Ocena paszy na podstawie obserwacji jej pobierania przez

Ocena paszy na podstawie obserwacji jej pobierania przez zwierzę

2

Ocena, czy krowa wyjada zadaną paszę nie nastręcza większych problemów w oborach uwięziowych. Już na pierwszy rzut oka widać, czy pasza nie zalega na stole paszowym. Większą trudność sprawia to w oborach wolnostanowiskowych, gdzie zwierzęta często się przemieszczają, pobierając paszę z różnych miejsc. 3

Jeśli zaobserwujemy pojedynczą krowę z pustym żwaczem, oznacza to, że problem dotyczy danej sztuki, która być może akurat choruje, co wymaga interwencji i szczegółowej obserwacji. Najlepszym miejscem do obserwacji wypełnienia żwacza jest tzw. dół głodowy, który mieści się za ostatnim żebrem, pod wyrostkami poprzecznymi kręgów lędźwiowych. Zdrowy żwacz kurczy się średnio dwa razy na minutę. 4

5

Pobieranie karmy podlega regulacji zarówno długoterminowej jak i krótkoterminowej. Krótkoterminowe zmiany wynikają głównie ze smakowitości karmy oraz z dostępności składników odżywczych w przewodzie pokarmowym. Związane są również z szybkością zjadania paszy przez zwierzęta oraz z szybkością przepływu pokarmu przez przewód trawienny. Natomiast regulacja długoterminowa będzie polegać na zmniejszeniu pobierania paszy w okresie ciąży oraz w okresie karmienia u krów mlecznych lub loch. 6

Zauważono, że zwierzę domowe zdolne jest do dokonywania "mądrego" wyboru żywieniowego konkretnej paszy z wielu innych karm danych im do zjedzenia. Potwierdza to teorię, że możliwe jest kontrolowanie przez zwierzęta ilości pokrycia zapotrzebowania na wybrane składniki odżywcze, np. świnie czy drób potrafiły wybrać z kilku mieszanek zawierających różną ilość białka tę, która była w stanie zapewnić im odpowiednią ilość białka. 7

Regulacja mechaniczna pobierania paszy: Wśród czynników fizycznych, które decydują o pobraniu paszy najważniejszymi są: • wypełnienie i pojemność przewodu pokarmowego • forma fizyczna karmy (np. jej rozdrobnienie). 8

9

W przypadku zwierząt przeżuwających bardzo ważną rolę w regulacji pobierania karmy odgrywa kondycja fizyczna zwierzęcia. Rozdrobnione pasze objętościowe o wiele szybciej przesuwają się w przewodzie pokarmowym niż pasze włókniste i słabo rozdrobnione. Pasze nisko strawne takie jak: siano niskiej jakości czy słoma, które zawierają dużo włókna, zalegają długo w żwaczu. Przeszkadza to w pobraniu kolejnej partii paszy. Przeciwnie, pasze, które są łatwej strawne z większa szybkością opuszczają żwacz. Pozostawiają przy tym wolne miejsce następnym partiom paszy. 10

Wynika z tego, że w przypadku regulacji mechanicznej u zwierząt przeżuwających pobieranie paszy zależy od ilości włókna a także tempa trawienia i struktury fizycznej paszy. 11

12

Stopień zapełnienia przewodu pokarmowego, zwłaszcza żołądka czy żwacza, zależy przede wszystkim od ich wielkości a także od rodzaju karmy oraz od wielkości jamy ciała, przykładowo: pobieranie paszy u zwierzęcia w zaawansowanej ciąży ograniczane jest przez coraz większą masę płodu oraz błon płodowych, które wypełniają jamę ciała. Może być ona także pomniejszona poprzez nadmierne otłuszczenie zwierząt. 13

Niedostatek białka w dawce pokarmu (o 10% zmniejszone pobieranie białka w odniesieniu do zapotrzebowania świń czy kurcząt) powoduje zmniejszenie pobierania karmy. Dotyczy to także zwierząt przeżuwających. Dodanie do dawki pokarmowej białka, a czasami jedynie wybranego aminokwasu, powoduje zwiększenie pobierania karmy. Ciekawe jest, zmniejszenie pobierania paszy u drobiu, gdy ma on znaczne niedobory aminokwasów a także, z innej strony, zwiększenie pobierania paszy w przypadku średniej wielkości niedoborów. 14

15

U zwierząt przeżuwających dodanie białka do części niedoborowej spowoduje dodatkowo zwiększanie trawienia żwaczowego - namnaża się większa ilość drobnoustrojów). Przyspiesza to przepływ treści pokarmowej a przez to zwiększa pobieranie paszy (regulacja mechaniczna nabiera znaczenia). Zmniejszenie pobierania paszy następuje w przypadku przeżuwaczy dopiero wówczas, gdy udział białka w dawce pokarmowej wynosi mniej niż 7% suchej masy ciała. Jest to ilość niższa niż zapotrzebowanie drobnoustrojów, 16

Z pewnością wielkość pobierania paszy związana jest również ze spożywaniem soli i wody. Zwierzęta karmione na pastwisku jedzą więcej zielonki, jeśli tylko zapewni się im dojście do lizawek z soli. Z kolei zwierzę nie mające dojścia do wody poważnie ograniczają pobieranie paszy. Niewielka zawartość soli w dawce wzmacnia apetyt u drobiu i świń. 17

18

Dodatkowymi bodźcami, istotnymi przy regulacji pobierania, mogą być zapach, smak, czy ciepło pokarmu. Ważne są również: kondycja zwierzęcia i stan zdrowia. Na przykład bydło pasące się na łące, konie czy kozy odmawiają pobrania pokarmu w okolicy, gdzie znajdują się ich fekalia (udział zmysłu smaku i zapachu). 19

