ocukluk a imanl Prof Dr Nurcan Yabanc MANLIIN

Çocukluk Çağı Şişmanlığı Prof. Dr. Nurcan Yabancı

ŞİŞMANLIĞIN NEDENLERİ-I GENETİK Prader Willi Sendromu Laurens-Moon-Bield Sendromu Alström Morgagni-Steward-Morel DIDMOAD (Diabetes Insipitus, Diabetes Mellitus, Optik Atrofi, Sağırlık sendromu-Deafnes) Carpenter Sendromu Kohen Sendromu MENTAL GERİLİK Down Sendromu Huler Sendromu

PRADER-WİLLİ SENDROMU Başta zeka geriliği, duygulanım bozukluğu (duygusal dengesizlik), kaslarda güç kaybı ve hipotonus, kısa boylu cücelikle beraber iştah bozukluğuna bağlı morbid obezitenin gözlendiği nadir bir kalıtsal hastalıktır. Hastalık adını ilk kez 1956 yılında sendromu tarif eden üç hekimden almaktadır (Prader, Labhart ve Willi). Hastalığın görülme sıklığı değişkenlikler göstermekle beraber ortalama her 16000 canlı doğumda bir (1: 16000) olarak kabul edilebilir.

Laurens-Moon-Bardet-Bield Sendromu Polidaktili (fazla parmak), sindaktili (yapışık parmak), şişmanlık, mental gerilik, boy kısalığı ve retinitis pigmentazo/tavuk karası/gece körlüğü ile karakterize bir hastalıktır. Laurence ve Moon tarafından ilk defa 1866’da bir ailenin 4 ferdinde gelişme geriliği ve retinitis pigmentazo rapor edilmiş, daha sonra Bardet, sendromda polidaktilinin bulunduğunu, Biedl ise ailevi geçiş gösterdiğini bildirmiştir.

Alström Sendromu • Döllenmiş yumurtada anne ve babadan ayrı gelen genler çiftler oluştururlar. Hangi geni hangi ebeveynimizden alacağımız tamamen rastlantısal olarak düzenlenir. Alström sendromu gibi resesif kalıtsal bir hastalıkta, hasta çocuk hem annesinden hem babasından aynı şekilde değişmiş bu genleri almıştır. Bozulmuş bu genden sadece 1 kopya taşıyanlar hastalık işaretlerini göstermemelerine rağmen, taşıyıcılar olarak bu tek mutasyonlu gen kopyasını çocuklarına aktarabilirler. • Alström sndromu dünya çapında faklı ülkelerde ve etnik gruplarda görülmektedir.

Carpenter Sendromu, çok nadir bir doğum kusuru olup, gelişmemiş çene, parmaklar arasında perde ya da normalden fazla parmak, kubbe şeklinde kafatası, zeka geriliği, obezite, şekli bozuk kulaklar, yüksek damak, mesafeli gözler ve kısa boyla tanımlanır. Kohen Sendromu: Gelişme geriliği, mikrosefali ve obezite ile karakterize, otozomal resesif geçişli kalıtsal bir hastalıktır.

Down Sendromu (Trizomi 21 ya da Mongolizm) 1866’da John Langdon Down tarafından tanımlanmıştır. Genetik düzensizlik sonucu 21. kromozom çiftinde fazladan bir kromozom bulunması durumudur. Down sendromu sık zihinsel kavramadaki bozukluklar ve fiziksel gelişimin tipik yüz görünümü gibi farklı olmasıyla ilişkilendirilir. Bu çocuklar genelde boy ve kilo açısından daha yavaş büyürler, daha yavaş öğrenirler, problem çözmede ve karar vermede diğer çocuklardan daha çok zorlanırlar. İyi ve erken başlanan eğitimle zeka seviyeleri yükselir, iyi bir eğitimle normal birey şeklinde hayatlarını sürdürebilir. Planlı bir şekilde fizik tedavi, özel eğitim ve dil terapisine ihtiyaç duyulur. • Down sendromu gebelik sırasında ya da doğumda tanımlanabilen bir rahatsızlıktır. 1/800 -1000 doğum; anne yaşının artması, riski yükseltir. Bu sendromda, konjenital kalp yetmezliği, gastroözafagal reflu, tekrarlayan kulak enfeksiyonları, obstriktif uyku apnesi ve troid bozuklukları yaygındır.

