OCUA YNELK HMAL VE STSMARIN NLENMES BATTALGAZ REHBERLK

ÇOCUĞA YÖNELİK İHMAL VE İSTİSMARIN ÖNLENMESİ BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

• Sağlıklı bir toplum; bedensel, ruhsal, sosyal yönden sağlıklı bireylerde oluşur. Bireylerin tüm yönleriyle sağlıklı olabilmesi ise, çocukların çok yönlü gelişimine ve eğitimine önem vermekle mümkündür. • Çocuğun istismarı ve ihmali ise, çocuğun duygusal yaşantısını ve kişiliğini etkileyebilmekte, çocuğun ilerideki yaşantısında sağlıksız bir kişilik geliştirmesine neden olabilmektedir. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ 2

• Son zamanlarda, çocuk istismarı konusu giderek önem kazanmaktadır. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

• Pek çok aile kesiminde, çocuk eğitiminin önemli bir unsuru olan ödüllendirme ve cezalandırmanın bilinçsizce kullanıldığı gözlenmektedir. Çocukların terbiye amaçlı dövülmeleri, bu konudaki ihmal ve istismarın belirgin örneklerinden biridir. 10 aylık Y. B, sürekli ağladığı için babası tarafından dövülerek hastanelik oldu. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

• Ülkemizde de çocuk istismarı şu andaki en önemli problemlerin başında gelmektedir. Yaşanan istismarın durumunu yansıtan sayısal verilere dayalı bilginin çok kısıtlı olması, bu konuda sağlıklı yaklaşımların yapılabilmesini de engellemektedir. Ancak yaşananları da göz ardı etmek mümkün değildir. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

• Ne ilginçtir ki istismar bir yanda üzerinde yoğun çalışmalar yapılan bir konu iken, aynı süreçte dünyanın her tarafında artarak yaşanan bir olay olmuştur. Bu durum Türkiye için de geçerli bir durumdur. Ülkemizde de çocuk istismarı şu andaki en önemli problemlerin başında gelmektedir. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Ülkemizde, dayağın geleneksel disiplin yöntemi olarak yüzyıllardan beri kabul gören bir sistem olması, fiziksel istismar olgularının çok fazla görülmesine, • Cinselliği konuşmayan kapalı bir toplum olmamıza, cinsel istismarların, ensestin her geçen gün artmasına neden olmaktadır. ortaya çıkmasını hızlandırmaktadır. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

İSTİSMAR • Çocuğun büyüme ve gelişmesini olumsuz yönde engelleyen her türlü davranış çocuk istismarıdır. • Genel olarak 18 yaşın altında bulunan çocuklara karşı aktif olarak girişilen ve onların fiziksel, zihinsel, duygusal ve toplumsal gelişimlerini zedeleyen her türde eylemler çocuk istismarı ve ihmali olarak tanımlanır. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

• Fiziksel İstismar • Cinsel İstismar • Duygusal İstismar • Ekonomik İstismar • İhmal BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

FİZİKSEL İSTİSMAR • Fiziksel istismar, çocuğa şiddet uygulanmasıdır. Bir kişinin vücuduna zarar veren herhangi bir eylemi içermektedir. • Fiziksel istismar, çocuğa kötü muamelenin en görünür şeklidir. Çoğu zaman aşırı ya da uygunsuz disiplin sonucunda fiziksel istismar meydana gelir. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Yozgat’ta babası tarafından dövülen 7 aylık Ayşenur bebek yaşam mücadelesi veriyor. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

FİZİKSEL İSTİSMARA UĞRAYAN ÇOCUĞU NASIL FARK EDERİZ? • • • Başkaları ile fiziksel temastan uzak durur Diğer çocuklar ağlayınca endişelenir Yaralarını gizlemek için kasten uzun kollu elbiseler giyer Spor salonu ya da okulda gerekli fiziksel sınavları için soyunmaya reddeder Yaralanmalarının nasıl meydana geldiği hakkında tutarsız konuşur Ebeveynlerinden korkar Okula genellikle geç gelir veya devamsızlık yapar Okula erken gelir, sonra eve gitmek konusunda isteksiz görünür Başkalarıyla iyi geçinmekte zorlanır İçine kapanıktır Hareket veya temas halinde ağrı şikâyetlerinde bulunur Genellikle akranlarına zarar verir, saldırgan davranışlar sergiler. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

