Nihat BLBL STANBUL2002 Nihat BLBL LDERLK Out of
Nihat BÜLBÜL
İSTANBUL-2002 Nihat BÜLBÜL
LİDERLİK “ Out of Crisis”(Krizden Çıkış) adlı kitabında Edward Deming’e göre : Liderliğin olmadığı bir yerde “Kalite”den bahsetmek tarihsel bir hata olacaktır. Nihat BÜLBÜL
L İ D E R L İ K Nihat BÜLBÜL Ortak amaçlar için birleşen insanları, amaçları gerçekleştirmek için güdüleme ve etkileme sürecidir ve herşeyden önce bir sanattır. belli amaçları başarmaya doğru, birey ve küme olarak insanların davranışını etkilemeyi içeren bir etkinliktir. belli bir durumda, bireylerin ya da bir kümenin amaçlarını gerçekleştirmeye yönelik çabalarını etkileme sürecidir. belli bir durumda, grubun(kümenin) görevlerini başarmasına gönüllü katkıda bulunmaları için grup üyelerine bireysel etkiyi içeren akılcı ve kararlı bir yaklaşım sürecidir.
1930’lu yıllardan itibaren dünyanın çeşitli ülke ve araştırma merkezlerinde devam eden liderlik araştırmaları sonuçlarının toplamında genel çizgileriyle liderlik, 1. Kendisini izleyenlerden daha yüksek kişilik özellikleri gerektirmektedir. • daha zeki olmalıdır. Bilişsel güç, Özgüven, Cesaret Karar verme İzleyenlere yönelim, Girişim gücü, Güdülenme Etik değerlere önem verme Vizyon geliştirebilme Nihat BÜLBÜL • kendisini değerlendirebilmeli ve güvenebilmelidir. • Verdiği kararlar sorunları çözmede yeterli ve kesin olmalıdır. • İzleyenlerle daha iyi iletişim ve ilişki kurabilmelidir. • gerçekleştirilecek görevlerde daha yeterli olmalıdır. • amaçlara daha çok ilgi duymalı , benimsemeli ve çabalarında başarıya ulaşmak için daha çok güdülenmelidir. • izleyenlerin gücünü daha iyi değerlendirmelidir. • Yeni amaçlar ve yeni yöntemler bulmaya gönüllü ve cesur olmalıdır.
2. Bütünr liderler için tek bir yetenek kalıbı ya da kişisel özellikler listesi yoktur. 3. Liderlik, toplumdan topluma, örgütten örgüte, gruptan gruba, görevden göreve, durumdan duruma değişik kişilik özellikleri istemektedir. 4. Liderler için vazgeçilmez sayılan kimi özellikler, lider olmayanlarda da bulunabilir. 5. Liderde bulunması gereken kimi özellikler eğitim yoluyla kişiye kazandırılabilir. Nihat BÜLBÜL
LİDER kendisini izleyenlerin kendisine yaptığı etkiden daha fazlasını onlara yapabilen kişidir. Bir amacı gerçekleştirmek üzere bir araya gelen insanların içinden birisi diğerlerine oranla onlara daha çok etkide bulunabiliyor ise o kişi insanların lideri olmaktadır. Nihat BÜLBÜL
LİDER; y. Değişmeyle ilgilenir, Yöneticilerin seçenekleri sınırladıkları, eski örnekleri izledikleri durumlarda yeni yaklaşımlar geliştirebilir. y. Vizyon sahibidir. y. Yönetici olmayabilir. y. Yönlendiricidir ve kişisel erkini kullanır. yİzleyenlere ve amaçlara yönelmiştir. y. Kendisini izleyenleri motive eder ve mücadele ruhu aşılayarak moral değerler yaratır. yİzleyenlerin ortalama etkisinden daha çoğunu onlara yapıp, bağlılıklarını sağlayarak başa geçmiştir. y. Paylaşılmış amaca dayalı gücü vardır. y. Kararlı, çalışkan ve kendisine güvenir. y. Davranışlarında ve kararlarında tutarlıdır. y. Sorumlulukları gönüllü olarak üstlenir. İşlerini bir zorunluluk ve yük olarak görmez. Nihat BÜLBÜL
