NTHAL BELRLEMEDE KULLANILAN PROGRAMLARIN NCELENMES KONU BALIKLARI 1

İNTİHAL BELİRLEMEDE KULLANILAN PROGRAMLARIN İNCELENMESİ

KONU BAŞLIKLARI 1. GİRİŞ 2. ETİK İHLALLERİ 3. İNTİHAL a. İNTİHAL’İN TANIMI b. İNTİHAL’İN ÇEŞİTLERİ c. İNTİHAL’İN NEDENLERİ 4. İNTİHAL’İN ÖNLENMESİ İÇİN ALINAN ÖNLEMLER 5. İNTİHAL PROGRAMLARI

1. GİRİŞ Bilim; tüm insanlar tarafından kabul edilecek evrensel değerler yaratma çabasının bir ürünü olduğundan, onun değerlendirilmesini ve düzenlenmesini sağlayacak normların da evrensel kabul görmüş olması gerekmektedir[1]. EL S EVREN İĞİ T E M İ BİL = R A L NORM Bilimsel Araştırmaların Genel Özellikleri SİSTEMATİKLİK BİLGİNİN ARTTIRILMASIPAYLAŞILMASI

Bilim etiği, bilginin anlamını ve değerini araştıran, aynı zamanda bilimsel araştırmanın planlanmasından, uygulanmasına ve yayınlanmasına kadar süren süreç içerisinde ortaya çıkan değer sorunlarıyla bunların giderilmesine yönelik etik ilke ve normlar içeren bir yapıdır[1]. Bilim Etiği • Bilimsel Araştırma Etiği • Yayın Etiği

Türkiye Bilimler Akademisi Bilim Etiği Komitesi (2002) bilimsel yayınların güvenilirliği ve bilimsel sürecin işleyişi konusunda son 20 yılda sıkıntı ve kaygıların arttığını belirtmektedir[2]. Bunun nedenleri; 1. Bilim insanlarının arasındaki rekabet 2. Yayın sayısının bilimsel başarı ölçütü olarak görülmesi 3. Araştırma sayısındaki artış 4. Araştırmacıların deneyimsizliği

Yüksek Öğretim Kurulu(YÖK) Ulusal Tez Merkezine girilen tez sayısının yıllar itibariyle dağılımı 1999 2005 2010 2015 2018 27727 40579 29939 17500 11139 Tez Sayısı; Yüksek Lisans, Doktora, Uzmanlık (Tıpta uzmanlık, diş hekimliği uzmanlık…vb. ) tezlerini kapsamaktadır[3].

2. ETİK İHLALLERİ TÜBİTAK (2006), etik ihlallerini şu şekilde listelemektedir[4]; • Uydurma (fabrication): Araştırmada bulunmayan verileri üretmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak. • Çarpıtma (falsification): Değişik sonuç verebilecek şekilde araştırma materyalleri, cihazlar, işlemler ve araştırma kayıtlarında değişiklik yapmak veya sonuçları değiştirmek. • Aşırma (plagiarism): Başkalarının metotlarını, verilerini, yazılarını ve şekillerini sahiplerine atıf yapmadan kullanmak. • Duplikasyon (duplication): Aynı araştırma sonuçlarını birden fazla dergiye yayım için göndermek veya yayımlamak. • Dilimleme (Least Publishable Units): Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde ayırarak çok sayıda yayın yapmak. • Destek belirtmeme: Desteklenerek yürütülen araştırmaların sonuçlarını içeren sunum ve yayınlarda destek veren kurum veya kuruluş desteğini belirtmemek. • Yazar adlarında değişiklik yapma: Araştırma ve makalede ortak araştırıcı ve yazarların yazılı görüş birliği olmadan, araştırmada aktif katkısı bulunanların isimlerini çıkartmak veya yazarlıkla bağdaşmayacak katkı nedeniyle yeni yazarlar eklemek veya yazar sıralamasını değiştirmek. • Diğer: Araştırma ve yayın etiği ilkeleriyle bağdaşmayan diğer davranışlarda bulunmak.