ŞİŞMANLIĞIN NEDENLERİ-II HAREKET GÜÇLÜĞÜ Spina Bifida Muskuler Distrofi HİPOTALMİK Travma Inflamasyon-Menenjit, Ensefalit, Tüberküloz Infiltrasyon-Sarkoidozis, histiositozis X Tümörler- Kraniofaringioma, astrositoma Menenjit: beyin zarı iltihabı Ensefalit: Beyin dokusu iltihabı Meningoensofalit: Menenjit + ensefalit infiltrasyon. Patoloji biliminde bir dokuda ya da organda normal koşullarda bulunmaması gereken hücrelere rastlanması. Sarkoidozis: Bağısıklık sisteminin aşırı çalışması Histoisit adı verilen hücrelern büyümesi, çocukluk çağı hastalığı

ŞİŞMANLIĞIN NEDENLERİ-III ENDOKRİN Hipotalamus/Pituiter Troid Paratroid Adrenal Over Testis Büyüme hormonu eksikliği Laron dwarf(Dwarfizm: Büyüme horm eksik) Kallman Hiperprolaktinemia Cushing sendromu Hipopituitarizm Kretinizm Hipotroidizm Psödohipoparatiroidizm Cushing sendromu Polikistik over sendromu Turner sendromu Kleinefelter sendromu Noonan sendromu

ŞİŞMANLIĞIN NEDENLERİ-IV METABOLİK Diyabet tedavisi Nesidioblastoma İnsülinoma Beckwith-Wideman Sendromu Hiperlipidemia III ve IV İLAÇLAR Sülfanilüria, insülin, estrojen, kortikosteroid Sodyum valproat, trisiklik antidepresanlar BASİT (EKSOJEN) ŞİŞMANLIK

POZİTİF YÖNDE ENERJİ DENGESİ Obezite RJİ E N A N I AL NERJİ E N A C HAR

ŞİŞMANLIĞIN NEDENLERİ-V ALINAN ENERJİ > HARCANAN ENERJİ YAĞ DOKUSU ↑ (Hipertrofi ve Hiperplazi) ŞİŞMANLIK SORUNLARI SAĞLIK

ŞİŞMANLIĞIN NEDENLERİ-VI • • • GENETİK AİLE YAPISI YAŞAM BİÇİMİ PSİKOLOJİK DURUM FİZİKSEL AKTİVİTE

ŞİŞMANLIĞIN NEDENLERİ-VII YAŞ VE CİNSİYET Fetal dönem Okul öncesi Adolesan Kızlarda yağ oranında artış fazla

ŞİŞMANLIĞIN NEDENLERİ-VIII Pubertenin Başlaması Erkek Normal Şişman Yağ (%) Erkek-Yağsız Kütle Ağırlık Artışı 12 -13 20 Kız–Yağ Kütlesi Kız Normal Şişman 20 -26 30

Çocuk ve Adolesanlarda • Öğün atlama –Düzensiz beslenme-Fast food • Enerji yoğunluğu yüksek besin tüketimi Yağdan gelen enerji oranı yüksek Doymuş yağ içeriği yüksek Basit şeker içeriği yüksek • Kompleks CHO ve posa yetersiz Vitamin-mineral yetersiz

Mars’tan ilk fotoğraf

Portion Distortion!! YİYECEK PORSİYONLARI PATATES CİPSİ 1988 210 kkal 2010 610 kkal

Portion Distortion!! YİYECEK PORSİYONLARI PATLAMIŞ MISIR 1988 270 kkal 2010 630 kkal

Portion Distortion!! YİYECEK PORSİYONLARI İÇECEKLER 1950 120 cc 100 kkal 2010 300 cc 330 kkal

OEI-NHLBI Slide Show Menu Page http: //hp 2010. nhlbihin. net/oei_ss/menu. htm#PD 2

Austin SB, Melly SJ, Sanchez BN, Patel A, Buka S, Gortmaker SL. Clustering of fast food restaurants around schools: a novel application of spatial statistics to the study of food environments. Am J Public Health, 2005, 95(9): 1575 -81.

