NANTAI NVERSTES ULUSLAR ARASI MUHASEBE STANDARTLARI TMS 1
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ULUSLAR ARASI MUHASEBE STANDARTLARI TMS 1 FINANSAL TABLOLARIN İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi SUNULUŞU iisbf. nisantasi. edu. tr İTESİ © NİŞANTAŞI ÜNİVERS
TMS 1 Fi. NANSAL TABLOLARIN SUNULUŞU 1. Standardın Amacı: iflletmelerin genel amaçlı finansal tablolarının dönemler arası ve ifl- letmeler arası karflılafltırmaya imkân verecek flekilde hazırlanması için te- mel kuralların belirlenmesi bu standardın temel amacıdır. Özünde bu standart, finansal tabloların sunuflu ile ilgili genel kurallar, bu tabloların asgari içeriği ve yapısı hakkında açıklamalar getirmektedir. Bu standart bilanço kalemlerinin hangi sırada ve biçimde sunulacağını açıklama amacı taflımaz. 2. Standardın Kapsamı: Standardın kapsamı finansal tablolarını TFRS’ye göre hazırlamak is- teyen tüm iflletmeler tarafından hazırlanan genel amaçlı finansal tablo- lardan oluflmaktadır (Ara dönem özet finansal tabloları dıflında). “Genel Amaçlı Finansal Tablolar” sözüyle, kendi amaçlarına uygun olarak özel düzenlenmifl finansal tablo talep edemeyecek durumdaki fi- nansal tablo kullanıcılarına sunulmak üzere hazırlanmıfl finansal tablolar, ifade edilmektedir. Bu türde finansal tablo kullanıcılarına iyi bir örnek “Bireysel Yatırımcılar”dır. TMS 1’de tanımlanan genel amaçlı finansal tabloların hedefi, ifllet- menin finansal durumu, finansal performansı ve nakit akıflı hakkında ge- nifl bir kullanıcı kitlesinin ekonomik karar alma sürecine fayda sağlaya- cak bilgilerin sunulmasıdır. 3. Standardın Getirdikleri: 1. Toplam Kapsamlı Gelir (Total Comprehensive Income): TMS 1’de ortakların, iflletmeye ortak olmalarıyla iliflkili olarak ger- çeklefltirdikleri finansal olaylar dıflında (nakit sermaye artırımı, kâr payı dağıtımı v. b. ) belirli bir dönemde özsermayede gerçekleflen toplam de- ğiflim “toplam kapsamlı gelir” olarak tanımlanmıfltır. “Toplam Kapsamlı Gelir” sözüyle, “iflletmenin faaliyetleri sonucu kâr zarar tablosunda ra-
değiflimleri” ifade edilmektedir. “Toplam Kapsamlı Gelir” ifadesi ingiliz- ce “total comprehensive income” sözünden türkçelefltirilmifl bir ifadedir. Söz konusu ifadede “comprehensive” kelimesinin ingilizcede sözlük an- lamı “hepsini ya da her fleyi içeren” olarak Türkçe’ye çevrilebilir. Söz ko- nusu kavram bu anlamda ele alındığı taktirde daha anlaflılır olmaktadır. 2. 3. 2. Diğer Kapsam lı Gelir (other com prehensive incom e): TMS 1’de, diğer TFRS’lerin hükümleri çerçevesinde dönem kâr za- rarının hesaplanmasına katılmayan, doğrudan özsermayede muhasebe- lefltirilerek raporlanan gelir ve gider unsurları, “Diğer Kapsamlı Gelir” olarak tanımlanmaktadır. Buna göre diğer kapsamlı gelir unsurları aflağıdakilerdir: a) Yeniden değerleme fazlasındaki (fonundaki) değiflimler. Örne- ğin: Maddi veya Maddi Olmayan Duran Varlıkların değerlemesinde “ye- niden değerleme modeli” seçilmesi durumunda. (TMS 16 Maddi Duran Varlıklar, TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar) b) TMS 19 çalıflanlara Sağlanan Faydalar kapsamında aynı standar- dın 93 A paragrafına göre “tanımlanmıfl fayda planları” için hesaplanan aktüeryal kazanç ve kayıplar c) Dıfl ülkedeki bağlı iflletmeye ait finansal tabloların çevrilmesin- den kaynaklanan kazanç ve kayıplar (bakınız: TMS 21 Kur Değifliminin Etkileri ) d) Satılmaya hazır finansal varlıkların yeniden ölçümünde ortaya çı- kan kazanç ya da kayıplar (bakınız: TMS 39 Finansal Araçlar: Muhase- belefltirme ve Ölçme) e) Nakit akıfl riskine iliflkin riskten korunma araçlarına bağlı olarak oluflan kazanç veya kayıpların etkin kısımları (bakınız: TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebelefltirme ve Ölçme) 2. 3. 3 Finansal Tabloların Sunuluflunda “Kapsamlı Gelir” Kavramının Bir Eflitlik Yardımı ile Açıklanması KAPSAMLI GELi. R = DÖNEM NET K RI + DiğER KAPSAMLI GELi. R 2. 3. 4. Finansal Tablolar ve Tabloların içeriği:
a) Varlıklar, b) Yabancı Kaynaklar, (Borçları) c) Özsermaye, (Özkaynakları) d) Gelir ve giderleri, (değerleme ifllemleri ve diğer faaliyetlerden kazanç ve kayıplar dahil) e) iflletmenin ortaklara yaptığı dağıtımlar ya da ortaklar tarafından iflletmeye yapılan katkılar f) Nakit akıflları. TMS 1’de tam bir finansal tablolar seti aflağıdaki gibi listelenmifltir: a) Dönem sonu itibariyle “Finansal Durum Tablosu” (Bilanço) b) Döneme ait “Kapsamlı Gelir Tablosu” c) Döneme ait “Özkaynaklar Değiflim Tablosu” d) Döneme ait “Nakit Akıfl Tablosu” e) Önemli muhasebe politikaları ve diğer açıklayıcı bilgileri içeren “Finansal Tablo Dipnotları” f) Bir finansal tablo kaleminin yeniden sınıflandırılması, bir muha- sebe politikasının geriye dönük olarak uygulanması, ya da finansal tab- loların geriye dönük olarak yeniden düzenlenmesi halinde, karflılafltırıla- bilir en erken dönem baflı itibariyle “Finansal Durum Tablosu” Görüldüğü gibi, tanımlanan finansal tabloların kapsamı, bugüne dek ülkemizde Vergi Usul Kanunu (VUK) ile tanımlanmıfl finansal tab- loların kapsamından genifltir. 2. 3. 5. Gelir Tablosu ve Kapsamlı Gelir Tablosu: TMS 1’de tanım lanan “kapsamlı gelir tablosu”, dönem kâr ve zara- rının hesaplanmasında dikkate alınan gelir ve giderler ile bunlar dıflında yukarıda “diğer kapsamlı gelir unsurlarında” sayılanların tek bir finansal raporda toplanmıfl fleklidir. Görüldüğü gibi bu tablonun kapsamı, bir dö- nemde özsermayede gerçekleflen diğer değiflimleri de içermesi açısından (ortakların ortaklık iliflkisi dıflındakiler) daha genifltir. TMS 1 çerçevesin- de, bir dönemde tahakkuk eden gelir ve giderlerin tamamı “kapsamlı gelir tablosunda” raporlanmalıdır. iflletme, kâr ve zararı oluflturan bileflen- leri “kapsamlı gelir tablosu yerine” ayrı bir “gelir tablosunda” (“ayrı ge- lir tablosu” olarak adlandırılmaktadır. ) sunmayı
gelir unsurlarını” da içeren bir tablo olarak hazırlanacaktır. 6. Kâr / Zarar TMS 1’de yukarıda açıklanan yaklaflım çerçevesinde “Kâr veya Za- rar” tanımlanmaktadır. Buna göre toplam gelirden diğer kapsamlı gelir unsurları dıflında kalan giderlerin çıkartılmasıyla hesaplanan tutar kâr ya da zarar olarak adlandırılmaktadır. 7. Finansal Tabloların Kapsamı Dıfl Sunulabilecek Bilgiler: TMS 1’de tam bir finansal tablolar setinin sınırları kesin olarak çizil- mekle birlikte, bu tablolar dıflında açıklanabilecek bilgilerden bahsedil- mektedir. (Burada ifade edilen dipnotlar değildir. Dipnotlar finansal tab- loların kapsamı dıflında değildir. Aksine finansal tabloların ayrılmaz bir parçası olarak tam bir finansal tablolar setinin unsurları içerisindedir. ) Söz konusu bilgilerin iflletme yönetimleri tarafından açıklanabileceği be- lirtilmekte ve bunlar “genel finansal görünüm” veya “genel finansal değerlendirme” fleklinde isimlendirilmifltir. Buna göre bu tür bir genel değerlendirme aflağıdaki hususlar hakkında bilgi verebilir: a) iflletmenin finansal performansını belirleyen temel unsurlar ve etkiler: Çevresel faktörlerdeki değifliklikler, iflletmenin