NTHAR Do Dr Hatice KUMCAIZ NTHAR Kiinin kendini

  • Slides: 69
Download presentation
İNTİHAR • Doç. Dr. Hatice KUMCAĞIZ

İNTİHAR • Doç. Dr. Hatice KUMCAĞIZ

İNTİHAR • Kişinin kendini öldürmek niyetiyle düşündüğü ya da yaptığı, ölüm ya da yaralanmayla

İNTİHAR • Kişinin kendini öldürmek niyetiyle düşündüğü ya da yaptığı, ölüm ya da yaralanmayla sonuçlanabilecek, düşünce ya da eylemlere intihar yazınında intihar davranışı adı verilir. İntihar düşünceleri, intihar girişimleri ve tamamlanmış intiharlar intihar davranışı başlığı altında ele alınırlar. (Öncü B. 2008)

 • İntihar düşünceleri; intiharı düşünme, isteme ya da planlama fakat bu amaçla eyleme

• İntihar düşünceleri; intiharı düşünme, isteme ya da planlama fakat bu amaçla eyleme geçmeme olarak tanımlanırken, • intihar girişimleri kişinin kendine zarar vermesi ya da yaralanmasıyla sonuçlanan ölümcül olmayan eylemler şeklinde tanımlanır. • Tamamlanmış intihar ya da kısaca intiharlar ölümle sonuçlanmış intihar girişimleridir.

 • İntihar davranışı evrensel bir sorun olarak başta psikiyatri olmak üzere insanla ilgili

• İntihar davranışı evrensel bir sorun olarak başta psikiyatri olmak üzere insanla ilgili pek çok bilim dalını ve sosyal kurumu ilgilendirmektedir.

 • Dünya üzerinde her yıl yaklaşık olarak bir milyon kişi intihar etmektedir. •

• Dünya üzerinde her yıl yaklaşık olarak bir milyon kişi intihar etmektedir. • Her 40 saniyede bir dünyanın herhangi bir yerinde bir kişi intihar sonucu hayatını kaybetmektedir. • Her yıl intihar nedeni ile kaybedilen hayat sayısı, cinayet ve savaşlar nedeni ile kaybedilenden çok daha fazladır.

 • Bu nedenle intihar davranışı bütün dünyada önemli bir halk sağlığı problemi olarak

• Bu nedenle intihar davranışı bütün dünyada önemli bir halk sağlığı problemi olarak kabul edilmektedir. • Çocuk ve ergenlerde intihar davranışı ülkemizdeki oranlar düşük olmasına rağmen giderek daha da büyüyen bir sorundur

 • İntihar girişimi ve intihar oranlarının gerçek sayılarının tespiti oldukça güçtür. Buna rağmen

• İntihar girişimi ve intihar oranlarının gerçek sayılarının tespiti oldukça güçtür. Buna rağmen Dünyada ölüm nedenleri sıralamasında 13. sırada olan intihar, gençler ve erişkinlerin (15 -34 yaş grubu) ölüm nedenleri arasında ilk üç sıradadır (Dünya Sağlık Örgütü 2001). • Bir çok gelişmiş ülkede, ergenlerde görülen intihar kazalardan sonra en sık ikinci ölüm nedenidir (Shaffer D. 2007).

 • Türkiye'de tüm intiharların % 3 'ünü 15 yaşın altında gençlerin intiharları oluştururken

• Türkiye'de tüm intiharların % 3 'ünü 15 yaşın altında gençlerin intiharları oluştururken 15 yaş üstünde intihar eden gençlerin sayısı hızla artmakta ve tüm intiharlar içinde 15 -24 yaş grubunun intiharları %34'le en büyük grubu oluşturmaktadır (Öncü B. 2008).

 • Ölüm herkesin başına gelir. Bazı insanlar buna aktif olarak yönelirler. Ölümü düşünebiliriz,

• Ölüm herkesin başına gelir. Bazı insanlar buna aktif olarak yönelirler. Ölümü düşünebiliriz, ölümden korkabiliriz hatta çok acı çektiğimiz hastalıkları yaşamaktansa ölmeyi tercih edebiliriz. Fakat çok azımız ölümü acımızı dindirebilecek en geçerli yol olarak görürüz. • O halde neden insanlar intihar ederler? • İntihar davranışı tamamıyla bireysel bir hareket midir? • Sonuçları evrensel bir hikaye ya da acı barındırır mı? • İntihar girişimlerinde bazı evrensel kalıplar var mı? Kendini öldürme girişimi nasıl bir duygu barındırır? Kendini öldürmenin yaygınlığı nedir?

İntihar nedenleri çok çeşitlidir. Bazı durumlar intihar riskini artırmaktadır. Bunlar arasında: • Psikiyatrik hastalıklar

İntihar nedenleri çok çeşitlidir. Bazı durumlar intihar riskini artırmaktadır. Bunlar arasında: • Psikiyatrik hastalıklar • Sosyal nedenler • Psikolojik nedenler • Biyolojik yatkınlık • Genetik yatkınlık • Fiziksel hastalıklar sayılabilir.

 • Psikiyatrik nedenler: • İntihara yol açan en önemli sorun depresyondur. İntihar sonucu

• Psikiyatrik nedenler: • İntihara yol açan en önemli sorun depresyondur. İntihar sonucu ölenlerin • %90 ında depresyon tespit edilmiştir. Depresyon hastalarının ise %15 i intihar girişimi sonucu yaşamını kaybetmektedir. Yapılan bir araştırmada intihar sonucu yaşamını kaybeden vakaların %63’ünün erkek, %37’sinin ise kadın olduğu tespit edilmiştir. Depresyonu olan erkeklerde intihar ve intihar sonucu yaşamını kaybetme oranı kadınlara göre daha yüksektir.

