Nieuwe wetgevingen stand van zaken in november 2011

Nieuwe wetgevingen – stand van zaken in november 2011

Nieuwe wetgevingen 1. Europese Verordening 1107/2009 : op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen 2. Europese Richtlijn 2009/128 : duurzaam gebruik van fytoproducten ü ü KB duurzaam gebruik KB reductieprogramma 3. Europese Kader Richtlijn Water 4. Ministrieel Besluit ivm IPM (Vlaanderen) 5. Fytolicentie (ingewerkt in KB duurzaam gebruik) 2

1. EU Verordening 1107/2009 : Op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen 3

Reg 1107/2009: op de markt brengen 4 ü ü ü Herziening van EU Dir 91/414 ü Strengere normen voor het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen ü Vnl van toepassing op erkenningshouders van fytoproducten Van kracht in België sinds 14 juni 2011 Zal verwerkt worden in KB (begin 2012 samen met aanpassingen aan KB splitsing tussen prof gebruik en gebruik door groot publiek)

2. EU Richtlijn 2009/128: Duurzaam gebruik van bestrijdingsmiddelen (= gewasbeschermingsmiddelen + biociden) 5

Dir 2009/128: duurzaam gebruik Europese Richtlijn 2009/128 geïmplementeerd in België via 2 Koninklijke Besluiten 1. KB betreffende de verwezenlijking van een duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en toevoegingsstoffen 2. KB betreffende het federaal programma voor de reductie van pesticiden, met inbegrip van hun gebruik in het kader van duurzame ontwikkeling (= gewasbeschermingsmiddelen + biociden) Tijdslijn: ü 2 draftversies ü finale publicatie in Staatsblad verwacht begin 2012 6

1. KB Duurzaam gebruik DOEL: maatregelen opstellen voor een verplicht duurzaam gebruik van fytoproducten Belangrijke onderwerpen (1): 7 ü ü ü Verbod op spuiten vanuit de lucht ü Opleiding van professionele gebruikers, verkopers en voorlichters (technische ondersteuning door Phytofar -> Fytolicentie) ü Regels rond opslagruimtes voor distributeurs & professionele gebruikers (= correct ingericht fytolokaal, ondersteuning door Phytofar via Phyto. Trans & Phyto. Stock) ü ü IPM (ondersteuning door Phytofar) ü Indicatoren Keuring van spuittoestellen = ok Regels voor verwerking van lege verpakkingen en niet meer bruikbare middelen = ok via Phytofar Recover Informatie naar gebruikers & consumenten (ondersteuning Phytofar via communicatiecampagnes)

1. KB Duurzaam gebruik Belangrijke onderwerpen (2): ü Specifieke maatregelen voor de bescherming van oppervlaktewater, waterwingebieden voor drinkwater en gevoelige zones (vb nabijheid van scholen, speeltuinen, ziekenhuizen, …) -> ondersteuning van Phytofar via - promotie van goede praktijken - sensibilisering rond puntvervuiling - ondersteuning wettelijk kader voor bioremediatie- en zuiveringssystemen (fytobak, biofilter, sentinel) ü Nationaal Actie. Plan -> zie KB federaal reductieprogramma Verantwoordelijke ministers: Onckelinx (Volksgezondheid), Magnette (Leefmilieu), Laruelle (Landbouw), Van Quickenborne (administratieve vereenvoudiging) en Milquet (werk en gelijke kansen) Van kracht op 01/01/2013 8

1. KB Duurzaam gebruik KB duurzaam gebruik = algemene maatregelen -> concrete maatregelen zullen opgenomen worden in de Ministriële Besluiten die de regio’s (Vl & Wall) zullen uitwerken op basis van dit KB Vb. ü IPM: hoe verloopt dit praktisch (welke richtlijnen, wie mag advies geven, wie controleert of de landbouwer de IPM-richtlijnen toepast, . . ) ü Bescherming van oppervlaktewater (hoe zal dit praktisch gebeuren? Vb. breedte bufferzones, waar zijn de no-spray zones, welke middelen mogen in welke zones niet meer gespoten worden, …) -> uitwerking eind 2011 - 2012 9

