NEBEV ETM LKE VE METOTLARI ETM METOTLARI Balca

NEBEVİ EĞİTİM İLKE VE METOTLARI

EĞİTİM METOTLARI § Başlıca eğitim metotları 1. Soru-Cevap Metodu 2. Takrir (Sunum) Metodu 3. Kıssalarla Eğitim Metodu 4. Çevrede gördüklerinden ders çıkarma

METOTLAR TEMSİL METODU

TEMSİL METODU Bir şeyin benzerini sunarak ya da tasvirini yaparak daha iyi anlaşılması için takip edilen usule temsil metodu denir.

TEMSİL METODUNUN FAYDALARI 1. Konuların daha iyi anlaşılmasını sağlar. 2. Yapılan benzetmeler ve verilen misaller hafızada daha uzun süre kalır. 3. Temsillerle anlatım yapılırken, dinleyiciler sıkılmaz. 4. Her bir temsilde muhatap kendini konunun bir parçası olarak görür.

TEMSİL METODUNUN FAYDALARI 5. Konu veya kavramın zihne yerleşmesi için zihinde bir model oluşmasını sağlar. 6. Soyut kavramları herkesin anlayacağı şekilde müşahhaslaştırır.

NEDEN TEMSİL METODU İlahi bir eğitim metodu olması… - “Celalime yemin olsun ki, Biz bu Kur’an’da güzelce düşünüp öğüt alsınlar diye insanlar için her türlü misali verdik. ” (ez-Zümer 39/27) - “İşte Biz bu misalleri (insanlar) düşünüp öğüt alsınlar diye veriyoruz. ” (el-Haşr 59/27)

NEDEN TEMSİL METODU Nebevi bir eğitim metodu olması… - Allah resulü –sallallahu aleyhi ve sellemde anlatmak istediği meselelerin kavranması için teşbih, temsil ve mukayeseler yapar; insanların; - Müşahhas olarak hissettikleri, gözleri ile görüp, elleriyle tuttukları şeylerden misaller verirdi.

NEDEN TEMSİL METODU Kur-an’dan Misaller -Güzel Söz; insanlara faydası, kökünün sabit oluşu, meyve vermesi, gölgesi, yaprağı ve odunuyla faydalı bir ağaca benzetilmiştir. - Kötü Söz; gövdesi topraktan koparılıvermiş bir ağaca benzetilmiştir.

NEDEN TEMSİL METODU Sünnetten Misaller -Efendimiz, Allah’ın kendisiyle gönderdiği hidayet ve ilmi yeryüzüne bol yağan yağmura benzetmiştir. - Kuran okuyan mümini portakala (kokusu ve tadıyla) - Kuran okumayan mümini hurmaya (kokusuz ama tatlı) - Kuran okuyan münafığı fesleğene (kokusu güzel tadı acı) - Kur’an okumayan münafığı ise Ebu Cehil karpuzuna (kokusuz ve acı) benzetmiştir.

Şekillerle Temsil Peygamber Aleyhisselam’ın şekillerle temsil örnekleri; Birbirine paralel dört çizgi çizip ne olduğunu soruyor. Hz. Hatice Hz. Fatıma Hz. Asiye Hz. Meryem Cennet ehlinin en faziletli kadınları olduğunu söylüyor.

Şekillerle Temsil Aldatıcı Yol Doğru Yol Efendimiz bir çizgi çizip sonra onu kesen çizgiler çizerek ne olduğunu soruyor. Sonra da ne olduğunu kendisi açıklıyor.

Şekillerle Temsili Emel İnsanın bitmek tükenmek bilmeyen emeli Ecel İnsanın hayatının sınırını İnsan Emellerin bitmek bilmediğini ve ömrü de aştığını Sıkıntılar ve problemler öldürücü değildir

NEBEVİ EĞİTİM İLKELERİ

1. Kolaylaştırıp Zorlaştırmamak ”Allah Teala beni zorlaştırıcı ve şaşırtıcı olarak değil, öğretici ve kolaylaştırıcı olarak gönderdi. ” “Müjdeleyin, nefret ettirmeyin, kolaylaştırın, zorlaştırmayın. ”

2. Şefkat ve Sevgiyle Muamele Etmek • Gönüllere girmenin en kestirme yoludur. • Muhatabın eğitim kurumuna ısınmasını sağlar ve bu sayede de yönlendirilmesi kolaylaşır. • Kişi sevdiğini modeller. • Sevgi ve korkunun dengeli olması gerekir. Birinin ağır basması halinde, ferdin psikolojik hayatında tesirini hemen gösterecektir.

3. İtidalli Olmak, Usandırmamak • Dersin muhtevası ve işleniş tarzı itidal üzere, talebeyi usandırmayacak, sürekli canlı tutacak tarzda olmalıdır. • Bir işten yorulunca başka bir işle dinlenmeli. • Nasıl olsa dinliyorlar mantığına kapılarak muhatap nefret ettirilmemeli. • Muhatabın seviyesini aşacak konulara girme hususunda itidal elden bırakılmamalı. • Ders aralarında hikaye, espri gibi unsurlar Kullanılmalı.