 • Depresyon sonucu intihar eden ve ölen vakalar arasında depresyon ilaç tedavisi görenlerin

• Depresyon sonucu intihar eden ve ölen vakalar arasında depresyon ilaç tedavisi görenlerin oranı %3 dür. Yani bu hastaların çoğu doktora başvurmamakta ve tedavi görmemektedir. • İntihara yol açan diğer psikiyatrik sorunlar şunlardır; • Şizofreni; intihar vakalarının %10’unda şizofreni görülmektedir • Alkol bağımlılığı • Madde bağımlılığı • Kişilik bozukluğu • Panik bozukluğu

 • 2. Sosyal nedenler: • Aile bağları zayıf toplumsal etkileşimin az olduğu kişilerde

• 2. Sosyal nedenler: • Aile bağları zayıf toplumsal etkileşimin az olduğu kişilerde intihar olasılığı artmaktadır Sosyal ve ekonomik krizlerde ise toplum içinde intihar oranları yükselmektedir Örneğin her iki dünya savaşında da tüm Avrupa da intihar oranları diğer zamanlara göre çok artmıştır. • 3. Psikolojik etkenler • Kişisel yatkınlıkta intihar olasılığını artırmaktadır. • 4. Biyolojik yatkınlık • Beyindeki serotonin maddesindeki azalma intihar olasılığını artırmaktadır.

 • 5. Ailesel yatkınlık • Ailede intihar eden kan bağı olan bir yakının

• 5. Ailesel yatkınlık • Ailede intihar eden kan bağı olan bir yakının olması kişilerde intihar etme olasılığını artırmaktadır. Bazı ailelerde yüksek intihar oranları dikkati çekmektedir. • 6. Fiziksel Hastalıklar • Kanser, sara, kalp hastalığı, bunama, AİDS gibi önemli hastalığa yakalanan kişilerde intihar olasılığı normal topluma göre daha fazladır

 • İntihar İçin Risk Etkenleri • 1. Erkek Cinsiyeti 2. Yalnız yaşama, yeni

• İntihar İçin Risk Etkenleri • 1. Erkek Cinsiyeti 2. Yalnız yaşama, yeni ayrılmış ya da boşanmış olma 3. İleri yaş 4. Son 6 aydır kişinin sağlığında giderek bozulma 5. İş kaybı 6. Depresyon, şizofreni ya da organik beyin rahatsızlığının varlığı 7. Önceden Özkıyım (intihar) girişimi öyküsünün varlığı

İNTİHAR ÇEŞİTLERİ İntihar düşüncesi, intihar girişimleri ve intihar olmak üzere intihar çeşitleri üç boyutta

İNTİHAR ÇEŞİTLERİ İntihar düşüncesi, intihar girişimleri ve intihar olmak üzere intihar çeşitleri üç boyutta ele alınmaktadır. İntihar düşüncesi: Özellikle depresif kişilerde içinde bulundukları koşullarla mücadele edememekten kaynaklanan bir düşüncedir. Bu kategorideki davranışlar anlaşılabilir veya tanımlanabilir ve kişinin hayatının tehlikede olduğunu gösterebilir. Bıkkınlık yaşanan durumlarda kısa süreli gelip geçici düşünceler zaman her insanın aklına gelir fakat intihar düşünceleri biraz farklıdır. İntihar düşünceleri uzun süre kaybolmazlar ve şiddetlidirler.

İntihar girişimleri: Ölümle sonuçlanmayan eylemlere intihar girişimleri denir. İntihar girişimlerinde iki boyut vardır. Bunlardan

İntihar girişimleri: Ölümle sonuçlanmayan eylemlere intihar girişimleri denir. İntihar girişimlerinde iki boyut vardır. Bunlardan birincisi bilinçli amacı olan intihar girişimleridir fakat bunlar ölümle sonuçlanmazlar. Diğeri ise, ölümü amaçlamayan ama ölümü kullanarak çevreyi etkilemeyi isteyen fakat ölümle sonuçlanan durumlardır. İntiharla sonuçlanan olaylarda kişinin tam niyetini bilmek mümkün değildir. Bu durumda ise, intihar girişimini belirleyen amaç değil sonuçtur.

Tamamlanmış intihar: Kişinin yaşamını kendi isteği ile sonlandırmasıdır. Kişilerde tam olarak ölüm niyeti taşımayan

Tamamlanmış intihar: Kişinin yaşamını kendi isteği ile sonlandırmasıdır. Kişilerde tam olarak ölüm niyeti taşımayan fakat intiharla ilişkili olarak değerlendirilecek davranışlara yaşam odaklı intiharla ilişkili davranışlar denilir. Bunlar; zarar verme davranışları ve bu davranışların tekrarlanmasıdır.

