OCUUMUN DERS ALIMASINA NASIL YARDIMCI OLABLRM HAZIRLAYAN ARZU

ÇOCUĞUMUN DERS ÇALIŞMASINA NASIL YARDIMCI OLABİLİRİM? HAZIRLAYAN: ARZU YILDIRIM (Uzm. Psikolog) ACIBADEM TÜRK TELEKOM ORTAOKULU İSTANBUL, 2015 1

İÇİNDEKİLER 1. Ödevin Yararları Aşamalı Ödev Planı 1. Haftanın her günü için bir ödev çizelgesi yapın 2. Bir ders çalışma köşesi oluşturun 3. Çocuğunuzun ödevlerin ne kadar önemli olduğunu anlamasını sağlayın 4. Çocuğunuzu övün 2. En Sık Rastlanan Ev Ödevi Sorunlarına Çözümler A. Çocuğum elinden gelenin en iyisini yapmıyor. B. Çocuğuma zor ödevler veriliyor 2

Çocuğum ödevlerini almıyor D. Çocuğum ödevlerini yapabitirmek için bütün gece uğraşıyor E. Çocuğum ödevlerini tek başına yap-mak istemiyor. F. Çocuğum uzun vadeli ödevlerini hep son dakikada yapmaya başlıyor G. Eğer evde yoksam çocuğum ödevlerini yapmıyor 3. Öğretmenle Görüşmem Doğru Olur Mu? 4. Eğer Sorunlar Çözülmezse… Ödev sözleşmesi nedir? Kurallar Ödüller Sonuçlar C. 3

5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Çocuğunuzun Sizi Dinlemesini Nasıl Sağlarsınız? Çocuğunuzun Sizi Dinleyeceği Şekilde Konuşmayı Öğrenin Tartışmayın Bozuk Plak Tekniğini Kullanın Eğer Gerekirse Sözlerinizi Eylemle Destekleyin Çocuğunuzun Sınavlara Hazırlanmasını Nasıl Öğretebilirsiniz? Ders Çalışmanın Temel İlkeleri Ders Notlarından Çalışmanın 3 T’si Bir Kitaptan Nasıl Ders Çalışılır Bir Ders Kitabının Değerli Bölümleri Çocuğunuza Ders Kitabından Çalışma Yöntemini Öğretin 4

15. 16. 17. 18. 19. Sınavlara Çalışmak İçin Nasıl Hazırlanılır? Bir Sınava Nasıl Hazırlanılır? Sınavlarda Nasıl Başarılı Olunur? 7 Adımda Başarı Çoktan Seçmeli Sınavlarda Başarılı Olmak İçin Öneriler 20. Uzun Cevap Gerektiren Sınavlarda Başarılı Olmak İçin Öneriler 5

ÖDEVİN YARARLARI • Tutarlı bir şekilde ödev yapan öğrenciler akademik olarak yapmayanlardan daha başarılı olurlar. • Öğrenciler ödev yaparak, her dersteki başarılarını arttırabilirler. • Akademik bilgi vermenin yanı sıra ödevler öğrencilere şunları yapmayı öğretir: – Talimatlara uymak – Bir işe zamanında başlamak ve bitirmek 6

Sorumluluk üstlenmek – Kendine yeterli olmak AŞAMALI ÖDEV PLANI 1. Haftanın her günü için bir ödev çizelgesi yapın 2. Bir ders çalışma köşesi oluşturun. 3. Çocuğunuzun ödevlerin ne kadar önemli olduğunu anlamasını sağlayın. 4. Çocuğunuzu övün. – 7

1. HAFTANIN HER GÜNÜ İÇİN BİR ÖDEV ÇİZELGESİ YAPIN Önce, çocuğunuz haftanın belli faaliyetlerini yaprağa yazar. Sonra, farklı günler için en uygun ödev yapma saatini belirler ve yazar. Çocuğunuza günlük ödev yapma saatinin neden önemli olduğunu açıklayın. “Bazen ödevlerini yetiştirememenin nedeni zamansızlık oluyor. Bu sorunu çözmek için bir günlük ödev saati saptayacağız. Bu saat süresince başka hiçbir şey ile ilgilenmemeni, sadece ödevlerini 8

yapmanı istiyorum. Artık ödev yapmayı son dakikaya kadar erteleyemeyeceksin. Her gün, ödevini tam ne zaman yapacağını bileceksin“ Çocuğunuzun ödevlerini yapmaya vaktinde başlayıp başlamadığını kontrol edin. • Çocuğunuzun bütün ödevlerini ödev yapma saatinde bitirdiğinden emin olun. • Ödev yapma saatinde evde olamıyorsanız çocuğunuzu telefonla kontrol edin. 9

