NTHAR DAVRANII VE ERGENLKTE NTHAR ELM NTHAR Bireyin
İNTİHAR DAVRANIŞI VE ERGENLİKTE İNTİHAR EĞİLİMİ
İNTİHAR Bireyin duygusal, ruhsal ya da sosyal sebeplerin etkisi ile planlı ve kasıtlı bir girişimde bulunması olarak tanımlanmaktadır. Ulusal halk sağlığı enstitüsü intiharı 3 ana başlıkla sınıflandırmaktadır: � 1. Tamamlanmış intihar: Bilerek, kendine yönelik yapılan ve ölümle sonuçlanan intiharlar için kullanılır. � 2. İntihar girişimi: Ölümle sonuçlanmayan, ancak kendi yaşamına son vermeye yönelik davranışları kapsar. � 3. İntihar düşüncesi: İntihar etmeye yönelik planlar yapma, bu konuyu işleme, ancak eyleme geçmeme olarak tanımlanır.
İNTİHAR DAVRANIŞI İntihar davranışı bir süreci ifade eder. İntihar Davranışının Temel Unsurları; Eylem Niyet Güdü • Tamamlanmış İntiharlar: Niyet+Eylem+Güdü • İntihar Girişimi • İntihar Düşüncesi
İntiharların Ortak Özellikleri • Ortak uyaran dayanılmaz bir ruh acısıdır. • Ortak amaç bir çözüm arayışıdır. • Ortak hedef bilinci sonlandırmadır. • Ortak etken doyurulamamış psikolojik ihtiyaçlardır. • Ortak duygu çaresizlikumutsuzluktur. • Ortak içsel tutum ambivalanstır. • Ortak bilişsel durum daralmadır. • Ortak tepki kaçmadır. İntiharlar bireyin • � Ortak kişilerarası tepki, yaşam kendini boyu büyükisteğinin bir tutarlılık gösterir. öldürme iletimidir. baş etme çabalarıyla
İNTİHAR SÜRECİ MODELİ İntiharın Kültürel Anlamı Yardım Aramaya Karşı Tutum Yatkınlaştırıcı Etmenler Risk Etmenleri Koruyucu Etmenler Tetikleyici Etmenler Ruhsal Acı Eşiği Çevrenin İntihara Karşı Tutumu Temel Kültürel Yapı İNTİHAR
İNTİHAR RİSKİ TAŞIYAN BİREYİN BAŞLICA ÖZELLİKLERİ �Yalnızlık, ümitsizlik, çaresizlik duyguları içindedir. �Depresif görünümlüdür. �Daha önceleri de intihar girişiminde bulunmuştur. �Kendini öldürme tehditleri savurabilir. �Veda eden bir tutum içinde olduğu görülür. �Bireysel heves ve tutkularından sıyrıldığı görülür
Nasıl anlaşılır? � Ajitasyon ile ümidini kaybetme, � Anlamsızlık duygusu, � Zayıf kendine güven � İntihar etmeyi söyleyen komutlardan oluşan halüsinasyonlar � Ailesinde okulunda ya da çevresinde intihar etmiş birilerinin olması(İntiharın Bulaşıcılığı) � İntihar niyetinin dile gelmesi veya intihar tehdidi � Kendisine verilmiş hediyeleri başkalarına verme � İntihar yöntemleri hakkında bilgi toplama � Umutsuzluk, yardımsızlık , kendine veya dünyaya karşı öfkeli oluş � Ölüm veya diğer depresif temaların dile gelmesi, yazılması veya okunması (özellikle sanat derslerinde)
Nasıl anlaşılır? �Ani mizaç değişiklikleri, içe çekilme, agresif oluş, duygusallık �Baş ağrısı, uykusuzluk ya da aşırı uyku, iştahsızlık, adet düzensizlikleri, gibi fiziki belirtiler �Alkol veya madde kullanımı �Sosyal ilgi düzeyinde azalma �Sosyal ve Spor aktivitelerine ilgi kaybı �Anksiyöz oluş (En üst düzey kaygı durumu)
