NROLOJK HASTALIKLARDA BESLENME 1 Alzheimer Hastal Serebral korteks

NÖROLOJİK HASTALIKLARDA BESLENME 1

Alzheimer Hastalığı Serebral korteks, hipokampüs ve subkortikal bölgelerde nöron kaybı ve metabolik aktivitede azalma ile birlikte kişide hatırlama, konuşma ve duyguları etkileyen ilerleyici bir dejeneratif hastalıktır. 2

Etiyoloji? Hastalığın gelişiminde; amiloid öncüsü protein(amyloid precursor protein) sentezindeki farklılaşma sonucu aşırı ß amiloid üretimi veya toplanması veya hücre dışında eriyemeyip plak oluşturmasının etkili olduğu düşünülmektedir. 3

Alzheimer Hastalığı Risk Faktörleri • İleri yaş: Yaş ilerledikçe (>65 yaş, her 5 yılda 2 x) • >65 yaş %5 -8 • >75 yaş %20 • >85 yaş %50 • Aile hikayesi • Lipoprotein Apo E 4 • Down sendromu • Kronik inflamatuar hastalıklar 4

Alzheimer Hastalığı Klinik Bulguları 3 evrede incelenir Erken Evre Orta Evre İleri Evre ! Evreler arasında yıllar geçebilir 5

Tedavi Günümüzde hastalığın tedavisi bulunamamıştır. Hastalık semptomlarının ortaya çıkışını yavaşlatmak ve kişinin yaşam kalitesini arttırmak amaçlanır. • İlaç Tedavisi (Kolinesteraz İnhibitörleri: donepezil, rivastigmine, galantamine and tacrine) • Psikososyal Tedavi • Antienflamatuar Tedavi (? ) • Antioksidan Tedavi 6

Alzheimer Malnütrisyon Riski? • BKI si normal değerlerde olan bireyler de dahil olmak üzere, yaşlı bireylerde malnütrisyon riskini Mini Nutritional Assesment ile en doğru şekilde saptandığını göstermiştir. Spaccavento et al. Archives of Gerontology and Geriatrics (2008) 7

Sonuç: Önemli olan nokta; bireysel farklılıkları da göz önünde bulundurup, gen, çevre ve diyet faktörleri ile oluşan kompleks yapıyı bir bütün halinde ele alarak bireylerin yararına kullanabilmektir. 8

Parkinson Hastalığı (Parkinson’s Disease) 9

James Parkinson • Parkinson hastalığı nedenleri henüz tam olarak ortaya konamamış nörodejeneratif bir hastalıktır. % 80 Dopamin Üreten hücre kaybı 10

Semptomlar Başlangıç sinsidir. • Bir ekstremitede keçeleşme • Hantallık • Azalmış yüz ifadesi • Tremor • El yazısında güçlük • Yürürken azalmış kol sallanması • • • Hareketlerde yavaşlama Ses volümünde azalma Yorgunluk Azalmış koku duygusu Yavaş göz kırpma Depresyon 11

Tedavi • İlaç tedavisi; • Cerrahi tedavi: • Diyet tedavisi: 12

Diyet tedavisi: Amaçları; • Beslenme yetersizliklerini erken saptamak, • Yeme ve yutma ile ilişkili güçlüklere pratik çözüm bulmak, • Arzu edilmeyen ağırlık artışı ve azalışlarını önlemek • İlaç tedavisinin beslenme üzerine olan yan etkilerini azaltmak, • Hastalığın seyri sırasında beslenme durumunu izlemek 13

Diyet Tedavisi • Diyetin enerji içeriği bireyin gereksinmesini karşılayacak düzeyde olmalıdır. • Vitamin-mineral ek verilirken L-dopanın etkisin azalttığı için B 6 verilmemesi gerekir. • Alkol-kafein alımı ↓ 14

Diyet Tedavisi • Proteinli besin tüketiminde dikkatli olunmalı Yüksek protein alımı, özellikle nötral aminoasitler (fenil alanin, tirozin, triptofan) L-dopanın emiliminde yarışa girerek etkinliğini azaltır. İlaç- Proteinli besin alımı ayrı zamanlarda alınmalı mide parazisi varlığı da göz önüne alınarak en az 2 saat fark olması gerekli 15

Parkinson için riskli gruplara önerilen antioksidan besin destekleri: Beta karoten D-alfa-tokoferol süksinat C vitamini Coenzim Q 10 NADH N-asetilsistein Çinko Selenyum 30 mg/gün 600 IU/gün 4 g/gün 200 mg/gün 10 mg/gün 500 mg/gün 30 mg/gün 200 mcg/gün Oral, günde 2 doza bölünerek (sabah-akşam) önerilmekte. 16

Multiple Skleroz (MS) • Santral sinir sisteminin dejeneratif otoimmün hastalığı 17

Etiyoloji Bozulmuş otoimmün yanıt Genetik Multiple Skleroz Yaş Çevresel Etki 18

Klinik özellikleri • Başlangıç semptomları • Duyusal semptomlar • Motor semptomlar • Görme kaybı • Mental değişiklikler 19

Tedavi • İlaç tedavisi -Kortikosteroidler -İmmünsupresif ajanlar * Bulantı, kusma, diyare * Ağırlık artışı, iştah artışı • Yatak istirahati sonrasında fizyoterapi-fiziksel aktivite 20

Beslenme tedavisi • Antioksidan tedavi? (E vitamini, Selenyum) • Diyet yağının çeşidi? (Linoleik asit, n-3 yağ asitleri, doymuş yağ) • Gluten? 21

Obezite • Enerji harcamasında azalma, yorgunluk, hareket azlığı, • Fazla besin alımı *Sağlıklı beslenme ilkeleri • Kortikosteroit tedavi!!! *Menü planlaması ve kontrolü *Alkol, şeker, yağ alımı kontrolü Hastanın *Konstipasyon? beslenme Barsak durumunun takibi Yeterli sıvı alımı Posa alımı FA düzeyi 22

Malnütrisyon Hastalığın ilerlemesiyle; • Kas gücü azalması- çabuk yorulma • İştah kaybı • Az az, sık yeme • Disfaji • • • Hastanın beslenme durumunun takibi Bitkisel sıvı yağ tüketiminin arttırılması Yağlı tohum tüketimi Tam yağlı süt ürünlerinin kullanımı Yutma kolaylığı sağlayacak yumuşak gıdalar Vitamin desteği Beslenme destek ürün kullanımı 23

Motor Nöron Hastalığı (MNH) • Motor nöronların progresif dejenerasyonu ile ilişkilidir. • Duyusal nöronlar genellikle etkilenmediği için hastalar durumlarının farkındalar. 24

Hastalığın 3 tipi vardır. 1. Progresif bulbar palsi 2. Progresif muscular atrofi 3. Amyotrofik lateral skleroz (ALS) 25

Amyotrofik Lateral Skleroz (ALS) Amyotrofik lateral skleroz erişkinlerde en sık görülen motor nöron hastalığı formudur 26

Beslenme ve MNH • Tek başına yemek yiyebilme? • Çiğneme ? • Yutma ? Hastaların tat alma veya koku duyularında kayıp olmadığı unutulmamalıdır!! • İştah kaybı? • Depresyon ? • Enteral beslenme- PEG 27