Obowizki pracownika Obowizki pracownika skadaj si na tre

Obowiązki pracownika

Obowiązki pracownika składają się na treść stosunku pracy, określają reguły zachowania się pracownika wobec pracodawcy kontrahenta stosunku pracy. jako

Podział obowiązków pracowniczych � Obowiązki określające wykonywania pracy, � Obowiązki jakościową określające ilościową stronę świadczenia, określające porządkową � Obowiązki określające stosunek zakładu pracy i pracodawcy, � Obowiązki stronę określające innych pracowników. stosunek stronę pracownika do

Obowiązki określające jakościową stronę wykonywania pracy � obowiązek starannego i sumiennego wykonywania pracy; � obowiązek stosowania się do poleceń dotyczących sposobu wykonywania pracy;

Obowiązki określające jakościową stronę wykonywania pracy – staranność i sumienność , , Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie (…)” art. 100 § 1 k. p.

Sumienność - dotyczy strony podmiotowej działania pracownika, poprzez odesłanie do reguł aksjologicznych, odwołujących się do określonego systemu wartości. Ocenie podlega indywidualne zaangażowanie pracownika, jego inicjatywa w zależności od konkretnych możliwości wynikających z wykształcenia, praktyki itp. Wraz ze wzrostem intelektualnego (twórczego) waloru pracy danego rodzaju, wzrasta znaczenie reguł sumienności wykonywania w ocenie sposobu jej

Staranność wskazówek, tworzących , , techniką - odnosi rad, to, co się do zespołu zaleceń i dyrektyw się zwykło nazywać działania”, której celem jest osiągnięcie maksymalnej efektywności pracy. Kategoria staranności odsyła do reguł instrumentalnych, prakseologicznych. Reguły staranności odgrywają największą role przy pracach rutynowych.

Obowiązki określające jakościową stronę wykonywania pracy – stosowanie się do poleceń Zgodnie z art. 100 § 1 k. p. pracownik jest obowiązany stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Pracownik może ponadto odmówić wykonania polecenia sprzecznego z zasadami współżycia społecznego.

Polecenie może dotyczyć: � sposobu � wykonywania pracy, nakazu jej wykonywania w określonym miejscu lub czasie a także � obowiązków dotyczących porządku i organizacji pracy. Polecenie służy aktualizacji lub konkretyzacji obowiązków składających się na treść stosunku pracy.

Obowiązek przestrzegania czasu i porządku pracy Pracownik jest obowiązany w szczególności: � przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy; � przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku; � przestrzegać bezpieczeństwa przepisów i higieny przepisów przeciwpożarowych art. 100 § 2 pkt 1 – 3 k. p. oraz pracy, zasad a także

Obowiązek przestrzegania czasu i porządku pracy Obowiązek przestrzegania czasu pracy obejmuje � powinność punktualnego rozpoczynania i kończenia pracy, � zakaz � � samowolnego opuszczania pracy, stosowanie się do ustalonych przerw w pracy, pozostawanie w ustalonym czasie pracy do dyspozycji pracodawcy oraz � nakaz efektywnego jego wykorzystywania.

Obowiązek przestrzegania czasu i porządku pracy Nakaz przestrzegania obowiązków porządkowych dotyczy � stosowania się do regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku � przestrzegania przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy � przestrzeganie przepisów przeciwpożarowych. W ramach rozważanych obowiązków należy umieścić również obowiązek stosowania się do poleceń przełożonych dotyczących czasu i porządku pracy.

Regulamin pracy ustala organizację i porządek w procesie pracy oraz związane z tym prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników. Pracodawca zatrudniający co najmniej 50 pracowników wprowadza regulamin pracy, chyba że w zakresie przewidzianym w punkcie poprzedzającym obowiązują postanowienia układu zbiorowego pracy. Pracodawca zatrudniający mniej niż 50 pracowników może wprowadzić regulamin pracy, chyba że w zakresie przewidzianym w punkcie pierwszym obowiązują postanowienia układu zbiorowego pracy. Pracodawca zatrudniający co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników wprowadza regulamin pracy, jeżeli zakładowa organizacja związkowa wystąpi z wnioskiem o jego wprowadzenie, chyba że w zakresie przewidzianym w punkcie pierwszym obowiązują postanowienia układu zbiorowego pracy

