Navoiy Husayn Boyqaroga bagishlab qanday qasida yozgan Foniysozining
Navoiy Husayn Boyqaroga bag‘ishlab qanday qasida yozgan? Foniy-so‘zining ma’nosi nima? Navoiy 1472 -1476 yillar qanday lavozimda ishlagan? Navoiy forscha she’rlariga qaysi taxallusni qo‘llaydi? Navoiy qaysi yillar muhrdor vazifasida ishlagan? Navoiy nechanchi yillar Astrobodga hokimlik qilgan?
Navoiyning lug‘atshunoslikka oid asari? Navoiyning “Munshaot” asarida nechta xat jamlangan? Navoiyning turk va fors tillarini qiyoslab yozgan asari? “Nazm ul-javohir” asari nechta ruboiydan tashkil topgan? “Ko‘rlar va fil hikoyati” Navoiyning qaysi asarida berilgan? “Mufradot” ning ikkinchi nomi nima?
Navoiyning “Risolai muammo” asari qaysi tilda yozilgan? Navoiyning hadislar jamlangan asari qaysi? Navoiyning “Lison us-tayr” asari qaysi asar ta’sirida yozilgan? “Xazoyin ul-maoniy”ga nechta muammo kiritilgan? Alisherning oilasi qachon Iroqqa ko‘chib ketadi? “Lison ut-tayr” necha bobdan iborat?
“Hayrat ul-abror”ning birinchi maqolati nima haqida? “Xamsa” dostoni necha misradan iborat? Navoiy necha rabot va hovuz qurdirgan? Navoiyning “Xamsa” dostoni nechanchi yillar yozilgan? “Tili Andijon shevasi bilan rost” Navoiyga berilgan ta’rif muallifi kim? “Sab’ai Sayyor” dostoni necha bob va baytdan iborat?
1 -devoni: Ilk devon Zamondoshlari tomonidan tuzilgan bu devon shoirning 24 -25 yoshlik davrida xattotlar sultoni Sultonali Mashhadiy tomonidan ko‘chiirilgan. Ilmda unga shartli ravishda Ilk devon nomi berilgan.
2 -devon: “Badoye ul-bidoya” 1472 -1476 -yillarda o‘zi tartib qilgan birinchi devon. Uning ma’nosi “Badiiylik ibtidosi”. Unda muallif “yeti-sakizimdin she’r tartib berish shavqi rag‘bati xayolimni band etdi”, -deb yozgan edi.
1476 -1483 -yillarda o‘zi tartib qilgan 2 -devoni. Uning ma’nosi “Nihoyasiz nodirliklar”dir.
“G‘aroyib us-sig‘ar” “Badoye’ ul-vasat” “Navodir ush-shabob” “Favoyid ul-kibar”
“Yoshlik g‘aroyibotlari” atalmish ushbu devon 7 -8 yoshdan 20 yoshgacha bo‘lgan davrni o‘z ichiga olib, umr faslining bahoriga o‘xshatiladi.
“Yigitlik nodirliklari” atalmish ushbu devon 20 yoshdan 35 yoshgacha bo‘lgan davrni o‘z ichiga oladi. Bu davr inson umrining yoz fasliga qiyoslanadi.
“O‘rta yosh go‘zalliklari” devoni 35 yoshdan 45 yoshgacha bo‘lgan davrni o‘z ichiga olib, umr faslining kuziga o‘xshatilgan.
“Keksalik foydalari” devoni 45 -60 yoshlarni o‘z ichiga olib, umr faslining qishiga qiyoslanadi.
Ilk devon “G‘aroyib us-sig‘ar” “Badoye’ ul-vasat” “Badoye ul-bidoya” NAVOIY DEVONLARI “Favoyid ul-kibar” “Navodir un-nihoya” “Navodir ush-shabob” “Devoni Foniy”
1. Davlatshoh Samarqandiyning qaysi asarida Navoiy haqidagi qimatli ma’lumotlarni o‘qishimiz mumkin? a) “Majolis un-nafois” b) “Tazkirat ush-shuaro” s) “Amirul mukarrab” d) “Ravzat us-safo” 2. “Navoiy” so‘zinnig ma’nosi nima? a) navo-kuy, ohang b) navo-bahra s) navo-dard, g‘am d) barcha javoblar to‘g‘ri.