 • Tedavi • Önlenebilecek bir ölüm nedenidir, yeter ki zamanında fark edilebilsin. İntiharların

• Tedavi • Önlenebilecek bir ölüm nedenidir, yeter ki zamanında fark edilebilsin. İntiharların en sık nedeni depresyondur ve doğru tanı ve tedavi edilirse intihar riski azalır. İntihar girişimi olan yaşlı hastalarla yapılan araştırmada bu hastaların %70’inin intihar girişiminde bulunmadan önce doktora başvurduğunu göstermektedir. Depresyon hastalarının büyük bir kısmı tedavi görmemekte ve ayakta kendi başlarına hastalığı atlatma çabasına girmektedir. Kimi komşunun önerdiği ilacı almakta, kimisi eczaneden uyku ilacı alarak idare etmekte, kimisi ise hiç ilaç almadan hastalığı yaşamaktadır. Depresyon hastalarını doktora yönlendirme ve doktora ulaşmasını sağlamak ailenin, arkadaşların ve yakınların görevidir.

 • Aynı şekilde intihar mesajları veren kişileri uzmanlara yöneltmek, yakınların yapabileceği en büyük

• Aynı şekilde intihar mesajları veren kişileri uzmanlara yöneltmek, yakınların yapabileceği en büyük yardımdır. Bu yakını zor durumda bırakmak veya onun güvenine ihanet etmek olarak algılanmamalıdır. • İntihar riskini yok saymak, bunun konuşulmasını tabu olarak kabul etmek, intihar girişiminin gerçekleşmesine engel olmaz. • İntihar girişiminde bulunup hayatta kalan kişilerin de en kısa zamanda değerlendirme ve tedavi planı çizilmesi açısından uzmana yönlendirilmesinde fayda vardır.

 • Bilişler, davranışlar ve duygu durumları • Bilişlerin değerlendirilmesine başlarken terapist şunu sorabilir

• Bilişler, davranışlar ve duygu durumları • Bilişlerin değerlendirilmesine başlarken terapist şunu sorabilir : • "Ölmek veya kendini öldürmek gibi düşüncelerin hiç oldu mu? “ • “kendinizi her hangi bir yolla öldürmeye dair plan yaptınız mı? " • Davranışlar • Hastanın intihar girişimi için silah taşıyıp taşımadığını, ilaç biriktirip biriktirmediği veya tabancası olup olmadığını sorar. Ayrıntılı bilgi için aile bireyleriyle veya çevresindekilerle konuşarak onlardan bilgi alır. Bazen hastalar intihar davranışları hakkında bilgi vermeye gönüllü olabilirler ancak terapistin bağlantıları oluşturmak için bütün bilgilere ihtiyacı vardır.

 • Duygu durumu (Mood) • Terapist, umutsuzluğu şu sorularla araştırır: • "Gelecek için

• Duygu durumu (Mood) • Terapist, umutsuzluğu şu sorularla araştırır: • "Gelecek için umutsuzluk duyuyor musunuz? ", "Her şeyi böylesine kasvetli gördüğünüz zamanlar hayatı devam ettiremeyeceğinizi hissediyor musunuz? ". • Bunlara ek olarak hastalara Beck Umutsuzluk Ölçeği veya Yaşamı Sürdürme Nedenleri Envanteri gibi objektif araçlar da uygulanabilir.

 • Davranışsal Müdahaleler • İntihar Etmeyeceğine Dair Kontrat İmzalatmak: • "İntihar düşüncelerimi eyleme

• Davranışsal Müdahaleler • İntihar Etmeyeceğine Dair Kontrat İmzalatmak: • "İntihar düşüncelerimi eyleme geçirebilirim" veya "kendimi öldürmeyi çok istiyorum" cümlesini duyduğunuz hasta ile öncelikle bu düşüncelerini bırakması konusunda görüş birliği sağlayarak ardından bir kontrat imzalamasını isteyebiliriz. . Kontrat, hastaları olası bir girişime karşı belli bir noktaya kadar korur. • Terapistin hastaya "Herhangi bir girişimde bulunmayacağına dair benimle kontrat yapar mısın? " Burada hastanın süreye yaklaşımı konusunda uyanık olmak gerekmektedir. Çünkü bu süre hastanın yeni bir girişim için ihtiyaç duyduğu süre olabilir ve bu arada hasta bu girişimi gerçekleştirebilir. • Kontrat yazılı veya sözlü yapılabilir. Ancak yazılı olanı hasta üzerinde daha etkilidir

 • Planı Sona Erdirmek İçin Müdahaleler • Kişi planını uygulamak için silah taşıyor,

• Planı Sona Erdirmek İçin Müdahaleler • Kişi planını uygulamak için silah taşıyor, ilaç biriktiriyorsa bunların, tehlikeli derecede birer risk olduğu belirtilir. Burada iyi bir hasta-terapist ilişkisinin çok önemi vardır. Eğer hasta bir intihar planın olduğunu söyler, ancak bunu açığa vurmaz, ve terapistle işbirliği etmezse, aynı zamanda dürtü kontrolü, alkol, uyuşturucu vb. gibi maddelerce bozulmuşsa, muhtemelen terapi yeterli olmayacak hastaneye yatırılması kaçınılmaz olacaktır.

 • Bilişsel Müdahaleler • Umutsuzluğu Hafifletme : • Terapide umutsuzluğu hafifletmek, intihar eğilimleri

• Bilişsel Müdahaleler • Umutsuzluğu Hafifletme : • Terapide umutsuzluğu hafifletmek, intihar eğilimleri üzerinde oldukça güçlü bir etki yapabilir. Bunun için sürekli kanıt araştırma tekniği kullanılabilir.