Regulamin pracy, określając prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników związane z porządkiem w zakładzie pracy, powinien ustalać w szczególności: � organizację pracy, warunki przebywania na terenie zakładu pracy w czasie pracy i po jej zakończeniu, wyposażenie pracowników w narzędzia i materiały, a także w odzież i obuwie robocze oraz w środki ochrony indywidualnej i higieny osobistej; � systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy; � porę nocną;

Regulamin pracy termin, miejsce, czas i częstotliwość wypłaty wynagrodzenia; � wykazy prac wzbronionych pracownikom młodocianym oraz kobietom; � rodzaje prac i wykaz stanowisk pracy dozwolonych pracownikom młodocianym w celu odbywania przygotowania zawodowego; � wykaz lekkich prac dozwolonych pracownikom młodocianym zatrudnionym w innym celu niż przygotowanie zawodowe; � obowiązki dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, w tym także sposób informowania pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą; � przyjęty u danego pracodawcy sposób potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy � kary stosowane zgodnie z art. 108 k. p. z tytułu odpowiedzialności porządkowej pracowników �

Regulamin pracy ustala pracodawca w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową. W razie nieuzgodnienia treści regulaminu pracy z zakładową organizacją związkową w ustalonym przez strony terminie, a także w przypadku, gdy u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, regulamin pracy ustala pracodawca. Regulamin pracy wchodzi w życie po upływie 2 tygodni od dnia podania go do wiadomości pracowników, w sposób przyjęty u danego pracodawcy. Pracodawca jest obowiązany zapoznać pracownika z treścią regulaminu pracy przed dopuszczeniem go do pracy.

Obowiązki określające stosunek pracownika do zakładu pracy i pracodawcy � obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy; � obowiązek zachowania tajemnicy; � zakaz konkurencji.

Obowiązki określające stosunek pracownika do zakładu pracy i pracodawcy Pracownik jest obowiązany w szczególności: � dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę; � przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach; (art. 100 par. 1 pkt 4 -5 k. p. )

Obowiązki określające stosunek pracownika do zakładu pracy – dbałość o dobro zakładu pracy Obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy czynności, które obejmuje powinność: � powstrzymywania się mogłyby spowodować pracodawcy lub od uszczerbek w mieniu wyrządzić mu szkodę niemajątkową, � pozytywnego działania na rzecz i w interesie pracodawcy

Obowiązki określające stosunek pracownika do zakładu pracy – dbałość o dobro zakładu pracy W orzecznictwie sądowym wskazany obowiązek zachowania: jako naruszające wskazuje się następujące podjęcie przez pracownika działalności gospodarczej kolidującej z jego rolą jako strony stosunku pracy, przekroczenie granic rzeczowej krytyki pracodawcy, namawianie innych pracowników do działań lub zachowań niezgodnych z treścią stosunku pracy i in.

Obowiązki określające stosunek pracownika do zakładu pracy i do pracodawcy – obowiązek zachowania tajemnicy Powyższy obowiązek dotyczy: - informacji, narazić których pracodawcę ujawnienie na mogłoby szkodę (art. 100 § 2 pkt 4 k. p. ), - tajemnicy określonej w odrębnych przepisach (art. 100 § 2 pkt 5 k. p. ).

Obowiązek przestrzegania tajemnicy określonej w odrębnych przepisach obejmuje: � informacje regulowane w ustawie z dnia 5 sierpnia 2010 roku o ochronie informacji niejawnych, � tajemnicę zawodową, � tajemnicę przedsiębiorstwa.

Informacje niejawne obejmują definicje czterech klauzul tajności: , , ściśle tajne”, , , tajne”, , , poufne” i , , zastrzeżone”. Klauzula , , ściśle tajne”, , , tajne” i , , poufne” dotyczy informacji niejawnych, których nieuprawnione ujawnienie spowoduje odpowiednio: , , wyjątkowo poważną szkodę”, , , poważną szkodę” lub , , szkodę” dla państwa. Klauzula , , zastrzeżone” odnosi się do informacji, których ujawnienie może szkodliwie wpłynąć na wykonywanie przez organy władzy publicznej lub inne jednostki organizacyjne zadań w zakresie obrony narodowej, polityki zagranicznej, bezpieczeństwa publicznego, wymiaru sprawiedliwości i in.