SÜPERMARKETLER

Televizyon > Evde 1 TV % % Evde 1 TV 1950 1999 1970 1999

6 yaş ve üstü %50 çocuk %36 çocuk Evde ≥ 3 TV Yatak odasında TV var Rideout et al. 2003

Çocukların TV izleme süreleri > 5 s/g %17 < 1 s/g %36 3 -5 s/g %16 1 -3 s/g %31

Çocuk ve Adolesanlarda • Fiziki görünüme ilgi, önemseme artar. • Vücut ağırlığı veya görünümden memnuniyetsizlik • Erkekler vücut geliştirme Kızlar vücut ağırlıkları ile ilgili

ADOLESANLARDA AĞIRLIK KAYBI YÖNTEMLERİ • • • %58 egzersiz %40 besin alımını azaltma %13 aç kalma %8 zayıflama ilaçları %5 laksatif kullanma

DSÖ tarafından Avrupa Bölgesinde çocukların ve adolesanların ~%20’sinin fazla kilolu olduğu ve bunların 1/3’nin obez olduğu belirtilmektedir. Bugün gelinen noktada çocukluk çağı obezitesi prevalansı 1970’lerdeki değerlerden 10 kat daha fazladır. 31

CDC, HNANES

Türkiye 5 -17 yaş (Kız: 5254) (Erkek: 4116) Hafif-Ağır şişman Zayıf- PEM 20. 5 16. 4 18. 4 16. 4 1974 Türkiye Beslenme- Sağlık Gıda Tüketim Araştırması 0 -6 yaş (n: 1400) Kırsal Kentsel 5. 6 -11. 6 9. 3 -18. 0 3. 4 -8. 6 9. 5 -17. 4 1984 Türkiye Gıda Tüketimi ve Beslenme Araştırması 11 -13 yaş (n: 183) Hafif şişman Şişman Düşük SED 5. 5 2. 2 Yüksek SED 10. 7 6. 4 Yabancı N, Şimşek I (2011)

ARAŞTIRMA PREVALANSI (BKI>25) Muğla 6 -15 yaş (n=4260) 2005 (Süzek H ve ark) Obezite : Kız: %7. 6 Erkek: %9. 1 İstanbul, Ankara, İzmir 12 -13 yaş (n=1044) 2005 (Sur ve ark. ) Fazla kilolu : %12 Obezite : %2 Ankara 7 -14 yaş (n=2049) 2004 (Yabancı N) Fazla kilolu : %14. 3 Obezite : %6. 9 Kayseri 6 -17 yaş (n= 3703) 2004 (Krassas ve ark) Fazla kilolu : %10. 6 Obezite : %1. 6 Ankara 5 -20 yaş ( n=2291) 2004 (Arslan P ve ark) Fazla kilolu: %8. 8 Obezite: %4. 1 Konya 9 -11 yaş (n=1770) 2001 (Aktaş Y. N) Fazla kilolu: Kız: %19. 5 Erkek: %14. 7 35

• Kronik hastalıkların çoğu (KVH, HT, DM, inme, bazı kanser türleri, gut, artrit, osteoporoz vb) çocukluk çağı kökenlidir. • Çocukluk çağında kazanılan alışkanlıklar yetişkin dönemde kalıcı alışkanlıklara temel oluşturur.

ÇOCUKLUK ÇAĞI ŞİŞMANLIĞI YETİŞKİNLİKTE ŞİŞMANLIK 6 YAŞINDA OBEZ OLAN ÇOCUKLARIN %25’İ, 12 YAŞINDA OBEZ OLANLARIN İSE, %75’İ YETİŞKİN DÖNEMDE OBEZ

FTartılı Çocuk Obez Çocuk Yetişkin

Çocuklarda Şişmanlığın Neden Olduğu Sorunlar-I Fiziksel görünüm nedeniyle psikososyal sorunlar (depresyon, özsaygı ve özgüven eksikliği, sosyal uyumsuzluk) L Hareket güçlüğü L Ortopedik sorunlar L Kemik dokusu bozuklukları L Metabolik bozukluklar L Diyabet

Şişmanlığın neden olduğu hastalıklar

Çocuklarda Şişmanlığın Neden Olduğu Sorunlar-II L Hipertansiyon Hiperlipidemi Bağışıklık sistemi bozuklukları Deri sorunları Uyku bozuklukları Zihinsel gelişimde sorunlar

Vücut ağırlığının 6 aylık dönemde %10 azalması, obezitenin yol açtığı sağlık sorunlarının önlenmesinde önemli yarar sağlamaktadır. 43

ŞİŞMANLIK L Önemli bir sağlık sorunu L Yavaş ağırlık kaybı L Tam iyileşme zor (Geri kazanılan ağırlığın minimum düzeyde ~%5 -10 olması başarıdır)

BAŞARI İÇİN Diyet Egzersiz Davranış Tedavisi Farmakolojik Tedavi ? Cerrahi Tedavi ?