2. BİR DERS ÇALIŞMA KÖŞESİ OLUŞTURUN • Çocuğunuz kendi çalışma köşesini kendisi seçmelidir. Ama siz de bunun uygun bir yer olup olmadığını denetleyebilirsiniz. Gençler, ödev yaparken müzik dinlemeye ve TV izlemeye bayılırlar. Ama bu konuda taviz vermeyin. Çocuğunuzun sessiz bir ortamda daha başarılı olacağı kesindir. • Rahatsız etmeyin. Çocuğunuzun çalışması her bölündüğünde, dikkatini 10

Tekrar toplayabilmesi iki ya da üç dakika sürer. Bu, bir sürü boşa harcanan zaman demektir ve bazı akşamlar ödevlerin bir türlü bitmemesinin nedeni de budur. • Ödev yaparken gerekebilecek malzemeleri bir kutuya yerleştirin 11

3. ÇOCUĞUNUZUN ÖDEVLERİN NE KADAR ÖNEMLİ OLDUĞUNU ANLAMASINI SAĞLAYIN • Her akşam onun bitirdiği ödevlerini size göstermesini isteyin. • Çocuğunuzun çalışma köşesine ve ödev malzemelerine saygı gösterin. • Çocuğunuzun ödev defterini yada kağıdını her akşam kontrol edin. • Uzun vadede tamamlanmak üzere verilmiş ödevleri olup olmadığını sorun. 12

• Eğer sorularınız yada endişeleriniz varsa, çocuğunuzun öğretmeniyle konuşun. 13

4. ÇOCUĞUNUZU ÖVÜN • Yuva çağından tutun da liseye kadar bütün çocuklar anne babanın takdirine ihtiyaç duyar ve ister. Çocuğunuzu sık övme alışkanlığını kazanın. Övgünün ne kadar olumlu sonuçları olduğunu görmek hoşunuza gidecektir. – Örneğin, “On sorudan dokuzunu doğru yapmışsın. Bravo” demek, sadece “aferin” demekten daha içtendir. 14

EN SIK RASTLANAN EV ÖDEVİ SORUNLARINA ÇÖZÜMLER Önce sorunu belirleyin. Aşağıdaki sorun listesini okurken, çocuğunuza uyanları işaretleyin. A. Çocuğum elinden gelenin en iyisini yapmıyor. B. Çocuğuma zor ödevler veriliyor. C. Çocuğum ödevlerini almıyor. D. Çocuğum ödevlerini bitirmek için bütün gece uğraşıyor. E. Çocuğum ödevlerini tek başına yapmak istemiyor. 15

F. Çocuğum ödevlerini hep son dakikada yapmaya başlıyor. G. Eğer ben evde yoksam çocuğum ödevlerini yapmıyor. 16

A. ÇOCUĞUM ELİNDEN GELENİN EN İYİSİNİ YAPMIYOR. a) Genellikle çocuklar ellerinden gelenin en iyisini yapmazlar. Çünkü ya oyun oynamak, ya telefonda konuşmak ya da TV izlemek için aceleleri vardır. Mecburi ödev saati uygulayarak başka faaliyetlerin onların akıllarından çıkmasını sağlayın. Ona günlük ödev saati boyunca çalışma köşesini terk etmeyeceğini söyleyin. Eğer ödevlerini bu saat sona ermeden bitirirse, bu köşede kalmalı ve saat sona erene 17

kadar çalışmaya devam etmelidir. 18

b) Çocuğunuza bir Kalite Kontrol Listesi doldurtun. KALİTE KONTROL LİSTESİ • Bütün talimatlara uydum • En iyi fikri bulmak için çalıştım. • İşimi özenle yaptım. • Hatalarımı saptadım ve düzelttim • Yaptığım işle gurur duyuyorum. 19

Çocuğunuz bu listedeki herşeyi işaretleyebildiği zaman, bol övün. B. ÇOCUĞUMA ZOR ÖDEVLER VERİLİYOR a) Çocuğunuzun verilen ödevi yapıp yapamayacağına karar verin. Eğer gerçekten çabaladığı halde yapamıyorsa yardım edin. Hiçbir zaman onun ödevini siz yapmayın. b) Bazen çocukları biraz pohpohlamak gerekir. Eğer çocuğunuzun verilen 20

ödevi yapabileceğinden eminseniz, biraz onun yanında kalın ve iyi bir iş yapması için onu teşvik edin. Ödevi küçük aşamalara bölebilir ve bu aşamaların bir yada ikisini nasıl yapacağı konusunda ona fikir verebilirsiniz. Sonra onun geri kalan kısmı kendisinin yapabileceğinden şüpheniz olmadığını söyleyin ve onu yalnız bırakın. Günlük Ödev Saatinin sonunda yaptığı işi kontrol edin ve iyi yaptığı herşeyi övün. 21

c) Eğer çocuğunuz sizin yardımınızla bile ödevini yapamıyorsa yada siz ona yardımcı olamıyorsanız öğretmeniyle görüşün. C. ÇOCUĞUM ÖDEVLERİNİ ALMIYOR a) Mecburi ödev saati konusunda ısrar ederek, onun bu şekilde kaytarmasına engel olun. Eğer, ödevini almamış olsa bile bu saati akademik faaliyetlerle geçirmesi gerektiğini bilirse, ödevini almamaktan vazgeçecektir. 22

b) Çocuğunuza ödev defteri ve küçük bir takvim alın. Verilen ödevleri günlük olarak buraya kaydetmesi gerektiğini söyleyin. Eğer bir dersten ödevi yoksa bunu da bu deftere kaydetsin. c) Ödevleri almanın kendi sorumluluğu olduğunu anlamasını sağlayın. Eğer bir ödev unutulursa çocuğunuz bir sınıf arkadaşına telefon ederek ödevin ne olduğunu öğrensin. 23