Tajemnica zawodowa to każda tajemnica poznana w związku z wykonywaniem zawodu i może dotyczyć takiej profesji jak np. lekarze.

Tajemnica przedsiębiorstwa Przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności. art. 11 ust 2. ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Tajemnica przedsiębiorstwa Ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa stanowi czyn nieuczciwej konkurencji.

Tajemnica pracodawcy Pracownik jest zobowiązany tajemnicy informacje, zachować których w ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Tajemnica pracodawcy obejmuje szeroki zakres przedmiotowy, a jej kryterium wyróżniającym jest możliwość narażenia na pracodawcy w razie jej ujawnienia. szkodę

Obowiązki określające stosunek pracownika do zakładu pracy i pracodawcy – zakaz konkurencji Zakaz konkurencji może mieć charakter � ustawowy � umowny

Obowiązki określające stosunek pracownika do zakładu pracy i pracodawcy – zakaz konkurencji W zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może � prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też � świadczyć innej pracy w ramach stosunku pracy lub na podstawie prowadzącego konkurencji) taką na rzecz działalność podmiotu (zakaz

Obowiązki określające stosunek pracownika do zakładu pracy i pracodawcy – zakaz konkurencji Pracodawca, który poniósł szkodę wskutek naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji przewidzianego w umowie, może dochodzić od pracownika wyrównania tej szkody na zasadach określonych w przepisach rozdziału I w dziele piątym Kodeksu pracy.

Obowiązki określające stosunek pracownika do zakładu pracy i pracodawcy – zakaz konkurencji Przepis art. 101 (1) § 1 stosuje się odpowiednio, gdy pracodawca i pracownik mający dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, zawierają umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. W umowie określa się także okres obowiązywania zakazu konkurencji oraz wysokość odszkodowania należnego pracownikowi od pracodawcy. Zakaz konkurencji ten przestaje obowiązywać przed upływem terminu, na jaki została zawarta umowa przewidziana w tym przepisie, w razie ustania przyczyn uzasadniających taki zakaz lub niewywiązywania się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania. Odszkodowanie może być niższe od 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji; odszkodowanie może być wypłacane w miesięcznych ratach. W razie sporu o odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

Obowiązki określające stosunek pracownika do zakładu pracy i pracodawcy – zakaz konkurencji Umowy te wymagają pod rygorem nieważności formy pisemnej.

Obowiązki określające stosunek pracownika do innych pracowników- obowiązek przestrzegania w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego Zasady współżycia społecznego - zasady moralne lub obyczajowe posiadające powszechne społeczne uznanie - dotyczące bezpośrednio stosunków pomiędzy ludźmi i niebędące obowiązującymi normami prawnymi.

Orzecznictwo

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 lipca 1987 r. , sygn. akt: I PRN 36/87 1. Wynikający z przepisów prawa oraz z zasad współżycia społecznego obowiązek pracownika zachowania trzeźwości w czasie pracy należy do podstawowych obowiązków pracownika i ciąży na pracowniku nie tylko wówczas, gdy wykonuje on pracę w siedzibie zakładu pracy, lecz także wtedy, gdy przebywa w jakimkolwiek innym miejscu w czasie przeznaczonym na wykonywanie pracy. Nie może być żadnego "marginesu" tolerowania spożywania przez pracownika alkoholu w czasie przeznaczonym na wykonywanie pracy, choćby spożywanie alkoholu było praktykowane lub tolerowane przez przełożonych pracownika. 2. Realizacja pracowniczego obowiązku trzeźwości polega m. in. na pozostawaniu w gotowości do wykonywania pracy w stanie trzeźwości przez cały okres, w ramach którego , konkretnego dnia, zakład pracy może od pracownika - w normalnym przebiegu wydarzeń - wymagać świadczenia pracy.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2003 r. , III PZP 16/03 W razie nieuzgodnienia przez strony w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy odszkodowania za powstrzymanie się od prowadzenia działalności konkurencyjnej (art. 101 (2) § 1 k. p. ), pracownikowi - zgodnie z art. 56 k. c. w związku z art. 300 k. p. - przysługuje odszkodowanie w minimalnej określonej w art. 101(2) § 3 k. p. wysokości

