ocuk Beslenmesi r Gr Canan ASAL ULUS Beslenme

Çocuk Beslenmesi Öğr. Gör. Canan ASAL ULUS Beslenme ve Diyet Uzmanı

BÜYÜME VE GELİŞME • BÜYÜME: Vücut hacminin ve kütlesinin artması demektir. • GELİŞME: Biyolojik İşlevlerin Kazanılmasını İfade Eden Bir Terimdir. C. ASAL ULUS

Büyüme ve Gelişmenin Değerlendirilmesi • Büyümenin İzlenmesi • Büyüme: İntrauterin yaşamdan başlayarak adölesan dönemin sonuna kadar devam eden bir süreçtir. Büyüme genetik ve çevresel (beslenme, enfeksiyon, annenin kötü beslenmesi, gebelikte sigara içme, ekonomik) etmenlerden etkilenebilir. Bu nedenle çocuğun büyümesinin izlenmesi büyük önem taşır. C. ASAL ULUS

Büyümenin izlenmesinde kullanılan antropometrik ölçümler. • Büyümenin izlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla boy uzunluğu, vücut ağırlığı, kol çevresi ve baş çevresinin ölçülmesi sıklıkla kullanılan antropometrik ölçümlerdir. • Yenidoğan döneminde günde 20 -30 gr, ilk 6 ay ortalama 800 g/ay sonraki 6 ay ise ortalama 500 g/ay ağırlık kazanılması beslenmede herhangi bir sorun olmadığının en basit göstergesidir. Bebeğin yeterli anne sütü aldığı günde en az beş kez idrar yaparak bezini ıslatması, 15. günde doğum kilosuna ulaşması ve ayda en az 500 g alması ile belirlenir. C. ASAL ULUS

Baş çevresi : vücut kısımlarının büyümesinde baş kısmı en hızlı büyür. İlk 6 aydan sonra göğüs çevresi hızla artar. 9 -12 ayda ekstremiteler hızla uzar. C. ASAL ULUS

C. ASAL ULUS

• Boy kronik hastalık veya kötü beslenmesinin en az altı ay sürmesi sonucu etkilenir. Akut bir hastalık ve yetersiz beslenmenin etkisi hemen gözlenmez. Yaşa göre boyun kısa olması kronik malnütrisyonu gösterir. • Zamanında doğan bir bebeğin ortalama boy uzunluğu 50 -54 cm kadardır. • Yeni doğanın boyu ortalama ilk 6 ayda 8 er cm, ikinci 6 ayda 4 er cm uzar. • Bir-iki yaş arasında boy uzunluğu 10 -12 cm artar, • İki- dört yaşları arasında büyüme hızı daha da yavaşlar ve yılda 7 cm uzar. • Dört yaş ile 10 -12 yaşlarına kadar yıllık boy uzaması 5 -6 cm’dir. • Bir yaşında çocuk yaklaşık olarak doğum boyunun 0. 5 katı (75 cm), 4 yaşında iki katı, 13 yaşında üç katıdır. • 2 yaşından sonra yaşa göre boy= (yaş × 6 + 77 cm) formülüne göre kabaca hesaplanabilir. C. ASAL ULUS

C. ASAL ULUS

Zamanında doğan bir bebeğin vücut ağırlığı ortalama 3. 0 -3. 5 kg’dır. Bebek ilk 6 ayda her ay ortalama 800 gram, ikinci 6 ayda ise 500 gram ağırlık kazanır. • Örnek: 3000 gram doğan ve 6 aylık olan bir bebeğin ağırlığı ne kadardır? 3000 gram + (6 × 800 gram) = 7800 gram (±%20) (Yani 6 aylık bir bebeğin vücut ağırlığı 6240 -9360 gram arasında olmalıdır). • Kol çevresi ölçümü bir yaşına kadar artış gösterir. Birbeş yaş arası ise fazla değişmez. Bu nedenle yaşın bilinmediği durumlarda kullanımı pratiktir. Kol çevresinin 1 -5 yaş arası çocuklarda 12. 5 cm den küçük olması malnütrisyonun göstergesidir. C. ASAL ULUS

Büyümenin izlenmesinde kullanılacak büyüme eğrisi C. ASAL ULUS

C. ASAL ULUS

Büyüme grafiği nasıl işlenir? C. ASAL ULUS

Ağırlık • Yaşa göre ortalama ağırlık yaş ( ay )+9 • 3 -12 ayda: kg= ---------2 ** 1 -6 yaş : kg= yaş ( yıl ) x 2 +8 yaş ( yıl ) x 7 6 -12 yaş : kg = -------------2 C. ASAL ULUS

• Doğumdan sonraki ilk 3 -4 gün içinde fizyolojik tartı kaybı nedeni ile genellikle çocuk tartısının % 5 -6 ‘sı kadar bir tartı azalması olur. Sonrasında sağlıklı bir bebekte ağırlık artışı hızla ilerler. İlk 6 ayda çocuk günde 20 -30 g ( haftada 150 -250 g ) artış olur. • İkinci 6 ayda günde 15 -20 g ( haftada 100150 g ) düşer. 12 -24 ay arası sağlıklı çocuk ortalama haftada 50 g alır. • Kısaca 5. Ayda çocuk doğum kilosunun iki katına, 12, ayda üç katına, 24 ayda da dört C. ASAL ULUS katı olur.

Baş çevresi : sağlıklı çocukta başın büyümesi beyinin büyümesini gösterir. • Çocuk doğduğunda baş uzunluğunun boy uzunluğuna oranı ¼ kadardır. Vücut büyümesi ön plana geçtikçe bu oran küçülerek erişkinde 1/8 ‘e iner. • Doğumda baş çevresi 35 cm dir. Ortalama değerler 3. ayda 40, 5 cm, 6. ayda 43 cm, 12. ayda 46 cm dir. Daha sonraki yaşlarda büyüme yavaşlar. • İlk yaşta baş büyüklüğü alt ve üst değerleri • Boy (cm ) ( ----------- +9, 5 )+- 2, 5 2 C. ASAL ULUS

Göğüs çevresi • Yenidoğanda baş ve göğüs çevresi hemen birbirine eşittir. 1 yaşında sonra göğüs çevresi daima baş çevresinden fazladır. Ortalama değerler doğumda 33 cm, 1 yaşında 47 cm, 5 yaşında 55 cm, 14 yaşında 74 cm dir. Göğsün küçük kalmasının en önemli nedeni D vitamini eksikliğidir. C. ASAL ULUS

Anne Sütü ile Beslenme ve Ek Besinlere Başlama • 0 -6 aylık bebeklerin, sadece anne sütü ile beslenmesine “doğal beslenme” denir. C. ASAL ULUS

Karışık Beslenme C. ASAL ULUS

Bebeğin inek sütü ile beslenmesinden doğabilecek sorunlar • Laktoz intoleransı C. ASAL ULUS

İnek Sütü Proteini İntoleransı C. ASAL ULUS

İnek Sütü Anemisi C. ASAL ULUS

KAYNAKLAR • Çocuk hastalıklarında beslenme tedavisi. Gülden Köksal, Hülya Gökmen. Hatioğlu yayınevi, 2000. • https: //sbu. saglik. gov. tr/Ekutuphane/kitapl ar/toplumbeslenmesibilinc. pdf