bu değiflikliklere tepkisi ve bunların etkisi ve temettü politikası da dahil finansal perfor- mansın sürdürülmesi ve iyilefltirilmesi için iflletmenin yatırım politikası. b) iflletmenin fon kaynakları ve hedeflenen borç özkaynak oranı ve c) iflletmenin TFRS’lere göre finansal durum tablosunda (bilançosun- da) muhasebelefltirilmeyen kaynakları. (resources) (Buradaki “kaynak” sözcüğü ile tekdüzen muhasebe sistemindeki “özkaynak” ya da “yabancı kaynak” terimleri birbiri ile karıfltırılmamalıdır. ) Örneğin, iflletmenin yıllar boyunca gerçeklefltirdiği tanıtım faaliyetleri, yaygın dağıtım ağı sayesinde kendine yarattığı markası, her ne kadar iflletmeye gelecekte ekono- mik yarar sağlayacağı tartıflmasız olsa da,
2. 3. 8. Finansal Tabloların Sunuluflu ile ilgili Tanımlanmıfl Di- ğer Kavramlar: a) Sahipler: iflletmenin Özkaynaklarında sınıflandırılan araçlara sa- hip olanlar iflletme sahipleri olarak tanımlanmıfltır. b) Önemli olma: Verilmediği ya da yanlıfl verildiği takdirde finansal tablo kullanıcılarının alacakları ekonomik kararları etkileyecek finansal tablo kalemleri önemli sayılırlar. Önemlilik içinde bulunan duruma göre finansal tablo kaleminin niteliği veya tutarsal büyüklüğüne bağlı olabilir. Finansal tablo kullanıcılarının kararlarının etkilenmesi kriterinde, kavram- sal çerçevede finansal tablo kullanıcıları hakkındaki temel varsayım geçer- lidir. Buna göre, finansal tablo kullanıcıları, finansal tablolarda sunulan bilgileri anlamaları için gerekli temel düzeyde iflletmecilik ve ekonomi bil- gisine sahip kabul edilirler. c) Bir standart hükmünün uygulanamaz olması: Bir standart hükmünün uygulanması, her türlü makul çabayı göstermesine rağmen mümkün olmadığında “uygulanamaz olma” dan bahsedilebilir. d) “TFRS’ler” ifadesi kapsamı: Türkiye Muhasebe Standartları Ku- rulu tarafından yayımlanan standartlar ve yorumlardır. Bunlar aflağıdaki gibi değiflik isimlerle adlandırılmaktadırlar: a. Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) b. Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) c. TMS yorumları ve TFRS yorumları. 9. Finansal Tablolarla ilgili Genel Hususlar: 1. TFRS’ye göre finansal tabloların hazırlanması ve gerçeğe uygunluk: TMS 1 ile tanımlanan finansal tabloların TFRS’ye uygun hazırlanmıfl tablolar olduğunun iddia edilebilmesi için tüm TMS ve TFRS’lere uyul- mufl olması gerekir. Buna göre standartların kısmen uygulanması ile TFRS’ye uygun finansal raporlama yapılmıfl sayılmaz. TFRS’ye uygun olarak hazırlanmıfl finansal tablolar “gerçeğe uygun” hazırlanmıfl tablolarak kabul edilmektedir. Standardın 16 numaralı paragrafında belirtil- diği gibi, bir iflletme finansal tablolarının istisnasız ve koflulsuz TFRS’ye göre hazırlandığını notlarda açıklamadıkça, söz konusu finansal tablolar TFRS’ye göre hazırlanmıfl sayılmazlar. TMS 1’de gerçeğe uygun sunum için iflletm elerin,
gerekli kuralların ne ol- duğunun TMS 8’de tarif edildiği yine TM S 1’de açıklanm ıfltır. Buna göre iflletm elerin m uhasebe politikalarını da içeren bilgilerin sunum flekli aflağıdaki koflulları taflımalıdır: • ihtiyaca uygun, • güvenilir, • karflılafltırılabilir ve, • anlaflılabilir. 2. iflletmenin Sürekliliği: Finansal tabloların temel varsayımlarından birisi, iflletmenin faaliyetlerinin belirli bir süre ile sınırlandırılmaksızın sürdürüleceğidir. ifllet- menin sürekliliği ile ilgili herhangi bir kuflku olup olmadığı, yönetimin bilanço tarihinden sonraki 12 aylık dönemle ilgili mevcut bilgileri değer - lendirmesi ile belirlenir. 