NSANDA BOALTIM SSTEM Bbrek reter Mesane retra Can
İNSANDA BOŞALTIM SİSTEMİ
Böbrek Üreter Mesane Üretra Can.
Alt Ana toplardamarı Sağ Böbrek Topl. Aort Sol Böbrek Atar Üreter Leğen toplardamarları Mesane Üretra Leğen Atardamarı
İnsanda Boşaltım Sistemi • İnsanda boşaltım organları, bel hizasında bulunan bir çift böbrektir. • Böbrekte oluşturulan artık sıvı üreter yolu ile mesaneye(idrar kesesi)’ne verilir. • Mesanede biriktirilen idrar, üretra yolu ile dışarıya atılır.
Böbrek Zarı
Böbrek Zarı Korteks (Kabuk) Pelvis (Havuzcuk) (Öz) Medulla Malpighi Piramitleri
Öz Havuzcuk Malpighi Piramitleri Korteks
Böbrek Dıştan İçe 4 tabakadan oluşur. 1. 2. 3. 4. Böbrek zarı Kabuk(Renal Korteks) Öz (Renal Medulla) Havuzcuk(Renal Pelvis)
Nefron • Böbrekte bulunan her bir işlevsel birime nefron adı verilir.
Bowman Kapsülü Proksimal Tüp Distal Tüp KABUK Glomerulus Toplama Kanalı ÖZ Henle Kulpu
Glomerulus Götürücü Atardamar Bowman Kapsülü Proksimal Tüp Distal Tüp Henle Kulpu Getirici Atardamar Nefron Ana Atardamarı Henle Kulpu Toplama Kanalı Nefron toplardamarları
Nefron • Bir böbrekte 1. 000 kadar nefron bulunur. • Nefronlar günde 180 litre kadar sıvı süzülür. • Günde yaklaşık olarak 1, 5 litre süzüntü dışarı atılır.
Her Nefron 3 kısımdan oluşmuştur. 1. Glomerulus 2. Bowman Kapsülü 3. Boşaltım Kanalcıkları Proksimal Tüp Henle Kulpu Distal Tüp
Böbreğin Kabuk Bölgesinde; Bowman kapsülü, Glomerulus, Proksimal ve Distal tüp Bulunur. Böbreğin Öz Bölgesinde ise; Henle Kulpu ve Toplama kanalları bulunur. Bunların Bulunduğu bölgeye Malpighi Piramitleri adı verilir.
Proksimal Tüp Bowman Kapsülü Henle Kulpu Distal Tüp Toplama Kanalı
Glomerulus ve Bowman Kapsülü • Glomerulus, kılcal damarların oluşturduğu bir yumaktır. • Bowman kapsülü ise bu yumağı saran çift katlı epitel dokudan oluşmuş bir yarım küredir.
MALPİGHİ CİSİMCİĞİ
Glomerulus Kılcalları • Diğer kılcallardan belirgin derecede farklıdır, çünkü; – İki katlı hücre tabakasından oluşmuştur. – G. Kılcalları boyunca kan basıncı aynıdır. – İki atardamar arasında bulunurlar. – Tek yönlü sıvı hareketi vardır. – Glomerulustaki kan basıncı çok yüksektir.
? ? Nefron Nasıl İşlev Görür ? ? ?
Getirici A. D. Götürücü A. D. 1. Süzme 2. Emilim 3. Salgılama 4. Boşaltım Glomerulus Kılcalları Bowman Kapsülü Tüpçük Kılcalları Böbrek Toplardamarı İdrar Boşaltımı
Nefron kandaki zehirli maddeleri toplamak için 3 kademede çalışır. 1. Süzülme(Filtrasyon) 2. Geri Emilim(Reabsorpsiyon) 3. Salgılama(Sekresyon)
Boşaltım Ürünleri Süzülmüş Maddeler = - Geri Emilen Maddeler + Salgılananlar
Glomerulus dan Bowman Kapsülüne • Kan, glomerulus kılcallarından geçerken bowman kapsülü ile süzülür • Süzüntü, bowman kapsülüne geçer.
