NSAN ANATOMSNE LKN GENEL TIBB TERMLER Ders 2
İNSAN ANATOMİSİNE İLİŞKİN GENEL TIBBİ TERİMLER (Ders 2 -3) YRD. DOÇ. DR. HAMZA SUCUOĞLU İGÜ. SBYO Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 1
Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 2
TANIMLAR • SAĞLIK • HASTALIK- BOZUKLUK • ENGELLILIK • ÖZÜRLÜLÜK • REHABILITASYON • ORTEZ • PROTEZ • ANATOMI Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 3
TANIMLAR SAĞLIK HASTALI K Dr. Hamza Sucuoğlu Sağlık, sadece hastalık ve sakatlık durumunun olmayışı değil kişinin bedenen ruhen ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir (DSÖ) Hastalık, beden veya zihinde meydana gelen, rahatsızlık, dert ve görev bozukluğuna yol açan belirli bir anormal duruma verilen isimdir 27/09/2018 4
TANIMLAR ÖZÜRLÜLÜK Bir bozukluk sonucu, normal tarzda ve normal kabul edilen sınırlar içinde aktiviteyi gerçekleştirme becerisindeki kısıtlık veya yetersizlik (DSÖ) Bir bozukluk veya özür nedeniyle yaşa, cinsiyete, sosyal ve kültürel faktörlere bağlı olarak kişiden beklenen rollerin kısıtlanması veya yerine getirilmemesi (DSÖ) REHABİLİTASY ON ENGELLİLİK Dr. Hamza Sucuoğlu İnsanın fizyolojik ve anatomik bozukluklarının medikal, cerrahi ve fiziksel yöntemlerle ve yardımcı cihazlarla tamamen veya kısmen giderilmesi ve hastanın fiziksel, ekonomik ve sosyal yönden mümkün olan tam 27/09/2018 bağımsızlığının sağlanmasıdır 5
TANIMLAR ORTEZ PROTEZ ANATO Mİ Dr. Hamza Sucuoğlu Ortez, işlevini kısmen veya tamamen kaybetmiş uzuvların performansını arttırmak ve daha fazla kullanılabilir hale getirmek amacıyla vücuda takılan yardımcı cihaz Protez, eksik bir organın yerini tutması, bir sakatlığı örtmesi için yapılan ve takılan yapay organ ya da parça İnsan, hayvan ve bitkilerin yapısını ve bu yapıyı oluşturan türlü organlar arasındaki ilişkileri araştıran, inceleyen bilim dalı Beden veya gövde yapısı ‘’Ana’’: çıkarmak, ‘’tome’’: kesmek 27/09/2018 6
Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 7
SORU- CEVAP Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 8
BU NEDIR? Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 9
ANATOMI • TIP VE SAĞLIK BILIMLERI DILININ TEMELIDIR • BU SAYEDE ORTAK BIR DIL BIRLIĞI SAĞLANMIŞTIR • ULUSLARARASI ÖZELLIK TAŞIR • 7500 -8000 KADAR ÖZEL TIP DILI (TERIMI) VARDIR • BUNUN %75 I ANATOMIDE GEÇER • LATINCE AĞIRLIKLIDIR Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 10
ANATOMİK TERMİNOLOJİ • GENEL TERMINOLOJI 1. Normal anatomik duruş 2. Anatomik düzlemler 3. Anatomik kesitler 4. Anatomik eksenler 5. Genel anatomik terimler • KEMIKLERLE ILGILI TERIMLER • EKLEMLERLE ILGILI TERIMLER • KASLARLA ILGILI TERIMLER • HAREKET SISTEMINE ILIŞKIN TANI VE TEDAVI TERIMLERI Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 11
ANATOMIK TERMINOLOJI NORMAL ANATOMİK DURUŞ (SİTUS) • İnsan vucudu ile ilgili yapılan tüm tanımlamalar belirli sabit bir pozisyonda duran insan üzerinde yapılır. • Bu duruşun özellikleri: karşımızda ayakta dik duran, yüzü bize dönük, gövdesi dik, ekstremiteleri aşağı doğru sarkık, avuç içleri ve ayakları öne bakan kişidir. • Bu duruş pozisyonuna normal anatomik duruş (situs) denir • Situs, organların, belirli noktaların tanımlanmasında önemlidir Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 12