D. ÇOCUĞUM ÖDEVLERİNİ BİTİRMEK İÇİN BÜTÜN GECE UĞRAŞIYOR a) Günlük Ödev Saati Çizelgesini çocuğunuzla birlikte inceleyin. Ödevleri yapmaya vaktinde başlamak kadar vaktinde bitirmenin de önemli olduğunu anlamasını sağlayın. b) Çocuğunuz ödevlerini vaktinde bitirdikten sonra birlikte yapmaktan hoşlandığınız bir faaliyet yapın. 24

c) Çocuğunuz ödevlerini zorluk sırasına göre yapsın. Önce en zor ödevleri bitirsin. En kolay olanı en sona koymak ona güç verecek ve hız kazanacaktır. d) Eğer çocuğunuz ödevlerini yine de vaktinde bitirmiyorsa, onun dikkatini dağıtan bir şey olup olmadığını kontrol edin. Önce çalışma köşesini inceleyin (aydınlanma, ses) Sonra çocuğunuzla konuşun ve onun aklını meşgul eden bir şey olup olmadığını sorun. 25

Belli bir neden yoksa bir Ödev Sözleşmesi yada mecburi Ödev Saati çözümlerinden yararlanın. E. ÇOCUĞUM ÖDEVLERİNİ TEK BAŞINA YAPMAK İSTEMİYOR. a) Günlük ödev saati başlamadan önce 5 yada 10 dk. Süreyle ama kesintisiz olarak çocuğunuzla ilgilenin. Sonra ona ikinizin de yapması gereken işler olduğunu söyleyin. 26

b) Çocuğunuz kendi başına çalıştığı her zaman onu övün. Onun ba-ğımsız çalışabilmesiyle gurur duyduğunuzu söyleyin. F. ÇOCUĞUM UZUN VADELİ ÖDEVLERİNİ HEP SON DAKİKADA YAPMAYA BAŞLIYOR a) Proje ödevi ilk verildiği zaman çocuğunuzla birlikte ödevi tartışın. Böyle bir ödevi yapabilmesi için her adımını planlaması ve bir sonraki aşamaya geçmeden öncekini 27

Bitirmiş olması gerektiğini anlamasına yardımcı olun. Bir gece oturarak bütün ödevi bitiremeyeceğini kavraması için onunla birlikte çalışın. b) Projenin vaktinde bitirdiği her aşaması için çocuğunuzu takdir edin ve övün. 28

G. EĞER EVDE YOKSAM ÇOCUĞUM ÖDEVLERİNİ YAPMIYOR a) Çocuğunuza, onu ödev yapma saatinin başında ve sonunda arayacağınızı söyleyin. Böylece ona yardım ve destek vereceğinizi anlayacaktır. b) Çocuğunuza cazip gelecek faaliyetler bulun ve eve geldiğinizde ödevler bittiyse bunları yapmasına izin verin. 29

ÖĞRETMENLE GÖRÜŞMEM DOĞRU OLUR MU? Eğer ödevler veya okulla ilgili başka bir konu hakkında sorunuz varsa, çocuğunuzun öğretmeniyle görüşmek için hiçbir zaman tereddüt etmeyin. Öğretmen, gösterdiğiniz ilgiden memnun kalacaktır. Sizin çocuğunuzla ilgilenmeniz onun işini daha kolay yapmasını sağlayacak, çocuğunuz için de yararlı olacaktır. 30

• Şu Durumlarda Öğretmeni Arayabilirsiniz: Çocuğunuz sürekli olarak ödevleri ile ilgili güçlük yaşıyor. Çocuğunuz verilen ödevleri kendi başına yapabilmelidir. Eğer gerçekten yapamıyorsa ve siz de onun çaba gösterdiğinden eminseniz öğretmeniyle konuşmalısınız. Çocuğunuz hiçbir zaman ödevinin olmadığını söylüyor. Öğretmeniyle hemen görüşerek bunun doğru olup 31

olmadığını öğrenebilirsiniz. Eğer çocuğunuz ödevlerini teslim etmiyorsa bunun da size bildirilmesi gerektiğini unutmayın. Bu mutlaka sizin haberdar edilmenizi gerektiren bir durumdur. Çocuğunuz hep ödevlerini okulda bitirdiğini söylüyor Yine öğretmenle görüşerek işin doğrusunu öğrenebilirsiniz. Eğer gerçekten de okulda yapıyorsa, o zaman ondan her akşam okumaya 32