Götürücü Atardamar Glomerulus Süzüntü İçeriği: Mineraller, Su, Tuz, Üre, Amonyak Glikoz, aminoasitler, Kreatinin Süzüntü Distal Tüp Bowman Kapsülü Getirici Atardamar
Proksimal Tüp Besinler Kabuk(Korteks)
Proksimal Tüp • H+ iyonu ve NH 3 süzüntüye salgılanır. (p. H Dengesi için) • Çeşitli besinler ve iyonlar geri emilir. • Aktif Taşıma ile emilenler; – Glikoz, Aminoasit, Na+ • Pasif Taşıma ile emilenler; – HCO 3, K+, H 2 O
Proksimal Tüp • Süzüntünün hacmi azalır. • Fakat ozmotik yoğunluğu değişmez.
Henle Kulpu Kabuk(Korteks) Dış Medulla öz İç Medulla
Henle Kulpu • İnen ve çıkan kolu vardır. • İnen kolda; – Çevresindeki yoğun doku sıvısından dolayı, bol miktarda su ozmoz yolu ile emilir. • Çıkan kolda ise; – Suya geçirgen değildir. Fazla miktarda tuz doku sıvısına geçer.
Kabuk(Korteks) Dış Medulla ÜRE İç Medulla DİSTAL TÜP VE TOPLAMA KANALI
Distal Tüp • H+ salgılanır, HCO 3 - geri emilir. • Bir miktar su emilir. (ADH hormonu etkisi ile) • Bir miktar Na+ emilir. (aldosteron hormonu etkisi ile) • Bazı zehirli maddeler salgılanır.
• ADH(Antidiüretik Hormon) Su emilimini arttırır. • Aldosteron Na+ emilimini arttırır.
besinler Kabuk(Korteks) Dış Medulla Üre İç Medulla
(2011 -LYS)
(2010 -LYS)
Toplama Kanalı • Distal tüpteki süzüntü, toplama kanalına bırakılır. • Toplama Kanalı, süzüntüyü havuzcuk’a boşaltır. • T. K. ’da aktif taşıma ile bir miktar Na. Cl geri emilir. • Üre yoğunluğundan dolayı bir miktar üre pasif taşıma ile çevredeki doku sıvısına geçer.
Toplama Kanalı • Toplama Kanalından ozmoz ile su geri emilimi gerçekleşir. • (ADH hormonu etkisiyle) • Toplama Kanalının sonuna gelindiğinde süzüntü derişimi çok yüksektir.
Proksimal Tüp Distal Tüp Korteks Medulla
Eşik Değer • Maddenin kandaki normal değeridir. • Eğer bu değer aşılırsa eşik değeri aşan madde tamamen geri emilemez.
Böbreğin Düzenleyici Görevi • Böbrekler, beden içindeki belirli değerlerin belirli aralıkta kalmasını sağlar.
Böbrekler; ü ü p. H’ı düzenleme Su miktarını Düzenleme Tuz ve mineral miktarını Düzenleme Kan basıncını belirli bir aralıkta tutma Görevlerini üstlenir.
Böbrek Taşı • Yeterince su tüketilmemesi veya çeşitli maddelerin süzüntüde fazla bulunması sonucu pelviste meydana gelen çökeltilerdir.
Böbreklerin Diğer Görevleri 1) Gliserol, aminoasit gibi temel organik maddelerden glikoz sentezlemek.
2) Böbrek Kan Eritropoietin Kemik İliği Alyuvar Yapımı
Homeostazi (İç Denge) • Beden içindeki çeşitli fiziksel ve kimyasal değerlerin belirli bir aralıkta tutulmasıdır. • Homeostazi için belirli sistemler beraber çalışır.
Homeostazi’yi sağlayan sistemler • • • Sinir Sistemi Endokrin Sistemi Solunum Sistemi Boşaltım Sistemi Dolaşım Sistemi
Bedendeki Diğer Boşaltım Şekilleri • Ter bezleri ile su ve mineral atımı • Karaciğerde alyuvar yıkımı sonucu oluşan bilirübin maddesinin safra yoluyla ince bağırsağa verilmesi ve bu maddenin dışkı yolu ile atılması • Akciğerlerin CO 2’i dışarı atması
Karaciğerin Boşaltım ile İlişkisi • Karaciğer çok zehirli olan NH 3 maddesini üreye çevirir. • Ayrıca karaciğer toksik maddeleri etkisiz hale getirir.
Karaciğer toplardamarı Aort Karaciğer Atardamarı Kapı toplardamarı Üst Anatoplardamar
(2011 -LYS)
2013 -LYS
- Slides: 60