3. İntihal = Aşırma (Plagiarism) nedir? ØÇalmak (başkalarının fikirlerini veya sözlerini çalmak) ØKaynak gösterilmeden kullanmak (bir başkasının üretimi) ØEdebi hırsızlık yapmak ØMevcut bir kaynaktan türetilmiş bir fikir veya ürünü yeni ve orijinal olarak sunmak İntihal “başkalarının yazılarından bölümler, dizeler alıp kendisininmiş gibi gösterme veya başkalarının konularını benimseyip değişik biçimde anlatma” olarak tanımlanmaktadır [5].

İntihali diğerlerinden ayıran temel özellik bilimsel intihalin merkezinde atıfın yer almasıdır. Atıf, temel işlevi; atıf yapan ile atıf yapılan belge arasında bir bağ kurmak olarak tanımlanmaktadır [6]. “Neden atıf yapılır? ” sorusunun cevabı ise 15 ana başlıkta açıklamaktadır[7]. Bunlar: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Araştırma konusu ile ilgili çalışmaları yansıtmak ve saygı göstermek; Araştırma yöntemi hakkında bilgi vermek; Konuyla ilgili önceden yapılan çalışmaların okunmasını sağlamak; Yazarın daha önce yaptığı ve/veya başkaları tarafından önceden yapılan çalışmaların düzeltilmesini sağlamak; Konuyla ilgili iddiaları doğrulamak veya daha önceki çalışmaların eleştirisini yapmak; Daha önceden yapılan yeterince bilinmeyen yayınları ve yakın tarihte yapılacak yayınları tanıtabilmek; Bir düşünce veya kavramla ilgili orijinal kaynağı tanıtabilmek; Önceden ortaya atılmış iddiaları tartışabilmek, eleştirebilmek ve araştırmada kullanılan verinin doğruluğunu ve gerçekliğini kanıtlayabilmek

İNTİHAL ÇEŞİTLERİ KAYNAK GÖSTERMEDEN YAPILAN İNTİHALLER KAYNAK GÖSTEREREK YAPILAN İNTİHALLER

Kaynak göstermeden yapılan intihaller arasında şunlar yer almaktadır[8]; 1. Hayalet Yazar (The ghost writer): Bir başka kaynaktan kelime tüm bilgiyi almak. 2. Mevcut Yazı (The potluck paper): Pek çok kaynaktan alarak kendine ait gibi göstermek. 3. Zayıf / Yetersiz Gizleme (Kılık Değiştirme Saklama) (The poor disguise): Paragraf içindeki anahtar kelimeleri değiştirerek gizlemek. 4. Kendinden Aşırma (The self-stealer): Kendisine ait önceki bir çalışmadan aynen almak. 5. Fotokopi (The Photocopy): Belli bir kaynaktan hiç bir değişiklik yapmadan bir bölümü almak. 6. Emek Tembelliği (The Labor of Laziness): Orijinal çalışma için çaba sarfetmek yerine çalışmanın büyük bir kısmını başka kaynaklardan alıntılarla doldurmak.

Kaynak göstererek yapılan intihaller ise şunlardır[8]: 1. Unutulan Dipnot (The forgotten footnote): Yazar adını vererek fakat tam künyeyi vermeyerek kaynağın orijinaline ulaşılma ihtimalini ortadan kaldırmak. 2. Yanlış Bilgilendirme (The misinformer): Yanlış künye vererek kaynağın orijinaline ulaşılma ihtimalini ortadan kaldırmak. 3. Fazla Mükemmel Alıntı (The Too-Perfect Paraphrase): Yazarın bire bir alıntı yaptığı kaynağa atıf yapması fakat tırnak işareti koymayı önemsememesi. 4. Becerikli Atıf Yapma (The Resourceful Citer): Yazarın tüm kaynaklara atıf yapması, tırnak işareti kullanması fakat araştırmanın hiçbir orijinal fikir içermemesi. 5. Mükemmel Suç (The Perfect Crime): Yazarın bazı yerlerde kaynaklara atıf yapması fakat yazının kalan kısımlarındaki analizlerin kendine ait olduğu fikrini yaratma düşüncesiyle bazı kaynaklara atıf vermemesi.