ANATOMIK TERMINOLOJI ANATOMİK DÜZLEMLER (Planum) • PLANUM SAGITTALE (SAGITTAL DÜZLEM): Vücudun Tam Ortasından Geçerek Vücudu Sağ Ve Sol Olarak İki Eşit Parçaya Ayıran Düzlemdir • PLANUM FRONTALE (FRONTAL DÜZLEM) = PLANUM CORONALE: Yukarıdan Aşağıya Ve Alına Parelel Olarak Geçen Düzlemdir. Vücudu Eşit Olmayan Ön Ve Arka Bölümlere Ayırır • PLANUM HORIZONTALE (HORIZONTAL DÜZLEM) = PLANUM TRANSVERSUM: Yere Parelel Olarak Geçen Düzlemdir. Bu Düzlem Vücudu Üst Ve Alt Parçalara Ayırır Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 13
ANATOMIK TERMINOLOJI • ANATOMIK KESITLER Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 14
ANATOMIK TERMINOLOJI ANATOMİK EKSENLER (Axis) • AXIS TRANSVERSALIS: Yere paralel olarak sağdan sola yada soldan sağa geçen eksendir • AXIS VERTICALIS: Yukarıdan aşağıya yani baştan ayaklara doğru inen, yere dik eksendir • AXIS SAGITTALIS: Yere paralel olarak önden arkaya yada arkadan öne geçen eksendir Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 15
ANATOMİK TERMİNOLOJİ Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 16
ANATOMİK TERMİNOLOJİ Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 17
KEMİKLERLE İLGİLİ TERİMLER Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 18
KEMİKLERLE İLGİLİ TERİMLER • Facies: Yüz, (Eklem Yüzü) • Artikülaris: Eklem • Foramen: Delik • Situs (Cytus): Hücre • Calivaria: Kafa Tavanı • Kaput: Baş • Kranium: Kafa • Osteosit: Kemik Hücre • Oris: Ağız • Ossifikasyon: Kemikleşme • Nasi: Burun • Matrix: Kemik Hücreleri Arasındaki Sert Doku • Frontal: Alın • Os: Kemik • Maxilla: Üst Çene Kemiği • Periost: Kemiklerin Dış Zarı • Mandibula Alt Çene Kemiği • Breve: Kısa • Costa (Kosta): Kaburga • Longum: Uzun Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 19
KEMİKLERLE İLGİLİ TERİMLER • Vertebra: Omur Kemiği • Brachium: Kol • Lomber: Bel • Antebrakium: Ön Kol • Dorsal: Sırt • Klavikula: Köprücük Kemiği • Torakal: Göğüs • Servikal: Boyun • Sakrum: Sağrı Kemiği • Humerus: Kol • Radius: Ön Kol Döner Kemiği • Skapula: Kürek Kemiği • Ulna: Ön Kol Dirsek Kemiği • Koksiks: Kuyruk Kemiği • Karpi (Karpal): El Bilek • Sternum: Göğüs Kemiği • Metakarp: El Tarak Kemiği • Columna Vertebralis: Omurga • Manus: El Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 20
KEMİKLERLE İLGİLİ TERİMLER • Falanks: Parmak • Digitorium: Parmak • Pedis: Ayak • Thump: El Başparmağı • Tarsi/Tarsal: Ayak Bilek • Halluks: Ayak Başparmağı • Talus: Aşık Kemiği • Metatars: Ayak Tarağı • Femur: Uyluk • Fibula: Kamış Kemiği • Patella: Diz Kapağı • Tibia: Kaval • Kalkaneus: Topuk Kemiği • Koksa: Kalça Kemiği • İlium: Leğen Kemiği • İschii: Oturak Kemiği • Pubis: Çatı Kemiği • Pelvis: Kalça Kuşağı • Trokanter: Çıkıntı • Malleol: Ayak bileğinin iki yanındaki kabarıklıklar • Kruris: Bacak Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 21
Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 22
Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 23
Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 24
Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 25
Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 26
Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 27
Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 28
Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 29
SORU-CEVAP Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 30