DİYETİSYEN PSİKOLOG DOKTOR GRUPTAKİ DİĞER ŞİŞMAN BİREYLER TEDAVİ EGZERSİZ UZMANI DAVRANIŞ TERAPİSTİ AİLE ve ARKADAŞ ÇEVRESİ

Tedavide Başarı İçin • • İstek Uygun süre Bilinçli ve uzman kontrolünde uygulama Sabır Tedaviye inanma Şişmanlığı ailenin ve çocuğun algılaması Risk faktörlerinin bilinmesi

Kültürel Etkiler Sosyal Etkiler Psiko-biyolojik Çekirdek Seçim Olanakları Davranış Noktaları Güç Noktaları

AİLE ÖYKÜSÜ Obezite NIDDM Kardiyovasküler Hastalıklar Hipertansiyon Dislipidemi Safra kesesi hastalıkları SOSYAL ve PSİKOLOJİK ÖYKÜ Sigara Depresyon Yeme bozuklukları

Değerlendirme • • • Tıbbi değerlendirme (kan bulguları, troid vb) Besin alımının değerlendirilmesi Fiziksel aktivitenin değerlendirilmesi Antropometrik ölçümlerin alınması Kullanılan ilaçlar

Değerlendirme • • • Vücut ağırlığı Boy uzunluğu Bel/kalça oranı Deri kıvrım kalınlıkları Kan basıncı Kan ürik asit T 3 ve T 4 hormonları Kan lipitleri Kan kolesterolü

BKİ 85 -95 persentil BKİ >95 persentil 97. p? ? Hafif şişman/Kilolu (overweight, risk of obesity) Şişman

http: //www. who. int/childgrowth/standards/en/ http: //www. beslenme. saglik. gov. tr/content/files/home/turkiye_obezite_sismanlik_ile_mucadele_ ve_kontrolprogrami_2010_2014. pdf

Öykü • Önceki deneyimler • Başarısızlık nedeni • Öğün düzeni • Yemek yenilen yer • Yemek yediği bireyler • Yeme şekli • Yeme hızı • Sıvı tüketimi • Duygusal durum • Ev dışı beslenme • Harçlık kullanımı • Ebevyn görüşü ve tedaviye katılımı • Gereksinimlerin algılanışı • Yemek pişirme yöntemleri • Yaşam biçimi • Fiziksel aktivite durumu • TV-bilgisayar başında geçen süre • Uyku süresi YANLIŞ ALIŞKANLIKLAR

Besin tüketiminde kaydı doğru vermeyebilir Çocuk ve aile iyi çok iyi iletişim kurmalı.

Sarah E. Barlow and William H. Dietz, Obesity Evaluation and Treatment: Expert Committee Recommendations, Pediatrics 1998 102: e 29 http: //www. pediatrics. org/cgi/content/full/102/3/e 29

BKI 85 p> Medikal komplikasyon yok Sağlıklı beslenme alışkanlıklarının güçlendirilmesi BKİ izlemi >95 p 85 -95 p Ağırlık denetimi programı Medikal komplikasyon var Ağırlık kaybı programı Medikal komplikasyon yok Ağırlık denetimi programı BU PROGRAMLAR MUTLAKA AİLELERİ KAPSAMALI, OKULLARDAN DESTEK ALINMALI DEVAMLILIK SAĞLANMALI, İZLEM

AMAÇ Büyüme ve gelişmeyi sağlamak, Depolanan fazla yağ dokusunu azaltmak, Yağsız doku kitlesi kaybını önlemek, Bireyin benlik saygısını kazanmasını sağlamak Çocugun tekrar büyüme haricinde fazla ağırlık kazanmasını önlemektir. • Yetişkin obezite tedavisinden daha başarılı. • • •