biraz vakit ayırmasını isteyebilirsiniz. Okumak iyi bir alışkanlıktır. Çocuğunuzun öğretmeniyle konuşmadan önce sormak istediğiniz soruları bir kenara not edin. Aşağıda bazı örnek sorular göreceksiniz. • Her ders sonunda mutlaka ödev veriliyor mu? • Çocuğum ödev yapmaya ne kadar süre ayırırsa yeterli olur? • Eğer çocuğum ödevini nasıl yapacağını bilemiyorsa ne yapmalıyım? 33

• Çocuğuma ne kadar yardımcı olmalıyım? • Çocuğuma hatalarını düzelttirmeli miyim? • Ödevlerin ders notu içindeki ağırlığı nedir? • Öğretmenle ilişki kurarken dikkat edilmesi gereken hususlar: Öğ- retmene saldırmayın. Onun yerine, çocuğunuzla ilgili endişelerinizi dile getirerek söze başlayın. 34

35

EĞER SORUNLAR ÇÖZÜLMEZSE… • Günlük ödev saati belirlediniz. • Çocuğunuz için bir çalışma köşesi oluşturdunuz ve bir ödevler için acil yardım kutusu hazırladınız. • Ödevlerin çok önemli olduğunu açıkladınız. • Süren ödev sorunlarını çözmek için çaba gösterdiniz. • Çocuğunuzu bol övdünüz • Öğretmeniyle konuştunuz 36

ÖDEV SÖZLEŞMESİ NEDİR? Bu, siz ve çocuğunuz arasında yapılmış ve aşağıdaki maddeleri içeren bir yazılı anlaşmadır: 1. “Uyulması gereken belirli ödev kuralı” 2. Kurala uyduğu zaman çocuğunuzun kazanacağı ödül 3. Kurala uymadığı zaman çocuğunuzun kaybedeceği özel haklar. 37

KURALLAR Çocuğunuzla bir araya gelerek ödev konusunda yaşadığınız belirli sorun hakkında konuşun. Ona ödevlerin geçiştirilemeyeceğini veya kötü yapılamayacağını söyleyin. Çocuğunuzun sorununa bağlı olarak ödev kuralınız şunlardan birisi olabilir: – Ödevler her gün eve getirilecek. – Ödevler her akşam günlük ödev saatinde bitirilecek. – Ödevler özenle yapılacak. 38

Ödevler tek başına ama en iyi şekilde yapılacak ÖDÜLLER Amacınız çocuğunuzun yeni kurallara uyması ve ödevini yapmasıdır. Bunun için çocuğunuza bir ödül verebilirsiniz. SONUÇLAR Eğer kurala uymazsa çocuğunuzu hangi hakkından mahrum edeceğinize karar verin. Örneğin: – 39

–Okuldan sonra arkadaşlarıyla oynama hakkı –Telefonda konuşma hakkı –Normalden daha erken bir saatte yatma zorunluluğu –Radyoyu, müzik setini, bilgisayarı ve TV yi kullanma hakkı –İmzalayın ve tarih atın. 40

ÇOCUĞUNUZUN SİZİ DİNLEMESİNİ NASIL SAĞLARSINIZ Çocuğunuzdan ödevlerini yapmasını veya başka bir şey yapmasını istediğinizde sizi susturuyor, dinlemiyor veya tartışıyor mu? Eğer bu durumu çok sık yaşıyorsanız büyük bir olasılıkla sorun çocuğunuzla konuşma biçiminizden kaynaklanmaktadır. Konuşarak çocuklarının davranışlarını düzeltmeyi başarabilen anne babalar onlarla açık, kesin bir tavırla konuşurlar. 41

Çocukları tarafından ciddiye alınmayan veya tartışılan anne babalar ise onları ya ciddiye almıyorlardır ya da onlarla düşmanca bir tavırla konuşuyorlardır. ŞU CÜMLELER SİZE TANIDIK GELİYOR MU? “Sana kaç kez daha ödevlerini yapman gerektiğini söylemem gerekiyor? “Lütfen ödevlerini yapar mısın çok geç oldu? ” 42

“Bu ödevi yarın teslim etmen lazım ve başlamadın bile” YA AŞAĞIDAKİ CÜMLELERE NE DERSİNİZ? “Senin ödevlerini vaktinde bitiremeyeceğini tahmin etmeliydim” “Öğretmeninin seni şikayet etmesinden bıktım. ” Eğer bir kez daha ödevini yapmazsan ben de yapacağımı biliyorum “Artık bitti. İki hafta süreyle cezalısın. Evden çıkmayacaksın. ” 43