İntihalin nedenleri TÜBA'nın (2002) hazırlamış olduğu raporda bilimde etik dışı davranışların nedenleri dört başlık altında toplanmaktadır. 1. Eğitim eksikliği: Bireylere akademik yaşamlarının ilk yıllarında bilimsel araştırma eğitiminin ve disiplininin verilememesi bu tür davranışların nedeni olabilmektedir. 2. Bireysel özelliklerle açıklanabilecek unsurlar: Bireylerin bir an önce yükselme, ün kazanma arzuları ve hırsları nedeniyle uydurma ve aşırma yapmaları. . vb. 3. Bilimde niceliğin niteliğin önüne geçmesi 4. Mali nedenler

Stubbings ve Brine (2003), intihal yapma nedenini; 1. 2. 3. 4. 5. Nasıl atıf yapılacağını bilmemek, Çalışma becerilerinin zayıf/gelişmemiş olması, Bilgi bulma becerilerinde eksiklik, Kötü zaman yönetimi, Araştırmanın anlaşılmasında yetersizlik, mali zorluklar ve not baskısı olarak sıralanmaktadır. İnternetin İntihale Etkisi İnternet üzerinden erişilebilir bilginin artmasıyla intihal farklı bir boyuta taşınmıştır. İnternette yer alan bilginin “kamu malı” olduğu yargısı intihali arttıran bir diğer önemli unsurdur[11].

4. İNTİHALİN ÖNLENMESİ İÇİN ALINAN ÖNLEMLER Dünya’da; Ø 2007 yılında Çin'de “Bilim ve Ahlak Komitesi” kurulmuştur ØPakistan'da ise intihal suçu işleyen akademisyenleri cezalandırmayan üniversitelerin para yardımı kesilmektedir [12]. yeterince ØABD'de üniversiteye giren her öğrenciye davranış sözleşmesi (code of conduct) denen ve içinde intihali de içeren üniversitede uyulması gereken etik kurallarla ilgili bir sözleşme imzalatılmaktadır [13]. ØABD'de bilimsel hırsızlığı önlemeye yönelik olarak Virginia Üniversitesi'nde özel birim oluşturulmuş, birim tarafından geliştirilen bir program (WCopy. Find) ile şüphelenilen metinler bilgisayara aktarılarak mevcut bilgi kaynaklarından ne oranda nasıl alıntı yaptıkları karşılaştırılabilmekte ve kopya metin tespit edilebilmektedir.

Ülkemizde ise; TÜBİTAK, bilimsel alanda sahtekarlığın tanımlanması ve önlenmesine yönelik bir dizi çalışma yürütmektedir. TÜBİTAK bünyesinde kurulan “Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu” bu oluşumlara örnektir. Ayrıca TÜBA tarafından 2006 yılında “Bilim Etiği Kurulu” oluşturulmuştur. TÜBA Bilim Etiği Kurulu 1 Aralık 2001 tarihinde yapılan toplantıda konuyla ilgili 6 temel ilkeyi benimseyerek kamuoyuna duyurmuştur. Bu ilkeler; a. b. c. d. e. f. bilimsel verilerin gerçeğe uygunluğu; bilimsel araştırmanın çevre ve insanlara zarar vermemesi gereği; bilim insanlarının topluma karşı sorumlulukları; araştırmaya katkı veren kişilerin araştırmada adlarının yer alması; kaynak göstermede, alıntı yapmada kurallara uyulması; eğitimde ve akademik etkinliklerde etik kurallara bağlı kalınması şeklindedir.