 • Ölüm Nedenleriyle Müdahale: • Çoğu hasta, intiharı fiziksel veya psikolojik açıdan kurtuluşun

• Ölüm Nedenleriyle Müdahale: • Çoğu hasta, intiharı fiziksel veya psikolojik açıdan kurtuluşun bir yolu olarak görür. "Bu ağrıya artık dayanamayacağım başka bir yolla da azaltamam". • Yaşama Nedenleriyle Müdahale • Bazı hastalar yaşamak için nedenleri olmadığını söyler. Bu çarpıtılmış bir düşüncedir. Hatta bazen çocuklarının bakımı gibi önemli yaşamsal nedenleri bile bilişsel olarak yadsırlar. Örneğin bir hasta; • "Eğer ben ölürsem çocuklarım perişan olur, onlar için öyle endişeliyim ki. . . ama belki de onlar benden sonra daha da iyi olabilirler. . . " diye ifade etmiştir. Terapist bu ifadedeki çarpık bir düşünce olan "onların daha iyi olacağı" fikri ile çalışarak, hastanın gerçekte "onların daha kötü olacağını" düşünmek istemediği (kaçtığı) için bunu bu şekilde çarpıttığını ortaya çıkarmıştır.

 • Terapist, hastaların unutmuş oldukları yaşam amaçlarını açığa çıkarmak içinde çalışabilir. Dinsel inançları

• Terapist, hastaların unutmuş oldukları yaşam amaçlarını açığa çıkarmak içinde çalışabilir. Dinsel inançları / yükümlülükleri "intiharın bir günah olduğu" vb. Bir grubu ait olduğu düşüncesi önemli bir yaşama sebebi olarak iletilebilir. Terapist hastaya önemli ilgi ve uğraşlarını hatırlatmak suretiyle de bunu sağlayabilir

İntihar Yöntemleri • Ölüm şeklinin 2011 yılı için % 52’ si kendini asarak, %26’si

İntihar Yöntemleri • Ölüm şeklinin 2011 yılı için % 52’ si kendini asarak, %26’si ateşli silah kullanarak, %10’u yüksekten atlayarak olduğunu belirtmiş, kimyevi maddeler kullanmak ve diğer nedenler yüzdeliklerin geri kalan kısmını oluşturmaktadır.

 • "bir kişi intihardan söz ediyorsa yalnızca dikkat çekmeye çalışıyordur, gerçek bir tehlike

• "bir kişi intihardan söz ediyorsa yalnızca dikkat çekmeye çalışıyordur, gerçek bir tehlike söz konusu değildir" biçimindeki inancın yanlış olduğunu göstermektedir, çünkü ortada azımsanmayacak bir sayı vardır. • Ayrıca kişinin intihar ile ilgili düşüncelerinin konuşulmasının intihar riskini azalttığı bildirilmektedir. Bu nedenle bu bireylerle çalışmak özel bir önem ve dikkat istemektedir.

İntihar Girişiminde Bulunan Bireylere Nasıl Yardımcı Olunmalıdır? 1) Tıbbi Müdahalenin Sağlanması: Bir intihar girişimi

İntihar Girişiminde Bulunan Bireylere Nasıl Yardımcı Olunmalıdır? 1) Tıbbi Müdahalenin Sağlanması: Bir intihar girişimi ile karşılaşıldığında yapılması gereken ilk şey tıbbi müdahalenin sağlanmasıdır. Bazen intihar girişiminde bulunan kişi ya da yakını, adli prosedürler nedeniyle, olayın gizli kalmasını istedikleri için, ya da kendini iyi hissettiği için hastaneye gitmez ve doğrudan doğruya kriz merkezine gelir ya da telefon ederler. Bu durumda eğer telefon ediliyorsa önce telefon eden kişinin kimliği, telefon numarası ve adresi alınmalı, sonra girişimin yöntemi, yeri ve saati öğrenilmelidir.

 • İntihar girişiminde bulunan kişinin tıbbi bakım alması çok önemlidir; çünkü birey ilaç

• İntihar girişiminde bulunan kişinin tıbbi bakım alması çok önemlidir; çünkü birey ilaç aldıysa, aldığı ilacın adını ve miktarını bilmeyebilir, yanlış hatırlayabilir, azaltarak söylemiş olabilir; ilaçların miktarı az bile olsa, yanında alkol ya da başka bir madde almışsa beklenmedik ölümcül sonuçlar ortaya çıkabilir. • Aldığı maddenin etkisi hemen başlamadığı için kişi iyi görünebilir, ancak toksik etki daha sonra ortaya çıkabilir.

 • İntihar girişiminde bulunan kişinin gereksiz de olsa hastaneye gitmesi, gerektiği halde gitmeyip

• İntihar girişiminde bulunan kişinin gereksiz de olsa hastaneye gitmesi, gerektiği halde gitmeyip bedensel bir zarara uğramasından daha iyidir. • Tıbbi müdahale, kişinin yaptığı girişimin sonuçlarının ciddiyetini anlaması ve kendisiyle ilgilenildiğini hissetmesi bakımından yararlıdır. • Ayrıca bu kişi hastaneye geldiğinde gerekli olan psikiyatrik müdahale için ilk bağlantıyı kurma olanağı edinebilir. •

2) Kriz Merkezindeki terapistle görüşme; Terapiste intihar için kullanılan yöntem pek tehlikeli ve ölümcül

2) Kriz Merkezindeki terapistle görüşme; Terapiste intihar için kullanılan yöntem pek tehlikeli ve ölümcül gelmese bile terapist hastanın bir an önce bir hastane acil servisi ile ilişki kurmasını sağlamalı ve bu konuda yapabileceği ne varsa yapmalıdır. Yapılabilecekler arasında alınan adrese ambulans ya da polis yollamak, oraya gitmek, hastanın bir yakınına ulaşarak onu bu işle görevlendirmek vb. olabilir.