3. Muhasebenin Tahakkuk Esası: Nakit akıfl tablosu dıflındaki tüm finansal tablolar tahakkuk esasına dayalı olarak hazırlanırlar. 4. Önemlilik ve Birlefltirme: Finansal tablolarda benzer kalemlerden oluflan her grup önemli ol- duğu taktirde diğer finansal tablo kalemlerinden ve gruplardan ayrı ola- rak raporlanır. Bir hesap kalemi tek baflına önemli değilse (önemli olma- nın tanımı TMS 1 ve Kavramsal Çerçeve Metninde yapılmıfltır) tabloda veya dipnotlarında diğer kalemlerle birlefltirilerek raporlanır. 2. 3. 9. 5. Netlefltirme (Mahsup): TMS 1’de söz konusu tanımlamalara ilave olarak, varlık ve borçla- rın ya da gelir ve giderlerin herhangi bir standart ya da yorum öngörme- diği durumlarda birbirleriyle netlefltirilemeyeceği açıklanmıfltır. Netlefltir- me ifadesi ise açıklanarak, değer düflüklüğü karflılıkları gibi düzenleyici hesapların ilgili oldukları hesaplardan düflülerek raporlanması iflleminin netlefltirme olmadığı ifade edilmifltir. Standartta netlefltirilerek raporlama yapılabilecek haller aflağıdaki gibi açıklanmıfltır: Alacaklardan yapılan ticaret iskontoları ve indirimlerin hasılattan düflülerek raporlanması, Maddi duran varlıkların satıflında, satıfl kazancının, varlığın
tıfl kârının raporlanması) Yapılan bir sözleflme sonucu katlanılan harcamalar, üçüncü bir flahıs ile yapılan sözleflmeye dayanılarak temin edilebiliyorsa, temin edi- len tutarla, yapılan harcama netlefltirilerek finansal tablolara yansıtılır. Benzer ifllemlerden kaynaklanan kâr ve zararların netlefltirilerek (önemli değilse) raporlanması, (örneğin: kur farkı giderleri ile kur farkı ge- lirleri ya da alım satım amaçlı olarak elde bulundurulan finansal araçlarla ilgili ortaya çıkan gelir ve giderler) 6. Finansal Tabloların Hazırlanma Sıklığı: Yılda bir kez. 7. Karflılafltırmalı Bilgi: TMS 1’in açıklık getirdiği bir baflka konu ise cari dönem finansal tab- lolarının önceki dönem finansal tabloları ile birlikte karflılafltırmalı olarak sunulması gereğidir. Buna göre en az iki “finansal durum tablosu” (cari dö- nem sonu ve cari dönem baflı) olmak üzere ve en az iki döneme ait “kap- samlı gelir tablosu” (cari döneme ait ve önceki döneme ait) karflılafltırma- lı bilgi sunum amacı ile bir arada sunulmalıdır. Bir muhasebe politikasının geriye dönük olarak uygulanması duru- munda ise yukarıda sayılan tablolarla karflılafltırılabilir flekilde “önceki dö- nem baflı” itibariyle “finansal yapılmalıdır. ) Eğer karflılafl tutarların düzeltilmesi mümkün durum tablosu” sunulmalıdır. değilse, açıklanmalıd Eğer cari dönemde finansal tablo kalemlerinin nedenleri ve yapılamayan değifl niteliği ır. sınıflandırılmasında ge-gösterekli görülmüfl Karflılafl rim arabir değifl varsa karflılafl tutarlar da yeniden sınıflandırılmalıdır. (Geçmifliçin dönemler finansal tablolarda da yapılmalıdır. hazırlanan finansal tablolarında da aynı değifl 2. 3. 9. 8. Sunuflun Tutarlılığı: Finansal tablolardaki kalemlerin sınıflandırılm sunuluflu ve dönem- den döneme ası Ancak farklılık göstermemelidir. iflletme faaliyetlerinin içeriği önemli ölçüde değifltiyse geçirme sonucu baflka bir flekilde sunumun yapılan ve ya veya sınıflandırmanın daha bilgilendirici olacağı (TMS 8 gözden hükümlerine uygun olarak) açıkça belirlenmiflse sunum ve sınıflandırma fleklinde değifliklik yapılabilir. Farklı flekilde sunum yapılabilmesinin müm- kün olduğu bir baflka durum da, herhangi bir standartta yapılan bir deği- flikliğin sunum değiflikliğine neden olmasıdır.