4. Tedrici Olarak Yaklaşmak • Eğitimde aceleciliğin yeri yoktur. • Eğitimde; sabır, kararlılık ve bıktırmayan tekrara ihtiyaç vardır. • Tedriciliğin başlangıcı hazır bulunuşluluk düzeyi olmalı. • İnsanın yaradılışında, Kur’anın indirilişinde… tedricilik söz konusudur • Tedricilik gruba da bireye de uygulanabilir. • Grubun tedrici olarak tekamülü gözetilmeli.

5. Ferdi Farklılıklara Dikkat Etmek • “ Ey İbn-i Abbas, insanlara akıllarının almayacağı söz söyleme. Zira böyle yapman fitneye düşmelerine sebep olur. ” • Her bireyin yaşına, ihtiyacına ve durumuna göre söz söylenmeli. • Öğrencilerden seviyeleri müsait olanlarla ders dışında ikili görüşmeler yaparak gelişmeleri sağlanabilir.

6. Fırsatları Değerlendirmek • Yaşanan bir olayı, sorulan bir soruyu, söylenen bir sözü fırsat bilip onun üzerine eğitim yapılabilir. • Yaşanan olaylar kişiyi verilecek bilgileri almaya hazır hale getirir. • Grup bazen suni olarak da hazırlanabilir ve bu fırsat eğitime dönüştürülebilir.

7. Muhataba Değer Vermek • Muhataba, Allah’ın yarattığı eşrefi mahlukat olarak bakmalıyız. • İlgi bekleyenlerle özel ilgilenmeli ama diğerlinin kıskançlığına sebep olunmamalı. • Muhatabımıza değer verdiğimizi, her fırsatta sezdirmeli, hatta ifade etmeliyiz.

8. Olaylara Olumlu Yaklaşmak • “Ben kulumun zannı üzereyim. Şayet benim hakkımda hüsn-i zan beslerse ben de ona öylece davranırım. Şayet sui zan beslerse ona göre karşılık veririm. ” düsturunda olmalı. Eğitimci yaşadığı olumsuzluklar karşısında umutsuzluğa düşmemeli. Her olumsuz durumu eğitim için fırsat bilmeli.

9. Açık ve Anlaşılır Olmak • Verilecek konu ve o konuyu verme şekli öğrencinin seviyesine uygun olarak onun bildiği kelimelerle ve onun hemen kavrayabileceği cümle yapıları ile anlatılmalı. • Açıklık, ifadelerde olduğu kadar ifade edişte de olmalı. Muhatabı sıkmadan farklı kelime ve cümlelerle konuyu tekrar etmek daha rahat anlaşılmasını sağlayacaktır.

10. Bilinenden Hareket Etme Yeni bilgileri eski bilgilerle karşılaştırarak, gerektiğinde eskileri doğrulayarak geliştirmek, öğrencideki bilgi sistemini daha da güçlendirecektir. •

11. Aktiflik İlkesi • Muhatabın çalışmalara aktif olarak katılması sağlanmalı. Öğrencilerin çalışmalara; aktif olarak katılması, soru sorması, araştırma yapması ve bulduklarını sistemli ve düzenli bir hale getirerek sunması, gözlemler yapması, düşünüp sonuç çıkarması istenebilir.

12. Hayatın İçinden Olma İlkesi • Teorik olarak öğrenilen bilgilerin pratikte de kullanılmasıdır. Öğrencilerin öğrendikleri bilgileri hayata atıldıklarında kullanmalarına yönelik eğitim. Her derste, önceki derste öğrenilen bazı bilgilerin ne kadar uygulandığı veya uygulama sırasında nelerle karşılaşıldığı paylaşılarak, muhatap özendirilebilir.

13. İdealize Etme Muhataba dünyanın gidişatından mesul olduğu ruhu verilmeli.

14. Güzel Sözlerle Anlatma • Eğitimlerde kötü söz ve uygunsuz kelimelere asla yer verilmemeli. Yoksa, kötü söze ve kötülüğe özendirmiş oluruz. Çocukların kendi aralarında da argo lakap ve sözler kullanmalarına müsaade edilmemeli. Ayrıca uydurukça kelimelerden de kaçınılmalı. Hitap sözleri de özel olarak seçilebilir.

15. Uyum İçinde Olma • Çocuğa eğitim ve öğretim veren; -Anne-Babanın, Eğitimcinin, Toplumun değerlerinin ve doğrularının uyum içinde olması gerekir. Eğitimlerde kazandırılmaya çalışılan davranışların evde ve çevrede de desteklenmesi sağlanmalı.

16. Model Olma • Eğitimcinin her davranışında samimiyet ve şuur olmalı. • Eğitimde, farkına varmadan benzeşme gerçekleştiğinden eğitimci her anına dikkat etmeli, gerçek bir model olmalı.