSİJENLİ SOLUNUM İLE GLİKOZDA BULUNAN KİMYASAL ENERJİNİN %40’ı ATP MOLEKÜLLERİNE YÜKLENİR.
KALAN % 60 ‘LIK ENERJİNİN BÜYÜK BİR KISMI İSE ISI ENERJİSİ OLARAK AÇIĞA ÇIKAR.
Diğer Besinler Oksijenli Solunumda Nasıl İşlenir ?
2010 YGS
Yağlar, çok fazla miktarda Hidrojen’e sahip oldukları için karbonhidrat ve proteinlere göre daha fazla enerji verirler.
SOLUNUM KATSAYISI
Etkinlik 1 • C 6 H 12 O 6 + ? O 2 ? CO 2 + ? H 2 O (Glikoz) • Solunum katsayısı = ?
Etkinlik 2 • C 18 H 32 O 2 + ? O 2 ? CO 2 + ? H 2 O (Oleik Asit)
Etkinlik 3 C 2 H 2 O 4 + ? O 2 ? CO 2 + ? H 2 O (oksalik asit) •
Solunum katsayısı 1 • Karbonhidratlarda • Yağlarda 1’den az • Proteinlerde ise 1’den fazladır.
Çimlenen Keten tohumları Çimlenen Fasulye tohumları Çimlenen buğday tohumları
Bakteriler’de solunum nasıl gerçekleşir ? Hem O 2’li hem de O 2’siz solunum bakterilerde sitoplazma içinde gerçekleşir. • Eğer bakteri aerob ise E. T. S. Hücre zarının iç yüzeyindeki katlantılarda bulunur. • Bu katlantılara mezozom adı verilir. •
O 2’li solunum ile O 2’siz solunum arasındaki farklar nelerdir ?
O 2’siz ve O 2’li Solunumun Farkları Özelliği O 2 ‘siz solunum O 2’ li solunum Yapan canlı Bazı bakteri çeşitleri ve hayvanların çizgili kasları Bazı bakteriler, bir hücrelilerin çoğu ve çok hücreliler Hücredeki yeri Sitoplazmada Hammaddeler Genellikle glikoz Piruvata kadar yıkım sitoplazmada, sonrası mitokonride. Genellikle glikoz ve O 2 Ürünleri Etil alkol ve CO 2 yada Laktik asit. CO 2 ve H 2 O Enerji verimi Besindeki enerjinin %2’si, yani 1 mol glikozdan toplam 4 ATP, net 2 ATP Besindeki enerjinin %40’ı, yani 1 mol glikozdan toplam 40 ATP, net 38 ATP üretimi Substrat düzeyinde fosforilasyon Substrat düzeyinde ve Oksidadif fosforilasyon Hazırlayan: E. ÖNAL ETS’nin işlevi www. sunuindir. com ETS görev yapmaz ETS görev yapar 58
- Slides: 60