NORTON TEOREM Norton teoremi kompleks devreleri bir akm
NORTON TEOREMİ • Norton teoremi kompleks devreleri bir akım kaynağı ve buna bağlı paralel bir dirence indirgeyerek eşdeğer devre oluşturulması yöntemiyle devre çözümünü sağlar. • Norton teoreminde eşdeğer devre oluşturulurken devredeki gerilim kaynakları kısa devre, akım kaynakları açık devre edilir.
• Aşağıdaki devreyi Norton Teoremi ile çözerek eşdeğer devreyi ve devreyi çözümü öğrenelim.
• Yukarıdaki devrede A ve B noktaları arasındaki RL direncinin akım ve gerilimini Norton eşdeğeri ile bulalım. • Öncelikle RL direncini devreden çıkarıp A ve B noktaları arasını kısa devre yapalım. Devre aşağıdaki gibi olacaktır.
• A ve B noktaları arasındaki yükü çıkarıp noktalar arasını kısa devre yaptığımızda yukarıdaki gibi bir devremiz oluyor. Bu devrede iki gerilim kaynağı bulunmaktadır. Her iki gerilim kaynağından çekilen akımı bularak devrenin toplam akımını bulacağız. Bunun için öncelikle Yeşil çizgilerle gösterilmiş devrede I 1 akımını bulalım: • I 1=V 1/R 1
• Şimdi mavi çizgilerle belirtilen alandaki I 2 akımını bulalım: • I 2=V 2/R 2 • Bu akımların toplamı bize Norton akımını verir. Yani IN = I 1 + I 2 • Şimdi eşdeğer direnci bulmak için devredeki gerilim kaynaklarını kısa devre ediyoruz. Devre aşağıdaki gibi olacaktır.
• Şimdi bu devrede toplam direnci buluyoruz. Bu direnç Norton direncine eşittir. Yani; • RN = 1 / R 1 + 1 / R 2 • Eşdeğer direnci de bulduktan sonra şimdi norton eşdeğer devremizi kurabiliriz
Yukarıda görüldüğü gibi Norton Eşdeğer devresi bir akım kaynağı bu akım kaynağına paralel bir eşdeğer direnç ile kurulmaktadır. Yukarıdaki eşdeğer devrede akım kaynağının (IN) ve eşdeğer direncin (RN) değerlerini yukarıda bulduk
Şimdi bu devrede A ve B uçlarından daha önce çıkardığımız yük direncini bağlayarak yük direncinin akım ve gerilimini kolaylıkla bulabiliriz.
• Yukarıdaki devrede RN ve RL eşdeğer dirençlerini bulabilir ve böylece yük gerilimini bulabiliriz. Eşdeğer direnç RE=1/RN + 1/RL • Yük voltajı VL=INx. RE • Yük Akımı IL=VL/RL • Bu şekilde Norton Teoremi ve Eşdeğer devresi kullanılarak yük akımı ve voltajı bulunmuş olur.
- Slides: 10