ok Doc dr Biljana Kuzmanovska KARIL Definicija na

[ok Doc. d-r Biljana Kuzmanovska KARIL

Definicija na {ok Akutna klini~ka sostojba na neadekvatna tkivna perfuzija zaradi rastrojstvo vo hemodinamikata od razli~na etiologija. Sindrom na neadekvatna tkivna pefuzija koja mo`e da predizvika te{ka disfunkcija na vitalnite organi.

Definicija na {ok Sostojba na akutno stradawe na kletkite, koe e posledica na redukcija na prilivot i iskoristuvaweto na kislorodot i energetskite supstrati. [okot e anoksi~na bolest na kletkite Hipoksija zaradi hipoperfuzija

• • Neadekvatna tkivna perfuzija Namaleno snabduvawe na tkivata so kislorod Anaeroben metabolizam Akumulacija na produkti na metabolizmot (piruvat, laktat)

^uvstvitelnost na tkiva i organi na hipoksija • Srce, mozok, beli drobovi • Bubrezi, crn drob, gastrointestinalen trakt • Muskuli, koski, ko`a

Kompenzatorni mehanizmi • Vazokonstrikcija ( arterioli) Vazokonstrikcija Zgolemena periferna vaskularna rezistencija Poka~en perfuziski pritisok

Kompenzatorni mehanizmi • Simpatikoadrenalna aktivacija so osloboduvawe na kateholamini Osloboduvawe kateholamini Zgolemena kontraktilnost na miokard Poka~uvawe na krvniot pritisok

Kompenzatorni mehanizmi • Aktivacija na humoralni mehanizmi za za~uvuvawe na cirkulatorniot volumen Renin angiotenzinaldosteron ADH Namalena urinoprodukcija, Zadr{ka na te~nosti Zgolemuvawe na cirkulatorniot volumen

Mikrocirkulacija vo tek na {ok • Faza na ishemija - redukcija na protok na krvta, anaeroben metabolizam, lokalna acidoza • Stagnantna faza - otvarawe na prekapilarni sfinkteri, zgolemen hidrostatski pritisok, edem na intersticijalniot prostor • Faza na oporavuvawe - otvarawe na postkapilarnite svinkteri, navleguvawe na toksi~ni produkti vo cirkulacija, sistemska acidoza, kleto~en distres

Klini~ki manifestacii na {okot • Kompenzatorna faza - vazokonstrikcija vo ko`ata, muskulite, splanhi~na regija - alteriran mentalen status - bleda ko`a - studeni ekstremiteti - zabran puls - namalen krven pritisok

Klini~ki manifestacii na {okot • Rana dekompenzacija - namalena perfuzija crniot drob, bubrezite, GIT - pacientot e somnolenten - tahipnea - slabo polnet puls - oligurija - nizok krven pritisok

Klini~ki manifestacii na {okot • Docna dekompenzacija, predznaci na kardiorespiratoren zastoj - namalena koronarna i cerebralna perfuzija - pacientot e dezorientiran - periodi~ni i plitki respiracii - pulsot e slab ili otsuten - hipotenzija - nepravilen srcev ritam

Vidovi {ok • Hipovolemi~en {ok • Distributiven {ok - septi~en {ok - anafilakti~en {ok - nevrogen {ok • Kardijalen {ok

Hipovolemi~en {ok • Hemoragi~en - krvarewe • Nehemoragi~en - dehidratacija - povra}awe, dijarea, profuzno potewe - gubewe na plazma - opse`ni izgorenici

Distributiven {ok • Zaguba na avtoregulacijata na vaskularnoto korito - redistribucija na krvotokot bez hipovolemija - septi~en {ok - anafilakti~en {ok - nevrogen {ok

Septi~en {ok • • Zgolemena kapilarna permeabilnost Redistribucija na te~nosti Namalen volumen na cirkulira~ka plazma Hipotenzija rezistentna na terapija so te~nosti Treska so hipertermija ili hipotermija Topla ko`a Leukocitoza

Anafilakti~en {ok • Osloboduvawe na inflamatorni medijatori od mastociti i bazofili • Difuzna vazodilatacija • Bronhospazam, belodroben edem • Tahikardija • Hipotenzija • Ko`ni manifestacii • Gadewe, povra}awe Adrenalin!

Nevrogen {ok • Prekin na vazomotornite pati{ta - povredi na cervikalen i torakalen rbet ( nad T 4) i te{ki povredi na glava - generalizirana vazodilatacija - denervacija na srceto - bradikardija - hipotenzija bez tahikardija - senzorni i motorni nevrolo{ki ispadi

Kardijalen {ok • Slabost na srcevata pumpa - infarkt na miokardot - srceva tamponada - embolija na a. pulmonalis

Multisistemska organska slabost • • • Naj~esto vo ramki na septi~en {ok Tkivna hipoperfuzija i ishemija Koagulopatija Acidoza Insuficiencija na pove}e organski sistemi

Terapija na {ok • • Oksigenacija - odr`uvawe na di{en pat Kontrola na krvareweto Nadomestuvawe na te~nosti Monitoring na vitalnite funkcii Lekovi - adrenalin, dopamin, dobutamin Odr`uvawe normotermija Reanimacija po principite ABC

Terapija na {ok • Infuzija na kristaloidi - Ringerov rastvor, fiziolo{ki rastvor • Infuzija koloidi - dekstran, poli`elatin, hidroksietilskrob • Transfuzija na krv i derivati - 2/3 od presmetanata krvozaguba