Nesneye Dayal Programlama DERS 8 Harran niversitesi Bilgisayar

Nesneye Dayalı Programlama DERS 8 Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

Nesne Pointerları n n n Nesneler hafızada tutulurlar, dolayısıyla pointerlar değişkenlere işaret ettikleri gibi nesnelerede edebilirler. new operatörü: new operatörü işletim sisteminden belirli miktarda yer talep ederek işgal eder, ve başlangıç noktasına bir pointer dönderir. Eğer yer bulunamadıysa, sıfır pointerına döner. new operatörünü nesnelerle kullandığınız zaman sadece hafızada nesne için yer tutmakla kalmayıp , nesnenin kurucusunu çağırarak nesneyi de oluşturur. Bu durum nesnenin doğru bir şekilde başlatıldığını garanti eder, ki bu programlama hatalarını önlemede çok önemlidir. Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

delete operatörü: Hafızanın verimli ve güvenli bir şekilde kullanıldığından emin olmak için kullanılır. Hafızayı işletim sistemine bırakmak için new operatörünü takiben kullanılır. n Eğer new Type[ ]; şeklinde bir dizi tanımlarsanız, silmek için braket kullanmanız gerekicektir: int * ptr=new int[10] … … delete [ ] ptr; Not: Dizi nesnelerini silerken braket kullanmayı unutmayınız. Kullanmak arrayın bütün elemanlarının silindiğinden emin olmamızı sağlar ve her biri için yıkıcıyı çağırır. Eğer braket koymayı unutursanız dizinin sadece ilk elemanı silinir. n Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

Örnek 1: class String{ int size; char *contents; public: String(); // Default constructor String(const char *); // Constructor String(const String &); // Copy constructor const String& operator=(const String &); // A ssignment operator void print() const ; ~String(); // Destructor }; int main() { String *sptr = new String[3]; // 3 tane nesne yaratılır String s 1("String_1"); // Bir String nesnesi String s 2("String_2"); // Başka bir String nesnesi *sptr = s 1; // Dizinin ilk elemanı *(sptr + 1) = s 2; // Dizinin ikinci elemanı sptr->print(); // İlk elemanı yazdırır (sptr+1)->print(); // İkinci elemanı yazdırır sptr[1]. print(); // İkinci elemanı yazdırır delete[] sptr; // sptr tarafından point edilen nesneler silindi return 0; } Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

Pointerlar ve Miras n n n Eğer Derived sınıfı, public base Base sınıfına sahipse, Derived’a point eden bir pointer, Base’in pointer türünde bir değişkenine tür dönüşmesine gerek kalmadan atanabilir. Başka bir deyişle Base’e işaret eden bir pointer Derived türünde bir nesnenin adresini taşıyabilir. Tersi durumda, Base pointerından Derived pointerına dönüşüm açık şekilde yapılmalıdır. Örneğin: Teacher pointerı Teacher nesnelerine de, Principal nesnelerine de işaret edebilir. Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

Principal bir Teacher’dır ama Teacher zaman Principal değildir. class Base{ }; class Derived : public Base { }; Derived d; Base *bp = &d; // kapalı dönüşüm Derived *dp = bp; // HATA! Base Derived değildir dp = static_cast<Derived *>(bp); // açık dönüşüm n Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

n Eğer Base sınıfı Derived’ın private türünde temel sınıfı olsaydı, Derived*’dan Base*’e kapalı dönüşüm yapılamazdı. n Çünkü bu durumda Base’in public bir üyesi Base’e işaret eden bir pointer tarafından erilişilebilirdi, Derived’a işaret eden bir pointer tarafından değil. Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

Örnek 2 class Base{ int m 1; public: int m 2; // m 2 Base sınıfının Public bir üyesidir. }; class Derived : private Base { // m 2 Derived’ın public bir üyesi değildir. . . }; Derived d; d. m 2 = 5; // HATA! m 2 Derived’ın private bir üyesidir Base *bp = &d; // HATA! private base bp = static_cast<Base*>(&d); // ok: açık dönüşüm bp->m 2 = 5; // ok Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

Link List Nesneleri n Bir sınıf kendi sınıf türüne ait nesne pointeri içerebilir. Bu pointer, nesne zinciri(link list) kullanmada kullanılabilir. Örnek 3: class Teacher{ friend class Teacher_list; string name; int age, num. Of. Students; Teacher * next; // teacherin bir sonraki nesnesine işaret eder public: Teacher(const string &, int); // Constructor void print() const; const string& get. Name() const { return name; } ~Teacher() // Destructor }; Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

$// öğretmenler için link list class Teacher_list{ Teacher *head; public: Teacher_list(){head=0; } bool append(const$

// öğretmenler için link list class Teacher_list{ Teacher *head; public: Teacher_list(){head=0; } bool append(const string &, int); bool del(const string &); void print() const ; ~Teacher_list(); }; Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

Heterojen(Çok Türel) Link Listler ve Polymorphism n n n Türeme ve pointerları kullanarak heterojen link listler oluşturulabilir. Temel sınıf pointerları türünde tanımlanan bir dizi, temel sınıftan türeyen herhangi bir sınıfın nesnelerini tutabilir. Örnek: Teacher’lar ve Principal’lardan oluşan bir dizi. Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

Örnek 4 #include <iostream> #include <string> using namespace std; class Teacher{ friend class Het. List; string name; int age, num. Of. Students; Teacher * next; // Pointer to next object of Teacher public: Teacher(const string &, int); // Constructor virtual void print() const; }; Teacher: : Teacher(const string &new_name, int a, int nos) { name = new_name; age=a; num. Of. Students=nos; } void Teacher: : print() const // Print method of Teacher class { cout <<"Name: "<< name<<" Age: "<< age<< endl; cout << "Number of Students: " <<num. Of. Students << endl; } Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