BU NEDİR? Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 31
BU NEDİR? Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 32
EKLEMLERLE ILGILI TERIMLER • Articulatio (Art. ): Eklem • Bursa Mukoza: Ekleme Komşu Sıvı Kese • Discus: Disk • Labium: Dudak • Art. Humeri: Omuz Eklemi • Ligamentum (Lig. ): Eklem Bağları • Art. Cubiti: Dirsek Eklemi • Synovia: Eklem Sıvısı • Art. Radiocarpae: El Bilek Eklemi • Meniscus: Diz Eklemi Kıkırdak Diski • Art. Koksa: Kalça Eklemi • Cavitas: Eklem Boşluğu • Art. Genus: Diz Eklemi • Kondrosit: Kıkırdak Hücresi • Art. Talokruralis: Ayak Bilek Eklemi Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 33
Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 34
KASLARLA ILGILI TERIMLER • Musculus (M): Kas • Biceps: İki Başlı • Caput: Kas Başı • Triceps: Üç Başlı • Fascia: Kaslar Arasındaki Zar • Quadriceps: Dört Başlı • Tendon: kas Krişi • Origo: Kasın Başlangıcının Kemiğe Yapıştığı Yer • İnsertio: Kasın Son Kısmının Kemiğe Yapıştığı Yer Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 35
SORU- CEVAP Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 36
BU NEDİR? Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 37
HAREKET SISTEMINE ILIŞKIN TANISAL TERIMLER • Acut: Yeni Başlamış • Plana: Düzleşme • Chronic: Eskiden Beri Devam Eden • Valga: Eklem Açısının Büyümesi • Artroz: Eklem Bozukluğu • Vara: Eklem Açısının Küçülmesi • -it: İltihap (Artrit: Eklem İltihabı) • -pati: Bozukluk (Artropati: Eklem Bozukluğu) • Strain: İncinme • Kontraktür: Kasların Sürekli Kasılı Kalarak Kısalması Dr. Hamza Sucuoğlu • Deformite: Şekil Bozukluğu • Dislokasyon: Çıkık • Subluksasyon: Yarı Çıkık • Fraktür: Kırık • Atrofi: Kas Kütlesinin Azalması • Herni: Fıtık 27/09/2018 38
HAREKET SISTEMINE ILIŞKIN TANISAL TERIMLER • Lordoz: Omurganın Öne Doğru Eğikliği • Spondiloz: Omurga Dejenerasyonu, Omurga Kireçlenmesi • Kifoz: Omurganın Arkaya Doğrı Kamburluğu • Supra-: Üst • Skolyoz: Omurganın Yana Doğru Eğikliği • Talipes: Ayağın Doğuştan Şekil Bozukluğu • Multiple: Çok Sayıda • Tortikollis: Boyunda Eğrilik • Osteoartrit: Eklem Dejenerasyonu (Kireçlenme) • Paralizi: Felç Dr. Hamza Sucuoğlu • İnfra-: Alt • Pes: Ayak • Ark: Ayağın anatomik hatları • Planus: Düz • Cavus: Ayağın medial long. Arkının yüksek olması 27/09/2018 39
HAREKET SISTEMINE ILIŞKIN TANI VE TEDAVI TERIMLERI • Amputasyon: Ekstremitelerin Bir Düzeyden Kesilmesi • -plasti: İlgili Dokunun Plastik Ameliyatı (Miyoplasti: Kasın Plastik Ameliyatı) • Ankiloz: Eklemin Hastalığa Bağlı Hareketsiz Duruma Gelmesi • -liz: Yapışıklıkların Ameliyatla Açılması (Tenoliz: Tendon Yapışıklığı Açma) • Artrodez: Eklemin Ameliyat İle Hareketsiz Duruma Getirilmes • -alji: Ağrı (Artralji: Eklem Ağrısı) • -otomi: Kesilme (Osteotomi: Kemiğin Kesilmesi) • Krepitasyon: Eklem Sürtünmesiyle Çıkan Ses • -ektomi: Kesilip Çıkarılma (Ostektomi: Kemiğin Kesilip Çıkarılması) • -sentez: Birleştirilme (Osteosentez: Kırık Kemiklerin Ameliyatla Birleştriilmesi) Dr. Hamza Sucuoğlu • Kallus: Kırık Kemiğin İyileşme Dokusu • Hematom: Kan Birikintisi • Spazm: Kasın Normal Dışı Kasılması • Spastisite: Kasın İstemsiz Sertliği 27/09/2018 40
Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 41
TEŞEKKÜRLER Dr. Hamza Sucuoğlu 27/09/2018 42
- Slides: 42