Nedene Göre İntihar Oranları, 2011 0. 60% 5. 50% 2. 20% Bilinmeyen Hastalık 8. 00% Aile Geçimsizliği 8. 30% 46. 60% Diğer Geçim Zorluğu 9. 40% İlişki Sorunları Ticari Başarısızlık 19. 40% Öğrenim Başarısızlığı
YANLIŞLAR DOĞRULAR İntihar eden kişilerin % 80’i daha önce bundan söz etmişler ve çevrelerindeki İntihardan söz eden kişi intihar etmez. Bir kişi kendini gerçekten öldürmek kişilere kendilerine yardım etmeleri konusunda bir şans vermişlerdir. istiyorsa engelleyemezsiniz. onu İntiharların çoğu kriz dönemlerinde ortaya çıkmaktadır. Etkili bir krize müdahale intiharı önleyebilir. İntihar girişiminde bulunmuş kişilerin % 80’i bunu hayatlarında tek bir kez İntiharı bir kere deneyen bunu sık tekrarlar. yapmışlardır. İntihar girişiminde bulunmuş kişi kuşkusuz çevresinde bir gerginlik, telaş İntihar girişimi sadece bir şantaj aracıdır. yaratır; ancak intihar sadece o kişinin çevresindekilere ne kadar çok ihtiyacı olduğunun kanıtıdır. Bir kişi ile intihar düşünce ve planları hakkında konuşmak o İntihar fikirlerini biriyle konuşma fırsatı bulan kişi rahatlamış ve intihar olayının kişiye kendini öldürme fikri verir. kısır döngüsünden kurtulmuş olur. “İntihar kalıtsal bir olaydır. ” Bazı ailelerde intihara sık rastlanması bu fikri doğrulamaktadır. O Kalıtsal olduğu kanıtlanmamıştır. halde bu kişilere yapılacak her türlü yardım gereksizdir. Havanın kapalı ve güneşsiz olduğu aralık ve kasım aylarında İntihar sıklığında ilkbaharda daha fazla olmak üzere bahar aylarında anlamlı bir intiharlar artar. artış olduğu bilinmektedir.
ERGENLİKTE RİSK ETMENLERİ *Psikolojik Etmenler *Ailesel Etmenler *Toplumsal Etmenler Her İntiharın Birden Çok Sebebi Vardır!!!
Psikolojik Etmenler 1 - Cinsiyetin Etkisi 2 - Psikiyatrik Belirtilerin varlığı 3 - Bilişsel Yatkınlık 4 - Cinsel Kimlik Sorunları 5 - İlaç ve Alkol Kullanımı Ailesel Etmenler 1 - Boşanma, Ayrı yaşama durumu 2 - aile içi şiddet ve anlaşmazlıklar. 3 - Ailede psikiyatrik öykü. 4 - Düşük aile desteği
Toplumsal Etmenler 1 - Çevre Baskısı 2 - Yetersiz Sosyal İlişki 3 - Yetersiz Sosyal Destek 4 - İşsizlik 5 - Model alma 6 - Sınırlı Toplumsal Kaynak
NELER YAPILABİLİR A- İntihar düşüncesine sahip bireye yönelik çalışmalar; 1. İntihar riski taşıyan bireylerin belirlenmesi. 2. Önleyici çalışmalar B- Ölümle sonuçlanan intihar girişiminden etkilenmiş olan bireylere yönelik çalışmalar.
İNTİHAR ETMEK İSTEDİĞİNİ SÖYLEYEN ÖĞRENCİ İLE İLK GÖRÜŞME �Bireyin neyin değişmesini istediğini anlayın. �Bireyin çözümleri algılama biçimini anlayın. �Bilişsel çatışmalarını, yanlış inançlarını bulun. �İnanç ve engellemelerin üç kuşaklık ve kültürel kaynaklarını araştırın. �Kişiyi intihara güdülüyen gücü saptayın. �Vermek istediği asıl mesajı, ana temayı bulmaya çalışın. �Hastalık aramayın. �Geleceğe dönük sorular sorarak umut aşılayın. �Her seansı özetleyin.