ÇOCUĞUNUZUN SİZİ DİNLEYECEĞİ ŞEKİLDE KONUŞMAYI ÖĞRENİN Yalvarmayın. Öfkelenmeyin. Sabırlı olun. Çocuğunuzdan bir şey rica ederken sakin olun dolambaçsız bir şekilde ona şu mesajı verin: “Senden şunu yapmanı bekliyorum”. “Çalışma köşene git ve hemen ödevlerini yapmaya başla” “Ödevlerinin tümünü ödev saatinde bitirmeni istiyorum. 44

“Bu sayfayı daha özenli bir şekilde tekrar yazmanı istiyorum. Ancak o zaman onu okuyabilirim”. Kendinden emin, açık sözler amacına ulaşır. Ya çocuğunuz itiraz ederse? Her şeyden önce, siz de onun itirazına itiraz etmeyin. Onunla bir tartışmaya girmeyin. Bu hiç kimseye bir şey kazandırmaz. 45

TARTIŞMAYIN! BOZUK PLAK TEKNİĞİNİ KULLANIN Önce, çocuğunuza yapmasını istediğiniz şeyi açıkça söyleyin. Eğer itiraz ederse, sadece isteğinizi tekrarlayın. Cevap vermeyin. Konuyu tartışmayın. Beklentinizi tekrarlayın. Kesin bir tavır sergiler ve gereksiz tartışmalara girmezseniz, çocuğunuz büyük bir olasılıkla isteğiniz doğrultusunda hareket eder. Söylenip şikayet edebilir. Ama kalkıp istediğinizi yapacaktır. 46

EĞER GEREKİRSE SÖZLERİNİZİ EYLEMLE DESTEKLEYİN Eğer, isteğinizi üç kez tekrarlamanıza rağmen çocuğunuz hala kendisinden bekleneni yapmıyorsa sözlerinizi hareketlerle destekleyerek çocuğunuza açık iki seçenek sunmanızın zamanı gelmiştir. Çocuğunuza seçme şansı tanıyarak olan bitenin sorumluluğunu ait olan yere, yani çocuğunuzun üstüne yüklemiş olursunuz. Çocuğunuz bir daha sorumluluğunu yerine 47

getirmez veya isteğiniz doğrultusunda hareket etmezse bu teknikleri deneyin. Derin bir nefes alın ve güvenli bir şekilde önerilerimizi uygulayın. Bu yaklaşımın işe yaradığını göreceksiniz. 48

ÇOCUĞUNUZUN SINAVLARA HAZIRLANMASINI NASIL ÖĞRETEBİLİRSİNİZ? • Ders çalışmak bir şey öğrenme faaliyeti yada sürecidir. DERS ÇALIŞMANIN TEMEL İLKELERİ 49

• Çocuğunuzun çalışmak için uygun bir ders çalışma köşesine ihtiyacı vardır. • Çocuğunuz bir ödev defteri almalıdır. • Çocuğunuz çalışma saatlerini düzenemelidir. • Gerekli çalışma materyalleri çocuğunuzun elinin altında olmalıdır. 50

DERS NOTLARINDAN ÇALIŞMANIN 3 T’Sİ • Çocuğunuzun derslerde tuttuğu notlar, notlardan çalışmanın 3 T’sine uyulduğu takdirde çok yararlı olacaktır. 1. Tekrar oku 2. Tekrar yaz 3. Takviye et 51

1. Tekrar oku: İlk iş notları yüksek sesle okumaktır. Bilgiyi yüksek sesle tekrarlamak hafızalarına kayıt açısından yararlı olacaktır. 2. Tekrar yaz: Bazen sınıfta hızla yazılmış notlar sonradan okurken hem okuma hem de anlama güçlüğüne neden olabilirler. Bilgiler henüz çocuğunuzun aklında tazeyken, kötü tuttuğu notlarını tekrar yazsın. 3. Takviye et: Takviye etmek, bir şey 52

ekleyerek kuvvetlendirmek de-mektir. Çocuğunuz da derste tuttuğu notları kitaplardan önemli ve ilgili bilgileri ekleyerek takviye edebilir. Çocuğunuz fosforlu bir kalem kullanarak önemli nokta ve bilgilerin üstünü işaretlesin. Bazı öneriler: 1. Ana fikirlerin altını çizmek. 2. Önemli isimlerin yanına koymak. 53

Önemli tarih ve bilgileri daire içine almak BİR KİTAPTAN NASIL DERS ÇALIŞILIR Çocuklar çoğunlukla ders kitaplarından verimli bir şekilde ders çalışmayı başaramazlar. Okurlar, sonra tekrar okurlar. Ama hiçbir şey hatırlayamazlar. Bunu değiştirebilirsiniz. Önce çocuğunuzun ders kitabı ile tanışmasını sağlayın. Ders kitapları çocukları ürkütebilir. Her ki- 3. 54

tabın çeşitli ve yararlı bölümlerini çocuğunuza göstererek onun kitap fobisini aşmasına yardımcı olun. Eğer kitabın değişik bölümleri ile tanışık olursa, elindeki materyali daha iyi anlar, değerlendirir ve sonuç olarak daha başarılı bir öğrenci olur. Sonra, bir ders kitabından çalışma sistemi oluşturun. Önce bir ders kitabının nasıl düzenlendiğine bakalım: • Diğer kitaplardan farklı olarak, bir ders 55