Jednak z drugiej strony wydaje się, że nie jest możliwe, aby w pobraniu paszy przez bydło ważny był wkład zmysłu wzroku. Zwierzę to może być pasione wręcz w zupełnej ciemności. Dla domowych zwierząt odżywiających się na pastwisku nie jest tylko istotny botaniczny skład żywności, ale również struktura runi (wysokość, gęstość itd. ). 12/17/2021 Free template from www. brainybetty. com 20

21

Pobieranie kiszonek przez zwierzęta jest z reguły mniejsze niż siana mimo takiej samej zawartości NDF (węglowodan strukturalny, budulec ścian komórkowych roślin; inaczej – włókno detergentowo neutralne. W diecie przeżuwaczy szczególnie ważne jest włókno neutralne, wypełniające żwacz, stanowiące i strawności organicznej masy. Jedna z wielu hipotez, która wyjaśnia te zależności stwierdza, że jeśli kiszonki roślin motylkowatych i z traw są paszami o niewielkiej zawartości łatwo dostępnych węglowodanów oraz dużej zawartości białka, łatwo ulegającej rozkładowi w żwaczu zwierzęcia, pogarsza to wydajność syntezy białka drobnoustrojów w żwaczu, a przez to gorsza jest strawność organicznej masy i w efekcie złe pobieranie paszy. źródło energii dla mikroorganizmów w nim bytujących i nadające paszy pożądaną strukturę. ) 22

23

Jak dotąd nie wyjaśniono jeszcze, czy pobieranie kiszonek regulowane jest również przy udziale zmysłu węchu lub smaku. Przeżuwacze, a zwłaszcza owce, niechętnie pobierają kiszonki nazbyt kwaśne. Takich karm zupełnie przyswajają konie. 24

Aby poprawić walory smakowe pasz, często stosuje się substancje smakowe i zapachowe, dostosowane do zapotrzebowania poszczególnych gatunków domowych zwierząt. Ogólnie znane jest chętne spożywanie przez konie pasz słodkich (melasa, cukier, marchew). Natomiast ze względu na złe walory smakowe wielu pasz (np. poekstrakcyjnej śruty rzepakowej czy ziarna żyta) ogranicza się udział tych karm w dawkach niektórym zwierzętom. Znane są także preferencje smakowe innych zwierząt. Przykładowo prosięta o wiele chętniej piją wodę zawierającą dodatek cukru, natomiast ptaki nie zaprzestają picia wody, która zawiera dużo soli przekraczającej możliwości jej wydalenia z organizmu. 25

26

Podanie nowego odpasu zachęca zwierzęta do pobrania pokarmu. Zwierzęta przywykłe do zadawania karmy w ustalonej porze dnia często nie chcą jeść pasz, które zostały z poprzedniego dnia, gdy nie dano im świeżej paszy. Natomiast kilkakrotne podawanie paszy w ciągu jednego dnia, zamiast jednorazowego, zwiększa pobieranie karmy u krowy. Wśród zwierząt z dobrze rozwiniętym instynktem gromadnym, np. owiec, obserwuje się utratę łaknienia po odłączeniu ich od stada. 27

Interesująca jest także zależność między pobieraniem paszy a zawartością wapnia w mieszankach pobieranych przez kury nioski. Nioski spożywające mieszankę z 3% udziałem wapnia zwiększały pobieranie karmy o 25%, ale tylko podczas nieśności. 28

29

Co wpływa na pobranie pa 30

31

Na pobranie i strawność paszy niemal w równej mierze wpływ mają czynniki środowiskowe oraz indywidualne. Do czynników środowiskowych zaliczamy: Ø Ø Ø jakość paszy, jej strukturę, zawartość włókna, koncentrację energii, klimat oraz warunki utrzymania. 32

Wśród czynników indywidualnych wymienia się: Ø Ø Ø rasę, genetykę zwierzęcia, jego wagę wydajność wiek. 33

34

Rozpatrując jakość paszy objętościowej warto wiedzieć, że krowy mają dziesięciokrotnie bardziej (niż u człowieka) rozbudowany system unerwienia smakowego, dlatego każde niedociągnięcie w tym zakresie zostaje natychmiast przez krowy wychwycone. Jednak niechęć krów do pobierania dużej ilości pasz wynikać może nie tylko z niesmacznej paszy. 35

36

Ograniczenia powoduje także zbyt mała ilości tzw. pasz strukturalnych w okresie pełnego zasuszenia, nieprzygotowanie żwacza do dawki laktacyjnej, skokowe podawanie dużych ilości pasz treściwych czy niewłaściwa struktura fizyczna dawki. 12/17/2021 Free template from www. brainybetty. com 37

Pobraniu paszy nie sprzyjaj ą letnie upały 38

39

W obliczu zbliżającego się lata warto wspomnieć o stresie cieplnym, który w zależności od nasilenia prowadzi do znacznego spadku pobrania paszy. W stresie lekkim, który zaczyna się od 24°C i wilgotności powietrza na poziomie 70%, zwierzęta mniej leżą, a więcej stoją przy otwartych wrotach i poidłach. Ich temperatura ciała rośnie, a apetyt zaczyna spadać. W dużym stresie cieplnym (od 27°C) zwierzęta stoją z wyciągniętą szyją i otwartym pyskiem i łapią powietrze. Pobranie paszy obniża się od 10 do nawet 25%, a po około 3 dniach spada produkcja mleka. 40

41