5. İNTİHAL PROGRAMLARI 1. 2. 3. Article. Checker: www. articlechecker. com Copy. Catch: www. copycatchgold. com Copy. Catch Gold http: //copycatch. freeserve. co. uk 4. Copy. Leaks 5. Catch. It. First: http: //www. catchitfirst. com 6. Code. Match : www. Zeidman. Consulting. com 7. Copyscape: www. copyscape. com 8. Duplichecker 9. EVE Essay Verification Engine http: //canexus. com/eve/ 10. Glatt Plagiarism Sevices http: //www. plagiarism. com 11. Learning Center http: //www. plagiarism. org 12. i. Thenticate: http: //www. ithenticate. com 13. My. Drop. Box: www. mydropbox. com 14. Paper. Rater 15. Plagiarisma: www. plagiarisma. com 16. Plagiarism. Checker 17. Plagium 18. Plag. Scan 19. Plag. Tracker 20. Que. Text 21. Turnitin: www. turnitin. com 22. Viper 23. WCopy. Find: http: //plagiarism. phsy. virginia. edu 24. Word CHECK http: //wordchecksystem. com

Turnitin Programı Ø 2018 yılı itibariyle Turnitin Lisans Anlaşması Ulakbim tarafından tüm üniversitelere dağıtılmakta olup, web tabanlı bir programdır. ØTurnitin hesapları; akademik ünvanı Dr. Öğr. Üyesi; Doç. Dr. ve Prof. olan öğretim üyelerine, Tez Danışmanlarına ve Enstitülere açılmaktadır. Tez Danışmanı hesabını oluşturduktan sonra dilerse öğrencisine, öğrenci hesabı oluşturabilir. ØTurnitin, 50'den fazla ülkede kullanılmakta, 5 milyardan fazla sayfa, binlerce kitap ve makaleyi tarayabilmektedir. Bu özelliklerinden ötürü Turnitin 1996 yılından beri sisteme aktarılan öğrenci ödevleriyle intihalin saptanması konusunda en fazla kullanılan programlardan birisidir. Programa yüklenen belgede Jpeg uzantılı veri varsa çıkartılmalıdır. ØKarşılaştırma mantığına dayanan bu yazılımlar dikkate alınarak ülkemizde de benzer çalışmalar yapılmaktadır. Dokuz Eylül Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümünde yüksek lisans tezi olarak hazırlanan DIFFER, var olan sistemler esas alınarak geliştirilmiş benzer bir yazılımdır (Saraç, 2007).

Wcopy. Find Programı 2002 yılında Virginia Üniversitesi’nde özellikle de intihalin önlenmesi amacıyla kurulan bu birimin başına getirilen fizik profesörü Louis Bloomfield tarafından geliştirilen bir yazılım olup, şüphelenilen metinler bilgisayara aktarılarak mevcut bilgi kaynaklarından ne oranda nasıl alıntı yaptıkları karşılaştırılabilmekte ve kopya metin tespit edilebilmektedir. En son versiyonu 2004 yılına aittir. Ø Sistem word ve html dosyalarını tarayabilmekte, eğer “url”ler belirtilmiş ise bu bilgiler internet'ten dolaylı olarak izlenebilmektedir. Ø Basit bir arayüze sahip olan sistem ücretsizdir, indirilebilmektedir (http: //plagiarism. phsy. virginia. edu). sayfasından

Dokümanları yüklemek ve karşılaştırmak için kullanılan açık kaynak kodlu ve ücretsiz WCopyfind programı, Windows stili grafik kullanıcı ara yüzü sağlamaktadır. Bilgisayarda bulunan dokümanları kullanarak karşılaştırma yapmaktadır. Çevrimiçi olarak edinilen ve yararlanılan çalışmalardan alıntı yapıldıysa ve kaynak gösterme unutulduysa bu konuda yardımcı olabilecek bir programdır. İki aşamada işlemlerini gerçekleştirir. a. İlk aşamada bütün dokümanları yükler ve çırpı kodlarını oluşturur. b. İkinci aşamada çırpı kodu oluşturulmuş doküman çiftlerini karşılaştırır ve rapor oluşturur. Programın ara yüzünde kullanıcıya bazı ayarlar sunulmaktadır. Karşılaştırma ayarlarında büyük/küçük harf, noktalama işaretleri, sayılar ve diğer karakterlerin kaldırılması, eşleşecek en kısa sözcük grubu, eşleşen kelimelerin minimum yüzdesi ve dil ayar durumu mevcuttur. Türkçe dilini desteklemektedir. Her doküman bir kez okunduktan sonra 32 -bit çırpı kodlarına dönüştürülür. Bu 32 bit çırpı kodları daha sonra doküman-sıralı listelere dönüştürülür. Karşılaştırma işlemi bu çırpı kodlar üzerinden gerçekleştirilir. Eşleştirme sırasında 4 karakterden kısa kelimeler incelenmemektedir.

