OCUK GELMNDE KURAMLARI Kohlbergin ahlak geliim kuram I
ÇOCUK GELİŞİMİNDE KURAMLARI
Kohlberg’in ahlak gelişim kuramı I. Gelenek-öncesi düzey (4 -9 yaş) 1. Aşama: Ceza ve itaat eğilimi (4 -5 yaş) 2. Aşama: Araçsal ilişkiler eğilimi (Saf çıkarcı eğilim) (6 -9 yaş) II. Geleneksel düzey (10 -18 yaş) 3. Aşama: Kişilerarası uyum eğilimi(İyi Çocuk Eğilimi)(10 -15 yaş) 4. Aşama: Kanun ve düzen eğilimi (15 -18 yaş) III. Gelenek-ötesi düzey (18 ve yukarı yaşlar) 5. Aşama: Sosyal sözleşme eğilimi (18 -20 yaş) 6. Aşama: Evrensel ahlak ilkeleri eğilimi (20 yaş ve yukarısı)
Kohlberg’in ahlak gelişim kuramı Gelenek-Öncesi Düzey Bu düzey, Piaget’in “Dışsal Kurallara Bağlılık” döneminin özelliklerini gösterir. Kurallar başkaları tarafından konur. Bu düzeydeki çocuk kültür içinde kabul edilen iyi ve kötü ölçütlerine göre davranır. Bir davranışın iyi ya da kötü oluşu fiziksel sonuçlarına göre değerlendirilir.
Kohlberg’in ahlak gelişim kuramı Geleneksel Düzey Bu düzeydeki birey, gelenek öncesi düzeyin ben merkezci bakış açısından, grup değerlerini ve kurallarını tanıma düzeyine geçiş yapar. Birey bu düzeyde, diğer insanların da benzer istek ve duygulara sahip olabileceklerini düşünür ve bazı sosyal sistemlerin gerekliliğine inanır.
Kohlberg’in ahlak gelişim kuramı Geleneksel Düzey Bireyler kendi çıkarlarını düşünmeden toplumsal kurallara uymayı önemli görmeye devam ederler. Aynı zamanda halihazırdaki toplumsal sistemi etkin bir biçimde sürdürmenin olumlu insan ilişkilerini ve toplumsal düzeni güvenceye aldığına inanırlar. Bu düzeyde sosyal düzeni destekleme ve sadakat önemlidir. Kendi ihtiyaçları bazen grubunkilere göre ikinci planda kalır.
Gilligan’ın Ahlak Gelişimine İlişkin Görüşleri Gilligan, Kohlberg’in ahlaki düşüncenin belirgin özellikleri olarak, adalet ve doğruluk kavramlarına yer vermesini eleştirmiş ve kendi çalışmasında şevkat, sevgi gibi kavramlara yer vermiştir. Herkesin, kendi içinden gelen uyaranlara göre, başkalarına karşı adil ve dürüst davranacağını belirtir. Bu nedenle, Kohlberg’in ahlaki gelişim aşamalarının kesin ve evrensel olmadığını savunmuştur. Gilligan'a göre, ahlak gelişiminde önemli olan şey Kohlberg'in belirttiği gibi bir sonraki gelişim düzeyine ulaşmak değil, ahlak sevgisini kazanmaktır. Gilligan, "ahlaklılığın üstünde" çok daha olgun bir işleyiş evresinin olduğunu ileri sürmektedir; bu karşılıklı gereksinmelerini psikolojik açıdan anlamalarını sağlayan "ahlak sevgisi" dir.
Gilligan’ın Ahlak Gelişimine İlişkin Görüşleri Gilligan’a göre kadınlar ve erkekler daha farklı sosyalleşmektedirler. Gilligan, kadınların sosyal ilişkilere, başkalarının duygularına ve yaşanan hayata ilişkin ahlaki problemlere karşı daha hassas olduklarını ifade eder. Kadınlar dikkat ve özenle bakımı ahlakın temeli kabul ederler; erkekler ise ahlaki arayışın temelinin adalet olduğuna inanırlar. Gilligan’a göre ahlaki gelişim konusunda cinsiyet farkları mevcuttur ve insanın yeteri kadar anlaşılması için tanınması gerekir. İdeal olarak ahlaki karar vermede hem sorumluluk hem de adaletin birleştirilmesi söz konusudur.
Kaynakça Bee, H. L. , Boyd, D. R. , & Gündüz, O. (2009). Çocuk gelişim psikolojisi. Kaknüs yayınları. Gander, M. J. , & Gardiner, H. W. (2010). Çocuk ve ergen gelişimi (7. Baskı). Ankara: İmge. Köksal Akyol, A (2019). Erken Çocukluk Döneminde Gelişim I. Anı Yayıncılık Köksal Akyol, A (2019). Erken Çocukluk Döneminde Gelişim II. Anı Yayıncılık
- Slides: 8