NTERNAL DOZMETR Radyasyonun kefinden hemen sonra hastalklarn tan

İNTERNAL DOZİMETRİ

• Radyasyonun keşfinden hemen sonra hastalıkların tanı ve tedavisinde kullanılmaya başlanmış olan radyasyon uygulamaları, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de giderek yaygınlaşmaktadır. SANAEM Uygulama Bölümü altında 2006 yılında kurulan Tıp Birimi bünyesinde yürütülecek çalışmalarla, ülkemizde tanısal radyoloji ve nükleer tıp uygulamaları nedeniyle hastaların aldıkları dozun belirlenmesi; uygulamaların doğruluk, güvenilirlik ve hassasiyetinin uluslararası standartlara uygunluğunu sağlamak üzere düzenli takip yapılmasına yönelik ulusal programların oluşturulması ile herhangi bir şekilde ışınlanmaya maruz kalmış bireylerin doz düzeylerinin doğru, güvenilir ve en hızlı şekilde belirlenmesi için uygun yöntemlerin geliştirilmesi ve uygulanması hedeflenmektedir

Dozimetri. .

• İnternal dozimetri insanlardaki iç ışınlanma düzeyini tespite yönelik bir programdır. • Bu program nükleer santraller, nükleer araştırma merkezleri ve nükleer tıp merkezleri gibi yerlerde açık radyoaktif maddelerle çalışan kişilerin takibini kapsarhesaplamalar yapılır. . Çalışanlardan alınan biyolojik materyallerin (kan, idrar, dışkı v. b. ) analizi sonucunda alfa, beta ve gama radyasyonu yayan radyonüklitlerin ve aktivitelerinin belirlenmesi ile kişilerin ne kadar kontamine olduğu ve bu radyoaktiviteden ne zaman ve nasıl arınabileceğine dair

• Açık kaynaklarla ve özellikle alfa kaynakları ile çalışanların doz tayinini başka hiçbir yöntemle yapmak mümkün değildir. Bu yöntemle doz tayini yapılabilmesi için, insan vücudu ile ilgili biyokinetik modellerin bilinmesi, biyolojik örneklerin alınıp hazırlanması, alınan örneklerde radyonüklit ve aktivite tayininin ardından uygun yazılım programları kullanılarak vücuttaki dağılımının organ bazında hesaplanması gerekmektedir.

İnternal dozimetri çeşitleri

• İnternal dozimetri, özellikle alfa yayıcı ve düşük enerjili beta yayan açık kaynaklarla çalışılan yerlerde kişisel doz tayini için rutin olarak uygulanması gerekli bir yöntemdir. Bu yöntemin uygulamaya geçirilmesi ile kişisel doz takip programı kapsamına iç ışınlanmaların da dahil edilmesi mümkün olacaktır. Bu programla ilgili ulusal sistemin oluşturulması, iş yerlerinin ulusal ve uluslararası yasalara ve kurallara uygun çalışıp çalışmadığının kontrolünü de mümkün kılacaktır.

Tıpta radyasyon uygulamaları nedeniyle doz tayini; • Tanısal radyolojide en az doz ile en iyi görüntünün elde edilmesinde, • Radyasyon ile tedavide sağlam dokuya mümkün olan en düşük dozun verilerek tümörün yok edilmesinde, • Hamile olan hastanın radyolojik incelemesinin planlamasında,

• Hamileliği radyolojik inceleme sonrasında fark edilen hastada fetüsun aldığı dozun hesaplanmasında, • Çocuk hastaların radyolojik incelemelerinde aldıkların dozun belirlenmesinde, • Mamografi incelemelerindeki meme dozlarının elde edilmesinde, • Belirli incelemelerde alınan dozların referans seviyelerle karşılaştırılmasında

• Bir hastalığın takibinde, hastanın sürekli xışın incelemelerinde söz konusu olması durumunda , • Girişimsel radyoloji gibi, dozların yüksek olduğu incelemelerde dozların belirlenmesinde , • Endüstriyel ve tıbbi uygulamalarda oluşabilecek kazalardan sonra doz belirleme çalışmalarında

• Tanı ve tedavinin amacına ulaşması ve radyasyon nedenli hastalık riskinin azaltılması yönüyle büyük önem taşımaktadır

DOZİMETRİ NEDİR • Radyasyon kaynakları ile çalışan kişilerin maruz kaldığı radyasyon dozunun belirlenmesinde kullanılan cihazlar ve yapılan işlemleri ifade eden sistemdir.

• • • 5. 4. 2. İnternal (vücut içi) Radyasyon Dozunun Kontrolü Radyonüklidlerin vücut içine alındığı 4 ana giriş vardır. • İnhalasyon (soluma ile) • Ağız yolu • Absorbsiyon (emilim ile) • Enjeksiyon

• • • alfa Beta Gama�� Özellikle açık radyoaktif kaynak kullanılan Nükleer Tıp laboratuarı başta olmak üzere; çeker ocak, tek kullanımlık eldiven ve koruyucu cam kullanılmalı, radyasyon alanında yemek yenmesi ve sigara içilmesi engellenmeli ve ağızla pipetleme yapılmamalıdır. Sadece radyoaktif ortamda kullanılmak üzere önlük ve ayakkabı tahsis edilmeli, keskin uçlu radyoaktif aletler için dayanıklı ve izolasyonlu çöp kutuları ayrılmalıdır.

BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ EMEL GÜRYELİ DİLDA YETMEN H. FANO BALCAL