CİNSEL İSTİSMAR Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımına göre cinsel istismar; çocuğun gelişimsel olarak hazır olmadığı, tamamen idrak edemediği ve rızası olmadan, yasaları ve toplumsal tabuları ihlal ederek çocuğun cinsel bir aktiviteye dâhil edilmesidir. Eylemi yapan kişinin cinsel uyarımı ve doyumu amacını taşır. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

• Bedensel temas içeren davranışlar • Bedensel temas içermeyen davranışlar BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Cinsel saldırıları gerçekleştiren kişiler: (Gölge, Yavuz ve Yüksel; 2006) BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

CİNSEL İSTİSMARA UĞRAYAN ÇOCUĞI NASIL FARK EDERİZ? • Genital bölge veya ağız çevresinde ağrı, renk değişimi, kanama • Tuvalet yaparken birden çok kez rastlanan ağrı • Yürümede zorluk • Tekrarlanan baş ya da karın ağrıları gibi somatik şikayetler • Tuvalet eğitimi ile alakasız alta kaçırma • Uyku sorunları, karanlıktan korkma, kabuslar • Yemede değişim (azaltma veya çoğaltma) • Yaşının gerisinde bazı davranışlara dönüş (alt ıslatma, parmak emme vb. ) • Kendine zarar verme davranışları (kesme, saç yolma, vb. ) • Evden/okuldan kaçma BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

CİNSEL İSTİSMARA UĞRAYAN ÇOCUĞI NASIL FARK EDERİZ? • Bazı mekan veya kişilerden ani korku/çekinme • Bazı insanlara karşı korku ve onlarla yalnız kalmama isteği • Cinsel organlar hakkında yaşının ötesinde ani bilgi veya tanım artışı (yeni argo kelimeler gibi) • Oyuncakları ile oynarken yaşının ötesinde bilgide cinsel hareketler ile oynaması • Çocuğun normalinin dışında içe kapanıklık veya huysuzluk • Öfke patlamaları • Ruh halinin aniden değişmesi, durup dururken öfkelenme ya da başka tepki verme. • Başka bir yetişkinle olan sırrını açıklamayı reddetme. Sürekli yeni ve kendinden oldukça yaşlı arkadaşından bahsetme • Çocuğun aniden bol miktarda harçlığının olması BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

DUYGUSAL İSTİSMAR Duygusal istismar, çocuk ve ergenin kendisini olumlu biçimde algılamasını, değerlendirmesini geliştirmesini engelleyici her türlü olumsuz uyaranı kullanma, duygusal bakımdan kötü muamele yapmak olarak tanımlamıştır. Duygusal istismar en yaygın olarak yapılan istismar biçimidir. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

• Reddetme • Aşağılama • Ayırma, yalnız bırakma, yalıtım • Korkutma, yıldırma, tehdit etme • Suça yöneltme • Duygusal gereksinimleri karşılamama, önemsememe • Baskı altında bırakma BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

EKONOMİK İSTİSMAR • Ekonomik istismar, çocuğun fiziksel ve psikolojik gelişimine zarar vererek çalıştırılması ve ekonomik yönden suiistimal edilmesidir. • Çocuklar, bugün dünyanın her yerinde sömürülmektedir. 100 milyondan fazla çocuk sağlığının bozulmasına neden olan veya okula gitmelerini engelleyen işlere itilmektedirler. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

