NDEKLER Tek hcrelilerde solunum ok hcrelilerde solunum Deri

İÇİNDEKİLER • Tek hücrelilerde solunum • Çok hücrelilerde solunum *Deri solunumu *Solungaç solunumu *Trake solunumu *Akciğer solunumu • Nefes alıp verme mekanizması • Soluk alıp verilen havanın bileşimi

TEK HÜCRELİLERDE SOLUNUM • TEK HÜCRELİLER *Hücre zarıyla dış ortamdan ayrılırlar. *Birçoğu suda yaşar. Örneğin; Paramesyum, amip, öglena *Oksijeni yaşadıkları ortamdan alırlar.

PARAMESYUMDA SOLUNUM • Tatlı suda yaşar. • Suda bulunan oksijeni hücre zarından difüzyonla alır. • Karbondioksit hücre zarından atar.

ÇOK HÜCRELİLERDE SOLUNUM • Bu gruptaki canlılar solunum için özel yapılara sahiptirler. • Çeşitleri vardır ; *Deri solunumu *Solungaç solunumu *Trake solunumu *Akciğer solunumu

DERİ SOLUNUMU • Oksijen ve karbondioksit alışverişi deri yoluyla olur. SOLUCANDA SOLUNUM *Oksijeni nemli topraktan alır. *Karbondioksiti derisiyle atar. *Oksijen ve karbondioksit alışverişini deri altındaki kılcal damarlar yoluyla yapar.

Solungaç Solunumu • Suda yaşayan canlılar yapar BALIKLARDA SOLUNUM *Sudaki oksijeni ağız yoluyla alır. *Oksijen solungaçlardan difüzyon yoluyla kana geçer *Karbondioksit solungaçlardan su yardımıyla atılır.

TRAKE SOLUNUMU Böceklerde görülür. • ÇEKİRGEDE SOLUNUM *Oksijen ve karbondoksit alışverişi vücudun kasılıp gevşemesiyle sağlanır. *Oksijen ve karbondioksit trake denilen boru sistemiyle taşınır, difuzyon kullanılmaz.

AKCİĞER SOLUNUMU • Bazı omurgasız hayvanlarla , omurgalılardan kuşlar , kurbağalar , sürüngenler ve memelilerde görülür. • İNSANDA SOLUNUM *Havayı vücutlarına burun yada ağız yoluyla alırlar. *Akciğerlerin içinde yüzey genişliği sağlayan alveoller bulunur. *Alveollerin içindeki kılcal damarlardan difüzyonla gaz alışverişini sağlarlar. *Atık gaz , karbondioksiti burun ve ağız yoluyla atarlar.

NEFES ALIP VERME MEKANİZMASI Nefes alındığında ; *Diyafram kasılır. *Göğüs boşluğu ve akciğerler genişler. *Akciğerler içinde hava basıncı düşer ve dışardan hava alınır. Nefes verildiğinde ; *Diyafram kası gevşer ve kaburgalar aşağı iner. * Göğüs boşluğu daralır. *Akciğerlerdeki hava dışarı çıkar.

SOLUK ALIP VERİLEN HAVANIN BİLEŞİMİ • Alınan ve verilen havanın bileşimleri farklıdır. • Verilen havada karbondioksit fazladır.

DENEY • A-Boş plastik şişenin • üzerine elimizi tutalım, hava akımının olup olmadığını gözleyelim. • B-Şişeyi iki elimizle sıkalım, şişedeki değişikliği ve hava akımını kontrol edelim. • C-Ellerimizi şişenin üzerinden çekelim, şişedeki değişikliği ve hava akımını gözleyelim.