Kitabı, bölümlere ve alt bölümlere ayrılır. Bunlar başlıklar ve alt başlıklarla birbirlerinden ayrılır. Ders kitaplarında resimler, haritalar, tablolar, grafikler, özetler, sorular yer alabilir. BİR DERS KİTABININ DEĞERLİ BÖLÜMLERİ 1. İçindekiler: Bu bölümü okuyarak çocuğunuz kitabın içeriğini öğrenecektir. 56

2. Bölüm Başlıkları ve Alt Başlıklar: Bu başlıklar her bölümün içindeki bilgiler hakkında genel bir fikir verir. 3. Bölüm Özetleri: Bu kısa özetler her bölümün sonunda yer alır. Bölümü çalışmaya başlamadan önce, sondaki özeti okumak yararlı olur. Böylece yazarın o bölümde önem verdiği şeyleri öğrenmiş oluruz. 4. Bölüm Soruları: Yazarın bir bölümde nelerin öğrenilmesini istediğini anlamanın çabuk bir yolu, önce bu 57

sorularıokumaktır. İsimlere, tarihlere ve belirli ayrıntılara dikkat edin. ÇOCUĞUNUZA DERS KİTABINDAN ÇALIŞMA YÖNTEMİNİ ÖĞRETİN Göz gezdir: Bölümün bazı kısımlarını çabuk okuyarak göz gezdirin. Bölümün uzunluğuna bağlı olarak bu adım 5 dakikadan 15 dakikaya kadar sürebilir. Göz gezdirmek ders kitabının o bölümünde yer alan herşeyle ilgili bir fikri olmasını sağlayacaktır. Göz gezdirme işlemini şu şekilde yapabilirsiniz: 58

• Bölümün başlığını ve bütün diğer başlık ve alt başlıkları okuyun. • Bölümün ilk paragrafını okuyun. • Her başlığın altındaki ilk paragrafı okuyun. • Diğer paragrafların ilk cümlelerini okuyun. • Bölümün özetini okuyun. • Bütün resim, harita, tablo ve diğer görsel ögelere göz atın. Bunların altındaki yazıları okuyun. 59

Böl ve Oku: Çocuğunuz ders kitabından okuma ödevi olduğunda ürküyor mu? Eğer yapılacak iş ona çok büyük geliyorsa, başlamadan vaz geçebilir. Bunun çözümü işi parçalara bölmektir Bir bölümü okuması ve anlaması daha kolay olacak şekilde kısım, parça ya da paragraflara bölebilirsiniz. Bir bölümün içindeki her paragraf, yazar tarafından okuyucunun öğrenmesi amacıyla yazılmıştır. Bunu en iyi şekilde yapabilmek için, çocuğunuzun her paragrafı yavaş kelimelerin 60

Üzerinde durarak yazarın ne demek istediğini ve önemli olay ve bilgileri anlamaya çalışarak sindirmesi gerekir. Nasıl Bölüp Okuyabilirsiniz? : • Hiç durmadan bir sayfanın ardından öbürünü okumak yerine, çocuğunuz her seferinde bir paragraf okumalıdır. • Her paragrafı okuduktan sonra durmalı ve kendisine şu soruyu sormalıdır: Yazar bu paragrafta benim hangi düşünce yada bilgiyi anlayıp öğrenmemi istiyor? Sonra, şu cümleyi tamamlasın. “Bu paragrafta yazar… diyor” 61

SINAVLARA ÇALIŞMAK İÇİN NASIL HAZIRLANILIR? Uygun şekilde hazırlanıldığı takdirde sınav korkularının çoğu ile başa çıkabiliriz. Şimdi okuyacağımız ilkeler sayesinde çocuğunuz sınavlara daha iyi hazırlanacak ve sınav öncesi yaşadığı panik krizlerinden kurtulacaktır. 62

