NOWE WIZIENNICTWO ZMIANY 2010 Warszawa stycze 2010 PODZIA

NOWE WIĘZIENNICTWO ZMIANY 2010 Warszawa, styczeń 2010

PODZIAŁ ORGANIZACYJNY SŁUŻBY WIĘZIENNEJ Liczba jednostek organizacyjnych OISW – 15 AŚ – 70 ZK – 87 w tym: • OZ – 35 • Oddziały tymczasowego zakwaterowania skazanych – 9 • Domy dla matki i dziecka – 2 • Szpitale przy AŚ/ZK - 14

PODZIAŁ ORGANIZACYJNY SŁUŻBY WIĘZIENNEJ Liczba jednostek organizacyjnych OISW – 15 AŚ – 70 ZK – 87 w tym: • OZ – 35 • Oddziały tymczasowego zakwaterowania skazanych – 9 • Domy dla matki i dziecka – 2 • Szpitale przy AŚ/ZK - 14

STOSUNEK LICZBY FUNKCJONARIUSZY DO LICZBY OSADZONYH W WYBRANYCH KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ NA KONIEC 2008 R. Kraj Liczba pracowników Liczba osadzonych Stosunek liczby pracowników do liczby osadzonych Szwecja ~ 5. 000 4. 762 1 : 0, 95 Anglia + Walia ~ 48. 000 83. 240 1 : 1, 73 Węgry 7. 843 14. 983 1 : 1, 91 Czechy 10. 376 20. 727 1: 1, 99 Rumunia ~ 12. 500 26. 212 1 : 2, 09 Austria 3823 8248 1 : 2, 16 Litwa 3400 7800 1 : 2, 29 Polska 27. 958 83. 152 1 : 2, 97

STRUKTURA ZATRUDNIENIA W SŁUŻBIE WIĘZIENNEJ (STAN NA 30. 09. 2009) Ogółem: 28. 505 zatrudnionych pracownicy 1. 216 funkcjonariusze 27. 289 mężczyźni 80, 61% kobiety 19, 39% Wykształcenie kadry wyższe 45, 60% średnie 54, 01% bez matury 0, 38%

RUCH OSADZONYCH PRZELUDNIENIE W dniu 4 stycznia 2010 r. w polskich ZK i AŚ przebywało łącznie 83. 778 osadzonych, z czego 2. 185 w warunkach przeludnienia [liczba osadzonych] Przez polskie więzienia przechodzi rocznie:

SAMOBÓJSTWA WYBRANE KRAJE UE Kraj Liczba samobójstw w osadzonych 2008 r. na 31. 12. 2008 W POLSCE Na 10 tys. osadzonych Hiszpania 19 61. 761 3, 0 Węgry 7 14. 748 4, 6 Polska 39 83. 152 4, 7 Litwa 4 8. 200 4, 8 Czechy 13 20. 502 6, 3 Austria 6 8. 248 7, 2 Anglia + Walia 61 83. 000 7, 3 Słowacja 7 8. 304 8, 3 Włochy 50 58. 000 8, 5 Szwecja 6 4. 762 12, 5 Dania 5 3. 415 14, 6 próby udaremnione samobójstwa dokonane

NOWE WIĘZIENNICTWO ZMIANY 2010 BEZPIECZEŃSTWO OCHRONA RESOCJALIZACJA

NOWE WIĘZIENNICTWO – ZMIANY 2010 Konieczność reformy spowodowana jest zdiagnozowanymi problemami polskiego więziennictwa Ø przeludnieniem jednostek penitencjarnych Ø samobójstwami, samouszkodzeniami, napaściami na funkcjonariuszy Ø niebezpiecznymi kategoriami osadzonych z przestępczości zorganizowanej i „grup ryzyka” Ø przestarzałą strukturą organizacyjną więzień Ø ograniczonymi Państwa środkami finansowymi w budżecie

NOWE WIĘZIENNICTWO – ZMIANY 2010 Oczekujemy, że przygotowany i wdrażany już do realizacji pakiet zmian organizacyjnych, przyniesie w konsekwencji: Ø unowocześnienie sposobu zarządzania jednostkami penitencjarnymi Ø poprawę efektywności funkcjonowania ochrony Ø zwiększenie bezpieczeństwa jednostek Ø racjonalizację wykorzystania potencjału kadry Ø lepszą diagnozę i selekcję osadzonych z grup ryzyka Ø redukcję nastrojów agresywności i klimatów samobójczych

NOWE WIĘZIENNICTWO – ZMIANY 2010 Realizowane i projektowane zmiany dotyczyć będą przede wszystkim najpowszechniejszego i najważniejszego elementu więziennictwa, jakim jest podstawowa jednostka penitencjarna – zakład karny i areszt śledczy: Ø struktura organizacyjna ukształtowana w drugiej połowie lat pięćdziesiątych w generalnych rozwiązaniach jest aktualna do dzisiaj Ø jej dalsze funkcjonowanie w zastanej formie wykazuje oczywiste braki i postępujący spadek efektywności Ø powoduje nieracjonalne wydłużenie drogi decyzyjnej i obiegu informacji Ø spycha na drugi plan realizację podstawowych celów SW jakimi są wykonanie kary pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania

AKTUALNA STRUKTURA PODSTAWOWEJ JEDNOSTKI PENITENCJARNEJ DYREKTOR Z-CA DYREKTORA dział ewidencji dział penitencjarny Z-CA DYREKTORA dział ochrony samodzielne stanowiska OSADZENI dział finansowy dział kwatermistrzowski służba zdrowia

PROPONOWANE ROZWIĄZANIE TO ODDZIAŁY PENITENCJARNE Oddział penitencjarny – wydzielona część zakładu karnego z oddzielną, specjalnie dobraną kadrą obsługującą poszczególne grupy osadzonych dobranych według takich kryteriów, jak stopień demoralizacji, stwarzane zagrożenie społeczne, podatność na resocjalizację itp. . . to obszar działań w zakładzie karnym lub areszcie śledczym obsługiwany kompleksowo przez mobilne zespoły funkcjonariuszy i pracowników kierowany bezpośrednio przez zastępcę dyrektora jednostki Aktualnie osadzeni są sklasyfikowani i osadzeni w oddziałach mieszkalnych i obsługiwani centralnie w skali jednostki, poza kategorią „N” i oddziałami terapeutycznymi.

