Niebezpieczestwo spowodowane wiosennym wypalaniem traw Warszawa 11 marca

Niebezpieczeństwo spowodowane wiosennym wypalaniem traw Warszawa, 11 marca 2013 r.

Wiosna – najpiękniejsza pora roku • przyroda budzi się do życia • tradycyjnie przystępujemy do sprzątania najbliższego otoczenia osiedli, miast, wsi i ogródków działkowych • czynimy porządki na łąkach, pastwiskach, wzdłuż szlaków komunikacyjnych • najczęściej sięgamy po ogień by zatrzeć wszelkie ślady niegospodarności i niechlujstwa • obraz snujących się dymów jako niechlubny element naszego krajobrazu • wiosenny proceder wypalania traw wciąż trwa 2

Edukacja społeczeństwa • brak wyobraźni, ludzka bezmyślność, częste igranie z ogniem sprzyja powstawaniu ogromnych strat materialnych i wielu tragedii • wciąż trzeba uświadamiać społeczeństwu, że wzniecony pożar w ciągu kilku godzin może całkowicie zniszczyć wieloletni dorobek pracy rolników, leśników, myśliwych i innych gospodarzy przestrzeni przyrodniczej 3

Ogień, który pojawia się w sposób niekontrolowany ma katastrofalne skutki. Należy on do najgroźniejszych żywiołów, dotykających m. in. lasy. 4

Liczba pożarów lasu w latach 1992 – 2012 35000 30000 25000 20000 Lasy wszystkich form własności 15000 Lasy Państwowe 10000 5000 0 92 993 994 995 996 997 998 999 000 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 1 1 1 2 2 2 2 2 19 Pożary w LP stanowią 46% pożarów w lasach wszystkich form własności 5

Powierzchnia pożarów lasu w latach 1992 – 2012 (w ha) 35000 30000 25000 Lasy wszystkich form własności 20000 Lasy Państwowe 15000 10000 5000 0 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 19 19 20 20 20 20 Powierzchnia pożarów w LP stanowi 28% powierzchni pożarów w lasach wszystkich form własności 6

Katastrofalny rok 1992 W Lasach Państwowych powstało 9 305 pożarów na powierzchni 33 334 ha - 26 pożarów katastrofalnych i bardzo dużych (o powyżej 100 ha) - 118 pożarów dużych (pow. 10 – 100 ha) (w tym 75 w sierpniu na powierzchni 7 110 ha) Największe pożary to: - 9 063 ha Nadleśnictwo Rudy Raciborskie, Rudziniec i Kędzierzyn - 5 070 ha Nadleśnictwo Potrzebowice - 3 058 ha Nadleśnictwo Szprotawa - 2 928 ha Nadleśnictwo Solec Kujawski i Gniewkowo 7

8

Pożary lasu powstałe w LP w latach 2001 – 2012, wg przyczyn Nieustalone Pozostałe Podpalenia Przerzuty z wypalanych traw 2012 Wyładow. atmosfer. 2011 2006 -2010 Transport kolejowy 2001 -2005 Transport drogowy Awarie linii energet. Nieostrożność nielet. Nieostrożność dorosł. 0 9 10 20 30 40 50

Pożary lasu powstałe w LP w latach 2002 -2012 od wypalanych traw 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 02 20 10 03 20 04 20 05 20 06 20 07 20 08 20 09 20 10 20 11 20 12 20

• rośnie liczba pożarów leśnych wskutek przerzutów ognia z gruntów nieleśnych • najczęściej zarzewiem ognia bywają łąki, przydrożne rowy, inne nieużytki lub ścierniska wypalane przez nieodpowiedzialnych ludzi • pożary te są bardzo niebezpieczne, wchodzą do lasu szerokim pasem i z dużą intensywnością 11

Utrwaliło się przekonanie, że wypalanie nieskoszonych, zeszłorocznych traw, resztek słomy, chwastów, trzcin poprawia jakość gleby oraz jest pewnego rodzaju nawożeniem BŁĄD!!! Nie daje żadnych korzyści, a wręcz przeciwnie - przynosi jedynie szkody 12

13

Negatywne skutki wypalania traw • ginie wiele gatunków zwierząt jak: ssaki (krety, jeże, nornice, młode zające), ptaki (skowronki polne, pliszki, bażanty, kuropatwy), gady (jaszczurki, padalce, żmije), płazy (żaby, ropuchy) • giną pożyteczne bezkręgowce: owady (modliszka, biegacze, mrówki, trzmiele, pszczoły, gąsienice motyli, larwy chrząszczy), nicienie, dżdżownice, pająki, roztocze, skoczogonki http: //foto. recenzja. pl/Forum-album_showpage-pic_id-139580. html 14

Negatywne skutki wypalania traw • niszczone są miejsca lęgowe wielu gatunków ptaków gnieżdżących się na ziemi lub w sąsiedztwie zarośli krzewiastych i trzcinowisk, palą się gniazda zasiedlone - z jajeczkami lub pisklętami • ginie flora bakteryjna, grzyby oraz przedstawiciele glebowej, które wpływają na strukturę i żyzność gleby http: //rebnie. wl. sggw. pl/Siedliska. Ptakow. htm#Rozdzial 3 15 bogatej fauny