2. 3. 9. 9. Finansal Tablolarda (bafllıkta) Belirtilmesi Gerekli Ge- nel Açıklamalar: - iflletmenin adı, ticaret ünvanı, Tek bir flirket için mi yoksa flirketler grubu için mi hazırlandığı (konsolide), Bilanço tarihi, gelir tablosu dönemi, nakit akıfl tablosu dönemi, öz- sermaye değiflim tablosu dönemi, - Kullanılan para birimi, - Yuvarlamalarla ilgili açıklama (“Bin TL” ya da “. 000. - TL” gibi) 10. Finansal Tablolar – Finansal Durum Tablosu (Bilanço) 1. Bilanço ile ilgili Genel Kurallar: Dönen ve Duran Varlıklar ile Kısa ve Uzun vadeli yükümlülükler ayrı sunulacaktır (Likidite durumuna göre sunumun gerekli olduğu du- rumlar hariç. Örn: Bankalar). - Dönen ve Duran Varlık ile Kısa ve Uzun vadeli yükümlülüklerin birbirinden ayrılmasındaki kriter süre 12 aydır. Mali kurulufllar finansal tablolarındaki kalemleri vadeye göre sınıf- landırmak yerine likidite özelliklerine göre sınıflandırabilirler. Bazı iflletmelerin karma faaliyet içinde bulunmaları bilanço kalem- lerinin hem vadelerine hem de likidite özelliklerine göre sınıflandırılmasını gerekli kılabilir. 2. 3. 10. 2. Bilançonun Bölümleri: (Eğer Likidite Esasına Göre Sı- nıflandırma Yapılmıyorsa) - Dönen Varlıklar - Duran Varlıklar - Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar (K. V. Borçlar) - Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar (U. V. Borçlar) - Öz Sermaye (Öz Kaynaklar) 2. 3. 10. 3. Varlıkların “Dönen Varlık” olarak sınıflandırılması için taflıması gerekli özellikler: (aflağıdakilerden en az birinin varlı- ğı yeterlidir) Bir varlığın; - iflletmenin normal faaliyet dönemi içinde paraya çevrilmesinin, sa 39 tılmasının veya tüketilmesinin beklenmesi;
- özellikle ticari amaçla elde bulundurulması; - bilanço gününden sonra oniki ay içinde paraya çevrilmesi; veya TMS 7 Nakitt Akıfl Tablosu Standardında tanımlandığı gibi bilanço tarihinden sonra en az on iki ay içinde bir borcun ödenmesi için kullanıl- mak üzere veya baflka bir nedenle sınıflandırılmamıfl olmak kofluluyla, na- kit veya nakit benzeri olanlar. 2. 3. 10. 4. Varlıkların “Duran Varlık” Olarak Sınıflandırılması için Taflıması Gerekli Özellikler: TFRS’da dönen varlıklar dıflında kalan diğer tüm varlıklar Duran Var- lık olarak tanımlanmaktadır. Bir faaliyet “Dönen dönemi Varlık” çoğu 2. 3. 10. 5. ya da Varlık”Faaliyet Olarak için “Duran 1 yıllık süredir. ifl Sınıflarken Faaliyet Döneminin konu. Süresi: kadar geçen süre faaliyet su varlıkların nakde süresidir. dönüfl 2. 3. 10. 6. Borçların “Kısa Vadeli” Olarak Sınıflandırılması için Taflıması Gerekli Özellikler: (en az birinin varlığı yeterli) Bir borcun, Bir yıl içinde ödenmesinin (normal faaliyet dönemi) beklenmesi; - öncelikle ticari amaçla borçlanılmıfl olması, - bilanço gününden sonra oniki ay içinde borcun ödenecek olması; veya iflletmenin bilanço gününden sonra en az oniki ay içinde ödeme- sini erteleyecek koflulsuz bir hakka sahip olmaması durumunda o borç kı- sa vadeli bir yabancı kaynaktır. 2. 3. 10. 7. Borçların Vadelerine Göre Sınıflandırılmalarında Te- reddüt Yaratan D urum lar: - Bir yıl içinde aynı tutarda yeniden borçlanılarak (standart çeviri- sinde yeniden finanslama) döndürülmesi planlanan borçlar (sözleflmeye bağlı bir hak olmalı), vadesine bir yıldan az süre kalmıfl olmasına rağ- men “uzun vadeli” bir borç olarak sınıflandırılırlar. Vadesine bir yıldan uzun süre olmasına rağmen, borçlanma flart- larının bilanço tarihinde iflletme tarafından ihlâl edilmifl olması nedeniy- le, alacaklının borcu vadesinden erken talep etme hakkı doğduysa (res- men talep etmifl olması gerekmez), söz konusu borç kısa vadeli bir borç olarak raporlanmalıdır. - Personel ve diğer faaliyet giderleri ile ilgili borçlar, ticari borçlar