y. Zeka, kavramsal düşünme, yaratıcılık, incelik ve diplomatlık, etkileyici konuşma ve ikna edebilme, örgütleme ve sosyal becerilere sahiptir. y. Riske girmeyi, fırsat ve ödülleri yüksek tutmayı tercih ederler. yİzleyenlere doğrudan, sonuç alan ve etkileyici mesajlar gönderir. y. Empatik yollarla, sezgileriyle insanların önce düşünce ve duyguları, sonra eylemleri ile ilgilenir. y. Gerektiğinde çok uzun süre tek başına bir fikri savunabilir ve tek başına bir eylemi gerçekleştirebilir. y. Genellikle kendilerini başkalarından, çevreden farklı algılar, bir örgütte, bir işte çalışabilir, ancak asla o işe ve örgüte ait değildir. y. Duygu dünyası çok zengindir. Bütünleşmek ve nefret etmek gibi çok güçlü duyguları ile çevresini etkiler. Nihat BÜLBÜL
p. Bir kuruluşun başında bulunan, emrindeki personeli istenilen hedefe götürmek için çalıştırabilen, emir ve kumanda edebilen kişidir. p. Lider olmayabilir. p. Yasal gücünü kullanır, ödül ve cezaya dayalı gücü vardır. p. Sermaye sahibi ya da yönetsel erk tarafından atanır. p. Yönetici, yapıyı koruma ile ilgilenir ve kişisel olmayan yönetsel amaçları benimser. p. Denetler, düzenler, eşgüdümler. p. Saptanmış amaçları gerçekleştirmek için, çalışanlara biçimsel görevleri yaptırmaya çalışır. Nihat BÜLBÜL
“VERİLMİŞ YETKİNİZİ” ancak, etkileyebilirseniz “KAZANILMIŞ YETKİYE” dönüştürebilirsiniz. p. Astlarıyla dolaylı olarak iletişim kurar. p. Varolanı koruma güdüleri, riske girme arzularına ket vurur. p. Olayların, durumların nasıl geliştiğini anlamaya çalışırlar. Nihat BÜLBÜL
ÖRGÜTLERDE LİDERLİĞE GEREKLİLİK • Örgütler ne denli özenle kurulursa kurulsun, işgörenler ne denli özenle seçilirse seçilsin kusursuz çalışamazlar. İşgörenler doğaları gereği örgütsel amaçları gerçekleştirmek için çoğu kez bir başkasının etkisini ararlar. • İşgörenler arasındaki ilişki ve etkileşim kimi zaman örgütün birliğini bozacak ve amaçların gerçekleşmesini engelleyecek boyutlara ulaşabilir. • Örgüt toplumsal açık bir sistem olarak çevresi ile sürekli etkileşim içindedir. Çevredeki hızlı değişim kimi kez örgütün yaşamını yitirmesine yol açacak boyutlara ulaştığında örgütün kurtarılması, yaşatılması yöneticilerin göstereceği liderlik niteliklerine bağlıdır. • Örgütlerin yaşamını sürdürmek, etkililiğini yükseltmek için gösterdikleri bir modele bağlı olmayan büyüme eğilimleri sonucu alt sistemler dengelerini yitirirler. Nihat BÜLBÜL
ÖRGÜTSEL LİDERLİK Nihat BÜLBÜL Liderlik özellikleri ile yönetici özelliklerinin olumlu biçimde birleşimidir.