SINAV İÇİN HAZIRLIK ÖNERİSİ 1 Düzenli olarak çalışma ve tekrarlama yapmak için saatler belirleyin. Bir sınav gününde hazır olmak için çocuğunuz, ders ve kitap notlarına çalışmak için her hafta zaman ayırmalıdır. Çocuğunuzla şöyle konuşabilirsiniz? “Dişlerini hergün fırçalamanın yararlarını sana dişçi söyleyecektir, ama bir dişçiye gitmeden bir gece önce ne 63

kadar macun kullanırsan kullan, dişlerini ihmal ettiğin süre boyunca oluşan zararı düzeltemezsin. Becerilerini ve bilgini de, aynen dişlerini fırçaladığın gibi düzenli olarak tazelemelisin”. Haftanın başında çocuğunuzla yaklaşan ödevleri ile ilgili konuşun. Yakın zamanda girmesi gereken sınavar mı? Eğer varsa, çocuğunuzun bazı çalışma ve tekrarlama seansları düzenlemesi gerekir. Bir sınav hafta arasında bildirilirse çocuğunuzun bunu Ödev defterine kaydet- 64

mesini ve onun için yeterli çalışma saatleri belirlemesini sağlayın. SINAV İÇİN HAZIRLIK ÖNERİSİ 2 Sınavın içeriğini öğrenin: Çocuğunuz bir sınav için çalışmaya başlamadan önce, sınavda nelerden sorumlu olacağını bilmelidir. Eğer öğretmen bunu açıklamamışsa, çocuğunuzu bunu sorarak öğrenmesi için teşvik edin. 65

SINAV İÇİN HAZIRLIK ÖNERİSİ 3 Sınava hazırlık için gerekli materyalleri düzenleyin. Eğer sınava hazırlanması için bütün materyalleri düzenlerse, çocuğunuzun çalışma saati daha verimli geçer. Sınav için gerekli malzemeleri düzenlemek için öneriler: Belli bir sınava hazırlanmak için gerekli herşeyi derleyin ya bir dosyaya 66

yada büyük bir zarfa koyun. SINAV İÇİN HAZIRLIK ÖNERİSİ 4 Çalışma ortamı oluşturun: Bir sınava hazırlık için güdülenmiş olmak, konsantrasyon ve düzenlilik gerektirir. Sınava hazırlanma zamanı geldiği zaman çocuğunuz şunları yapmalıdır: • Radyo ve TV kapatılacak. • Ailenin diğer üyelerinden uzağa gidilecek • Sınava hazırlık dosyası çıkarılacak. • Belli bir süre çalışmaya karar verilecek 67

• Olumlu bir yaklaşım yakınılacak • Başarıya hazırlanılacak BİR SINAVA NASIL HAZIRLANILIR? Eğer çocuğunuz bütün ödevlerini yapmış, derslerini dikkatle dinlemiş, iyi not tutmuş, ders kitaplarından not çıkarmış ve sık tekrarlama saatleri düzenlemişse, gerçek bir sınav için ders çalışma seansına hazır de-mektir. Sınavın türüne göre çocu-ğunuzun aşağıdaki şeylere ihtiyacı olacaktır. 68

• Ders notları • Ders kitabı notları • Eski sınav ya da testler • Ev ödevleri • Boş kağıtlar Bazı çocuklar anne yada babanın çalışma saatinde onlara eşlik etmesini ve sorular sormasını, sınav yapmasını isterler. Sizin ilginiz çok şeyi geliştirebilir. 69

SINAVLARDA NASIL BAŞARILI OLUNUR? Sınav düşüncesi çocuğunuzda panik yaratıyor mu? Sınavın kapsadığı bilgeleri öğrenmiş olduğunu biliyorsunuz. Çünkü gece yarısına kadar onu sorular sorarak sınadınız. Ama sınav nasıl geçti dediğiniz zaman “O kadar heyecanlandım ki bildiğim herşeyi unuttum” şeklinde cevap veriyor. 70

7 ADIMDA BAŞARI Halam Terasta Televizyon Seyrederken Hırsızlar Sucuyu Zincirlemişler. Her kelimenin ilk harfi planın bir aşamasını temsil etmektedir. Sınavlarda soru kağıtları dağıtıldıktan ve öğretmen başlayın dedikten hemen sonra, çocuğunuz bu reçeteyi kullanmalıdır. ADIM 1: Hatırladıklarını sınav kağıdının arkasına yazmak için 2 dakika ayır. ADIM 2: Talimatları dikkatle oku 71

ADIM 3: Tüm sınavı hızla gözden geçir. ADIM 4: Soruları cevaplamaya başla. ADIM 5: Hemen cevaplayamadığın soruları atla. ADIM 6: Son sorudan sonra, atladığın sorulara geri dön. Soruyu tekrar oku. 2 dakika notlarına bakarak cevabı hatırlamaya çalış. Olmuyorsa mantık kullanarak cevabı bulmaya çalış. Yine olmadıysa cevabı tahmin et. ADIM 7: Zaman varsa, cevaplarını kontrol et. 72