iflletmenin faaliyet döngüsü içerisinde kullanımında olan çalıflma (ifllet- me) sermayesinin bir parçasını oluflturmaktadır. Bu nedenle, bilanço ta- rihi itibariyle vadelerinin dolmasına 12 aydan daha uzun bir süre olsa bi- le bu tür borçlar Kısa Vadeli Borç olarak sınıflandırılmalıdırlar. 2. 3. 10. 8. Bilançoda Yer Alması Gerekli Bilgiler: (Asgari) Kapsamı ne olursa olsun (detaylı ya da özet) bir bilançonun sun- ması zorunlu kalemler: a) maddi duran varlıklar, b) yatırım amaçlı gayrim enkuller c) maddi olmayan duran varlıklar, d) finansal varlıklar (e), (h) ve (i) flıklarında gösterilenler hariç; e) özkaynak yöntemine göre izlenen yatırımlar, (ifltirakler, bağlı ortaklıklar) f) biyolojik (canlı) varlıklar; g) stoklar, h) ticari ve diğer alacaklar; i) nakit ve nakit benzerleri; j) satılmak üzere elde bulundurulan varlıklar toplamı ve TFRS 5 çer- çevesinde elden çıkarılacak bir varlık grubu içerisinde varlıkların toplamı. k) ticari ve diğer borçlar; l) karflılıklar; m) finansal borçlar ( (k) ve (l) flıklarında gösterilenler hariç); n) kurumlar vergisi ile ilgili borçlar ve varlıklar; (TMS 12’de tanım- landığı flekilde) o) ertelenmifl vergi borcu ve ertelenmifl vergi varlıkları; (TMS Not: “ertelenmifl vergi borcu” ile ifade edilen hesapta 12’de raporlanacak belirlenmesinde esas kriter, vergi tanımlandığı flekli tutarın ile) idaresi’nin müsaadesi veya ya- saların verdiği haklarla verginin gelecekte istenecek olması değildir. Ver- gi kanunları’nın öngördüğü vergilendirme dönemi ile gerçekte kazancın olufltuğu dönemin birbirinden farklı olduğu durumlarda ortaya çıkan far- kın gösterileceği kalem ifade edilmektedir. (Bu konu TMS 12 Ertelenmifl Vergi standardında detaylı olarak açıklanmaktadır. ) p) TFRS 5’e göre elden çıkarılacak gruplara ait borçlar q ) Ö zkaynaklarda gösterilen azınlık hakları; ve r) Ana flirketin ortaklarına ait çıkarılmıfl sermaye ve yedekler.
2. 3. 10. 9. Bilançoda Bu Standartta Sayılan Bilgilerden Baflka Sunulacak bilgiler: Gerekli görüldüğünde, - Ek kalemler - Bafllıklar - Ara toplamlar 10. Ertelenmifl Vergi Varlıklar veya Ertelenmifl Vergi Borçlarına iliflkin Sınıflandırılması: Ertelenmifl vergi varlıkları ve ertelenmifl vergi borçları sırasıyla du- ran varlık ve uzun vadeli borç olarak sınıflandırılacaklardır. 11. Bilanço ya da Dipnotlarında Sunulacak Bilgiler: - Alt sınıflandırmalar (tutarlarıyla) o Maddi Duran Varlıkların alt sınıflandırması TMS 16’da açıklanır. Alacakların alt sınıflandırması • ilifl otaraflardan alacaklar alacakla ifl r) • (ortaklardan, Ticari alacaklar • Yapılan peflin ödemelerle ilgili alacaklar o Stoklar • Ticari mal • Hammadde • Yarı mamul • Tamamlanmıfl mamuller o Karflılıklar (borç niteliğinde karflılıklar) • Kıdem tazminatı gibi personelle ilgili karflılıklar • Diğer karflılıklar o Özkaynaklar • Ödenmifl sermaye • Kayıtlı sermayeyi oluflturan hisse senedi sayısı • Ödenmifl ve ödenmemifl sermaye ilgili hisse sayıları • Bir hisse senedi nominal değeri • Dönem baflı ve dönem sonu hisse sayıları mutabakatı • Özellikli hisse senetlerine iliflkin imtiyaz ve sınırlamalar • iflletmenin elinde bulunan kendi hisseleri • Vadeli ifl ve sözlefl gereği çıkarılmak üzere elde tutulan hisseler • Yedekler • Tür ve amaçlarına göre yedeklerle ilgili