Negatywne skutki wypalania traw • zniszczeniu ulega zielona pokrywa gleby, na którą składa się wiele gatunków traw, turzyc i innych roślin leczniczych i miododajnych • niszczeją systemy korzeniowe traw • w wyniku sterylizacji termicznej dochodzi do wyjałowienia gleby i w konsekwencji zahamowany zostaje naturalny proces rozkładu resztek roślinnych • materia organiczna zamienia się w popiół, przyspieszone są procesy mineralizacji, a opady deszczowe powodują wypłukiwanie z gleby licznych związków mineralnych • obniżona zostaje aktywność biologiczna ściółki i gleby, a czasami dochodzi do całkowitej ich degradacji 16

Negatywne skutki wypalania traw • wypalanie traw obniża wartość plonów, pogarsza się skład botaniczny siana, niszczone są rośliny motylkowe, zwiększa się udział chwastów • ścielące się nisko dymy płonących traw i ściernisk stanowią poważne utrudnienia i zagrożenia na drogach publicznych ograniczając widoczność kierowcom do tego stopnia, że stają się przyczyną groźnych wypadków • ogień palących się traw i zarośli dochodzi nieraz do osiedli ludzkich, powodując wówczas pożary budynków i budowli, w tym także przemysłowych • bywa, że w płomieniach giną ludzie 17

Negatywne skutki wypalania traw • wypalanie traw jest jedną z głównych przyczyn powstawania pożarów lasu; pożary te obejmują setki a nawet tysiące hektarów, powstają ogromne straty ekologiczne, których rzeczywistej wielkości nikt nie jest w stanie wyliczyć • w wyniku wypalania traw powstają często pożary torfowisk - bardzo niebezpieczne dla życia ludzi i zwierząt oraz niezwykle trudne do opanowania i ugaszenia • ogromne są koszty akcji gaszenia pożarów, zawsze istnieje ryzyko utraty zdrowia i życia ratowników • wypalanie to jedna z bardzo istotnych przyczyn zatruwania i tak już nadmiernie zanieczyszczonej atmosfery, w związku z tym pogarsza się stan zdrowia społeczeństwa 18

Negatywne skutki wypalania traw • niszczone są tereny chronione (parki narodowe, rezerwaty przyrody, użytki ekologiczne i obszary NATURA 2000) • na zboczach i pochyłościach gruntów wypalanie traw powoduje erozję gleb • wypalone obszary przedstawiają przykry widok, niszczony jest krajobraz • liczne ognie dobrze widoczne, zwłaszcza wieczorem, powodują lęk i stresy u wielu osób, szczególnie starszych 19

20

Wypalanie traw a prawo Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z późn. zm. ) Art. 124 Zabrania się wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów. Art. 131 pkt 12 Kto wypala łąki, pastwiska, nieużytki, rowy, pasy przydrożne, szlaki kolejowe, trzcinowiska lub szuwary – podlega karze aresztu albo grzywny. 21

Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. Nr 12, poz. 59 z późn. zm. ) Art. 30 ust. 3. W lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w szczególności: 1) rozniecania ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego, 2) korzystania z otwartego płomienia, 3) wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych. ust. 4. Przepisy ust. 3 nie dotyczą działań i czynności związanych z gospodarką leśną pod warunkiem, że czynności te nie stanowią zagrożenia pożarowego. 22

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719) § 40 ust. 1. W lasach i na terenach śródleśnych, na obszarze łąk, torfowisk i wrzosowisk, jak również w odległości do 100 m od granicy lasów, nie jest dopuszczalne wykonywanie czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo pożaru, w szczególności: 1) rozniecanie ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lub zarządcę lasu; 2) palenie tytoniu, z wyjątkiem miejsc na drogach utwardzonych i miejsc wyznaczonych do pobytu ludzi. ust. 2. Przepis ust. 1 pkt 1 nie dotyczy czynności związanych z gospodarką leśną oraz wykonywaniem robót budowlanych i eksploatacji kopalni w porozumieniu z właścicielem lub zarządcą lasu. 23

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719) § 43 Wypalanie słomy i pozostałości roślinnych na polach jest zabronione. 24

Widmo wypalania traw jest tuż, tuż • róbmy co możliwe, aby go uniknąć • mówmy na ten temat w domu, wśród bliskich, w swoich środowiskach • róbmy wszystko, aby wiosna była wiosną - zieloną, kwitnącą, rozśpiewaną, aby wyłącznie cieszyła, a nie przerażała 25

NIE WYPALAJMY TRAW w milczeniu ginie świat, o którym bezmyślni podpalacze nawet nie chcą wiedzieć 26

Dziękuję za uwagę Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. nr 3 02 -362 Warszawa sekretariat@lasy. gov. pl tel. +48 22 58 98 100, fax +48 22 58 98 171 27