İlk Görüşme • İntihar girişiminde bulunan kişinin kriz terapisti tarafından tıbbi müdahalenin tamamlanmasından hemen

İlk Görüşme • İntihar girişiminde bulunan kişinin kriz terapisti tarafından tıbbi müdahalenin tamamlanmasından hemen sonra, o koşullarda görülmesi son derece yararlıdır. Çünkü bu dönem genellikle kişinin hiçbir zaman olmadığı kadar yardıma açık olduğu bir zaman dilimidir; bundan yararlanılmalıdır. • Ayrıca böyle bir görüşme yapılmadan, krize müdahale ve psikiyatrik yardım için bir bağlantı kurulmadan, intihar girişiminde bulunduğu şartlarda bir değişiklik olmadan aynı ortama geri gönderilen bir kişinin, intihar girişimini tekrarlama olasılığı yüksektir.

Kriz terapisti neler yapmalıdır? Öncelikle danışanın neden ölmek istediğini araştırmalıdır. Ölümün avantajlarını yargılayıcı olmayan

Kriz terapisti neler yapmalıdır? Öncelikle danışanın neden ölmek istediğini araştırmalıdır. Ölümün avantajlarını yargılayıcı olmayan bir tutumla tartışmak, ölümün kendisini rahatlatacağına, sükunete kavuşturacağına inanan bireyin yaşadığı duygularını ifade etmesine yardımcı olacaktır.

 • İntihara ilişkin düşüncelerin açıkça tartışılması ile kriz terapisti danışanın ümitsizliğini ve yaşadığı

• İntihara ilişkin düşüncelerin açıkça tartışılması ile kriz terapisti danışanın ümitsizliğini ve yaşadığı karmaşayı anlamaya hazır olduğunu gösterir ve bu yolla ikisi arasındaki terapötik ilişki güçlenir. • Böyle destekleyici bir ortamda terapist ile danışan ölümün olası sonuçlarını anlayabilirler. • Konuşmaya intiharın avantajları ile başlamak terapist ile danışan arasındaki ilişkiyi geliştiren, yakınlaşmayı artıran iyi bir tekniktir.

 • Fakat konuşma giderek yaşamanın ve ölümün hem dezavantajlarını hem de avantajlarını kapsamalıdır.

• Fakat konuşma giderek yaşamanın ve ölümün hem dezavantajlarını hem de avantajlarını kapsamalıdır. • Ölümün avantajlarının konuşulmasından sonra, kişiyi zor durumda bırakan konulardaki problem çözme kaynaklarına odaklanılabilir. • Krizin vazgeçme dönemindeki kişiler kendilerini içinde bulundukları olumsuz koşulları değiştirme konusunda yardımsız hissederler.

 • Problem çözümü sırasında görüşmeci bu güçlükleri anlaşılabilir ve üzerinde çalışılabilir terimlerle tanımlamalı,

• Problem çözümü sırasında görüşmeci bu güçlükleri anlaşılabilir ve üzerinde çalışılabilir terimlerle tanımlamalı, danışana yeni alternatifler üretme konusunda yardımcı olmalı ve problemin çözümüne spesifik, onu cesaretlendirecek, hayata bağlayacak planlar yapması konusunda gayret sarf etmelidir.

 • Yaşamanın avantajlarının da konuşulması gereklidir. İnsanların ifade ettikleri en genel yaşama nedenleri,

• Yaşamanın avantajlarının da konuşulması gereklidir. İnsanların ifade ettikleri en genel yaşama nedenleri, kişinin zamanla bu zorlukların üstesinden gelebileceğine olan inancı ve ailesine karşı duyduğu sorumluluktur. • Eğer bir zamanlar kendisine yaşama isteği veren bu nedenler, bir kişiye artık yaşama isteği veremiyorsa, terapist bir zamanlar bu nedenlerin ona yaşama isteği vermiş olduğunu hatırlatmalı ve aynı yaşama nedenlerinin gelecekte yeniden onun için anlamlı hale gelebileceğini ve ona yaşama isteği verebileceğini söylemelidir.

 • Terapist bu kişinin şimdiye dek gerçekleştirdiği ve eğer intihardan vazgeçerse yapmaya devam

• Terapist bu kişinin şimdiye dek gerçekleştirdiği ve eğer intihardan vazgeçerse yapmaya devam edebileceği yararlı işlerin bir listesini de yapabilir. Bu aşamadan sonra, danışan ile dostane bir ilişki kuran ve anlaşıldığını gösteren görüşmeci, ölümün dezavantajlarını konuşmaya başlamalıdır.

 • Terapötik ilişkinin destekleyici atmosferi içinde kişiyi intiharın çekiciliğini artıran ölüm fantazileri ile

• Terapötik ilişkinin destekleyici atmosferi içinde kişiyi intiharın çekiciliğini artıran ölüm fantazileri ile yüzleştirmek uygun olabilir. • Böylece görüşmeci kişinin ölüm anksiyetesini artırarak, en azından geçici bir süre için, kişinin intihar isteğini azaltabilir. • Kişi ölümden korkuyor olabilir ve bu korku onu intihardan koruyabilir. • Bu gibi korkular kendine zarar verirse ağrı-acı duyacağı endişesinden, intihar ederse günah işleyeceği düşüncesinden ya da ölümden sonraki yaşam ve ölümün nasıl bir durum olduğunu bilememek ve bundan ürkmekten kaynaklanabilir.