11. Finansal Tablolar – Kapsamlı Gelir Tablosu 1. Kapsamlı Gelir Tablosunda Yer Alacak Bilgiler (asgari): (a) Hâsılat, (b) Finansman maliyetleri, (c) Özkaynak yöntemi kullanılarak muhasebelefltirilen ifltirakler ve ifl ortaklıklarının kar veya zarar payları, (d) Vergi gideri, (e) (i) Durdurulan faaliyetlere ilifl vergi sonrası kar ya da zarar ile (ii) Satıfl maliyeti düflülmüfl gerçeğe uygun değerin ölçülmesinde veya durdurulan faaliyetleri oluflturan elden çıkarılacak grup ya da grup- ların veya varlıkların elden çıkarılmasında muhasebelefltirilen vergi sonra- sı kazanç ya da zarar toplamını içeren tek bir tutar, (a) Kar veya zarar, (b) (h maddesinde belirtilen tutarlar hariç olmak üzere) niteliğine gö- re sınıflandırılan gerçekleflmemifl kar ya da zarar bilefl her biri, (h) Özkaynak yöntemi kullanılarak muhasebelefltirilen ifltirakler ve ifl ortaklıklarının gerçekleflmemifl kar veya zarar payları, (i) Toplam kapsamlı gelir. Yukarıdaki bilgilere ek olarak gelir tablosunda “azınlıklara iliflkin kâr veya zararlar ve kapsamlı gelir” ile “ana flirket ortaklarına ait olan kâr veya zarar ve kapsamlı gelir” ayrıca belirtilecektir. 2. 3. 11. 2 TFRS’ye Göre Hazırlanan Kapsamlı Gelir Tablosunda Olağandıflı Kalemler: TMS 1’de olağandıflı gelir ya da olağandıflı gider kalemlerinin ne kapsamlı gelir tablosunda ne de dipnotlarda YER ALAMAYACAğI açık- ça ifade edilmifltir. 2. 3. 11. 3. Kapsamlı Gelir Tablosunda Diğer Kalemlerden Ayrı Olarak Raporlamayı Gerektiren Haller: • Stoklar ve Duran Varlıklarla ilgili değer düflüklüğü giderleri, ya da geçmiflte bunlarla ilgili ayrılmıfl karflılıkların iptali ile ilgili gelirler. • iflletme faaliyetlerinin yeniden yapılandırılması ile ilgili giderler
belirli bir sektördeki faaliyetleri sona erdirme v. b. ) • Karflılıkların iptali ile oluflan gelirler 2. 3. 11. 4. Kapsmalı Gelir Tablosunun Sunumunda Kalemlerin Gruplanması: TMS 1’de giderlerin gelir tablosu kapsamında raporlanması ile ilgi- li olarak kullanılabilecek iki gruplama yöntem ini açıklanm ıfltır. • Giderleri niteliklerine göre gruplama: Bu tür bir raporlama fleklinde giderler yapılıfl amaçlarına göre gruplanmıfl olmaz. Aflağıda bir örneği görüldüğü flekilde bir raporlama söz konusudur. Gelir X Diğer Gelirler X Mamul ve yarı mamul stoklarında değiflim X Kullanılan hammade ve diğer tüketim malları X Çalıflanlara sağlanan fayda maliyetleri X Amortisman ve itfa giderleri X Diğer giderler X Toplam giderler (X) Vergi Öncesi Kâr X • Giderleri fonksiyonlarına ye’de halihazırda kullanılan göre gruplama: Bu anlayıfl Türki. Tekdüzen Muhasebe Sisteminin Hasılat Satıflların Maliyeti Brüt Kâr Diğer gelir Dağıtım maliyetleri Yönetim Giderleri Diğer giderler Vergi Öncesi Kâr X (X) X X (X) (X) X Giderlerini yukarıdaki yaklaflım çerçevesinde fonksiyonlarına göre sınıflandırarak raporlayan iflletmelerde, amortisman giderleri birden faz- la gider ve maliyet kalemine dağıtılarak raporlandığı için, amortisman ve itfa giderleri rakamlarının finansal tablo dipnotlarında ek bilgi olarak verilmesinin gerekli olduğu standart metninde ayrıca belirtilmifltir. Söz ko- nusu ek bilgilendirmenin nedeni türlerine göre raporlanan giderler saye- sinde nakit akıfl tablosunun hazırlanmasında yaflanan kolaylığın, yukarı- daki flekilde
mesidir. Ortaya çıkan bu güçlüğün, ancak amortisman ve itfa giderleri gibi nakit akıfl tablosunun hazırlanmasında önem arzeden bilgilerin kap- samlı gelir tablosuna ek olarak sunulması ile aflılması hedeflenmifltir. 2. 3. 