2. KB Federaal Reductieprogramma DOEL: opstellen van een reductieprogramma en via indicatoren de voorgestelde maatregelen na 5 jaar evalueren en kijken of de beoogde reductie bereikt is Belangrijke onderwerpen (1): ü Opstellen van een Nationaal Actie. Plan / Plan d’Action National (NAPAN) ter reductie van de risico’s van het gebruik van fytoproducten ü Via kwantitatieve doelstellingen (% vermindering) ü Via geïntegreerde teelt (IPM) & alternatieven ü Belangrijke domeinen waar acties & projecten zullen komen (~ KB duurzaam gebruik): ü Oppervlaktewater ü Verkoopsverplichtingen & informatieverstrekking in verkoopspunten ü Acute & chronische vergiftigingen bijhouden ü Controle van de spuittoestellen ü Informatie naar groot publiek 10

2. KB Federaal Reductieprogramma Belangrijke onderwerpen (2): ü Bijzondere aandacht naar alternatieven en vervanging van “risicovolle” producten (zie EU Reg 1107/2009) ü ü Herziening van Nationale Actie. Plan om de 5 jaar Evaluatie van maatregelen via indicatoren (% reductie van risico’s en impact van gebruik van fytoproducten inschatten) ~ PRPB (Programma ter Reductie van Pesticiden en Biociden): 25% reductie 2001 – 2010 van fytoproducten voor landbouwkundig gebruik Ok! 50% reductie 2001 – 2010 van fytoproducten voor niet-landbouwkundig gebruik & biociden +- Ok => nog geen definitieve resultaten, maar … 11

KB Federaal Reductieprogramma Adviesraad: consumentenverenigingen, drinkwatermaatschappijen, milieumaatschappijen, landbouworganisaties, … en producenten en verdelers van fytoproducten (= aanwezigheid Phytofar en Phyto. Dis) Verantwoordelijke ministers: Onckelinx (Volksgezondheid), Magnette (Leefmilieu), Laruelle (Landbouw), Van Quickenborne (administratieve vereenvoudiging) en Milquet (werk en gelijke kansen) Van kracht begin 2012 12

3. Europese Kader Richtlijn Water 13

Kader Richtlijn Water DOEL: proper water in Europa! een overschrijding van de milieunorm in oppervlaktewater zal de intrekking van het product tot gevolg hebben Tijdslijn: 1 e fase afgerond in 2015 Status: ü milieunormen worden vastgelegd door de regionale overheden (VL = VMM) ü Er worden nog teveel actieve stoffen teruggevonden in het oppervlaktewater in te hoge concentraties op verschillende plaatsen in België -> zonder actie halen we deze doelstelling tegen 2015 niet! => pro-actieve acties vanuit de sector noodzakelijk !!! = goede praktijken zoals vermijden van puntvervuiling & drift grote ondersteuning Phytofar -> regionale overheden werken momenteel richtlijnen uit… 14

4. IPM : geïntegreerde gewasbescherming 15

IPM ü Draft Ministerieel Besluit op Vlaams niveau ivm verplicht volgen van IPMrichtlijnen ü Wallonië zal een analoge wetgeving uitwerken Belangrijke onderwerpen (draft – verder te bediscussiëren): ü Invoeren kleurenlijsten (geel – groen) : op basis van ? ü Wie mag advies geven over IPM? Ook commercieel gebonden mensen? Iedereen die over P 3 fytolicentie beschikt? ü Waarschuwingsdiensten: commercieel gebonden? Mits beschikken over certificaat / accreditatie? ü Wie zal controleren of landbouwer IPM toepast? Erkende controleorganen (vb IKKB)? Van kracht: begin 2013 16

5. FYTOLICENTIE 17

Wat is de fytolicentie? Fytolicentie = certificaat voor professioneel gebruiken, verkopen en geven van voorlichting van fytoproducten ü ü Basis- en aanvullende opleiding (continue vormingen) Erkenning van de kennis Vereist voor professioneel gebruiken, verkopen en geven van voorlichting Geldigheidsduur: 6 jaar Status: draft versie, ingewerkt in KB duurzaam gebruik bepaalde stukken nog onder discussie (vb inhoud cursussen, boetesysteem, …) 18

Types fytolicentie (1) Type Wat? NP Distributie / voorlichting producten voor nietprofessioneel gebruik P 1 Assistent professioneel gebruik P 2 Professioneel gebruik P 2 s Specifiek professioneel gebruik P 3 Distributie / voorlichting PP = producten voor professioneel gebruik PNP = producten voor niet-professioneel gebruik P 2 s = voor klasse A producten en producten op Annex 10 üMax 10 P 1 onder toezicht van 1 P 2 of P 3 : onder discussie üP 1 mag fytoproduct toepassen op perceel van P 2 of P 3, maar niet bij derden üP 1 mag geen fytoproducten “voorbehouden voor specifiek professioneel gebruik” toepassen üQua gebruik van fytoproducten is P 2 = P 3 üP 3 mag ook niet-professionele producten verkopen & voorlichten 19