 • Ölümün dezavantajları konuşulurken ölüm korkusu da ele alınmalıdır. • Araştırmalar ölüm korkusunun

• Ölümün dezavantajları konuşulurken ölüm korkusu da ele alınmalıdır. • Araştırmalar ölüm korkusunun ciddi biçimde intihar etmek isteyen kişilerle, sadece o dönem için yaşamı tehdit eden davranışlar gösteren kişileri birbirinden ayırdığını göstermektedir

 • Ölümün gerçek anlamda bir "son" olması da onun dezavantajıdır. Özellikle ergenler intiharı

• Ölümün gerçek anlamda bir "son" olması da onun dezavantajıdır. Özellikle ergenler intiharı romantize ederler ve intiharı sıklıkla, sanki varlıkları ve hayatla ilişkileri sonlanmamış gibi, öldükten sonra hala orada olup etrafı ve çevrelerinin bu intihara gösterdiği tepkileri izleyebilecekleri bir durum olarak görürler. Bu danışanlarla intiharın gerçek bir "sonlanma" durumu olduğu konuşulmalı ve kafalarındaki intihar kavramı romantik anlamından sıyırılarak gerçekçi bir hale getirilmelidir.

Uygun Yaklaşımın Belirlenmesi • Bu ilk görüşmeden sonra en kısa sürede danışan için en

Uygun Yaklaşımın Belirlenmesi • Bu ilk görüşmeden sonra en kısa sürede danışan için en uygun psikiyatrik yaklaşımın belirlenmesi gereklidir. İntihar girişiminde bulunan kişilerin hemen yarısı kronik olarak kendine zarar veren kişilerdir. Bunların öykülerinde genellikle tekrarlayan intihar girişimleri bulunur; sıklıkla depresif, umutsuz, alkol ya da madde kullanımı olan kişilerdir ve krize müdahale yaklaşımı bu kişilere yardım için yeterli değildir. Bu kişilere, umutsuzlukları ve sorunları ile başetme becerilerini geliştirmeye yönelik uzun sureli terapiler ve ilaç tedavileri uygulanmalıdır. İntihar girişiminde bulunanların 2/3'u aslında ölmeyi istemezler, yaptıkları aslında bir yardım çağrısıdır.

 • Bu kişilerin çoğu kriz durumunun ikinci aşamasındadır. Karşı karşıya oldukları sorunla baş

• Bu kişilerin çoğu kriz durumunun ikinci aşamasındadır. Karşı karşıya oldukları sorunla baş edebilmek için yardım aramış, ancak elde edememişlerdir. Gereksinim duydukları yardımı elde edebilmek için dramatik, dikkat çekici bir hareket gerçekleştirler, yani intihar girişiminde bulunurlar. Krize müdahale bu kişilere yardım için en uygun yaklaşımdır.

 • İntihar girişiminde bulunanların % 5'ı ölmek istediklerinden emindirler, buna karşılık % 30'u

• İntihar girişiminde bulunanların % 5'ı ölmek istediklerinden emindirler, buna karşılık % 30'u bu konuda ambivalandır ve kurtarılmaları için bir açık kapı bırakırlar. Bu iki gruptaki kişilerin çoğu krizin üçüncü aşamasındadırlar. • Ümitsizlik içindedirler. Karşı karşıya oldukları sorunları çözmeye çalışmaktan vazgeçmişlerdir ve intiharı yaşadıkları ağır baskıdan kurtulmanın en iyi ve kolay yolu olarak görürler. Bu kişilerde intihar riski genellikle birkaç gün sürer. Bu kısa fakat tehlikeli dönemde danışanlara yardım vermek çok acildir ve bazen hastaneye yatırmak bile gerekebilir.

Kriz terapisti yatırılarak ya da ayaktan tedavi konusunda karar verirken şu faktörleri göz önünde

Kriz terapisti yatırılarak ya da ayaktan tedavi konusunda karar verirken şu faktörleri göz önünde bulundurmalıdır: • Tehlikenin düzeyi • Destek • Birlikte çalışmak

İntihara eğilimli danışan ile çalışırken kriz terapistinin iki temel sorumluluğu vardır. (1) Durum yatışıncaya

İntihara eğilimli danışan ile çalışırken kriz terapistinin iki temel sorumluluğu vardır. (1) Durum yatışıncaya kadar kişiyi hayatta tutmak, (2) Kişinin intihar dışındaki alternatif çözümler araştırmasını sağlamak İlk hedef kişiyi hayatta tutmaktır. Ölümcül araçlara ulaşılabilirliği azaltmak

 • Böyle bir durumda anlaşılması zor filozofik konuşmalar yapmaktan ya da danışana ültimatomlar

• Böyle bir durumda anlaşılması zor filozofik konuşmalar yapmaktan ya da danışana ültimatomlar vermekten kaçınmalıdır. Korku, ürküntü, soğuk, açlık ya da üşümüş olmak gibi gerçekçi duygulardan ve durumlardan konuşmak çok daha iyidir. Öncelikle kişi yatıştırılmalıdır, ona yardım etmeye çalışıldığını hissetmelidir.