12. Özkaynak Değiflim Tablosunun içeriği: • Döneme iliflkin toplam kapsamlı gelir; • Her bir özkaynak kalemi için geriye dönük olarak yapılan dü- zeltmeler (TMS 8) • Gelir tablosuna alınmadan, doğrudan özsermaye’ye intikal ettiri- len gelir ve giderler (diğer standartlar değerleme hükümlerine göre söz konusu olabilir); • Ana flirket ortaklarına ve azınlık haklarına düflen toplam tutarları ayrı göstermek suretiyle dönemin toplam gelir ve gideri ((a) ve (b) nin toplamı olarak hesaplanan); ve • Özkaynakların her bölümü için, TMS 8’e göre tahakkuk ettirilen, muhasebe politikalarındaki değifl ve düzeltilen hataların etkileri. • Her bir ortağa ayrı yapılmıfl olan dağıtımlar, • Dönem baflı ve dönem sonu dağıtılmamıfl kârlar bakiyesi muta- bakatı • Her sermaye sınıfının ve her yedeğin dönem baflı ve dönem sonu bakiyeleri mutabakatı 14. Özkaynak Toplam Tutarında Yapılacak Düzeltmeler: TMS 8 baflka bir düzenleme getirmediği tüm durumlarda, özkay- naklar toplamında geriye yönelik olarak yapılacak düzeltmeler dağıtıl- mamıfl kârların (Geçmifl Yıllar Kârları) bakiyesinde yapılır. 15. Nakit Akıfl Tablosu Nedir? iflletmenin nakit yaratma becerisi ve bu nakdi kullanma nedenleri- nin değerlendirilebilmesi için hazırlanan nakit esasına dayalı tablodur. Nakit akıfl tablosunun düzenlenmesi ve sunulması ile ilgili kurallar TMS 7 Nakit Akıfl Tablosu Standardında açıklanmıfltır. • 16. Finansal Tablo D ipnotları ile ilgili Genel ilkeler: Kullanılan muhasebe politikaları, finansal tablolarda yer
beyan (TMS 1 türkçe metinde ki çeviride “beyan” kelimesi yerine “tablo” kelimesi kullanılmıfltır. ) o Uygulanan önemli muhasebe politikalarının özeti (bkz. 18. paragraf); o Tüm finansal tablolardaki kalemlerin sıralanıfltakip edildiği bir düzen içinde her kalem ile ilgili destekleyici açıklamalar. o Diğer açıklamalar: • koflullu borçlar (bkz. TMS 37) ve henüz tahakkuk etmemifl söz- leflmeye bağlı yükümlülükler; ve • finansal olmayan açıklamalar, örneğin kuruluflun finansal risk yönetim hedefleri ve politikaları (bkz. TMS 32) 17. Muhasebe Politikalarının Açıklanması: iflletmeler, finansal tabloların hazırlanmasında kullanılan ölçüm te- melleri ve finansal tabloların anlaflılması için uygun olan diğer muhase- be politikalarını TMS 1 hükümlerine göre açıklamakla yükümlüdür. mu- hasebe politikalarının açıklanması ile hükümler TMS 8’de bulunmakta- dır. Benzer tür iflletmelerin hazırladığı finansal tablolarla ilgili kullanıcı- ların talep etmesi beklenen açıklamaları da kendi muhasebe politikala- rının açıklanmasında dikkate alır. 18. Hangi Muhasebe Politikasının Seçileceği ile ilgili Alınacak Kararlarda Yönetimin Dikkate Alacağı Hususlar (Tahmi- ne Dayalı Politkalarla ilgili Seçim Dıflında) • finansal varlıkların vadeye kadar tutulan yatırımlar olup olmadığı; • finansal varlıkların ve kiralanmıfl varlıkların mülkiyetinin bütün önemli risk ve ödüllerinin baflbir ifl devredilip devredilmediği; • özünde belli malların satıfllarının bir finansman anlaflması olup olmadığı ve bu nedenle gelirde bir artıfl meydana getirip 2. 3. 19. getirmediği; ve Tahminlerle ilgili Açıklamalar: Gelecekte borçlarının değerini ciddi • kuruluflla özel iflletme amaçlı varlık kuruluflvearasındaki iliflkinin özünün, düzeltmelere neden olabilecek risklerle ilgili dipnotlarda özel amaçlı kuruluflun, kurulufl tarafından kontrol edilip açıklama yapmak durumundadır. edilmediğini göster- mesi. Bazı varlık ve borçların değerlemesi ile ilgili belirli varsayımlar ile- ri sürerek tahminler yapmak zorunlu olabilmektedir. Kıdem tazminatı bu tür tahminlere dayalı değer tespiti gerektiren kalemlere bir örnektedir.
2. 3. 20. Tahmin Gerektiren Durumlara Örnekler: • Güncel piyasa fiyatı olmadığında Duran Varlıklarla ilgili değer düflüklüğünün tespiti. (geri kazanılabilir tutarın tespiti), • Kıdem tazminatı ile ilgili karflılık tutarının belirlenmesi. • Sürmekte olan yasal süreçlerdeki olası kayıpların tahm ini.
- Slides: 17