İHMAL • Dünya Sağlık Örgütü’ne göre ihmal, çocuğun gelişimi için gerekli temel ihtiyaçlarının karşılanmaması ve bu ihtiyaçların dikkate alınmamasıdır. Bu ihtiyaçlar sağlık, eğitim, duygusal gelişim, beslenme, barınma, güvenli yaşam şartlarıdır. İhmale uğrayan çocuklarda: • • Fiziksel ve zihinsel gelişimlerinde gecikme Nörolojik bozukluklarla birlikte, Davranım problemleri, Zayıf sosyal beceriler, Düşük akademik başarı, Kronik hastalıklar İhmalin ileri boyutlarında ölümler meydana gelir. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

• Fiziksel ihmal • Duygusal ihmal • Eğitim ihmali BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

ÇOCUK İSTİSMARI ve İHMALİNİN NEDENLERİ • Anne-babaya yönelik nedenler • Çocuğa yönelik nedenler • Sosyal çevreye yönelik nedenler BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

• Kardeş sayısı 4 ve 5 olanların; kardeş sayısı 1, 2 ve 3 olanlara göre daha fazla fiziksel istismara maruz kaldıkları görülmüştür. • Kardeş sayısı arttıkça ihmal düzeyinin arttığı görülmüştür. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

• Annesi ölmüş olanlar daha fazla duygusal istismara maruz kalmaktadır. • Kardeş sayısı arttıkça duygusal istismara maruz kalma düzeyleri artmaktadır. • Aile gelir düzeyleri en düşük seviyede olanların daha fazla duygusal istismara maruz kaldığı belirlenmiştir. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

• Erkek öğrenciler kız öğrencilerden daha fazla ekonomik istismara maruz kalmaktadır. • Babası ölmüş olanların daha fazla ekonomik istismara maruz kaldığı belirlenmiştir. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

İSTİSMAR ve İHMALİN ÇOCUK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ • Okul başarısı düşük, • Öğrenme güçlüğü • Fiziksel ceza verilen çocuklarda korkular, uyku bozuklukları, konuşma bozuklukları, tikler, davranım bozuklukları • Depresyon • Saldırganlık düzeyi yüksek • Benlik saygısı düşük • Zorbalık • Saplantılı bağlanma • Kaygı düzeyi • Stres • Madde kullanımı • İntihar • Yeme bozuklukları BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

CİNSEL İSTİSMARIN ÖNLENMESİNDE OKUL VE ÖĞRETMENLERİN ROLÜ Her türlü istismarda olduğu gibi cinsel istismarın tanınması ve önlenmesinde de öğretmenler ve okulların rolü iki açıdan çok önemlidir: • Çocukların istismar ve mahremiyet konusunda bilgilendirilmesi • İstismarın risk faktörleri, belirtilerinin tanınması ve bildirimi BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Çocuğun İstismara Uğradığını Anladığımız Anda Hukuki Olarak Ne Yapmalıyız? • Hukuken, işlenmekte olan veya işlenmiş olan bir suçun varlığı halinde bu durumun yetkili makamlara bildirilmesi gerekir. • 155 Alo Polis hattı • 156 Alo Jandarma hattı • Polis Merkezi • Cumhuriyet Savcılığı • Alo 183 Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çağrı Merkezi’nin Sosyal Destek Hattı (bilgilendirme ve yönlendirme amaçlı) BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

• Özellikle cinsel istismarda ilk 24 saat çok önemlidir. Bu süre geçtikten sonra ve zaman geçtikçe, çocuğun idrarını yapması gibi ihtiyaçlarını giderdikçe, banyo yapınca genital bulguların birçoğu kaybolacağından vakit kaybedilmemelidir. • Bu nedenle zaman kaybetmeksizin suç duyurusunda bulunması gerekmektedir. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

