NANTAI NVERSTES YGRF 204 ZGN BASKI I BASKIRESM

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ YGRF 204 ÖZGÜN BASKI I BASKIRESİM NEDIR? 2 Sanat Tasarım Fakültesi stf. nisantasi. edu. tr NİŞANTAŞI ÜNİVERS İTESİ ©

BASKIRESIM NEDIR? • Baskı teknikleri ile elde edilen bu tür resimlemelerin belgesel niteliği de bulunmaktadır. Dünyada pek çok tarihi kentin geçmişteki mimari ve kentsel yaşam özellikleri o zamanın ustaları tarafından yapılan ve tarih kitapları ve müzelerde görülen pek çok gravürle günümüze taşınmıştır. İstanbul’un 18. ve 19. yüzyıldaki yaşamış yabancı sanatçılarca yapılan gravürler aracılığıyla bugüne gelebilmiştir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

• Sanatsal amaçlı baskı teknikleri; Baskı tekniklerinin getirdiği olanaklar sanatsal çalışmalarda 14 yüzyıldan bu yana kullanılmaktadır. Sanatsal baskı yönteminde temel ilke baskı sayısının sınırlı olması ve mutlaka sanatçısı tarafından kaç tane basılmışsa ona göre numaralanması ve imzalanmasıdır. Uluslararası ölçütlerde numaralama ve imzalama kurşun kalemle ve sanatçının günlük el yazısı ile resim altının yazılması şeklinde yapılır. İmzalanmamış eser makbul değildir. Bu işleme eserin tescili sayılır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Hasip Pektaş, Ağaç Baskı, 1973

• Önceleri dinsel, işlevsel ve eğitsel amaçlarla gelişmesine rağmen, birkaç kuşak sonrasında bu teknik fırsatların, sanatçıların sanatsal eylemlerinde kendilerini ifade edebilecekleri önemli bir araç olduğu; diğer resim teknikleri gibi özgürce kullanabilecekleri inancı da hızla yaygınlaşmış ve yerleşmiştir. Nitekim Albrecht Dürer’in (1472 -1528) dinsel ve mitolojik konularının ifadesi olarak kullanılan baskı teknikleri uygulanmıştır. Albrecht Dürer, Almanya, 1503 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

• Türkiye’de 1930’larda Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde Leopold Levy tarafından baskıresim alanında çalışmalar başlatılarak gravür atölyesi kurulmuş, Sabri Berkel bu amaçla görevlendirilmiştir. 1950’lerden sonra Bedri Rahmi, Aliye Berger, Gazi Eğitimli Mustafa Aslıer gibi bazı sanatçıların çok amaçlı olarak alana ilgi duymaları yeni gelişmelere zemin oluşturmuştur. 1980’lerden itibaren başta Devlet Resim Heykel Sergileri olmak üzere, çeşitli sergi ve yarışmalarda baskıresmin önemsenmesine ve ayrı bir değerlendirme ile ele alınmasına zemin hazırlamıştır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Mustafa Aslıer, (1925 -2015), Yüksek Baskı,

• Türk baskıresim sanatında belli bir çizginin temsilcileri olarak Aliye Berger, Bedri Rahmi, Mustafa Aslıer, Mustafa Pilevneli, Özer Kabaş, Mürşide İçmeli, Nevzat Akoral, Muammer Bakır, Süleyman Saim Tekcan, Ali Teoman Germener, Ergin İnan, Atila Atar, Hayati Misman, Hasan Pekmezci, Sema Ilgaz Temel, Basri Erdem, Fevzi Karakoç, Hasan Kıran, Ahmet Aydın Kaptan, Hasip Pektaş, İbrahim Çiftçioğlu, Gülbin Koçak, İsmail İlhan, Hayri Esmer, Ilgın Veryeri, Müjde Ayan, gibi adını sayamadığımız pek çok sanatçımızın çeşitli baskı teknikleriyle gerçekleştirdikleri çalışmaları sürekli olarak NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © sanat ortamımıza sunulmaktadır. Mürşide İçmeli, Ağaç baskı, 1999

KAYNAKLAR • Beth Grabowski & Bill Fick, (Çev. S. A. Eskier, A. Z. Tunç) Baskıresim, Karakalem K. Yayınları, 2012 • Hasip Pektaş, Ekslibris, İED İstanbul, 2017 (Ders kitabı) • James Keenan, The Art of The Bookplate, Barnes & Noble Books, New York, 2003 • William Butler, American Bookplates, 1. baskı, Primrose Hill Press, Londra, 2000 • Uluslararası Ekslibris Yarışmaları Sergi Katalogları NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©