3. Alisher Navoiy shoirlarni necha guruhga ajratadi? a) 2 guruhga: haqiqiy va dunyoviy ishqni kuylovchilar; b) 3 guruhga: haqiqiy, ilohiy va ikki olam ishqini kuylovchilar; s) 2 guruhga: haqiqiy va ilohiy ishqni kuylovchilar; d) Navoiy shoirlarni guruhga ajratmagan. 4. “Mufradot” (“Risolai muammo”) nechanchi yilda, qaysi tilda yozilgan? a) 1491 -yil fors-tojik tilida. b) 1491 -yil turkiy tilda. s) 1493 -yil fors-tojik tilida. d) 1493 -yil turkiy tilda. 5. “Lison ut-tayr” asaridagi qushlar bosib o‘tgan vodiylar tartibi to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping? a) talab, ishq, istig‘no, ma’rifat, fano, hayrat, tavhid; b) ishq, talab, ma’rifat, istig‘no, tavhid, hayrat, fano; s) ma’rifat, talab, ishq, istig‘no, tavhid, hayrat, fano; d) talab, ishq, ma’rifat, istig‘no, tavhid, hayrat, fano.
6. Navoiyning shoirlar hayotiga bag‘ishlangan asari qaysi? a) “Hiloliya” b) “Mufradot” s) “Majolis un-nafois” d) “Tazkirat ush-shuaro” 7. Navoiyning qasidalar to‘plami qaysi qatorda berilgan? a) “Sittai zaruriya” (“Olti zaruriyat”) b) “Tuhfat ul-afkor” s) “Ayn ul-hayot” d) “Fusuli arba’” 8. “Arba’in” asarining ikkinchi nomi nima? a) “To‘rt fasl” b) “Ma’nolar xazinasi” s) “Yetti dengiz” d) “Chihil hadis” 9. Navoiyning vaznlar haqidagi asari? a) “Mezon ul-avzon” b) “Mahbub ul-qulub” s) “Majolis un-nafois” d) “Muhokamat ul-lug‘atayn”
10. Navoiyning mutasavvuf shayxlarhaqida ma’lumot beruvchi asarini toping? a) “Vaqfiya” b) Nasoyim ul-muhabbat s) “Mezon ul-avzon” d) “Majolis un-nafois”
1. B 2. D 7. A 4. A 3. B 5. D 8. D 6. S 9. A 10. B
Navoiy Xamsanavis Navoiy davlat arbobi Navoiy vazir Navoiy shoir, olim Navoiy tarixnavis Navoiy hokim
Do‘stlar, olam eliga yoru hamdam bo‘lmangiz, Yor ila hamdam demaykim, oshno ham bo‘lmangiz. Oshnolig‘ aylabon, o‘z joningizga har zamon, Boisi yuz ming balovu mehnatu g‘am bo‘lmangiz Yeb parivashlar firidin, so‘ngra topmay iltifot, Men kibi devonavu rasvoyi olam bo‘lmangiz. Vaslu aysh obod qilsun xalqni, ey dardu g‘am, Siz buzug‘ ko‘nglimdin o‘zga yerga mahram bo‘lmangiz. Ey visol ahli, ul oyning dardi hajridin meni Ko‘p korib g‘amnok, siz ham asru xurram bo‘lmangiz. Ey xarabot ahli, yo‘q insonda imkonu vafo, Maslig‘din dev o‘lung, zinhor odam bo‘lmangiz. Gap Navoiy vasl aro bo‘ldi zalil, ey ahli vasl, Emdi navbat sizgadur, muncha muazzam bo‘lmangiz
- Slides: 27