 • Kişiye istediği ve istemediği şeylerin ne olduğu sorulabilir. Burada verilmesi gereken mesaj,

• Kişiye istediği ve istemediği şeylerin ne olduğu sorulabilir. Burada verilmesi gereken mesaj, özgür olduğu, yaşamı ya da ölümü seçebileceği, kontrolün onda olduğu, ama bu seçimi daha sonra da yapabileceği, eğer bu seçimi şimdi ertelerse, onun için sorun olan şeylerin konuşulabileceği ve çözüm arayışında ona yardım edilebileceğidir. • İntihara eğilimli bir kişi ile çalışılırken standart uygulama, onunla bu görüşmeden sonraki belli bir süre, genellikle bir sonraki görüşmeye kadar intihar etmeyeceği konusunda anlaşmaya varmaktır. Fakat görüşmeci bu tür anlaşmalara çok fazla güvenmemesi gerektiğini de bilmelidir.

İntihar Riskinin Değerlendirmesi İntihar riski, kişinin yakın bir gelecekte kendini öldürmesi olasılığıdır. İntihara eğilimli

İntihar Riskinin Değerlendirmesi İntihar riski, kişinin yakın bir gelecekte kendini öldürmesi olasılığıdır. İntihara eğilimli ve intihar girişiminde bulunmuş kişilerde bu olasılığın değerlendirilmesi öncelikle ele alınması gereken bir durumdur. İntihar riski şu durumlarda yüksektir: 1. İntihar Planı • İntiharın tarihi, yöntemi, yeri belirlenmiş ise; • İntihar planı uygulanabilir bir plan ise; • İntihar planı kesinleştirilmiş ve ayrıntılandırılmış ise; 2. Duygudurum • Depresyon • Ajitasyon • Sükunet • Umutsuzluk duyguları mevcut ise

3. Daha Önceki İntihar Girişimleri Danışanın daha önce intihar girişimi olduysa; Daha önceki intihar

3. Daha Önceki İntihar Girişimleri Danışanın daha önce intihar girişimi olduysa; Daha önceki intihar girişiminde kullanılan yöntem mortalitesi yüksek bir yöntem ise; Danışanın yakın arkadaş ve akrabalarının intihar girişimi ya da tamamlanmış intiharı olduysa;

4. Ani bir kriz durumu, akut bir stresör söz konusuysa; 5. Obje Kaybı •

4. Ani bir kriz durumu, akut bir stresör söz konusuysa; 5. Obje Kaybı • Bir kaza ya da hastalık sonucu bedensel yetilerde kayıp; • İflas, işten çıkarılma ya da suç işleme sonucu kendilik değerinde ve toplumdaki statüde kayıp; • Taşınma ya da terfi etme sonucu güvenlik duygusunun kaybı; • Kavga, geçimsizlik, ayrılık, boşanma, aile parçalanması, ya da ölüm sonucu önemli bir ilişkinin kaybı söz konusu ise; 6. Sosyal desteği yetersiz ise intihar girişiminin tekrarlanma olasılığı yüksektir.

Problem Çözümü • İntihara eğilimli kişiler genellikle umutsuzluk, yardımsızlık ve kontrolü kaybetmiş olma duyguları

Problem Çözümü • İntihara eğilimli kişiler genellikle umutsuzluk, yardımsızlık ve kontrolü kaybetmiş olma duyguları içindedirler. Umutsuzluğun ve yardımsızlık hissinin bir bölümü sorunu çözmek için gösterdikleri çabaların tekrar başarısızlık ile sonuçlanmış olmasından kaynaklanır, ama bir bölümü de kişinin problem çözme becerilerinin yetersizliğinden doğar.

 • Böyle kişilerde sıklıkla bir bilişsel kısıtlılık vardır. • Rijid düşünme alışkanlıkları, problemleri

• Böyle kişilerde sıklıkla bir bilişsel kısıtlılık vardır. • Rijid düşünme alışkanlıkları, problemleri çeşitli yönleriyle tanımlamalarına, potansiyel çözümleri görebilmelerine, alternatifler üretmelerine engel olur ve olası olumsuzlukları daha fazla düşünürler.

 • Yaşam deneyimlerinin kısıtlı olması nedeniyle bu türlü bilişsel kısıtlılığa çocuk ve ergenlerde

• Yaşam deneyimlerinin kısıtlı olması nedeniyle bu türlü bilişsel kısıtlılığa çocuk ve ergenlerde daha çok rastlanır. Çocuk ve ergenler "olasılıklar repertuarının" darlığı nedeniyle intiharın "mümkün olan tek çözüm yolu" olarak görmeye daha yatkındırlar.

 • Aslında intihara eğilimi olan kişilerin küçük bir bölümü gerçekten ölmeyi ister; çoğunun

• Aslında intihara eğilimi olan kişilerin küçük bir bölümü gerçekten ölmeyi ister; çoğunun istediği ölmek değil sıkıntılı durumlarının ve duydukları ruhsal acının sona ermesidir. • Bu durumda intiharın önlenmesinde esas hedef kişinin sıkıntısının ve çektiği ruhsal acının azaltılarak yaşama devam etmesinin sağlanmasıdır. • İntihara eğilimli danışanla çalışan terapistler/psikolojik danışmanlar bu türlü bir kısıtlı bilişsel bakış açısına karşı hazırlıklı olmalıdırlar.

 • Psikolojik danışman, danışana sorunu kontrol altına almak için yardımcı olacağını açıklamalı ve

• Psikolojik danışman, danışana sorunu kontrol altına almak için yardımcı olacağını açıklamalı ve etkileşim danışanın kabul gösterdiği çözüm olasılıklarının mümkün olduğunca genişletilmesine odaklanmalıdır. • Bu tür problem çözme çabaları umutsuzluk ve yardımsızlık duygularının azaltılması yoluyla duygusunun yeniden kazanılmasına ve intihara eğilimin azalmasına yardımcı olur.