YÖNETİMDE DENGEYE ULAŞMANIN BEŞ YOLU • Gösterişe sapmadan başkalarına hizmet etmek, • Gerçek fedakarlık; gururu bir yana bırakmak, • Sağlıklı olmak, • Tüm kişiliği eğitmek, • Çevreye duyarlı ve uyanık olmak, Nihat BÜLBÜL
TKY UYGULAMASINDA LİDER İÇİN 7 ALIŞKANLIĞI Alışkanlık 1: Proaktif ol. Alışkanlık 2: Zihinde bir sonuçla başla. Alışkanlık 3: İşleri sıraya koy. Alışkanlık 4: “Kaybeden Yok” diyerek düşün. Alışkanlık 5: Önce anla sonra anlaşılmayı bekle. Alışkanlık 6: Sinerji yarat. Nihat BÜLBÜL
Toplam Kalite Liderliği “Toplam Kalite Liderliği, organizasyonun temel süreçlerini değerlendirmek ve iyileştirmek için bugün ve gelecekte tüm çalışanların bilgilerinin ve sayısal yöntemlerin etkili ve yaygın olarak kullanılmasıdır. ” Nihat BÜLBÜL
TKY Uygulamasında Önemli Kavramlar Kalite odaklılık Müşteriler / Son kullanıcılar Genişletilmiş süreç Süreç iyileştirme Nihat BÜLBÜL
DİRENÇLER • • • Biz farklıyız… Biz zaten TKY uyguluyoruz. TKY’de bu yılın modası. . İşim başımdan aşkın… Sıfır hataya yalnızca daha çok çalışılarak ulaşılabilir. TKY birçok organizasyonda başarısızlığa uğramakta Nihat BÜLBÜL
SİSTEM HATALARINI DÜZELTME “ Hatalı ürünlerin %98’inde sorumlu olan çalışanlar değildir. Onların içinde çalışmaya zorlandıkları kusurlu sistemlerdir. Dolayısıyla yöneticilerdir. ” W. Edwards Deming Nihat BÜLBÜL
Toplam Kalite Liderinin Güç Kaynakları Tutamayacağınız Söz Vermeyin. Doğru yolda anlamlı sözler ve kararlar verin ve bunları ekibinizle paylaşın. Bilginizi kullanın ve vereceğiniz sözler için seçiçi olun. Nihat BÜLBÜL
Toplam Kalite Liderinin Güç Kaynakları Verdiğiniz sözleri bütünlüğünüzün ve bağımsızlığınızın bir göstergesi olarak kabul edin. Unutmayın ki ilişkilerinde başarılı olmanızın temelinde kişisel bütünlük yatar. Nihat BÜLBÜL
Liderliği Yok Edebilecek Davranışlar 1: İş Yapmadan Refah • Fedakarlık kazanmak, yapmadan • Hırs, • Kısa yoldan çıkar sağlama hayali, • Sistemi geliştirmemek, bağımlı bir hayat sürmek, Nihat BÜLBÜL • Davranışlarda tutarsızlık, v. b.
Liderliği Yok Edebilecek Davranışlar 2: Vicdan olmadan çıkar • Benim bu iştem çıkarım ne? • Bu iş benim hoşuma gidecek mi? • İşimi kolaylaştıracak mı? • Ben her şeyi hakettim. • Buralara gelinceye kadar çok çektim, onlar da çeksinler. • Kanun benim. • Buranın sahibi benim. Nihat BÜLBÜL
Liderliği Yok Edebilecek Davranışlar 3: Ahlak olmadan iş • Ahlak kişiye özel olmaz. • Ahlaki değerler toplumdaki çoğunluğa hizmet eden değerlerdir. • Yasalara uymamak için kendince akılcı yalanlar söylemek. Nihat BÜLBÜL
Liderliği Yok Edebilecek Davranışlar 4: İnsanlık olmadan bilim • Bilim yalnızca teknoloji ve teknikten ibaret değildir. • İnsanlık göz ardı edilirse, insani ilerleme gerçekleşemez. • Günümüzde çok yoğun teknolojik yenilikler olmasına rağmen, eski eşitsizlikler ve adeletsizlikler hala yanıbaşımızdadır! “Belki de evrim geçirmemiş olan tek doğru, doğal yasa ve ilkelerdir, yani pusuladaki gerçek kuzeydir. Bilim ve teknoloji, geri kalan hemen herşeyin çehresini değiştirmiştir. Oysa zaman geçse de temel değerler değişmez. ” Stephen R. COVEY Nihat BÜLBÜL