Obezite Tedavisi 2 -7 yaş BKI ≥ 85 -<95 p Kilonun korunması BKİ ≥ 95 p Komplikasyon yok Komplikasyon var Kilonun korunması Kilonun verilmesi

Obezite Tedavisi ≥ 7 yaş BKI ≥ 85 -<95 p Komplikasyon yok Komplikasyon var Kilonun korunması Kilonun verilmesi BKİ ≥ 95 p Kilonun verilmesi

Gereksinimler 1 yaş 2 -3 yaş 4 -8 yaş 9 -13 yaş 14 -18 yaş Enerji* (kkal) Kız 900 1000 1200 1600 1800 Erkek 900 1000 1400 1800 2200 Yağ (%) 30 -40 30 -35 25 -35 Süt vb** 2 SB 3 SB Kız 60 90 120 150 180 Erkek 60 90 150 180 210 Kız 45 60 90 150 Erkek 45 60 120 150 180 Tahıllar (g) Et, k. baklagil (g)

BESLENME TEDAVİSİ • Enerji gereksinimi sedanter çocuklar için, orta FA’de 0 -200 kkal, ağır FA’de 200 -400 kkal artırılabilir. • 2 yastan sonra yağsız süt ürünleri (APA, 2 yastan önce yağsız süt vb verilmesini önermiyor) • Tam tahıl, yağsız et • Günde en az 5 porsiyon meyve ve sebze, meyve suları sınırlı

2 YAŞINDAN KÜÇÜK • • Anne sütü Biberon kullanımı Besin miktarı ve bileşimi Çocuğa bakan kişi Çocukla olan ilişki Beslenme uygulamaları Ödül-ceza Hareketsizliğin önlenmesi

İlk 6 ay AS Desteklenmeli!!!!! AS alma Hiç <2 ay 2 -4 ay 5 -6 >6 ay Kilolu olma (%) 17 -24 9 -19 12 -24 8 -13 4 -9. 6 Ek besine başlama süresi ile obezite ters ilişki

Diyet Tedavisi İlkeleri (<2 yaş) • Enerji kısıtlaması kesinlikle yapılmamalı • Günlük enerji çocuğun yaşına göre olan gereksinimi kadar verilmeli • Büyümesi izlenmeli • Ek besinlere zamanında ve yeterli miktarda başlanmalı • Süte ve mamalara şeker-bal vb eklenmesi kontrollü olmalı

Diyet Tedavisi İlkeleri (<2 yaş) • Un ve tahıl kullanımına dikkat edilmeli • Beslenme sırasında ödül-ceza uygulanmamalı • Ticari mamalar tarife göre hazırlanmalı, su yerine süt kullanılmamalı • Bisküvi, ekmek, un, şeker, yağ kullanımı azaltılmalı • Çocuk biberon yerine kaşıkla beslenmeli

Yemekte sadece yemekle ilgilenmeli Masal, Oyun, TV YASAK

Diyet Tedavisi İlkeleri (2 -7 yaş) Yaşına göre enerji ve besin ögeleri almak Hızlı ağırlık kazanımını durdurmak Fiziksel aktiviteyi arttırmak Gerekiyorsa risk faktörlerini değerlendirerek hafif ağırlık kaybı sağlamak • Büyüme ve gelişmeyi izlemek • •

Diyet Tedavisi İlkeleri (>7 yaş) Hafif şişman Ağırlık kazanım hızını yavaşlatmak veya Yavaş ağırlık kazanımı

Diyet Tedavisi İlkeleri (>7 yaş) YAVAŞ AĞIRLIK KAYBI Haftada (250 -500 g) – (500 -1000 g) (İlk 6 ayda %5 -10) DMH ve vücut proteini azalması az Yağsız vücut kütlesi kaybı az Yağ kütlesi kaybı az

Diyet Tedavisi İlkeleri (>7 yaş) Ağır şişman Kontrol altında kısa süreli düşük enerjili diyetler (%60 -70)

HEDEFLER GERÇEKÇİ, UYGULANABİLİR ve BAŞARILABİLİR OLMALI !!!!!! • Yanlış beslenme alışkanlıkları düzeltilmeli • Fiziksel aktivite artırılmalı • Ailenin beslenme alışkanlıkları değerlendirilmeli • Öğün atlama önlenmeli • Öğünlerde 4 besin grubundan besin olması sağlanmalı