• Başvuru üzerine zaman kaybetmeden çocuğun Çocuk İzlem Merkezi’nde (ÇİM), çocuğun pedagoglar eşliğinde ifadesi alınır. • Bu süreçte çocuğun veya ailesinin bir avukatı yoksa çocuğa barodan ücretsiz bir avukat atanmaktadır. • İstismar mağduru veya veli ya da vasisi istismar sebebiyle şikayetçi olduğunda, kimliği adli yetkililerce kayıt altına alınır. Üçüncü kişiler, bir istismar olgusunu çocuğun korunmasından veya suçun soruşturulmasından sorumlu yetkililere bildirdiklerinde kimliklerini açıklama zorunlulukları yoktur BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

BİLDİRİM YAPMAYI GEREKTİREN YASAL DÜZENLEMELER • Çocuk istismarı ve ihmalinin bildirimi zorunludur ve cezai yaptırımı bulunmaktadır. • Eğitimciler tıpkı toplumdaki diğer yetişkinler ve uzmanlar gibi çocuk istismarının zorunlu bildirimi yasası kapsamında yer almaktadır. • Türk Ceza Kanunu’nun 5237 sayısına göre, çocuk istismarı ve ihmalinin bildirimi zorunludur ve bu zorunluluk 278. Madde ile her vatandaşa, 279. Madde ile kamu görevlilerinin tümüne verilmiştir. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

BİLDİRİM YAPMAYI GEREKTİREN YASAL DÜZENLEMELER • Madde 278: • (1) İşlenmekte olan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. • (2) İşlenmiş olmakla birlikte, sebebiyet verdiği neticelerin sınırlandırılması halen mümkün bulunan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır. • (3) Mağdurun on beş yaşını bitirmemiş bir çocuk, bedensel veya ruhsal bakımdan engelli olan ya da hamileliği nedeniyle kendisini savunamayacak durumda bulunan kimse olması halinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza, yarı oranında artırılır. • (4) Tanıklıktan çekinebilecek olan kişiler bakımından cezaya hükmolunmaz. Ancak, suçu önleme yükümlülüğünün varlığı dolayısıyla ceza sorumluluğuna ilişkin hükümler saklıdır. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

BİLDİRİM YAPMAYI GEREKTİREN YASAL DÜZENLEMELER • Kamu görevlisinin suçu bildirmemesi • Madde 279 - (1) Kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı gerektiren bir suçun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğrenip de yetkili makamlara bildirimde bulunmayı ihmal eden veya bu hususta gecikme gösteren kamu görevlisi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

MAHREMİYET EĞİTİMİ NEDEN ÖNEMLİ ? BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

• Ramazan Bayramı'nın 2. günü şeker toplamak için evden ayrılmış ve bir daha kendilerinden haber alınamamıştı. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Kars'ta cep telefonu satışı yapan babasına yemek götürmek üzere dün saat 12. 00 sıralarında evden çıkan 9 yaşındaki Mert Aydın'dan bir daha haber alınamadı. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

MAHREMİYET EĞİTİMİ • Çocuğun kendisinin ve diğer insanların özel alanlarının farkına varması, • Kendi özel alanını koruması, • Diğer insanların özel alanını koruması, saygı duyması, • Kendisi ile çevresi arasında sağlıklı sınırlar koyması BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

1. Adım: Özel Alan Tanımlama • Kişiye özel bölgeler anlatılmalı. • «Anne-baba ve doktorlar dışında hiç kimse senin özel yerlerine bakamaz ve dokunamaz» • Anne-babanın da özel alanı var, çocuğun yanında dikkat! BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

2. Adım: Odanıza İzin Alarak Girmesi Gerektiğini Öğretme BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

3. Adım: Tuvaletin Kapısını Kapalı Tutması Gerektiğini Öğretme • 2 yaşında wc eğitimi, en geç 4 yaşında temizliği BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

4. Adım: Çocuğun Özel Alanlarına Saygılı Olma • • Başkalarının yanında giydirmek, soymak Banyoda iç çamaşırıyla yıkamak Banyoda özel alanlarına bakmamak Yedi yaşından sonra tek başına yıkanmasına izin vermek BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

5. Adım: Çocuğun Cinsel Organlarını Sevgi Objesi Yapmama • Şaka konusu yapmak, göstermesini istemek, dokunmaya çalışmak oldukça sakıncalıdır. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