Types fytolicentie (2) 20

Types fytolicentie (3) 21

Types fytolicentie (4) Tijdens de overgangsperiode kunnen erkend verkopers, erkend gebruikers en speciaal erkend gebruikers volgende types fytolicentie aanvragen: 22

Tijdslijn 18/08/2012: splitsing van de erkenningen: ü ü Gewasbeschermingsmiddelen erkend voor professioneel gebruik Gewasbeschermingsmiddelen erkend voor niet-professioneel gebruik 01/09/2013: startdatum waarop een fytolicentie kan aangevraagd worden 25/11/2015: iedere professionele gebruiker, verkoper of voorlichter dient over een fytolicentie te beschikken Van 01/09/2013 -> 31/08/2015: overgangsmaatregelen = iedereen die fytolicentie wenst aan te vragen op basis van ervaring, moet dit in deze periode doen Erkend verkoper en (speciaal) erkend gebruiker blijven van kracht tot 24/11/2015 23

Geldigheidsduur fytolicentie 24

Wie kan een fytolicentie verkrijgen op basis van ervaring (tijdens de overgangsperiode)? 25 Type fytolicentie Vereiste ervaring P 3 5 jaar in voorlichting (van klasse A / B of producten erkend voor prof gebruik) NP 2 jaar in voorlichting of distributie (van producten bestemd voor niet-prof gebruik) P 1 en P 2 2 jaar in gebruik (van klasse A / B of producten erkend voor prof gebruik)

Nog nader te bepalen welke opleidingen (regulier onderwijs en naschools onderwijs) juist in aanmerking komen Voorstel: iedereen die cursus fytofarmacie heeft gehad (~ inhoud cursus fytolicentie) = land- en tuinbouwopleidingen, bio-ir, … <> chemie, farmacie, bio-ir zonder optie gewasbescherming: niet meer in aanmerking! 26

Inhoud basiscursussen Totaal aantal uren NP = verkoper & voorlichter van niet-prof producten P 1 = assistent professioneel gebruik P 2 = professioneel gebruik P 3 = verkoper & voorlichter van prof producten 16 16 60 120 1 1 10 10 10 20 opleidingsdelen: ü relevante wetgeving ü gewasbescherming : ziekten en plagen ü fytoproducten: formulering + alternatieven 1 1 10 30 ü goed gebruik 5 5 10 20 ü risico’s voor mens en milieu 5 5 10 20 ü toegepaste gewasbescherming met voornaamste ziekten en plagen te kiezen uit ≠ gewassen 4 4 10 50 onder discussie 27 P 2 s = specifiek professioneel gebruik = + 20 uur

Toegelaten activiteiten per type fytolicentie 28 1: uitz aan jongeren op het werk (stagiairs)

Bij te houden gegevens door distributeur bij verkoop (1) 29

Bij te houden gegevens door distributeur bij verkoop (2) Voor producten voorbehouden voor specifiek professioneel gebruik (P 2 s) : Geen afhaling door derde persoon mogelijk 30

Behouden van de fytolicentie (continue vorming) (1) 31 Type fytolicentie Minimum aantal te volgen vormingen op 6 jaar tijd NP 2 P 1 3 P 2 4 P 2 s 4+2 P 3 6

Behouden van de fytolicentie (continue vorming) (2) Verantwoordelijke vormingen = gewesten Wat komt in aanmerking als vormingsactiviteit? Nog nader te bepalen… ü voorstel om het ruim open te trekken (inclusief proefveldbezoeken) ü bijeenkomsten van commerciële bedrijven? Ja als lesgevers erkend zijn? 32

Wanneer wordt de fytolicentie ingetrokken? Intrekking & boetesysteem is nog onder discussie ! ü Fytolicentie wordt ingetrokken als: ü Continue vorming niet gevolgd ü Puntvervuiling (+ boete door milieupolitie) ü PV bij controle FAVV ü …? ü Dan … : ü Boete betalen? ü EU subsidies verliezen? ü Terug basiscursus volgen om fytolicentie terug te krijgen 33