İNTİHAR RİSKİ DEĞERLENDİRİLMESİ Risk Değerlendirmesi Yapabilmek İçin Önce Bilgi Toplanmalıdır!!! �Kişideki İntihar Eğilimleri �Ruhsal sorunlar �Psikolojik özellikler �Ailevi etmenler �İntihar için gerekli malzemelere ulaşılabilirlik �Bireyin insanlar arası ilişkileri �Bireyde gözlenen davranış değişiklikleri
İNTİHAR SIRASINDA YAPILACAK ÇALIŞMALAR ÖĞRETMENLER İntihar girişiminde bulunan öğrenciyi sakinleştirmeye çalışmalı ve okul müdürünü durumdan haberdar etmelidirler. Öğrenciyi dikkatle dinlemeli ve teşebbüsünü ciddiye almalıdır. Kendisinin ciddiye alınmadığını düşünen öğrenci eylemini gerçekleştirmek için daha güçlü bir istek duyacaktır. Öğrencinin davranışlarını gözlemlemeli ve bir sonraki hareketinin ne olacağını kestirmeye çalışmalıdır. Buna göre önlem almalıdır.
OKUL MÜDÜRÜ İlk olarak okul müdürü, Okul Kriz Yönetim Ekibi’nin lideriyle birlikte hareket etmelidir. Durumu haber alır almaz öğrencinin ailesine haber vermeli ve okula gelmelerini sağlamalıdır. Emniyet güçleri, sağlık ekipleri ve itfaiyeyi aramalı, bu ekipler okula varana dek kesinlikle intihara teşebbüs eden öğrenciye müdahale etmemelidir. İntihar eden öğrencinin kimlik bilgilerini teslim etmelidir. Emniyet güçleri okula vardıktan sonra verecekleri talimatlara harfiyen uymalıdır. Olayı duyup okula gelen medya kuruluşlarını okuldan mümkün olduğunca uzak tutmalı ve bu kuruluşlara olayla ilgili çok kısa genel bir bilgi vermelidir (Bu bilgiyi olayın durumuna göre okuldan bir başkası da verebilir). İlçe Kriz Yönetim Ekibi’ni arayıp, durumdan haberdar etmelidir.
MÜDÜR YARDIMCISI İntihara teşebbüs eden öğrencinin okuldaki diğer öğrencilere zarar vermesini engellemek için gereken önlemleri almalı, bu konuda öğretmenlere yardımcı olmalıdır. Okula ulaşan emniyet güçlerine intihar girişiminin gerçekleştiği yere kadar eşlik etmeli, emniyet güçlerinin vereceği talimatlara harfiyen uyulmasını sağlamalıdır. Emniyet güçlerine okul binasının planını vermelidir. Medyaya olayla ilgili bilgi verecek konuşmacıya gerekli bilgileri iletmelidir.
Etkilenmiş Olan Bireylere Yönelik Çalışmalar �Okul ortamında kaosun oluşmasına izin vermeden doğru ve yeterli bilgilendirme yapma �Üzüntünün uygun bir şekilde ele alınması gerekmektedir. �Okulun kapatılmaması ve derslerin devam etmesi çok önemlidir. ( Hayatın normalleşmesi) �İntihar eden öğrencinin yakın arkadaşlarıyla özel görüşmeler yapmak �İntihar etmiş olan öğrenciyi suçlayıcı konuşmalardan kaçınmak. �İntihar davranışının özendirilmesinden kaçınmak �Etkilenme ihtimali olan öğretmenlerle görüşmek
Etkilenmiş Olan Bireylere Yönelik Çalışmalar �Öğrencilerin cenaze törenine gitmesi için teşvik edilmemesi gerekir. �Diğer öğrenciler ile duygularını ifade etmeleri için grup çalışması yapılabilir. �Öğretmenlerin intiharla ilgili sınıf içi konuşmalara izin vermemeleri önemlidir.
Öneriler KİTAP: �Travma ve İyileşme (Judith Herman). �Travma ve Aile Konstelasyonları (F. Rubbert). FİLM: �Willbur Ölmek İstiyor. �The Perks of Being a Wallflower.
TEŞEKKÜRLER HAZIRLAYANLAR: YILDIZ DEDE UĞRAŞ BAYRAKTAR
- Slides: 24