// Principal class is derived from Teacher class Principal: public Teacher{ string School. Name; public: Principal(const string &, int, const string &); // Constructor void print() const ; }; // Constructor of principal Principal: : Principal(const string &new_name, int a, int nos, const string &s_name) : Teacher(new_name, a, nos) { School. Name = s_name; } void Principal: : print() const // Print method of principal class { Teacher: : print(); cout <<"Name od School: "<< School. Name << endl; } // ***** Class of het. linked list ***** // It can contain objects of teacher and principal class Het. List{ // Heterogeneous linked list Teacher *head; public: Het. List(){head=0; } void insert(Teacher *); void print(); }; Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

// inserts a new teacher or principla at the beginning of the list void Het. List: : insert(Teacher* t) { if(head) // if the list is not empty t->next=head; else // if the list is empty t->next=0; // insert 1 st element head=t; } // print the elements of the list void Het. List: : print() { Teacher *temp. Ptr; if (head) { temp. Ptr=head; while(temp. Ptr) { temp. Ptr->print(); temp. Ptr=temp. Ptr->next; } } else cout << "The list is empty" << endl; } Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

// ----- Main Function ----int main() { Het. List the. Het. List; Teacher *t 1=new Teacher("Teacher 1", 30, 50); Principal *p 1=new Principal("Principla 1", 60, 40, "School 1"); Teacher *t 2=new Teacher("Teacher 2", 40, 65); the. Het. List. insert(t 1); the. Het. List. insert(p 1); the. Het. List. insert(t 2); the. Het. List. print(); return 0; } Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

Node Kullanılarak Link List Nesneleri Sanal fonksiyonların en çok kullanılma yöntemleri: nesnelere pointer dizileri ve linked list nesneleri. ÖRNEK 5: n #include <iostream> #include <string> using namespace std; // Standard header of C++ class Teacher{ //Taban Sınıf string name; int num. Of. Students; public: Teacher(const string & new_name, int nos){ // Constructor of base name=new_name; num. Of. Students=nos; } virtual void print() const; // print sanal bir foksiyondur }; void Teacher: : print() const // sanal foksiyon { cout << "Name: "<< name << endl; cout << " Num of Students: "<< num. Of. Students << endl; } Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

class Principal : public Teacher{ // Türemiş sınıf string School. Name; public: Principal(const string & new_name, int nos, const string & sn) : Teacher(new_name, nos) { School. Name=sn; } void print() const; }; void Principal: : print() const // Sanal olmayan fonksiyon { Teacher: : print(); cout << " Name of School: "<< School. Name << endl; } Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

// *** A class to define nodes of the list *** class List. Node{ friend class List; const Teacher * element; List. Node * next; List. Node(const Teacher &); // constructor }; List. Node: : List. Node(const Teacher & n) { element = &n; next = 0; } // *** class to define a linked list of teachers and principals *** class List{ // linked list for teachers List. Node *head; public: List(){head=0; } bool append(const Teacher &); void print() const ; ~List(); }; Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

n n n Bir önceki örnekte Teacher sınıfından oluşan nesneiçin ve bir sonraki nesneyi göstermek için nesne pointerları olması gerekir. Kullanıcıların bu sınıfı kullanarak link list’in diğer elamalarına erişmesi içinde “list” sınıfının friend olarak tanıtılması gerekir. Daha sonraki örnektede görülebileceği gibi Teacher sınıfının kendi içinde böyle bir pointer tanıtılabilir. Fakat programcılar genellikle kütüphane(library) sınıfları gibi, başka gruplar tarafından oluşturulmuş hazır sınıfları kullanırlar Ve bu sınıfların next pointerı olmayabilir. Bu gibi hazır sınıfları kullanarak link list oluşturmak için, programcı Link Listedeki her bir nokta için node sınıfını tanımlamak zorundadır. Node sınıfının her bir nesnesi, dizinin(“list” nesnesindeki bir işaretci) her bir elemanının adresini tutar. Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

// Append a new teacher to the end of the list // if there is no space returns false, otherwise true bool List: : append(const Teacher & n) { List. Node *previous, *current; if(head) // if the list is not empty { previous=head; current=head->next; while(current) // Linked list sonunu bulur { previous=current; current=current->next; } previous->next = new List. Node(n); if (!(previous->next)) return false; // If memory is full } else // if the list is empty { head = new List. Node(n); // Memory for new node if (!head) return false; // If memory is full } return true; } BURADA EKLEME SAĞA DOĞRU YAPILIR. . Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

// Prints all elements of the list on the screen void List: : print() const { List. Node *temp. Ptr; if (head) { temp. Ptr=head; while(temp. Ptr) { (temp. Ptr->element)->print(); // POLYMORPHISM temp. Ptr=temp. Ptr->next; } } else cout << "The list is empty" << endl; } Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli

// Destructor // deletes all elements of the list List: : ~List() { List. Node *temp; while(head) // if the list is not empty { temp=head; head=head->next; delete temp; } } // ----- Main Function ----int main() { Teacher t 1("Teacher 1", 50); Principal p 1("Principal 1", 40, "School 1"); Teacher t 2("Teacher 2", 60); Principal p 2("Principal 2", 100, "School 2"); List the. List; the. List. print(); the. List. append(t 1); the. List. append(p 1); the. List. append(t 2); the. List. append(p 2); the. List. print(); return 0; } Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Nurettin Beşli