Liderliği Yok Edebilecek Davranışlar 5: İlke Olmadan Liderlik • Eğer ilkeniz yoksa gerçek kuzeyiniz yok demektir. • Sürekli günü yaşarsınız, yarını düşünemezsiniz çünkü rotanızı esen rüzgarın yönü belirler. • Bir gün gelir ya batarsınız ya da karaya oturursunuz. • Bireysel vizyonu olmayan bir yönetici vizyona sahip bir organizasyonda kaybolur. Nihat BÜLBÜL
SAĞLIKSIZ ORGANİZASYON ÖZELLİKLERİ 1. SADECE EN ÜST SEVİYEDEKİ YÖNETİCİLER AMAÇLARI BENİMSEMİŞTİR. 2. SORUNLAR GİZLENİR, SAPTIRILIR VEYA İŞ DIŞI ORTAMLARDA TARTIŞILIR. 3. SORUNLARIN ÇÖZÜMÜNDEN ÇOK ŞEKLE ÖNEM VERİLİR, RESMİYET VE NEZAKET ESASTIR. 4. ÜST SEVİYE YÖNETİM HER TÜR KARARI KENDİSİ ALMAYA ÇALIŞIR. 5. LİDERLER KENDİLERİNİ YALNIZ HİSSEDERLER Nihat BÜLBÜL
SAĞLIKSIZ ORGANİZASYON ÖZELLİKLERİ 6. ASTLARIN YARGI VE DÜŞÜNCELERİNE SADECE GÖREVLERİ ÇERÇEVESİNDE SAYGI DUYULUR. 7. ŞAHSİ İHTİYAÇ VE DUYGULAR DİKKATE ALINMAZ. 8. İŞBİRLİĞİ YERİNE REKABET ESASTIR. SORUMLULUK ALANLARI KISKANÇLIKLA KORUNUR VE GÜVENSİZLİK ESASTIR. BİRBİRİNİ ÇEKİŞTİRME YAYGINDIR VE LİDER BUNU HOŞ GÖRÜR. Nihat BÜLBÜL
SAĞLIKSIZ ORGANİZASYON ÖZELLİKLERİ 9. KRİZ ANINDA BİRBİRİNİ SUÇLAYARAK SORUMLU ARANIR. 10. ÇATIŞMALAR SAKLANIR VE UZATILIR. 11. ÖRGÜTSEL ÖĞRENME YOKTUR. HERKES KENDİ HATALARI İLE ÖĞRENİR. 12. İLİŞKİLER SAMİMİYETSİZ VE BİREYSEL İMAJ OLUŞTURMAYA YÖNELİKTİR 13. ÇALIŞMA ORTAMINDA İSTEKSİZLİK VE GÜVENSİZLİK VARDIR. GİZLİ KORKULAR VARDIR, DAVRANIŞLAR KAYITSIZ VE UYSALDIR. Nihat BÜLBÜL
SAĞLIKSIZ ORGANİZASYON ÖZELLİKLERİ 14. LİDERLER, KENDİLERİNİ ORGANİZASYONUN TEK HAKİMİ GÖRÜNÜR. 15. HER ÖNERİ İÇİN AŞIRI HAKLI NEDENLER ARANIR. 16. RİSKİ AZALTMAK İÇİN YENİ FİKİRLERDEN VAZGEÇİLİR. 17. “HATA YAPAN CEZASINI ÇEKER” DÜŞÜNCESİ YAYGINDIR. 18. BAŞARISIZLIKLAR ÖRTBAS EDİLEREK, TARTIŞILMAZ. Nihat BÜLBÜL
SAĞLIKSIZ ORGANİZASYON ÖZELLİKLERİ 19. YENİLEŞMEYİ ÖNLEMEK İÇİN KURALLARA SIĞINILIR. 20. GELENEKLER TEK ÇÖZÜM YOLUDUR VE YENİ DÜŞÜNCELER YAYGINLAŞMAZ 21. GEMİYİ KURTARMAK SADECE KAPTANIN SORUMLULUĞUDUR. 22. STANDARTLAR GÜNLÜK BELİRLENİR VE UZUN VADELİ KONULAR ERTELENİR. Nihat BÜLBÜL
SAĞLIKLI ORGANİZASYON ÖZELLİKLERİ 1. AMAÇLAR PAYLAŞILIR VE BAŞARIYA YÖNELİŞ VARDIR. 2. ZORLUKLAR RAHATLIKLA VE İYİMSERLİKLE İFADE EDİLİR. 3. SORUN ÇÖZME SÜRECİ YAPICI VE FAYDACIDIR. 4. HER KONUDA TAKIM ÇALIŞMASINA YÖNELİŞ VARDIR. 5. FARKLI FİKİRLERE SAYGI DUYULUR. 6. ELE ALINAN SORUNLAR, PERSONELİN İHTİYAÇLARINI GİDERMEYE DE YÖNELİKTİR. Nihat BÜLBÜL
SAĞLIKLI ORGANİZASYON ÖZELLİKLERİ 7. REKABET KIRICI DEĞİLDİR VE SERBEST İŞBİRLİĞİ ÖZENDİRİLİR. 8. KRİZ ORTAMINDA BİRARAYA GELİNİR. 9. PROFESYONEL DAVRANIŞLAR HAKİMDİR VE DEĞER VERİLİR. 10. İŞBAŞINDA ÖĞRENME AĞIRLIKLI MESLEKİ EĞİTİM ESASTIR. 11. ELEŞTİRİLER GELİŞMEYE YÖNELİKTİR. 12. İLİŞKİLER DÜRÜST VE DESTEKLEYİCİDİR. Nihat BÜLBÜL