6. Adım: Ebeveynle ve Kardeşle Yatakları Ayırmak BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

7. Adım: Kız ve Erkek Çocukların Odalarını Ayırma • İlkokul dönemiyle birlikte ayrılmalıdır. • İmkan yoksa bile başka odada köşe. • Aynı anda kıyafet değişimi, banyo, iç çamaşırla kalmamasına dikkat edilmelidir. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

8. Adım: Özel Alan İhlallerine Tepkinizi Belli Etme • Çocuklar, anne-babaların kendilerine değil de başkalarına verdikleri tepkiler yoluyla daha kolay öğrenir. • ‘İnsanların özel yerlerine dokunulmaz. ’ BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Büyük Yaş Gruplarında Mahremiyet Eğitimi • • Özel bölge, Kendine ait, kişisel alan, Arkadaşlık ilişkileri, akran baskısı Hayır diyebilme, Teknolojinin doğru kullanımı, Sosyal medya, Model olma BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

• Çocuğa bu konuda verilmesi gereken mesajlar şunlardır: • «Hiç kimse senin vücuduna, özel yerlerine bakamaz ve dokunamaz» • Söyleyebileceğin en sert ve en ciddi biçimde HAYIR DE. • Oradan UZAKLAŞ ve güvenli bir yere gitmeye çalış. • Güvendiğin bir büyüğüne SÖYLE. • Büyükler seni dinleyip bu konuda bir şey yapana kadar SÖYLEMEYE DEVAM ET. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

İYİ DOKUNMA-KÖTÜ DOKUNMA • Seni mutlu eden, kızdırmayan, üzmeyen, rahatsız etmeyen dokunmalar iyi dokunmadır. Annenin babanın sana sarılması, okuldan eve gelince annenin-babanın seni öpmesi şeklinde örnekler çoğaltılabilir. Burada vurgulanması gereken iyi dokunmalarda mutlu olduğumuz, acı çekmediğimizdir. Anne-babalar, çocuklarına, bazı büyüklerin (doktorlar, bakıcılar, anne ve babalar gibi) çocuklara dokunmak zorunda kalabileceğini; ancak en ufak bir rahatsızlık hissettiklerinde “Hayır” demeleri gerektiğini açıklamalıdır. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

İYİ DOKUNMA-KÖTÜ DOKUNMA • Seni rahatsız eden, canını acıtan, üzen, kızdıran, utanmana neden olan dokunmalar kötü dokunmalardır. Eğer birisi istemediğin halde sana dokunuyorsa bu kötü bir dokunmadır. Dokunma senin korkutuyor ve sinirlendiriyorsa, bu kötü bir dokunmadır. Eğer birisi senin özel bölgelerine dokunuyorsa bu kötü dokunmadır. Okulda bir arkadaşının sana vurursa ısırırsa, iteklerse bu da kötü dokunmadır. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

«Kötü dokunan kişi tanıdığın ya da tanımadığın, yaşıtın ya da senden büyük bir kişi olabilir. Sana kötü dokunulduğunu hissediyorsan bunu mutlaka güvendiğin bir büyüğünle (anne, baba, öğretmen, aile büyükleri vb. ) paylaş. Bunu yapan kişi seni tehdit ederse ona inanma, mutlaka söylemen gerektiğini unutma. Kimsenin canını yakmaya, kötü dokunmaya hakkı yoktur. » BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

ÇOCUĞUNUZ/ÖĞRENCİNİZ İSTİSMARA UĞRARSA: • Önce sakince çocuğu dinleyin; • Üzüntünüzü, kızgınlığınızı belli etmeyin; • Asla sorgulamayın (olay hakkında bilgi almaya çalışmayın); • Sadece onu anladığınızı belirten sözler söyleyin; • Mutlaka bir uzmana başvurun. • Polise veya adliyeye mutlaka durumu bildirin. BATTALGAZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