WCopyfind programı Arayüzü

Karşılaştırma işlemi bittikten sonra aşağıdaki gibi html uzantılı bir rapor oluşturulmaktadır. Program oluşturulan raporda iki dosyayı aynı sayfa içerisinde yana görmeyi mümkün kılmaktadır. Aynı zamanda metinler arasında ortak sözcükleri de. txt dosyası şeklinde kullanıcıya rapor etmektedir.

Copycatch Gold Programı Uzun yıllardan beri eğitim enstitülerinde kampüs ve bölüm bazlı kullanılan Copy. Catch Gold yazılımı gün geçtikçe ticari kullanıcı sayısında artış gösteren bir yazılım olmaktadır. Copy. Catch Gold yazılımı on yılın üstünde bir zamandır bireysel üniversite eğitmenleri tarafından intihal ve hileleri tespit etmek amaçlı öğrenci ödevlerini izlemek için kullanılmaktadır. ØRtf, doc, htm ve txt uzantılı dosyalar üzerinde çalışmaktadır. ØAra yüzünde dil ve benzerlik eşik değerinin de bulunduğu çeşitli ayarları mevcuttur. Büyük boyutlu dosyalarla hızlı bir şekilde çalışabilmekte ve geri bildirimde bulunabilmektedir. ØSonuçların. html ve. rtf olmak üzere iki çeşitte kaydedilmesine olanak sağlamaktadır. Aynı zamanda uygulama ara yüzünde de sonuçlar, dokümanlar yana olacak şekilde gösterilmektedir.

Copycatch Gold Programı Ara yüzü

Jplag Programı Ø Karlsruhe Üniversitesi ve Michael Philippsen Üniversitesi‟nden Prechelt ve Malpohl tarafından Java dilinde yazılmış, açık-kaynak kodlu JPlag uygulaması özellikle kaynak kodlardaki intihallerin tespiti için hazırlanmış bir yazılımdır. ØDoğal dillerde de benzerlik tespiti yapabilen JPlag, öğrenci ödevlerindeki benzerliklerin bulunmasında oldukça başarılıdır. ØJPlag bir web servisi olarak çalışmaktadır. ØÜcretsiz bir yazılım olan JPlag’ı kullanmak için e-mail yoluyla hesap açtırılması gerekmektedir. Gönderilecek olan kullanıcı adı ve şifreyle bu web servisine her an ulaşılmaktadır.

JPlag‟ın kendine ait bir grafik ara yüzü vardır. Kendi sunucusunda çevrimiçi olarak karşılaştırma yapmaktadır. Karşılaştırılacak dosyalar JPlag‟ın sunucusuna gönderilmektedir. Sonuçlar ise kullanıcının bilgisayarına HTML sayfası olarak gelmektedir ve kullanıcıya bu şekilde sunulmaktadır. Karşılaştırılan kaynak kodlar arasındaki benzerlik yüzde olarak verilmekte ve benzerlik bulunan kısımlar yana listelenmektedir.

Dupli. Checker – Artıları: • %100 ücretsiz • Kullanımı son derece kolaydır. • Kopyala-yapıştır, URL yazarak kontrol edebilme ve dosya yükleme özelliklerine sahiptir. • Kayıtlı üyeler günde 50 kez kullanım hakkına sahiptir. • İntihal orjinallik belgesini alabilirsiniz. – Eksileri: • Kayıtlı olmayan kullanıcılar günde 1 kez arama yapabilme özelliğine sahip. – Ücretli Versiyonu: • Yok.