SAĞLIKLI ORGANİZASYON ÖZELLİKLERİ 13. ASTLAR, LİDERLERİNDEN ETKİLENMİŞTİR VE KATILIM VARDIR. 14. LİDERLER, YÖNETİM TARZLARINI VE ÖNCELİKLERİNİ DEĞİŞTİREBİLECEK ESNEKLİĞİ GÖSTERİRLER. 15. HERKES, ORGANİZASYONUN ÖNCELİKLERİNİ, İHTİYAÇLARINI VE İLKELERİNİ BİLİR VE BENİMSER. 16. RİSKE GİRMEYE DEĞER VERİLİR. 17. HATALARDAN DERS ÇIKARTMAK İÇİN AÇIK VE SAMİMİ TARTIŞMALAR YAPILIR. Nihat BÜLBÜL
SAĞLIKLI ORGANİZASYON ÖZELLİKLERİ 18. DÜZEN İLE YENİLEŞME BİR ARADA VARLIĞINI SÜRDÜRÜR. 19. HERKES, KURULUŞU İYİLEŞTİRECEK ÖNERİLER GETİRMEYE ÇALIŞIR. 20. GEMİYİ KURTARMAK HERKESİN GÖREVİDİR ANLAYIŞI HAKİMDİR. 21. STANDARTLAR YÜKSEKTİR VE BUNLARA ULAŞABİLMEK GURUR KAYNAĞIDIR. Nihat BÜLBÜL
İYİLEŞTİRME ÇEMBERLERİ LİDER EĞİTİMİ Nihat BÜLBÜL
Kalite bir yolculuktur Bu yolculuk Eğitimle başlar Eğitimle devam eder. Nihat BÜLBÜL
Yaptığınız Her İşin Kalitesi, Müşteri Memnuniyeti İle Ölçülür. Nihat BÜLBÜL
İNSAN KALBİ BİNDE BİR HATA YAPSA İDİ BİR YILDA 12 SAAT DURMASI GEREKİRDİ. Nihat BÜLBÜL
BİR ZİNCİR ; EN ZAYIF HALKASI KADAR KUVVETLİDİR. Nihat BÜLBÜL
TKY SÜREKLİ İYİLEŞTİRMEYİ SAĞLAYAN DİNAMİK VE UZUN BİR SÜREÇTİR. SÜREKLİ ÖĞRENME ; REKABETİN ANAHTARINI OLUŞTURMAKTADIR. Nihat BÜLBÜL
: Kuruluşun performansının geliştirilmesinde EN ÖNEMLİ FAKTÖR Nihat BÜLBÜL İNSANDIR
TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ TKY Bir Kalite Kontrol kavramı değildir. Yönetim felsefesi TKY Yaşam tarzıdır. TKY’ de Başarının Sırrı ØMüşteri Kral’ dır. Øİnsana verilen değer ØKalite - maliyet ilişkisi ØSürekli iyileştirme / geliştirme ØDeğişkenliklerin giderilmesi ØTüm çalışanların katılımı Nihat BÜLBÜL
TKY SİSTEMİ İÇİNDE: 1. İnsan ve işletme kendisini sürekli geliştirir. 2. Yaratıcılık ön plana alınır. 3. Grup odaklı çalışmalarla sinerji oluşturulur. 4. Değişimlerin çabuk benimsenmesi sağlanır. Nihat BÜLBÜL
KALİTENİN TESİS VE İDAMESİNDE YÖNETİM: 1. Önce müşteriyi belirlemeli, sonra verilecek ürünleri ve hizmeti tespit etmelidir. 2. Misyon (varoluş nedeni) ortaya konmalı; ancak dar kapsamlı tutmayıp, zaman içinde olabilecek değişimlere imkan verecek şekilde ve kısaca ifade edilmelidir. 3. Vizyon uzun vadede erişecek noktayı göstermeli ve ilham verecek şekilde zaman sınırı konmadan tanımlanmalıdır. Nihat BÜLBÜL
KALİTENİN TESİS VE İDAMESİNDE 4. Çalışanlar arasında takım çalışması teşvik edilmelidir. 5. Risk almak için çalışanlar cesaretlendirilmeli; ancak hatalar cezalandırılmayıp tekrarını önleyecek tedbirler alınmalıdır. 6. Eleştiriden kaçmamalı; ancak hatanın %90’ının idareden, %10’unun ise çalışanlardan kaynaklandığı hatırlanmalıdır. 7. Ne kadar modern ve mükemmel olursa olsun, her sistemin bağışıklık düzeni olduğu bilinmeli, yapılacak değişikliklere karşı direnmeyle karşılacağı bilinmelidir. Nihat BÜLBÜL
R E L R Ü K K E Ş E T Nihat BÜLBÜL
- Slides: 47