ÇOKTAN SEÇMELİ SINAVLARDA BAŞARILI OLMAK İÇİN ÖNERİLER Çoktan seçmeli sınavlarda çocuğunuz şu şekilde hareket etsin. 1. Soruyu oku ve seçeneklere bakmadan cevaplamaya çalış. Eğer verdiğin cevap seçeneklerden biriyse o zaman muhtemelen doğru cevabı bulmuşsundur. 2. Hemen cevaplayamadığın soruları atla ve son soruyu bitirdikten sonra geri dön. 3. Bütün cevap seçeneklerini dikkatle oku. Genellikle iki seçeneğin içinde 73

benzer kelimeler olur ve neredeyse aynı cevapmış gibi görünürler. 4. Çeldiricilere karşı dikkatli ol. Çeldiricilerin amacı senin düşünmeni sağlamaktır. Çeldirici olarak kullanılan bazı kelimeler: Herkes, hepsi, hiç kimse, hiç biri. 5. Çok muğlak ya da genel görünen seçenekleri dikkate alma. Doğru cevaplar genellikle içinde özel ve ayrıntılı bilgi olan cümlelerdir. Diğer seçeneklerden daha uzun ve daha düzgün ifade edilmiş de olabilirler. 74

6. Çılgınca yada tuhaf gelen seçenekler genellikle yanlış cevaplardır. Onlardan uzak dur. 75

UZUN CEVAP GEREKTİREN SINAVLARDA BAŞARILI OLMAK İÇİN ÖNERİLER Bu tür sınavlar çocuğunuzun kendisini göstermesi için bir fırsattır. Bir yandan bilgisini, bir yandan yazma becerisini gösterecek aynı zamanda da düşüncelerini ifade edecektir. Ama iyi bir uzun cevap yazmak iççin bilgi ve düşüncelerden daha fazlasına ihtiyaç vardır. İçerik iyi düzenlenmeli, üzerinde iyi düşünülmeli ve düzgün kurulmuş cümleler ve paragraflar halinde ve kolay anlaşılır bir şekilde ifade edilmelidir. 76

1. Talimatları dikkatle oku. Talimatlarda kullanılan kelimelere çok dikkat et. • Eğer talimatta “benzer yanları karşılaştır” diyorsa iki yada daha fazla şey, kişi yada olay arasındaki benzerlikleri yazmalısın. • Eğer talimatta “farkları karşılaştır” diyorsa, iki yada daha fazla şey, kişi veya olay arasındaki farkları yazmalısın. • Eğer talimatta “açıkla” diyorsa, anlatmalı veya nedenler sıralamalısın. 77

Eğer talimatta “belirt” diyorsa, kısaca ama açık seçik bir şekilde bir ana fikri tartışmalısın. • Eğer talimatta “kanıtla” diyorsa, gerçekten ve ayrıntılarla destekleyerek bir görüşü yada kuramı savunmalısın. • Eğer talimatta “çiz” diyarsa, bir tablo, grafik yada resim çizerek bölümlerinin adlarını yazmalısın. • Eğer talimatta “özetle”, diyorsa, fazla 78

2. 3. 4. 5. Ayrıntıya girmeden veya ilgisiz konulara değinmeden, düşünce ve görüşleri özetlemelisin. Yazmadan önce düşün. Düşüncelerini derle topla. Bazı şeyleri not al. Zamanını ayarla. Soruyu cümle halinde ifade ederek yada kısaca cevabını vererek başla. Açık ve veciz cümleler kullan ve el yazının okunaklı olmasına dikkat et. Her paragrafta, o paragrafın ana cümlesiyle başla. Sonra, olaylar, 79

Ayrıntılar, gerçekler, kurallar, düşünce ve görüşlerle paragrafı doldur. Asla gereksiz şeyler yazma. 6. Son paragraf cevabın tümünü özetler nitelikte olmalıdır. 7. Bitirdiğin zaman yazdıklarını tekrar oku. 80

“ÇDESY” NİN ANLAMI ŞU: ÇOCUĞUNUZU DÜNYADA EN İYİ SİZ YETİŞTİRİRSİNİZ. ÇÜNKÜ ONU EN ÇOK SİZ SEVDİNİZ. ÇOCUĞUNUZ BÜYÜRKEN, SİZ BAZI HATALAR YAPMIŞ OLABİLİRSİNİZ. BİR UZMAN, SİZİN YAPTIĞINIZ HATALARI YAPMADAN YETİŞTİREBİLİRDİ ONU. ANCAK BU UZMAN SİZİN 81

ÇOCUĞUNUZU SİZİN KADAR SEVEBİLİR MİYDİ? ŞÜPHESİZ Kİ HAYIR. SİZ ANNE BABA OLARAK GEÇMİŞTE BİR TAKIM HATALAR YAPMIŞ OLABİLİRSİNİZ. AMA HATASIZ BİRÇOK ŞEY DE YAPTINIZ. ANA BABALARIN GENELDE, SAYILABİLİR MİKTARDA HATASI, AMA SAYILAMAYACAK KADAR DA ÇOK DOĞRU DAVRANIŞI OLUR. ÖNEMLİ OLAN, GEÇMİŞTE 82

HATA YAPMIŞ OLMAK DEĞİL, GELECEKTE AYNI HATALARI TEKRARLAMAMAKTIR. ÖNEMLİ OLAN GELİŞMEKTİR. ÜSTÜN DÖKMEN 83

GELDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ 84