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2006 r. , II PK 118/05 1. Jednostronne możliwości zastrzeżenie skrócenia przez umówionego pracodawcę okresu zakazu konkurencji i skorzystanie z tego uprawnienia, nie prowadzi do wcześniejszego wygaśnięcia umowy i uwolnienia go od obowiązku zapłaty odszkodowania. 2. Pracownik ma prawo do odszkodowania, mimo zwolnienia go przez pracodawcę od obowiązku powstrzymania się od działalności konkurencyjnej, tylko wówczas, gdy nie podejmuje takiej działalności.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 2005 r. , I PK 208/04 Zakres podstawowych obowiązków pracownika związany jest z rodzajem świadczonej pracy (zajmowanym stanowiskiem). Do podstawowych obowiązków pracowniczych o charakterze powszechnym (występujących w każdym stosunku pracy) należą obowiązki wymienione w art. 100 KP. Do takich - powszechnych i podstawowych - został zakwalifikowany normatywnie obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy (art. 100 § 2 pkt 4 KP). Pracownik pracodawcy nad nie ma własny. jednak obowiązku Jednym z przedkładania kryteriów oceny interesu należytego wykonywania obowiązku dbałości o dobro pracodawcy jest pozycja zawodowa pracownika, usytuowanie zajmowanego przez niego stanowiska w strukturze zakładu.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 2005 r. , I PK 263/04 Prowadzenie działalności konkurencyjnej po odmowie zawarcia umowy o zakazie konkurencji oraz pomimo świadomym sprzeciwu naruszeniem pracodawcy przez jest pracownika obowiązku dbałości o dobro zakładu (art. 100 § 2 pkt 4 k. p. ) i może stanowić uzasadnioną przyczynę rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52 § 1 pkt 1 k. p. ).

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2000 r. , I PKN 697/99 Naruszenie obowiązku zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę (art. 100 § 2 pkt 4 KP) może polegać na uzyskaniu wiedzy o nich przez nieuprawnionego pracownika.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2017 r. , I PK 275/16 Skoro umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy nie jest objęta treścią stosunku pracy, to nie znajduje do niej zastosowania art. 23 (1) k. p. Ustanowiony w tym przepisie skutek przejścia nie obejmuje bowiem praw i obowiązków wynikających z innych niż stosunek pracy stosunków prawnych, choćby były z nim związane. W konsekwencji, art. 23 (1) § 1 k. p. nie ma zastosowania do umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy zawartej z poprzednim pracodawcą. Nie oznacza on wyłączenia możliwości przejścia klauzuli konkurencyjnej na nowego pracodawcę na innej podstawie prawnej niż art. 23 (1) § 1 k. p. Nowy pracodawca może bowiem stać się stroną tej klauzuli w okolicznościach, w których podstawę prawną przejścia zakładu pracy stanowiły inne przepisy przewidujące sukcesję praw i obowiązków (np. art. 55 (1) i następne k. c. ; art. 494, art. 531 k. s. h. ).

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2007 r. , I PK 361/06 Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy nie może być uznana za nieważną z tej przyczyny, że w ocenie pracownika nie miał on dostępu do szczególnie ważnych informacji (art. 101 (2) § 1 k. p. ).

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2001 r. , I PKN 532/00 Usiłowanie kradzieży na szkodę pracodawcy stanowi ciężkie naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego dbałości o mienie pracodawcy (art. 52 § 1 pkt 1 w związku z art. 100 § 2 pkt 4 KP).

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 1972 r. , I PR 153/72 Stosowane szeroko w ramach przepisów regulaminów pracy lub ustalonych zwyczajów przeszukiwanie członków załogi w celu zapobiegania wynoszeniu mienia zakładów pracy jest zgodne z prawem i nie narusza dóbr osobistych pracowników (art. 23 i 24 k. c. ) wówczas, gdy pracownicy zostali uprzedzeni o możności stosowania tego rodzaju kontroli w celu ochrony mienia społecznego i gdy kontrola ta jest wykonywana w porozumieniu z przedstawicielstwem załogi w sposób nie pozostający w sprzeczności ze swym społeczno- gospodarczym przeznaczeniem lub z zasadami współżycia społecznego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Opracowano na podstawie H. Szurgacz, Z. Kubot, T. Kuczyński, A. Tomanek, Prawo pracy. Zarys wykładu, Warszawa 2017, Ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 roku o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. 2019 poz. 742), Ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. 2019 poz. 1010 ze zm. ) Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku - Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040 ze zm. )