 • Depresyondaki kişilerin sosyal becerileri genellikle yetersizdir ve kişiler arası ilişkilerde risk almalarını

• Depresyondaki kişilerin sosyal becerileri genellikle yetersizdir ve kişiler arası ilişkilerde risk almalarını gerektiren durumlardan kaçınma eğilimindedirler. • Ancak bir yandan da sosyal desteğe çok ihtiyaçları vardır. İntihara eğilimli kişilerde de yalnızlık ve izolasyon duygularına sık rastlanmaktadır.

 • Bu nedenle bu kişilerde kişiler arası ilişkilerin yeniden sağlanması gereksinimi vardır. •

• Bu nedenle bu kişilerde kişiler arası ilişkilerin yeniden sağlanması gereksinimi vardır. • Arkadaşlar ve akrabalar, olanaklı ve uygun olduğunda tedavi planına dahil edilmelidirler. İntihar tehdidinin şiddetli olduğu durumlarda bu kişiler danışanın intihar girişiminde bulunmaması için gözlemcilik yapabilirler.

 • İntihara eğilimli kişiler diğer kriz durumundaki kişilere göre sorun çözme ve tedaviye

• İntihara eğilimli kişiler diğer kriz durumundaki kişilere göre sorun çözme ve tedaviye yönelik planları daha zor uygularlar. • Psikolojik danışman, kişinin yakınlarından belirlenen problem çözme stratejilerinin uygulanması konusunda yardım isteyebilir; bu iş için bazı yakınlar somut görevler alabilirler. Örneğin; danışanın bir yakınından bir süre onunla yaşaması istenebilir.

 • Bazı durumlarda psikolojik danışmanın danışanın bir yakını ile bozulmuş olan ilişkisini düzeltmesine

• Bazı durumlarda psikolojik danışmanın danışanın bir yakını ile bozulmuş olan ilişkisini düzeltmesine yardımcı olması gerekebilir. • Örneğin krizin nedeni yakın bir arkadaş ile yapılan bir tartışma ise, terapist bu ilişkideki sorunu araştırarak alternatifleri tartışabilir. Ya da ilişki onarılamaz bir durumda ise, o kişi olmadan yaşama devam etmenin yolları tartışılabilir.

İlaç Tedavisi • İntihara eğilimli kişilerde sıklıkla uykusuzluk, anksiyete vb. belirtiler olmakta ve bu

İlaç Tedavisi • İntihara eğilimli kişilerde sıklıkla uykusuzluk, anksiyete vb. belirtiler olmakta ve bu belirtiler kişinin sıkıntılarını artırdığı gibi, çözüm üretmeye konsantre olabilmesini de engellemektedir. • Bu tür belirtiler varsa depresyonun tedavisi için ilaç kullanımı da bu kişilerde son derece yararlı olmaktadır.

 • Ancak kişinin kendisine verilen ilaç ile intihar girişiminde bulunma riski olduğundan, ilacın

• Ancak kişinin kendisine verilen ilaç ile intihar girişiminde bulunma riski olduğundan, ilacın hastaya değil yakınına teslim edilmesi, yüksek dozda alınsa bile öldürücü olma riski olmayan ilaçların tercih edilmesi, hastanın eline bir seferde birkaç kutu birden ilaç verilmemesi gibi önlemler alınabilir.

 • Ancak ilaç verilse ve verilen ilaç hastanın belirtilerini ortadan kaldırsa bile, krize

• Ancak ilaç verilse ve verilen ilaç hastanın belirtilerini ortadan kaldırsa bile, krize bağlı intihar eğiliminde ilacın, problem çözümünün yerini tutmayacağı unutulmamalıdır.

 • Terapötik ilişkinin destekleyici atmosferi içinde, kişiyi, intiharın çekiciliğini artıran ölüm fantezileri ile

• Terapötik ilişkinin destekleyici atmosferi içinde, kişiyi, intiharın çekiciliğini artıran ölüm fantezileri ile yüzleştirmek uygun olabilir…

 • Böylece görüşmeci kişinin ölüm anksiyetesini artırarak, en azından geçici bir süre için,

• Böylece görüşmeci kişinin ölüm anksiyetesini artırarak, en azından geçici bir süre için, kişinin intihar isteğini azaltabilir. . (Kişi ölümden korkuyor olabilir ve bu korku onu intihardan koruyabilir. . .

 • İntihar vakalarının öykülerinde genellikle tekrarlayan intihar girişimleri bulunur; sıklıkla depresif, umutsuz, alkol

• İntihar vakalarının öykülerinde genellikle tekrarlayan intihar girişimleri bulunur; sıklıkla depresif, umutsuz, alkol ya da madde kötüye kullanımı olan kişilerdir ve krize müdahale yaklaşımı bu kişilere yardım için yeterli olmayabilir. . .

 • Bu kişilere, umutsuzlukları ve sorunları ile baş etme becerilerini geliştirmeye yönelik uzun

• Bu kişilere, umutsuzlukları ve sorunları ile baş etme becerilerini geliştirmeye yönelik uzun süreli terapiler ve ilaç tedavileri uygulanması gerekebilir. . . • Bu ilk görüşmeden sonra en kısa sürede kişi için psikiyatrik yardımın sağlanması planlanmalıdır. . .