• Günlük enerji gereksinimi olması gereken ağırlığa göre hesaplanmalı • Öğün sayısı arttırılmalı • Yeterli sebze meyve tüketilmesi sağlanmalı • Tam taneli unlu besinler, KB tüketimi arttırılmalı • Yiyeceklere kepek eklenmeli • Yüksek yap ve şeker içeren besinler kısıtlanmalı/yasaklanmalı

Fiziksel Aktivite J Kas gücünü arttırır. J İştahı kontrol eder. J Stres kontrolü için gereklidir. J Total enerji harcamasının önemli bir bileşenidir. J Beden algılamasını iyileştirir. J Zindelik kazandırır, halsizlik hissini azaltır. J Anksiyete ve depresyonu azaltır. J Arkadaşlarla keyifli zaman geçirmeyi ve yeni arkadaş kazanmayı sağlar.

TELEVİZYON İZLEME VE OBEZİTE İLİŞKİSİ Obezite Prevalansı (%) 40 34. 9 30 24. 5 19. 5 21. 3 15. 8 20 11. 7 10 0 <1 2 -5 6 -10 11 -20 21 -40 TV İZLEME SAAT/HAFTA 41+ Ching et al, Am J Public Health 1996

Yapılacak Aktiviteler • • • 0 -1 Yaş Organize bir aktivite yok. >6. ay geniş alanlarda hareket etmesi sağlanabilir. Uzun süre bebek arabası, mama sandalyesi, oyun sepeti vb’de tutulmamalı. 2 -5 Yaş Açık havada grup/bireysel etkinliklere katılma Top oynama, bisiklet vb ortam sağlanmalı

Bazı Spor Dallarına Başlama Yaşları • Yüzme: 5 -6 yaş • Jimnastik, buz pateni, tenis, ata binme, kayak, futbol: 7 -8 yaş • Voleybol, basketbol, hentbol, eskrim: 9 -10 yaş • Su topu atlama: 11 -12 yaş • Fırlatma: 13, 14 yaş • Güreş, halter: 15 -16 yaş

Spor için mutlaka aile desteği

Çocukluk ve Adolesan Çağı Şişmanlığında I ü Enerji OGA’a göre verilmeli. ü Düşük/Çok düşük kalorili zayıflama diyetleri kesinlikle uygulanmamalı. ü İlaçla zayıflama uygulamaları kesinlikle yasaklanmalı. ü Yüksek proteinli şok diyetler uygulanmamalı. ü Diyetler, önerilen düzeyde prt, yağ, CHO, vitamin ve mineral içermeli. ü Yağ sınırlaması yapılacaksa (gerektiğinde ve kısa süreli) %20’nin altında olmamalı.

Çocukluk ve Adolesan Çağı Şişmanlığında II ü Posa gereksinimi için, tam taneli tahıl, sebze ve meyve tüketimi arttırılmalı. ü Beslenme eğitimi verilmeli. (Ana konular: Besin-sağlık ilişkileri, fast food zararları, öğün sayısı, şeker ve yağ içeren besinlerin azaltılması, fiziksel aktivitenin arttırılması, vb…) ü Okul kantinleri denetlenmeli. ü Fiziksel aktivite ve spor etkinliklerine yer verilmeli.

Enerji Hesaplaması Günlük Enerji: BME/REE X FA + B+G Olması Gereken Ağırlığa Göre 0 -6 ay: 108 kkal/kg/gün ± %10 6 -12 ay: 98 kkal/kg/gün ± %10

Enerji BMH X Aktivite Faktörü + Büyüme Faktörü 10 -15 yaş…… 1. 9 kkal/kg 15 yaş……… 0. 95 kkal/kg 15 -18 yaş…… 0. 5 kkal/kg

Yaşlara Göre BME (kkal/gün) Yaş (yıl) Erkek Kadın 0 -3 60. 9 x VA - 54 61. 0 x VA - 51 4 -9 22. 7 x VA + 495 22. 5 x VA + 499 10 -17 17. 5 x VA + 651 12. 2 x VA + 746 Aktivite Faktörü Aktivite Türü Erkek Kadın Çok hafif 1. 3 Hafif 1. 6 1. 5 Orta 1. 7 1. 6 Ağır 2. 1 1. 9 Çok ağır 2. 4 2. 2