Copy. Leaks – Artıları: • Tüm web site taramasına olanak verir. • İnternet üzerindeki 60 trilyon sayfayı tarayıp aynı içeriğe sahip yazıları bulabilir. • Tüm dillerde tüm formatlara izin verir. • Copy. Leaks API özellğini kullanarak sitenize ve ürünlerinize entegre edebilirsiniz. – Eksileri: • Sadece ilk 10 sayfa ücretsiz. • Kullanmak için hesap açmanızı şart koşar. – Ücretli Versiyonu: • Aylık $10. 99’dan başlayan fiyatlar. • Rapor alabilirsiniz.

Paper. Rater – Artıları: • 3 aracı var: Gramer kontrolü, intihal belirleme ve yazım önerileri. • Dil konusunda uzmanlar tarafından geliştirildi. • Saniyeler içinde sonuç verir. – Eksileri: • Raporları kaydetme özelliği yok. – Ücretli Versiyonu: • • Reklam yok. Dosya yükleme özelliğine sahip. Daha hızlı sonuç verir. Aylık ücret $7. 95.

Plagiarisma – Artıları: • 190’dan fazla dil için kullanılmakta. • Kopyala-yapıştır, URL yazarak kontrol edebilme ve dosya yükleme özelliklerine sahiptir. • Tarayıcı eklentileri mevcut. – Eksileri: • Ücretsiz versiyonda sınırlı sayıda doküman taraması yapılabiliyor. – Ücretli Versiyonu: • Limit olmadan görev zamanlayıcısı sayesinde intihal kontrolü yapabilmekte. • Aylık $5’dan başlayan fiyatlar.

Plagiarism. Checker – Artıları: • %100 ücretsiz • Yazar opsiyonu sayesinde başkalarının sizin yazılarınızı çalıp çalmadığını kontrol edebilirsiniz. • İndirme ya da kurulum gerektirmez. – Eksileri: • Dosya yükleme özelliği yok. – Ücretli Versiyonu: • Yok.

Plagium – Artıları: • Hızlı ve derin arama özelliği mevcut. • 5000 kelimeye kadar ücretsiz tarama. – Eksileri: • Ücretsiz versiyonda dosya yükleme özelliği yok. – Ücretli Versiyonu: • Hızlı tarama için sayfa başına $0. 04, derin tarama için sayfa başına $0. 08 ücret. • Dosya yükleme özelliği.

Plag. Scan – Artıları: • Kopyala-yapıştır, URL yazarak kontrol edebilme, dosya yükleme ve bulut hesaptan dosya aktarımı özelliklerine sahiptir. • İndirme veya kurulum gerektirmez. – Eksileri: • Karmaşık arayüz. – Ücretli Versiyonu: • Aylık $5, 99’dan başlayan fiyatlar.

Plag. Tracker – Artıları: • 20 milyondan fazla akademik çalışmayı tarayıp intihal yapılan yerleri bulmaktadır. • Yapılan çalışma ile ilgili detaylı raporlama sunar. – Eksileri: • Ücretsiz versiyonda dosya yükleme özelliği yok. – Ücretli Versiyonu: • Daha büyük veritabanı tarar. • Gramer kontrolü yapar. • Aylık $14. 99 ücret.

Que. Text – Artıları: • Kullanımı kolay. • Kayıt olma ve indirme gerektirmez. – Eksileri: • Ücretsiz versiyonda dosya yükleme özelliği yok. – Ücretli Versiyonu: • Derin tarama özelliği. • İndirilebilir intihal raporu. • Aylık ücret $9. 99.

Viper – Artıları: • 10 milyardan fazla kaynağı tarar. • Dosya yükleme ve Google Drive’dan dosya aktarma özelliği. • Türkçe dahil 56 dili destekler. – Eksileri: • Kayıt olmak zorunludur. – Ücretli Versiyonu: • İndirilebilir intihal raporu. • $4’dan başlayan kelime bazlı fiyatlandırma.