NOWA STRUKTURA JEDNOSTKI Z ODDZIAŁAMI PENITENCJARNYMI ELIMINACJA SZCZEBLA POŚREDNIEGO W KONTAKTACH Z OSADZONYMI DYREKTOR ADMINISTRACJA samodzielne stanowiska ODDZIAŁ PENITENCJARNY Z-CA DYREKTORA Z PERSONELEM ODDZIAŁU OSADZENI dział ewidencji dział kwatermistrzowski dział finansowy dział ochrony służba zdrowia

ODDZIAŁ PENITENCJARNY TO: Mniejsze, komplementarne zespoły funkcjonariuszy, bez szczebli pośrednich, mogą szybciej i skuteczniej reagować na wszystko, co dzieje się w zakresie ich działania, na każde pojawiające się zagrożenie, na wszelkie niepokojące zachowania osadzonych wzrost efektywności merytorycznej i formalno-organizacyjnej w zakresie realizowanych zadań ze szczególnym uwzględnieniem „rozpoznania” osadzonych aktualnie większość informacji przechodzi przez szczebel pośredni, co wydłuża czas reakcji i prowadzi czasem do zniekształcenia rzeczywistej sytuacji.

ODDZIAŁ PENITENCJARNY TO: Do bezpośredniej pracy z osadzonymi skierowana zostanie większa liczba funkcjonariuszy i pracowników, a zmiany w obowiązujących przepisach obejmą zmodyfikowane procedury postępowania w zakresie takich zdarzeń jak bójki, pobicia, samobójstwa, samoagresje osadzonych, napaści na funkcjonariuszy podnosi poziom bezpieczeństwa jednostki, funkcjonariuszy i samych osadzonych aktualnie brak jest jednolitych procedur w zakresie działań profilaktycznych przeciwdziałających niepożądanym zachowaniom, a istniejące powstawały w różnym okresie czasu

OBIEG INFORMACJI W JEDNOSTCE UPROSZCZENIE SPOSOBU PODEJMOWANIA DECYZJI Aktualna struktura Informacja Oddział penitencjarny Informacja osadzony wychowawca oddziałowy Z-ca Kierownika D. O. Z-ca Kierownika D. P. Kierownik D. O. Kierownik D. P. Odprawa penitencjarnoochronna Decyzja Z-ca Dyrektora Dyrektor Legenda: różne typy informacji

WYPADKI NADZWYCZAJNE Wydarzenia nadzwyczajne w instytucjach totalnych typu zakład karny czy areszt śledczy, takie jak: agresja osadzonych, samobójstwa, próby samobójcze to zdarzenia immanentnie wpisane w charakter tej instytucji Ø oddziały penitencjarne nie wyeliminują ich do końca, jednak zmniejszą prawdopodobieństwo ich zaistnienia Ø wprowadzanie nowej struktury nie grozi czasowym wzrostem wypadków nadzwyczajnych wymienionych wyżej (doświadczenia białostockie)

KIEDY I GDZIE ZACZYNAMY? Etap I – od maja 2010 r. obejmie następujące jednostki: ZK / AŚ 7 jednostek okręgu białostockiego ZK nr 1 Grudziądz, AŚ Inowrocław AŚ Wejherowo, AŚ Elbląg ZK Wojtkowice, ZK Zabrze, AŚ Katowice ZK Czarne, ZK Wierzchowo, OZ w Dąbrowie / AŚ Koszalin AŚ Kielce, ZK Tarnów, ZK Pińczów ZK Opole Lubelskie, AŚ Lublin ZK Garbalin, ZK nr 1 Łódź ZK Barczewo, ZK Iława, AŚ Olsztyn ZK nr 1 Strzelce Opolskie, ZK Nysa AŚ Zielona Góra, ZK Gębarzewo ZK Rzeszów AŚ Szczecin, ZK Stargard Szczeciński ZK Żydkowice, AŚ W-wa Białołęka AŚ Jelenia Góra, ZK Głogów

KIEDY I GDZIE ZACZYNAMY? Etap II – od października 2010 r. Pozostałe jednostki Służby Więziennej o pojemności powyżej 200 osadzonych

NATURALNY IMPULS MODERNIZACYJNY Pełna realizacja koncepcji oddziałów penitencjarnych w 2010 roku stanowi jednocześnie silny impuls modernizacyjny w wielu obszarach funkcjonowania Służby Więziennej: Ø zmienia koncepcję ochrony jednostek ze statycznej na dynamiczną Ø uelastycznia strukturę Centralnego Zarządu inspektoratów SW pozostałych szczebli Służby Więziennej zarządzania tj. i okręgowych Ø wymusza jakościową zmianę systemu kontroli w Służbie Ø daje nowy punkt odniesienia dla systemu szkolenia funkcjonariuszy i pracowników Ø przyspiesza proces standaryzacji stanowisk w skali Służby, wspomaga procesy racjonalizacji kosztów jej funkcjonowania

NOWE WIĘZIENNICTWO ZMIANY 2010 BEZPIECZEŃSTWO OCHRONA RESOCJALIZACJA