• Enerjinin %12 -15’i prt %25 -30’u yağlar %55 -60’ı CHO • Proteinler: Tokluk hissi verir, termik etkisi yüksek. Büyüme-gelişme ve + N dengesi için önemli. • Yağlar: SFA düşük olmalı, besinlere lezzet verir, tokluk hissi sağlar. • CHO: Kompleks CHO tercih edilmeli. • Posa: günlük 12 -24 g. Sebze, meyve suyu yerine meyvenin kendisi, kuru baklagil, kepekli ekmek

POSA Su bağlama kapasitesi Dışkı hacmi Enerji Konstipasyon Sindirim zamanı İnsülin düzeyi Çiğneme süresi Mide boşalma hızı Barsak hareketi Yağ asidi emilimi Yeme zamanı Safra asidi emilimi Tokluk hissi Gastrik salgı uyarımı

• Vitamin ve mineraller: Verilen diyet, yaşa göre vitamin ve mineral gereksinimini karşılamalı. • Sıvı: 1. 5 -3. 0 L. Mide dolgunluğu ve metabolik atıkların atımı için önemli. İçecek seçimine dikkat. • Öğün sayısı: 5 -6 öğün. Acıkmayı, fazla yemeyi azaltır, termik etkiyi arttırır.

Diyet Tedavisi Kabul edilebilir Anlaşılabilir Kişiye özel Çocuk, adolesan, aile, öğretmen ve arkadaşları kapsamalı Kolay uygulanabilir Beslenme eğitimi önemli

BESLENME EĞİTİMİ Besin gruplarını tanıma Beslenme hastalık ilişkileri Besinlerin besin ögeleri içerikleri Uygun hazırlama, pişirme, saklama yöntemleri Hangi besin hangisini yerine Öğünler, besin seçimi, kahvaltının önemi, ara öğünler, menü planlama

SERBEST SINIRLI YASAK

Ağırlık kaybı uzun dönemde olmalı ve korunmalı DAVRANIŞ TEDAVİSİ Psikolog mutlaka ekipte bulunmalı Grup tedavileri etkili Aile temel alınmalı ve eğitime katılmalı Okullarla işbirliği yapılmalı

Okullardaki yasaklar etkili mi? ? ?

KOLAY DEĞİL

STRATEJİ (EKİP ÇALIŞMASI) • • • Enerji alımında sınırlama Fiziksel aktiviteyi arttırma Sedanter yaşamı azaltma Davranış değişikliği sağlama Okul programları

4 A • • ASK (SOR) ADVICE (ÖNER) ASSIST (YARDIM ET) ARRANGE (DUZENLE) Eat well www. nhs. uk/change 4 life

DAVRANIŞ TEDAVİSİ-I AMAÇ Yanlış alışkanlıkları düzeltmek veya azaltmak BESLENME ve FİZİKSEL AKTİVİTE

DAVRANIŞ TEDAVİSİ-II TEMEL BASAMAKLAR 1. KENDİNİ GÖZLEMLEME Şişmanlığa neden olan davranışların farkına varılmasını sağlama

DAVRANIŞ TEDAVİSİ-III 2. UYARAN KONTROLÜ Çevreden gelen uyarılar

DAVRANIŞ TEDAVİSİ-IV 3. PEKİŞTİRME, KENDİNİ ÖDÜLLENDİRME Kendin için Sağlığın için Yemek dışı faaliyetlerden zevk alma Ağırlık kaybı & Korumada önemli

Laurie David. The Family Dinner: Great Ways to Connect with Your Kids, One Meal at a Time www. thefamilydinnerbook. com

• İŞBİRLİĞİ • SÖZLEŞME • MODEL OLUŞTURMA

“Thirty years ago, most people led lives that kept them at a healthy weight. Kids walked to and from school every day, ran around at recess, participated in gym class, and played for hours after school before dinner. Meals were homecooked with reasonable portion sizes and there was always a vegetable on the plate. Eating fast food was rare and snacking between meals was an occasional treat. ” M. Obama, letsmove. gov

Duyarsam unuturum. Görürsem hatırlarım yaparsam anlarım ve Bir resim bin kelimeye bedeldir

ALINAN ENERJİ HARCANAN ENERJİ